Dostawa towarów i świadczenie usług wyjaśnienia ekspertów

1 Dostawa towarów i świadczenie usług wyjaśnienia ekspertów

2 Szanowny Czytelniku, Przekazuję w Twoje ręce e-book, w którym znajdziesz wyjaśnienia ekspertów na temat dostawy towarów i świadczenia usług. Dowiesz się m.in., że przy sprzedaży samochodów stanowiących środki trwałe w firmie trzeba liczyć się z zapłatą podatków oraz, że sprzedaż samochodu stanowiącego współwłasność podatnika to dostawa towarów. Zachęcam do lektury Anna Kostecka redaktor Portalu FK

3 Spis treści 1. Przy sprzedaży samochodów stanowiących środki trwałe w firmie trzeba liczyć się z zapłatą podatków. 2. Sprzedaż samochodu stanowiącego współwłasność podatnika to dostawa towarów. 3. Rabat udzielony w związku z prowadzoną działalnością bez VAT 4. Prezenty o wartości 100 zł bez preferencji 5. Przekazanie licencji przez jednostkę samorządu terytorialnego bez zwolnienia z VAT 6. Zakup kartek świątecznych dla kontrahentów bez VAT E l e k t r o n i c z n y Serwis Księgowego Zmiany w przepisach oraz najnowsz e interpretacje i wyjaśnienia, kt óre mają wpływ na pracę księgowych

4 Przy sprzedaży samochodów stanowiących środki trwałe w firmie trzeba liczyć się z zapłatą podatków Pytanie: Prowadzę działalność gospodarczą rozliczam się na PKPiR i w VAT. Posiadam dwa samochody osobowe w ewidencji środków trwałych. Jak najlepiej sprzedać samochody, aby uniknąć zapłaty podatku dochodowego i VAT? Pierwszy z samochodów został kupiony w 2011 roku na umowę cywilną, nie miałam prawa do odliczenia podatku VAT. Samochód jest amortyzowany. Czy mogę przekazać ten samochód na potrzeby własne, a później sprzedać go na umowę cywilną i nie płacić podatku dochodowego i VAT? Czy mogę to zrobić nie czekając pół roku? Czy lepiej przekazać go jako darowiznę, np. synowi? Drugi samochód osobowy został kupiony w 2012 roku, odliczyłem 60% VAT. Czy mogę wystawić fakturę VAT marża? Odpowiedź: Odpowiedź na Pana pytania należy rozpocząć od wyjaśnienia, że z punktu widzenia opodatkowania podatkiem dochodowym wycofanie przedmiotowych samochodów na cele osobiste nie wyłączy konieczności zapłaty podatku dochodowego. Sprzedaż środków trwałych wycofanych na cele osobiste generuje bowiem przychody z pozarolniczej działalności aż przez sześć lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały one wycofane z działalności (art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a w zw. z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT). Rada eksperta: A zatem jedynym sposobem na uniknięcie zapłaty podatku dochodowego jest przekazanie samochodów jako darowizny, np. synowi. Inaczej ma się rzecz na gruncie VAT, gdzie konieczność VAT wystąpić może również w takim przypadku. Dotyczy to zwłaszcza drugiego samochodu, którego wycofanie na cele osobiste lub darowizna z pewnością będzie podlegała opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Z drugiej jednak strony w przypadku tego samochodu możliwe będzie odzyskanie części podatku nieodliczonego przy jego nabyciu (w drodze korekty dokonywanej na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy nowelizującej w zw. z art. 90b ustawy o VAT).

