PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZEDMIOTY EKONOMICZNE SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA - POZIOMY WYMAGAŃ... 2 PRZEDSIĘBIORCA W GOSPODARCE RYNKOWEJ... 2 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA... 34 KADRY I PŁACE... 59 ANALIZA EKONOMICZNA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ... 64 JĘZYK ANGIELSKI W BRANŻY EKONOMICZNEJ... 77 RACHUNKOWOŚĆ EKONOMICZNA... 83 BIURO RACHUNKOWE... 94 ZASADY OCENY I KONTROLI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW... 97
Szczegółowe kryteria oceniania - poziomy wymagań Przedsiębiorca w gospodarce rynkowej Tematyka Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Obszary zainteresowań ekonomii. Rzadkość zasobów ekonomicznych i jej konsekwencje uczeń potrafi: uczeń potrafi: uczeń potrafi: uczeń potrafi: uczeń potrafi: przytoczyć definicję przedmiotu ekonomii najbardziej obecnie akceptowaną, wyjaśnić zjawisko rzadkości, wymienić podstawowe problemy ekonomiczne, rozróżniać zakres pojęć ekonomia pozytywna i ekonomia normatywna, wyjaśnić na czym polega proces gospodarowania, rozróżnić podstawowe zasoby czynników wytwórczych, i przedsiębiorczości, określić obszar zainteresowań mikro- i makro ekonomii, określić różnice między podejściem pozytywnym i normatywnym, wskazać konsekwencje zjawiska rzadkości, uzasadnić wpływ ekonomii normatywnej na postęp społecznoekonomiczny, uzasadnić znaczenie kapitału ludzkiego scharakteryzować podstawowe problemy ekonomiczne, uzasadni ć przydatność wiedzy i umiejętności z ekonomii, Potrzeby człowieka i środki ich zaspokajania Wybór i koszt alternatywny. Zasada racjonalnego gospodarowania wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podst. rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić usługi materialne i niematerialne, wskazać czynniki wpływające na dynamikę potrzeb, wyjaśnić pojęcie kosztu alternatywnego, określić rodzaje potrzeb i ich cechy, rozróżnić dobra wolne, dobra ekonomiczne i usługi, dokonać wyboru ekonomicznego przy pomocy analizy korzyści i kosztów, określić rolę dóbr wolnych i dóbr ekonomicznych w zaspokajaniu potrzeb, wskazać koszt alternatywny dokonanego wyboru, wyjaśnić na czym polega racjonalne sklasyfikować dobra ekonomiczne ze względu na przyjęte kryterium, odróżnić aspekty zasady racjonalnego gospodarowania, wykazać związek pomiędzy stopniem zaspokojenia potrzeb a aktywnością gospodarczą, zaplanować racjonalne gospodarowani e własnymi zasobami (np.
gospodarowanie, czasem, pieniędzmi), Granica możliwości produkcyjnych Podstawowe typy systemów gospodarczych Mechanizm funkcjonowania rynku. Istota, rodzaje i formy rynku Strona popytu rynkowego. Prawo popytu Strona podaży rynkowej. Prawo podaży wyjaśnić, co przedstawia granica możliwości produkcyjnych, wyjaśnić pojęcie systemu ekonomicznego, wyróżnić rodzaje rynku, wyjaśnić istotę popytu rynkowego, wyjaśnić istotę podaży rynkowej, wyjaśnić pojęcia: uzasadnić, dlaczego wykresy są niezwykle ważnym narzędziem współczesnej ekonomii, wskazać podstawowe różnice między systemami ekonomicznymi, wyjaśnić istotę rynku z ekonomicznego punktu widzenia, rozróżnić rynek producenta i rynek konsumenta, scharakteryzować czynniki pozacenowe wpływające na popyt, scharakteryzować czynniki pozacenowe wymienić formy rynku, scharakteryzować rynki wyróżniane ze względu na przedmiot wymiany, objaśnić cechy i zjawiska warunkujące sprawne funkcjonowanie rynku, wyjaśnić funkcje rynku, wyjaśnić działanie prawa popytu, wykreślić krzywą popytu i objaśnić, dlaczego ma zilustrować wykorzystanie granicy możliwości produkcyjnych w celu przedstawienia problemu rzadkości, zilustrować wykorzystanie granicy możliwości produkcyjnych w celu przedstawienia problemu efektywności produkcji i problemu wzrostu gospodarczego, uzasadnić, dlaczego współcześnie dominuje gospodarka mieszana, uzasadnić konieczność podziału dóbr poprzez rynek, odróżnić metody konkurencji rynkowej, scharakteryzować rynek, wskazać jego elementy i funkcje odróżnić zmiany wielkości podaży od zmian podaży, odróżnić zmiany wielkości popytu od porównać, jak w poszczególnych typach gospodarek są rozwiązywane podstawowe problemy ekonomiczne, określić wpływ zmian popytu i zmian podaży na cenę równowagi i
