KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 9.9.2013 COM(2013) 617 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W SPRAWIE POSTĘPÓW W ZAKRESIE ODDZIELENIA PŁATNOŚCI OD PL PL
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W SPRAWIE POSTĘPÓW W ZAKRESIE ODDZIELENIA PŁATNOŚCI OD 1. WPROWADZENIE Począwszy od reformy z 2003 r. stopniowo oddzielano płatności bezpośrednie od decyzji rolników dotyczących, poprawiając w ten sposób nastawienie rynkowe i zwiększając konkurencyjność rolnictwa UE. Jednocześnie utrzymano pewne ograniczone możliwości w zakresie wsparcia produkcją ze względów środowiskowych i społecznych, biorąc pod uwagę potrzebę usprawnienia procesu dostosowawczego oraz znaczenie rolnictwa w zapewnianiu dóbr publicznych poprzez prowadzenie zrównoważonego rolnictwa w całej UE 1. W ocenie skutków towarzyszącej wnioskom związanym z oceną funkcjonowania reformy WPR przeanalizowano wpływ reformy z 2003 r. i rozważono trzy warianty dotyczące dalszych kroków w kierunku bardziej konkurencyjnego rolnictwa: a) status quo; b) pełne oddzielenie płatności od ; c) ukierunkowane oddzielenie płatności od niektórych rodzajów. W analizie przedstawiono korzyści z pozostania na drodze prowadzącej do większego nastawienia na rynek, identyfikując jednocześnie czynniki ryzyka w niektórych regionach, dotyczące zwłaszcza ekstensywnego chowu krów mamek oraz sektorów mięsa baraniego, w odniesieniu do których utrzymanie wsparcia częściowo wielkością można uzasadnić w szczególności względami środowiskowymi 2. Takie podejście znalazło odzwierciedlenie w rozporządzeniu Rady przyjętym w wyniku tej oceny 3. W ostatecznej wersji tekstu kompromisu prezydencji w sprawie wniosków dotyczących oceny funkcjonowania reformy WPR 4 znajduje się następująca deklaracja: Komisja deklaruje, że do dnia 31 grudnia sporządzi sprawozdanie dotyczące statusu wdrażania oceny funkcjonowania reform WPR w szczególności w odniesieniu do postępów w zakresie oddzielenia płatności od. Dalsza część niniejszego sprawozdania ma na celu wypełnienie tego zobowiązania poprzez przedstawienie stanu faktycznego w zakresie ostatnich etapów oddzielania płatności od oraz ich ujęcie ilościowe w postaci względnego udziału w płatnościach bezpośrednich. 2. ROK SKŁADANIA WNIOSKÓW 2009: STAN REALIZACJI ODDZIELENIA PŁATNOŚCI OD W roku składania wniosków 2009 w wyniku reformy z 2003 r. wykonano już znaczący krok w kierunku oddzielenia płatności od : w ujęciu ogólnym udział całkowitej kwoty brutto (tj. przed modulacją) płatności bezpośrednich 5 dostępny w celu przyznania płatności niezwiązanych z wielkością w państwach członkowskich UE-27 wyniósł 86 %, 1 2 3 4 5 Zob. nota Perspektywy polityki rolnej nr 1: WPR z perspektywy: od interwencji rynkowych do innowacji politycznych, http://ec.europa.eu/agriculture/publi/app-briefs/01_en.pdf. Zob. Ocena funkcjonowania WPR Ocena oddziaływania nota nr 3 w sprawie wsparcia częściowo wielkością, http://ec.europa.eu/agriculture/healthcheck/ia_annex/c3_en.pdf. Rozporządzenie Rady (Dz.U. L 30 z 31.1.2009). COD 16049/08 z dnia 20 listopada 2008 r. i COD 5263/09 ADD 1 z dnia 9 stycznia 2009 r. Z wyłączeniem płatności bezpośrednich na rzecz POSEI oraz wysp Morza Egejskiego. PL 2 PL