5 Rada eksperta: Natomiast w przypadku pierwszego z samochodów to czy wycofanie na cele osobiste lub darowizna będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT zależy od tego, czy w skład tego samochodu wchodzą części składowe, przy których nabyciu przysługiwało Panu prawo do odliczenia. Jeżeli tak, do opodatkowania podatkiem VAT dojdzie, jednak podstawę opodatkowania stanowić będzie tylko obecna wartość tych części (art. 29a ust. 2 ustawy o VAT oraz wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 i C-323/99). W przeciwnym razie do opodatkowania podatkiem VAT nie dojdzie. Odnośnie pytania o możliwość skorzystania z procedury opodatkowania marży (i wystawienia faktury VAT marża) wyjaśnić pragnę, że w przypadku drugiego ze wskazanych samochodów możliwość taka nie istnieje (przepisy określające procedurę marży nie mają zastosowania w przypadku sprzedaży samochodów, przy których nabyciu przed 1 kwietnia 2014 r. kwotę podatku naliczonego stanowiło 60% podatku, nie więcej niż 6.000 zł). UWAGA Możliwość taka istniałaby natomiast w przypadku sprzedaży pierwszego ze wskazanych samochodów (podstawa opodatkowania podatkiem VAT wyniosłaby w takim przypadku zapewne 0 zł, a więc podatek VAT z tytułu sprzedaży nie wystąpiłby). Podstawa prawna: art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a w zw. z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),

6 art. 7 ust. 2, art. 29a ust. 2, art. 90b oraz art. 120 ust. 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.), art. 11 ust. 2 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 312). Tomasz Krywan, doradca podatkowy Sprzedaż samochodu stanowiącego współwłasność podatnika to dostawa towarów Pytanie: Czy sprzedaż samochodu osobowego w 2015 roku, który był wprowadzony do środków trwałych w 2011 roku na oświadczenie (samochód wcześniej przed założeniem firmy był używany przez podatnika) będzie opodatkowana VAT? Samochód ma dwóch właścicieli - podatnik i ojciec podatnika 50/50. Amortyzowana była tylko połowa auta. Jak wystawić taką fakturę? Jakie powinny być dane sprzedawcy? I jak naliczyć VAT? Czy lepszą formą byłoby wycofanie auta ze środków? Odpowiedź: Przedmiotem opodatkowania VAT może być również udział we własności rzeczy. Czynności, których przedmiotem są udziały we własności rzeczy, uważane są na gruncie VAT za dostawy towarów. Jak bowiem czytamy w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2011 r. (sygn. I FPS 2/11), sprzedaż udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz udziału we współwłasności budynków stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( ) w związku z art. 2 pkt 6 tej ustawy. Uchwała ta ma odpowiednie zastosowanie w przypadku innych czynności, których przedmiotem są udziały we własności rzeczy ruchomych, w tym samochodów. W przedstawionej sytuacji podatnik sprzedaje udział we współwłasności samochodu (a w konsekwencji ponieważ sprzedaje ten udział razem z drugim współwłaścicielem to sprzedaje auto), który stanowi składnik majątku prowadzonego przedsiębiorstwa (w związku z tą sprzedażą podatnik działa w charakterze podatnika VAT). Skoro tak, sprzedaż tego udziału stanowić będzie z punktu widzenia VAT podlegającą opodatkowaniu VAT dostawę samochodu.

7 Podstawą opodatkowania tej dostawy będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu tej sprzedaży od nabywcy (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Na zapłatę tę składa się cena sprzedaży samochodu przypadająca na posiadany przez podatnika udział we współwłasności samochodu (w pozostałej bowiem części cena sprzedaży samochodu stanowi wynagrodzenie drugiego ze współwłaścicieli), a więc tylko w tej części sprzedaż przedmiotowego samochodu podlega opodatkowaniu VAT (według stawki 23%). Tylko zatem na tę kwotę podatnik wystawia fakturę (z zastrzeżeniem, że niekoniecznie wystawienie faktury jest w przedstawionej sytuacji konieczne zob. art. 106b ustawy o VAT). Tylko przypadająca na jego udział część przychody uzyskanego ze sprzedaży samochodu stanowić będzie dla podatnika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychód z działalności gospodarczej (którego kosztem uzyskania przychodu będzie niezamortyzowana część wartości początkowej samochodu). Wspomniana faktura powinna być fakturą wystawioną tylko przez podatnika (bez ojca). UWAGA Alternatywą jest wycofanie przez podatnika przedmiotowego samochodu na cele osobiste przed sprzedażą. Co prawda, jeżeli w skład samochodu wchodzą części składowe, przy których nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia, zdarzenie takie podlegać będzie opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT), lecz podstawą opodatkowania tej dostawy będzie jak się przyjmuje - tylko wartość rynkowa tych części składowych. Sprzedaż samochodu po takim wycofaniu na cele osobiste nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT w żadnej części. Za to umowa sprzedaży samochodu w całości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w przypadku sprzedaży bez wycofania samochodu na cele osobiste podatkiem od czynności cywilnoprawnej opodatkowana byłaby tylko umowa sprzedaży udziału ojca podatnika. UWAGA Wycofanie samochodu na cele osobiste nie wyłączy natomiast powstania u podatnika na skutek sprzedaży podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodu z działalności gospodarczej (w części przypadającej na udział podatnika), którego kosztem uzyskania przychodu będzie niezamortyzowana część wartości początkowej samochodu. Podstawa prawna: art. 2 pkt 6, art. 7 ust. 1 i 2, art. 29a ust. 1 i 2 oraz art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.), art. 10 ust. 2 pkt 3 oraz art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Tomasz Krywan, doradca podatkowy