Stany równowagi rynkowej Zachwianie równowagi rynkowej i jego konsekwencje. Prosta cenowa elastyczność popytu Mieszana cenowa elastyczność popytu Dochodowa elastyczność popytu Elastyczność cenowa podaży Znaczenie elastyczności przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych równowaga rynkowa, cena równowagi i wielkość równowagi, wpływające na podaż, określić rolę ceny w gospodarce rynkowej określić rolę ceny równowagi rynkowej objaśnić pojęcie mechanizmu rynkowego, określić postacie nierównowagi, odróżnić niedobór i nadwyżkę, wskazać konsekwencje niezachowania równowagi gospodarczej określić istotę elastyczności popytu i jej rodzaje, objaśnić mieszaną cenową elastyczność popytu, objaśnić cenową elastyczność podaży, nachylenie ujemne, wyjaśnić działanie prawa podaży, wykreślić krzywą podaży i objaśnić, dlaczego ma nachylenie dodatnie, przedstawić graficznie sytuację równowagi rynkowej, objaśnić prostą cenową elastyczność popytu, obliczyć współczynnik prostej cenowej elastyczności popytu, obliczyć współczynnik mieszanej cenowej elastyczności popytu, wskazać rodzaj dóbr w zależności od wartości współczynnika, objaśnić dochodową elastyczność popytu, obliczyć współczynnik elastyczności cenowej podaży, określić rodzaje podaży w zależności od wartości współczynnika, objaśnić wpływ zmiany ceny dobra o popycie wysoce elastycznym i mało elastycznym na przychód producenta (sprzedawcy), zmian popytu, wymienić przyczyny zachwiania równowagi rynkowej, odczytać z wykresu cenę równowagi i wielkość równowagi, dokonać graficznej ilustracji sytuacji niedoboru i sytuacji nadwyżki, scharakteryzować mechanizm równoważenia rynku w sytuacji niedoboru i w sytuacji nadwyżki, wskazać rodzaj popytu w zależności od wartości współczynnika, scharakteryzować czynniki wpływające na elastyczność popytu i podaży wyjaśnić, dlaczego popyt na pewne dobra jest wysoce elastyczny, a na inne mało elastyczny lub sztywny obliczyć współczynnik dochodowej elastyczności popytu, określić rodzaje popytu i rodzaje wielkość równowagi, wskazać skutki regulacji cen przez rząd, wyjaśnić paradoksalną reakcję popytu na wzrost dochodów i podać przykłady dóbr podrzędnych,
Powiązania między podmiotami gospodarującymi. Gospodarstwo domowe jako podmiot gospodarujący Budżet konsumenta Racjonalne gospodarowanie budżetem konsumenta Istota, rodzaje i znaczenie użyteczności przy podejmowaniu decyzji przez konsumenta Ograniczenie budżetowe i krzywa obojętności. Równowaga konsumenta objaśnić cel i funkcje gospodarstwa domowego, wyjaśnić pojęcia: budżet konsumenta i stan budżetu, objaśnić aspekty zasady racjonalnego gospodarowania, wyjaśnić pojęcia: ograniczenie budżetowe, krzywa obojętności i równowaga konsumenta, odróżnić gospodarstwo domowe od rodziny, uzasadnić konieczność sporządzania budżetu, opisać możliwości racjonalizacji wydatków budżetowych, wymienić założenia przyjmowane przez ekonomistów przy badaniu decyzji konsumenta, scharakteryzować źródła i rodzaje dochodów, rozróżnić wydatki konsumpcyjne i inwestycyjne oraz podać ich przykłady, objaśnić zasady konstruowania budżetu, zaplanować racjonalne gospodarowanie budżetem konsumenta, wyjaśnić pojęcia: użyteczność całkowita i użyteczność krańcowa, wykreślić i objaśnić linię ograniczenia