przy czym w niektórych państwach członkowskich osiągnął on prawie 100 %, a w innych tylko 69 %. W motywie 2 Rady przyjętego w wyniku oceny funkcjonowania reformy WPR (tj. ) stwierdzono, iż doświadczenie wyniesione z wdrażania [reformy z 2003 r.] pokazało, że niektóre elementy mechanizmów wsparcia wymagają dostosowania. W szczególności należało rozszerzyć oddzielenie wsparcia bezpośredniego od wielkości [ ]. Uzgodnione wtedy etapy oddzielania płatności od oraz ich wpływ pod względem stopnia oddzielenia płatności od streszczono poniżej. 3. ETAPY ODDZIELANIA PŁATNOŚCI OD, W SPRAWIE KTÓRYCH DECYZJE PODJĘTO PRZED OCENĄ FUNKCJONOWANIA REFORMY WPR Należy przypomnieć po pierwsze, że już przed oceną funkcjonowania reformy WPR przewidziano, iż pomoc w odniesieniu do tytoniu zapewniona na podstawie rozdziału 10c Rady (WE) nr będzie udzielana tylko do roku składania wniosków 2009 włącznie. Całkowita kwota brutto dostępna w celu przyznania wsparcia produkcją na rzecz tytoniu w roku składania wniosków 2009 wynosiła 321 mln EUR. Od następnego roku udostępniono 50 % całkowitej kwoty składnika tytoniowego uwzględnionego w puli płatności bezpośrednich w odniesieniu do płatności zarówno związanych, jak i niezwiązanych z wielkością, jako wspólnotowe wsparcie działań w regionach tytoniu w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich. Pozostałą część włączono do systemu płatności jednolitych (SPS) (tj. płatności oddzielono od wielkości ). 4. OCENA FUNKCJONOWANIA REFORMY WPR: WŁĄCZENIE SYSTEMÓW WSPARCIA ZWIĄZANEGO Z WIELKOŚCIĄ DO SYSTEMU PŁATNOŚCI JEDNOLITYCH/SYSTEMU JEDNOLITEJ PŁATNOŚCI OBSZAROWEJ (SPS/SAPS) 4.1. Uzgodnione włączenie wsparcia wielkością do systemu płatności jednolitych/systemu jednolitej płatności obszarowej w następstwie oceny funkcjonowania reformy WPR W wyniku oceny funkcjonowania reformy WPR w załączniku XI do Rady wymienia się systemy wsparcia wielkością, które państwa musiały włączyć do systemu płatności jednolitych lub systemu jednolitej płatności obszarowej najpóźniej w odniesieniu do roku składania wniosków 2012: Termin wielkością Podstawa prawna (wsparcia związanego z produkcją) Zainteresowane państwa Kwota brutto dostępna dla państw członkowskich w 2009 r. (w mln EUR) 2010 r. Specjalna premia jakościowa z tytułu pszenicy durum (WE) nr EL, ES, FR, IT, AT, PT 127,600 2010 r. Płatność obszarowa z tytułu roślin uprawnych, w tym płatność uzupełniająca z tytułu pszenicy durum w tradycyjnych strefach uprawy 0 (WE) nr ES, FR 1 583,561 2010 r. Pomoc w odniesieniu do gajów oliwnych 0b (WE) nr ES 103,140 PL 3 PL
2010 r. Pomoc obszarowa w odniesieniu do chmielu Premia z tytułu roślin białkowych Specjalna płatność z tytułu uprawy ryżu Płatność obszarowa z tytułu orzechów Pomoc produkcyjna dla producentów ziemniaków na skrobię 0d (WE) nr sekcja 3 sekcja 1 sekcja 4 sekcja 2 Pomoc z tytułu nasion sekcja 5 Płatności z tytułu wołowiny i cielęciny, z wyjątkiem premii z tytułu krów mamek Przejściowe płatności z tytułu owoców miękkich Art. 53 sekcja 9 FR, AT, SI (DE 6 ) 0,274 Wszystkie państwa UE-15 77,796 EL, ES, FR 7, IT, PT 179,910 BE, DE, EL, ES, FR, IT, LU, NL, AT, PT, SI, UK 96,622 DK, DE, ES, FR, NL, AT, FI, SE 116,867 BE, EL, ES, FR, IT, NL, PT, FI 30,923 BE, DK, ES, FR, NL, AT, PT, FI, SE, SI 471,883 BG, HU, LV, LT, PL 12,213 OGÓŁEM 2 800,789 W wyniku oceny funkcjonowania reformy WPR podjęto również decyzję o zniesieniu wsparcia produkcją z tytułu roślin energetycznych począwszy od roku składania wniosków 2010. Łączna kwota brutto dostępna w celu przyznania wspomnianej płatności w 2009 r. wynosiła 90 mln EUR. Ponadto należy wspomnieć, że w załączniku XI do Rady przewidziano również, od, włączenie do systemu płatności jednolitych/systemu jednolitej płatności obszarowej kwoty 187 mln EUR w następstwie zniesienia trzech środków rynkowych: pomocy z tytułu przetwórstwa suszu paszowego 8, pomocy z tytułu przetwórstwa lnu i konopi uprawianych na włókno 9 oraz premii z tytułu skrobi ziemniaczanej 10. 