8 Rabat udzielony w związku z prowadzoną działalnością bez VAT Pytanie: Spółka zajmuje się sprzedażą dostępu online do programu księgowego, którego jest twórcą. Kontrahenci co kwartał otrzymują fakturę za abonament. Co jakiś czas te faktury są zerowe (udzielany jest 100% rabat). Czy powinniśmy odprowadzać VAT od nieodpłatnego świadczenia usług? Odpowiedź: Nie, gdyż udzielenie rabatu nastąpiło w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). W wyniku udzielenia rabatu świadczenie usług, które uprzednio było odpłatne stało się nieodpłatne. Jednak z uwagi, że udzielenie rabatu nastąpiło w związku z prowadzoną przez Państwa spółkę działalnością gospodarczą, to nie wystąpi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Rada eksperta: Oznacza to zatem, że w związku z udzieleniem rabatu nie mają Państwo obowiązku rozpoznawania VAT należnego. Podstawa prawna: art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Jakub Rychlik, doradca podatkowy

9 Prezenty o wartości 100 zł bez preferencji Pytanie: Jesteśmy Bankiem Spółdzielczym, nie odliczamy VAT, tylko odprowadzamy podatek z tytułu wynajmu. Czy do przekazanych klientom prezentów o wartości 100 zł należy prowadzić ewidencję? Odpowiedź: Jeżeli prezent ma wartość 100 zł, to nawet prowadzenie ewidencji nie zwalania z VAT. Zazwyczaj opodatkowanie dostaw towarów jest niezależne od tego, czy podmiot dokonujący ich jest zwolniony przedmiotowo z VAT. Podobnie jest z prawem do odliczenia nie przysługuje ono wyłącznie wtedy, gdy dany zakup służy działalności zwolnionej. Zarówno opodatkowanie, jak i prawo do odliczenia mają charakter obiektywny, innymi słowy nie jest istotne, czy bank odlicza, ale czy mógł odliczyć od takiego zakupu. Przez opodatkowaną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: 1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, 2) wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Przepisu tego nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Prezenty o małej wartości to przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: 1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób; 2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