budżetowego oraz krzywą obojętności, wyznaczyć punkt równowagi konsumenta, dóbr w zależności od wartości współczynnika, scharakteryzować czynniki mające wpływ na cenową elastyczność podaży, uzasadnić znaczenie dochodowej elastyczności popytu dla producenta (sprzedawcy), uzasadnić znaczenie mieszanej elastyczności popytu dla producenta (sprzedawcy), identyfikować potrzeby członków rodziny i możliwości ich zaspokajania, wskazać korzyści z wydatków inwestycyjnych, wskazać możliwości równoważenia budżetu, sporządzić budżet konsumenta, obliczyć wskaźniki struktury budżetu i dokonać jej oceny, scharakteryzować prawidłowości wydatkowania dochodów (w tym prawo Engla), dokonać analizy kształtowania się dochodów i wydatków, uzasadnić znaczenie rezerwy budżetowej równoważenia budżetu, dokonać analizy struktury dochodów i wydatków w czasie, wyjaśnić pojęcie marginalnej stopy substytucji, i
Przedsiębiorca i przedsiębiorstwo Cechy i cele przedsiębiorstwa. Podstawowe decyzje producenta wyjaśnić, czym jest działalność gospodarcza, wyjaśnić, kim jest przedsiębiorca, wyjaśnić, co oznaczają w ekonomii pojęcia krótki okres i koszty produkcji, odróżnić koszty i nakłady, wyjaśnić pojęcia: koszt marginalny, koszt jednostkowy, koszt przeciętny stały i koszt przeciętny zmienny, zdefiniować przychody całkowite, wyjaśnić pojęcia: koszt alternatywny, zysk księgowy i zysk ekonomiczny, wymienić podstawy prawne działalności gospodarczej, określić istotę przedsiębiorstwa, sklasyfikować koszty produkcji, podać przykłady kosztów stałych i kosztów zmiennych, objaśnić czynniki wpływające na cenę sprzedaży, określić istotę i rodzaje wyniku finansowego, scharakteryzować stopę substytucji, rozróżnić podstawowe formy prawnoorganizacyjne przedsiębiorstw, wskazać przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną, określić istotę działalności produkcyjnej, zidentyfikować podstawowe cele producenta, scharakteryzować podstawowe decyzje ekonomiczne producenta, wykreślić i objaśnić izokwantę produkcji, rozróżnić stałe i zmienne czynniki produkcji, obliczyć koszty zmienne i koszty całkowite obliczyć koszt marginalny, koszt jednostkowy, koszt przeciętny stały i koszt przeciętny zmienny, wykreślić i objaśnić krzywą użyteczności całkowitej, określić zależność między ilością konsumpcji a użytecznością krańcową, wykreślić i objaśnić krzywą użyteczności krańcowej, określić skutki posiadania i nieposiadania osobowości prawnej, odróżnić znaczenie zwyczajowe i formalne pojęcia firmy, wymienić elementy oznaczenia przedsiębiorcy, objaśnić podstawowe cechy przedsiębiorstwa, wykreślić krzywe kosztów stałych, zmiennych i całkowitych, objaśnić wpływ wielkości produkcji na poznane rodzaje kosztów, obliczyć wynik finansowy, objaśnić czynniki wpływające na wynik finansowy, rozróżnić rodzaje decyzji produkcyjnych przy zastosowaniu kryterium przedstawić interpretację graficzną optimum konsumenta, wykreślić krzywą kosztu marginalnego oraz krzywe kosztów przeciętnych (stałego, zmiennych i całkowitych), dokonać analizy kształtowania się ww. kategorii kosztów w zależności od wielkości produkcji, podjąć racjonalną decyzję co do ceny i wielkości produkcji,
produkcyjnego, Formy organizacyjnoprawne przedsiębiorstw Spółka cywilna Istota i rodzaje spółek prawa handlowego Spółki kapitałowe. Przedsiębiorstwo państwowe Spółdzielnie wyjaśnić, czym jest działalność gospodarcza, wymienić podstawy prawne działalności gospodarczej, wyjaśnić, kim jest przedsiębiorca, wymienić elementy, jakie powinna zawierać firma spółki z o.o., wskazać organy spółki z o.o. oraz zakres ich uprawnień, wymienić podstawę prawną funkcjonowania spółek prawa handlowego, wymienić formy spółek osobowych i spółek kapitałowych, identyfikować przedmiot działalności