4.2. Fakultatywne włączenie wsparcia produkcją do systemu płatności jednolitych/systemu jednolitej płatności obszarowej w następstwie oceny funkcjonowania reformy WPR W art. 51 ust. 1 zezwala się państwom członkowskim, które zgodnie z art. 64 ust. 2 (WE) nr postanowiły przyznać płatności w sektorze mięsa baraniego i koziego lub w formie premii z tytułu krów mamek, na kontynuację przyznawania tych płatności. Mogą one również podjąć decyzję o ustaleniu wielkości składowej ich pułapów krajowych przeznaczonej na przyznawanie tych 6 7 8 9 10 Dostępnej dla DE kwoty na rzecz udzielania wsparcia produkcją w odniesieniu do chmielu do 2009 r. nie oddzielono, ale przeniesiono do specjalnej puli, którą Niemcy mogły wykorzystać na wsparcie przedmiotowego sektora w ramach jednolitej wspólnej organizacji rynku. Kwotę dostępną w celu udzielania wsparcia produkcją z tytułu uprawy ryżu w Gujanie Francuskiej włączono do puli dostępnej w celu udzielania wsparcia na rzecz POSEI. Przewidzianej w części II tytuł I rozdział 4 sekcja I podsekcja I (WE) nr 1234/2007. Przewidzianej w części II tytuł I rozdział 4 sekcja I podsekcja II (WE) nr 1234/2007. Przewidzianej w art. 95a (WE) nr 1234/2007. PL 4 PL
płatności na poziomie niższym niż poziom określony zgodnie z art. 64 ust. 2 (WE) nr lub o zaprzestaniu przyznawania ich. Na tej podstawie zainteresowane państwa podjęły następujące decyzje: Termin wielkością 2010 r. Płatności z tytułu mięsa baraniego i koziego 2010 r. Płatności z tytułu mięsa baraniego 2010 r. Premia z tytułu krów mamek 2010 r. Płatności z tytułu mięsa baraniego i koziego Płatności z tytułu mięsa baraniego i koziego Podstawa prawna (wsparcia produkcją) Art. 53 Zainteresow ane państwa członkowski e ES FR FR SI DK Kwota brutto dostępna dla państw członkowskich w 2009 r. w Podjęta decyzja celu przyznawania wsparcia produkcją (w mln EUR) płatności od 239,294 płatności od 86,027 Oddzielenie płatności od na poziomie 25 % + odliczenie kwoty 25,19 mln EUR z tytułu finansowania wsparcia specjalnego na podstawie art. 68 11 208,794 płatności od 0,697 płatności od 0,855 OGÓŁEM 535,667 Na podstawie tego samego artykułu państwa, które wyłączyły z systemu płatności jednolitej w całości lub części płatności z tytułu owoców i warzyw zgodnie z art. 68b Rady (WE) nr, mogą: 1) podjąć decyzję o dalszym przyznawaniu płatności do czasu ich wygaśnięcia 12, jak przewidziano w rozporządzeniu Rady (WE) nr, 2) lub do dnia 1 sierpnia 2009 r. podjąć decyzję o włączeniu przedmiotowych płatności do systemu płatności jednolitych, 3) lub do dnia 1 sierpnia 2009 r. podjąć decyzję o przyznaniu ich na poziomie niższym, niż poziom ustanowiony zgodnie z art. 68b (WE) nr. 11 12 Zgodnie z art. 69 ust. 6 lit. b) państwa mogą gromadzić fundusze niezbędne do zapewnienia wsparcia specjalnego przewidziane w art. 68 ust. 1 lit. a), b), c) i d), stosując liniowe zmniejszenie płatności bezpośrednich, o których mowa w art. 53. Rok składania wniosków 2011 jest ostatnim rokiem, w którym można wykorzystać do 50 % składowej pułapów krajowych odpowiadającej wysokości wsparcia z tytułu ; rok składania wniosków 2012 jest ostatnim rokiem, w którym można wykorzystać do 75 % składowej pułapów krajowych odpowiadającej wysokości wsparcia z tytułu świeżych fig, świeżych owoców cytrusowych, winogron stołowych, gruszek, brzoskwiń i nektaryn oraz śliwek z odmiany d'ente. PL 5 PL
Zgodnie z art. 128 Rady podobne możliwości były również dostępne w odniesieniu do państw członkowskich stosujących system jednolitej płatności obszarowej. W wyniku zarówno istniejącego planu oddzielenia płatności od uzgodnionego już w ramach reformy sektora owoców i warzyw, jak i decyzji podjętych w następstwie oceny funkcjonowania reformy WPR do systemu płatności jednolitych/systemu jednolitej płatności obszarowej włączono następujące kwoty, które w dalszym ciągu były dostępne w celu przyznawania wsparcia produkcją w 2009 r.: Termin wielkością 2011 r. Wsparcie z tytułu Wsparcie z tytułu 2010 r. Wsparcie z tytułu Wsparcie z tytułu 2010 r. Wsparcie z tytułu innych owoców i warzyw 2011 r. Wsparcie z