10 Z przepisów tych wynika, że obiektywnie czynność ta jest z zasady opodatkowana, chyba że prowadzimy ewidencję dla prezentów o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł. Jeżeli natomiast prezent ma wartość 100 zł, to nawet prowadzenie ewidencji nie zwalania z VAT. Skoro jest to czynność opodatkowana, to konsekwentnie daje prawo do odliczenia, nawet jeżeli bank z niego nie skorzystał. Rada eksperta: W praktyce organy podatkowe niejednokrotnie przymykają oko, na sytuację nieodpłatnych dostaw, gdy podatnik nie odliczał przy zakupie przekazywanych towarów, jednak jeżeli mamy do czynienia z dużych skalą i wartością, to raczej nie ma co liczyć na pobłażliwość organu. Podstawa prawna: art. 7 ust. 2-4, art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Mirosław Siwiński, radca prawny, doradca podatkowy w Kancelarii prof. W. Modzelewskiego Przekazanie licencji przez jednostkę samorządu terytorialnego bez zwolnienia z VAT Pytanie: Jednostka samorządu terytorialnego ma nieodpłatnie przekazać licencję na oprogramowanie komputerowe innej jednostce podległej. Przy zakupie oprogramowania jednostce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Czy taką czynność uznać należy jako nieodpłatne świadczenie usług? Czy będzie zwolniona z podatku na podstawie 3 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia ministra finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień z VAT? Odpowiedź: Nieodpłatne przekazanie licencji do korzystania z oprogramowania jest, co do zasady, świadczeniem usług. Takie świadczenie jest opodatkowane, o ile nie jest związane z działalnością gminy. Zwolnienie, o którym mowa w rozporządzeniu nie ma zastosowania gdy stroną transakcji jest jednostka samorządu terytorialnego. Prawodawca podatkowy przez towary rozumie rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Licencja nie spełnia definicji towarów. Zatem jej dostawa będzie świadczeniem usług. Za odpłatne świadczenie uznaje się nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Na mocy rozporządzenia ustawodawca zwalnia od opodatkowania niektóre usługi świadczone pomiędzy niektórymi podatnikami.

11 Zwolnienie to nie może być jednak zastosowane, jeżeli jedną ze stron umowy jest jednostka samorządu terytorialnego. Podstawa prawna: art. 2 pkt 6, art. 8 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.), 3 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 736). Maciej Soprych, dyrektor finansowy, członek ACCA Zakup kartek świątecznych dla kontrahentów bez VAT Pytanie: Spółka jawna zakupiła kartki świąteczne, które wyślemy do naszych odbiorców i dostawców. Jedna kartka kosztuje 4 zł netto + 0,92 zł VAT. Czy trzeba wystawić dowód wewnętrzny i naliczyć podatek naliczony? Odpowiedź: Nie, w przedstawionej sytuacji nie trzeba wystawiać dowodu wewnętrznego ani naliczać VAT. Zakupy kartek świątecznych wysyłanych kontrahentom czy potencjalnym kontrahentom uprawniają podatników, których działalność jest opodatkowana, do odliczania VAT z faktur dokumentujących ich nabycie. Są to bowiem zakupy towarów, które służą reprezentacji (ewentualnie także reklamie czy promocji) opodatkowanej działalności podatnika, a więc towarów wykorzystywanych przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). W związku z wysyłaniem takich kartek kontrahentom nie dochodzi do opodatkowania VAT nieodpłatnej dostawy kartek (na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Wysyłane kontrahentom lub potencjalnym kontrahentom kartki świąteczne nie mają bowiem dla nich wartości użytkowej (konsumpcyjnej), a przyjmuje się, że nie podlega opodatkowaniu VAT nieodpłatne przekazywanie towarów, które dla nabywcy nie mają takiej wartości (zob. przykładowo wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1201/10 oraz z 1 grudnia 2011 r., sygn. akt I FSK 300/11). Rada eksperta: W przedstawionej sytuacji spółka jawna ma prawo do odliczenia VAT z faktury lub faktur dokumentujących nabycie kartek świątecznych i nie jest obowiązana do

12 opodatkowywania VAT ich wysłania do kontrahentów. Spółka jawna nie ma również z tego tytułu obowiązku do wystawiania żadnego dokumentu wewnętrznego. Podstawa prawna: art. 7 ust. 2 oraz art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Tomasz Krywan, doradca podatkowy

13 Stopka redakcyjna Redaktor prowadzący: Anna Kostecka Wydawca: Norbert Pawlikowski ISBN: 978-83-269-4455-0 Wydawnictwo: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z.o.o. Adres: 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Kontakt: Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: esk@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 wraz z przysługującym Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona www i inne) chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w Dostawa towarów i świadczenie usług wyjaśnienia ekspertów oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Dostawa towarów i świadczenie usług wyjaśnienia ekspertów oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. 2BY39