gospodarczej spółdzielni, wskazać organy spółdzielni oraz zakres ich uprawnień, określić istotę przedsiębiorstwa państwowego oraz regulacje prawne dotyczące jego organizacji i sposobu działania, wyjaśnić cele i funkcje przedsiębiorstwa: ekonomiczne, techniczne, społeczne, określić istotę przedsiębiorstwa, określić formy własności organizacji: własność indywidualna, spółdzielcza, komunalna, państwowa, spółka prawa cywilnego, różnego rodzaju spółki występujące w kodeksie handlowym i kodeksie cywilnym rozróżnić małe, średnie i duże przedsiębiorstwo, określić istotę spółki cywilnej oraz regulacje prawne dotyczące jej organizacji i sposobu działania, scharakteryzować przedmiot wkładu i stosunki majątkowe w spółce cywilnej, określić skutki braku osobowości prawnej, określić istotę umowy spółki handlowej, objaśnić podstawowe cechy spółek osobowych, wymienić czynniki wpływające na wybór rodzajów działalności scharakteryzować problem samofinansowania i samodzielności przedsiębiorstwa określić czynniki zagrożeń i szans przedsiębiorstwa, wyjaśnić, czym jest suma komandytowa, określić istotę spółki z o.o. i rodzaje wkładów, wskazać czynności wymagane do powstania spółki z o.o., wskazać elementy, jakie powinna zawierać umowa spółki z o.o. i wniosek zgłoszeniowy, określić istotę spółdzielni oraz regulacje prawne dotyczące jej organizacji i sposobu działania, wskazać założycieli spółdzielni oraz ich obowiązki, wskazać organ zarządzający przedsiębiorstwem państwowym oraz sposób jego powoływania, określić istotę i drogi (sposoby) prywatyzacji bezpośredniej, określić skutki posiadania i nieposiadania osobowości prawnej, odróżnić znaczenie zwyczajowe i formalne pojęcia firmy, wymienić elementy oznaczenia przedsiębiorcy, wskazać możliwości łączenia się spółek, określić formy występowania spółek kapitałowych, identyfikować różnice między spółdzielnią i spółkami, określić sposób przystąpienia członka do spółdzielni oraz jego prawa, identyfikować podstawę prawną przekształceń własnościowych, scharakteryzować etapy prywatyzacji pośredniej, wskazać podstawowe różnice między prywatyzacją pośrednią i prywatyzacją wskazać współzależnośc i działających na rynku podmiotów gospodarczych, wyjaśnić konieczność stosowania kryteriów klasyfikowania przedsiębiorstw tj.: wielkość przedsiębiorstw a, formę własności, rodzaj działalności wg PKD, formę prawną. scharakteryzo wać Program Powszechnej Prywatyzacji i jego efekty, wskazać elementy, jakie powinien zawierać statut spółdzielni,
Model konkurencji doskonałej i pełnego monopolu Model konkurencji monopolistycznej i oligopolu. wymienić modele struktur rynkowych, podać przykłady realnych rynków mających cechy rynku wolnokonkurencyjnego, zdefiniować optimum ekonomiczne (równowagę) producenta, scharakteryzować model konkurencji monopolistycznej, podać przykłady konkurencji monopolistycznej w gospodarce polskiej, objaśnić podstawowe różnice między konkurencją monopolistyczną i oligopolem, podać przykłady oligopolu w gospodarce polskiej, zidentyfikować (rozpoznać) warunki osiągania optimum ekonomicznego w przypadku konkurencji monopolistycznej. scharakteryzować model konkurencji doskonałej, scharakteryzować model pełnego monopolu, podać przykłady monopolistów w gospodarce polskiej, obliczyć przychód krańcowy (marginalny), wyznaczyć graficznie i odczytać z wykresu wielkość produkcji maksymalizującej zysk w warunkach konkurencji monopolistycznej i monopolu, bezpośrednią, uzasadnić, dlaczego monopolista może dyktować ceny, wyjaśnić na czym polega współzależność firm w oligopolu, wskazać formy podporządkowani a rynku przez firmy oligopolistyczne, określić warunki osiągania optimum ekonomicznego, wyznaczyć graficznie i odczytać z wykresu wielkość produkcji maksymalizującej