tytułu innych owoców i warzyw 2011 r. Wsparcie z tytułu innych owoców i warzyw Podstawa prawna (wsparcia związanego z produkcją) Art. 54 Art. 54 Art. 128 (WE) Art. 128 (WE) Art. 54 Art. 54 Art. 128 (WE) Zainteresowa ne państwa EL, ES, IT FR, PT SK SK, RO EL, ES FR, IT CY Kwota brutto dostępna dla państw członkowskich w 2009 r., w odniesieniu do której dokonano oddzielenia płatności od wielkości (w mln EUR) 130,821 20,684 0,174 1,204 111,653 18,977 1,119 OGÓŁEM 284,632 5. POZOSTAŁE MOŻLIWOŚCI W ZAKRESIE POWIĄZANIA PŁATNOŚCI Z WIELKOŚCIĄ Jak wskazano powyżej państwa, które po wprowadzeniu reformy z 2003 r. podjęły decyzję o przyznaniu płatności w sektorze mięsa baraniego i koziego lub w formie premii z tytułu krów mamek, lub które wyłączyły z systemu płatności jednolitych lub systemu jednolitej płatności obszarowej w całości lub części płatności z tytułu owoców i warzyw, miały możliwość kontynuowania przyznawania takich płatności na takim samym lub na niższym poziomie. W rezultacie w następujące kwoty były nadal dostępne w celu przyznawania płatności bezpośrednich we wspomnianych sektorach: Kwota brutto dostępna dla państw członkowskich w Zainteresowane Podstawa prawna (wsparcia w celu wielkością państwa produkcją) przyznawania wsparcia produkcją (w mln EUR) Płatności z tytułu mięsa (WE) PT, FI 29,876 PL 6 PL
baraniego i koziego Premia z tytułu krów mamek Art. 53 (WE) Wsparcie z tytułu Art. 54 (WE) innych owoców i warzyw Wsparcie z tytułu Art. 128 innych owoców i warzyw BE, ES, FR, AT, PT 1 068,563 FR, IT 33,875 CY 3,359 OGÓŁEM 1 135,673 Istotnym wynikiem oceny funkcjonowania reformy WPR była również, przyznana państwom członkowskim na podstawie art. 68 Rady, możliwość wykorzystania części ich puli przewidzianej w załączniku VIII w celu przyznawania rolnikom wsparcia specjalnego, także w formie płatności związanych z produkcją. Przedmiotowe wsparcie zastąpiło również po okresie przejściowym, jeżeli państwo go sobie życzyło poprzednią, przyznaną państwom członkowskim na podstawie art. 69 Rady (WE) nr, możliwość wykorzystania do 10 % części składowej ich pułapów krajowych odpowiadającej każdemu sektorowi włączonemu do płatności bezpośrednich na przyznanie płatności związanych z wielkością na rzecz określonych rodzajów gospodarki rolnej i wysokojakościowej w odnośnych sektorach. W kwota, jaką państwa udostępniły na podstawie swoich pul przewidzianych w załączniku VIII w celu przyznawania wsparcia wielkością w ramach wsparcia specjalnego, bardziej szczegółowo na podstawie art. 68 ust. 1 lit. a) pkt (i) (iv) oraz art. 68 ust. 1 lit. b) i e) Rady (WE) nr 73/2009, wynosiła 1 202,257 mln EUR, podczas gdy kwota przydzielona na przyznawanie wsparcia wielkością na podstawie dawnego art. 69 w 2009 r. wynosiła 473,534 mln EUR. W zgodnie z przepisami traktatu o przystąpieniu zainteresowanych państw członkowskich (ES, EL, PT 13 ), kwota 269 mln EUR w dalszym ciągu była dostępna w celu przyznawania płatności specyficznej w odniesieniu do bawełny. ES nadal dysponowała również kwotą 24 mln EUR w celu przyznania pięcioletniej pomocy dla producentów buraków cukrowych i trzciny cukrowej (2013 r. był ostatnim rokiem z tego pięcioletniego okresu). Podsumowując, w roku składania wniosków 2012 w wyniku oceny funkcjonowania reformy WPR oraz wcześniejszych reform sektorowych udział całkowitej kwoty brutto (tj. przed modulacją) płatności bezpośrednich 14 dostępny w celu przyznawania płatności związanych z wielkością w państwach członkowskich UE-27 wyniósł 94 %, przy czym w poszczególnych państwach członkowskich poziomu ten wynosił 77 100 %. 13 14 Kwota dostępna dla BG jest włączona do puli systemu jednolitej płatności obszarowej. Z wyłączeniem płatności bezpośrednich na rzecz POSEI oraz wysp Morza Egejskiego. PL 7 PL