zysk w warunkach doskonałej konkurencji, scharakteryzo wać zachowania firm na rynku konkurencji monopolistyc znej i ich skutki dla konsumentów, porównać zysk producenta w różnych strukturach rynkowych przy tych samych kosztach produkcji ocenić efektywność gospodarowani a w różnych strukturach rynku, Model okrężnego obiegu produktu i dochodu w gospodarce Mierzenie efektów działalności gospodarczej. Definicje i metody obliczania PNB i PKB PKB w ujęciu nominalnym i realnym PKB jako miara rozwoju gospodarczego i dobrobytu całego społeczeństwa. Dyspozycyjny dochód osobisty objaśnić, czym jest model ekonomiczny, wskazać elementy obrotu pieniężnego wyjaśnić pojęcia: inwestycje, oszczędności, zdefiniować kategorie: PNB i PKB, określić różnice między nominalnym i realnym PKB określić istotę modelu obiegu okrężnego dochodu i produktu oraz jego założenia, scharakteryzować podstawowe rodzaje powiązań między gospodarstwami domowymi i przedsiębiorstwami, scharakteryzować podstawowe rodzaje powiązań rządu z gospodarstwami domowymi i przedsiębiorstwami, wyjaśnić, dlaczego głównym miernikiem określić istotę rynku finansowego i jego znaczenie w gospodarce, obliczyć realny PKB, obliczyć wskaźnik tempa wzrostu PKB, uzasadnić znaczenie równowagi między odpływami i dopływami do obiegu, objaśnić rolę transakcji z zagranicą w obiegu okrężnym, obliczyć PKB różnymi metodami (sumowania produktów, sumowania dochodów, sumowania wydatków), czytać ze zrozumieniem dane dotyczące tempa wzrostu PKB, porównać poziom życia mieszkańców w wybranych krajach na podstawie PKB per capita i wskaźnika rozwoju społecznego HDI, wyjaśnić zależność
makroekonomicznym jest PKB, wymienić metody obliczania PKB, objaśnić wady PKB i PKB per capita, scharakteryzować efekty gospodarcze między PKB, Produktem Krajowym Netto, dochodami osobistymi i dyspozycyjny mi dochodami osobistymi, obliczyć dyspozycyjny dochód osobisty, Równowaga makroekonomiczna wyjaśnić, kiedy istnieje równowaga makroekonomiczna, odczytać z wykresu poziom cen i wielkość realnego PKB w stanie równowagi, wskazać konsekwencje zachwiania równowaga makroekonomicznej, Fazy klasycznego cyklu koniunkturalnego wyjaśnić pojęcia: cykl, koniunktura i cykl koniunkturalny, scharakteryzować fazy klasycznego cyklu koniunkturalnego podać przykłady kryzysów w gospodarce wolnorynkowej podać przykłady kryzysów w gospodarce wolnorynkowej i ich skutków, Fazy współczesnego cyklu koniunkturalnego Rola państwa we współczesnej gospodarce rynkowej Istota budżetu i rodzaje dochodów budżetowych Wydatki budżetu państwa i deficyt budżetowy. określić przyczyny zmian w przebiegu współczesnego cyklu koniunkturalnego, scharakteryzować fazy cyklu w gospodarce mieszanej, zidentyfikować przyczyny aktywności państwa we współczesnej gospodarce rynkowej, określić istotę budżetu państwa, wymienić główne źródła i rodzaje dochodów budżetowych, scharakteryzować metody oddziaływania państwa na przebieg cyklu koniunkturalnego, rozróżnić rolę państwa jako podmiotu rynku i podmiotu interwencjonizmu, funkcje państwa i podać ich przykłady, rozróżnić rolę państwa jako podmiotu rynku i podmiotu interwencjonizmu, zidentyfikować przyczyny ocenić skuteczność metod oddziaływania państwa na przebieg cyklu koniunkturalnego, wyszczególnić i objaśnić podstawowe obszary interwencjonizmu, odróżnić bezpośrednie i pośrednie formy interwencjonizmu, scharakteryzować ekonomiczne funkcje państwa i podać ich przykłady, określić dochody wskazać organy państwa i organy samorządu terytorialnego realizujące cele polityki państwa, wyszczególnić i objaśnić podstawowe obszary interwencjonizmu, odróżnić wskazać sposoby rozwiązywania problemu niedoboru w różnych sytuacjach wskazać sposoby finansowania deficytu budżetowego
Istota, cele i narzędzia polityki fiskalnej Wpływ polityki fiskalnej na sytuację gospodarczą Podstawowe kategorie gospodarki towarowopieniężnej Istota, rodzaje i funkcje banków Równowaga na rynku pieniężnym Stopa rezerw obowiązkowych i kreacja pieniądza bankowego Operacje na otwartym wymienić główne rodzaje wydatków budżetowych według działów, określić istotę polityki fiskalnej, wymienić cele gospodarcze i społeczne realizowane przy pomocy polityki fiskalnej, określić istotę towaru i jego cechy, identyfikować różnice między wymianą barterową i wymianą towarową, określić istotę banku komercyjnego, wymienić funkcje banków komercyjnych, określić istotę popytu na pieniądz, aktywności państwa we współczesnej gospodarce rynkowej, rozróżnić wydatki realne i transfery, wymienić narzędzia (instrumenty) polityki fiskalnej, wymienić rodzaje polityki fiskalnej, scharakteryzować cechy, formy i funkcje współczesnego pieniądza, wyjaśnić na czym polega dwuszczeblowość systemu bankowego, rozróżnić i podać przykłady funkcji aktywnych, pasywnych i usługowych banków komercyjnych, budżetu w wyrażeniu nominalnym i procentowym, określić wydatki budżetu w wyrażeniu nominalnym i procentowym, zdefiniować równowagę budżetową oraz nadwyżkę i deficyt budżetowy, scharakteryzować wykorzystanie podatków i wydatków budżetowych do realizacji celów gospodarczych i społecznych, wskazać działania ekspansywne i działania restrykcyjne, uzasadnić, że współczesna gospodarka jest gospodarką towarowopieniężną, rozróżnić i podać przykłady funkcji banku centralnego, przedstawić w formie graficznej równowagę na rynku pieniężnym, wymienić instrumenty bezpośrednie i pośrednie formy interwencjonizmu, wskazać organy państwa i organy samorządu terytorialnego realizujące cele polityki państwa, scharakteryzować rodzaje podatków i źródła niepodatkowe, obliczyć dynamikę dochodów budżetowych, obliczyć dynamikę wydatków budżetowych, obliczyć dynamikę deficytu budżetowego, scharakteryzować wpływ polityki ekspansywnej i polityki restrykcyjnej na sytuację gospodarczą, określić związki między Narodowym Bankiem Polskim i Radą Polityki Pieniężnej, wskazać główne organy NBP i sposób ich powoływania, wykreślić krzywą popytu na pieniądz i uzasadnić jej oraz ich skutki, wskazać sposoby rozwiązywania problemu niedoboru w różnych sytuacjach scharakteryzo wać wybrane aspekty aktualnej polityki fiskalnej w Polsce, aktualizować wiadomości, korzystając ze strony internetowej NBP, wskazać wpływ operacji na otwartym rynku na wysokość stopy procentowej,
rynku i polityka stopy procentowej Rodzaje polityki pieniężnej i ich skuteczność Bezrobocie i jego miary Przyczyny, rodzaje i skutki bezrobocia Polityka zwalczania bezrobocia zdefiniować politykę pieniężną i podaż pieniądza, wyjaśnić pojęcia: rezerwy obowiązkowe i stopa rezerw obowiązkowych, wymienić rodzaje polityki pieniężnej, zdefiniować: walutę, kurs walutowy, realny kurs walutowy, zmienne i stałe kursy walutowe, wyjaśnić pojęcie deprecjacji i aprecjacji, określić istotę bezrobocia, wymienić i objaśnić miary bezrobocia, wymienić rodzaje bezrobocia, określić istotę banku centralnego, wymienić funkcje banku centralnego, wymienić i objaśnić motywy popytu na pieniądz opisać wykorzystanie stopy rezerw obowiązkowych, wyjaśnić pojęcia: kreacja pieniądza bankowego i podaż kredytów, wyjaśnić na czym polegają operacje na otwartym rynku, objaśnić cele sprzedaży i cele zakupu papierów wartościowych, wymienić korzyści zmiennych kursów walutowych, wskazać przyczyny i skutki poszczególnych rodzajów bezrobocia, określić rodzaje i cele polityki państwa na rynku pracy, wymienić instrumenty polityki pasywnej, polityki pieniężnej, określić wpływ operacji na otwartym rynku na podaż pieniądza, określić istotę stopy procentowej banku centralnego, określić istotę, cele i skutki polityki restrykcyjnej i polityki ekspansywnej, wyjaśnić mechanizm kształtowania się kursu walutowego, obliczyć i zinterpretować stopę bezrobocia, czytać ze zrozumieniem dane o stopie bezrobocia rejestrowanego w Polsce, scharakteryzować konsekwencje społeczne i ekonomiczne bezrobocia, scharakteryzować instrumenty polityki makroekonomicznej i polityki mikroekonomicznej, wyjaśnić zależności kształt, objaśnić składniki agregatu pieniężnego (miary) określanego jako M 1, wykreślić krzywą podaży pieniądza i uzasadnić jej kształt, obliczyć ilość wykreowanego pieniądza bankowego i objaśnić mechanizm jego kreacji, określić skutki wzrostu i skutki obniżenia stopy procentowej dla podaży pieniądza, obliczyć koszty stosowania zmiennych kursów walutowych. określić, kto w Polsce może mieć status osoby bezrobotnej, wyszukać aktualne dane o stopie bezrobocia rejestrowanego w Polsce, uzasadnić, że oficjalne miary bezrobocia nie obejmują bezrobocia ukrytego, wyjaśnić pojęcie: naturalna stopa bezrobocia, określić tendencje na rynku pracy w scharakteryzo wać ograniczenia skuteczności polityki pieniężnej, uzasadnić znaczenie aktywności osób bezrobotnych, scharakteryzo wać możliwości zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej, określić przyczyny zmian stopy bezrobocia w Polsce,
Istota i mierniki inflacji Rodzaje inflacji Społeczno-gospodarcze konsekwencje inflacji Polityka przeciwdziałania inflacji Formy i korzyści wymiany międzynarodowej Przyczyny i sposoby ograniczania handlu międzynarodowego Kurs walutowy i rynek walutowy Bilans handlowy i płatniczy Proces globalizacji wyjaśnić, kiedy mamy do czynienia z inflacją, wskazać instrumenty polityki antyinflacyjnej państwa, wymienić i objaśnić formy wymiany międzynarodowej, określić istotę bilansu handlowego, wymienić rachunki składające się na bilans płatniczy, wyjaśnić, co oznacza globalizacja rozróżnić mierniki inflacji, scharakteryzować instrumenty ograniczania inflacji podażowej i popytowej, odróżnić korzyści absolutne i komparatywne z handlu międzynarodowego, wyjaśnić pojęcie równowagi zewnętrznej odróżnić dodatni i ujemny bilans handlowy, wymienić i objaśnić elementy tworzące bilans obrotów bieżących, wskazać globalizacji, przyczyny między instrumentami polityki państwa i rodzajami bezrobocia, scharakteryzować rodzaje inflacji wyróżniane ze względu na jej tempo i przyczyny, wyszukać aktualne dane o stopie inflacji w Polsce i Unii Europejskiej, określić skutki spadku siły nabywczej pieniądza, scharakteryzować koszty i korzyści z inflacji, wskazać przyczyny ograniczania handlu międzynarodowego, wyjaśnić konieczność występowania deficytu handlowego w Polsce, określić korzyści i koszty stosowania zmiennych kursów walutowych, podać argumenty za i przeciw globalizacji, Polsce, wyjaśnić, kiedy mamy do czynienia z deflacją i dezinflacją, podać przykłady krajów dotkniętych hiperinflacją, odczytać z wykresu poziom cen i wielkość realnego PKB w sytuacji inflacji, ocenić skuteczność instrumentów polityki antyinflacyjnej państwa, wymienić uczestników wymiany międzynarodowej i podać ich przykłady, scharakteryzować sposoby ograniczania handlu międzynarodowego, określić istotę rachunku obrotów kapitałowych, określić związki między globalizacją i integracją, wskazać instrumenty polityki antyinflacyjnej w gospodarce polskiej i ich efekty, określić cel transakcji z rachunku zmian rezerw rządowych, wyszukać aktualne dane o dynamice importu i eksportu Polski,
Przedsiębiorstwo i jego otoczenie. wymienić podstawowe akty prawne regulujące podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej, wskazać przepisy prawne i zasady dotyczące oznaczania przedsiębiorców, wskazać zasady zmiany firmy przez przedsiębiorcę, wskazać związki między przedsiębiorcą a przedsiębiorstwem, wyjaśnić, czym jest działalność gospodarcza, objaśnić, kim jest przedsiębiorca, objaśnić istotę osoby fizycznej i jej cechy (zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych), objaśnić cechy osoby fizycznej występującej w roli przedsiębiorcy, objaśnić istotę osoby prawnej, objaśnić zasady tworzenia firmy przedsiębiorcy (w przypadku osoby fizycznej i osoby prawnej), określić elementy bezpośredniego i pośredniego otoczenia przedsiębiorstwa określić sposób zgłoszenia działalności gospodarczej, wyjaśnić, na czym polega specyfika tzw. ułomnych osób prawnych, odróżnić pojęcie przedsiębiorstwa w trzech wymiarach (aspektach), określić działania państwa sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczośc i uzasadnić, dlaczego pojęcia firmy i przedsiębiorstwa nie są tożsame, Klasyfikacja podmiotów gospodarczych. wymienić trzy główne kryteria stosowane przy klasyfikacji przedsiębiorstw (także przedsiębiorców), określić istotę Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w działalności i powiązania między nimi zidentyfikować przedsiębiorstwa działające na równych szczeblach działalności objaśnić poziomy zastosowane w PKD systematyzujące poszczególne rodzaje działalności gospodarczej, wyróżnić formy prawnoorganizacyjne przedsiębiorstw, przedstawić kryteria wyróżniania mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz wyjaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, scharakteryzować różne rodzaje działalności, szczególnie produkcyjną, handlową, budowlaną i usługową wskazać czynniki stymulujące rozwój poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej uzasadnić znaczenie formy prawnej jako podstawy utworzenia i zorganizowania przedsiębiorstwa, czytać ze zrozumieniem wybrane schematy klasyfikacji czytać ze zrozumieniem informacje statystyczne dotyczące podmiotów gospodarki narodowej według sekcji i działów PKD, aktualizować informacje statystyczne dotyczące podmiotów gospodarki narodowej według sekcji i działów PKD,
Motywy i cele gospodarowania wyróżnić potrzeby ekonomiczne i podać ich przykłady, wymienić i objaśnić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby ekonomiczne, określić różnice między wyrobami i produktami, odróżnić potrzebę w sensie psychologicznym i w sensie ekonomicznym, rozróżnić dobra wolne, dobra ekonomiczne (gospodarcze) i usługi, scharakteryzować zasoby czynników wytwórczych, określić motywy, istotę i cele gospodarowania, sklasyfikować i objaśnić rodzaje potrzeb ze względu na przyjęte kryterium podziału, według PKD, określić schemat powiązań organizacyjnych, technicznych i innych przedsiębiorstw tej samej branży i przedsiębiorstw spoza branży scharakteryzować rodzaje dóbr ekonomicznych ze względu na przyjęte kryterium klasyfikacji, odróżnić usługi materialne i usługi niematerialne oraz podać ich przykłady, Charakterystyka działalności gospodarczej. Proces gospodarczy i jego podstawowe ogniwa Rola przedsiębiorstw w realizacji cyklu gospodarczego wyjaśnić, czym jest produkcja, rozróżnić środki pracy i przedmioty pracy, wskazać, gdzie odbywa się konsumpcja, wymienić funkcje przedsiębiorstw wyjaśnić, czym jest rachunek ekonomiczny, określić istotę i ogniwa (etapy, fazy) procesu gospodarczego, uzasadnić znaczenie technologii i organizacji oraz wiedzy w procesie gospodarczym, objaśnić rolę przedsiębiorstw w procesie gospodarowania, scharakteryzować trzy podstawowe grupy czynników niezbędnych w procesie produkcji, scharakteryzować podstawowe elementy procesu gospodarczego występujące w poszczególnych dziedzinach działalności gospodarczej, wymienić dziedziny działalności gospodarczej, w których specjalizują się przedsiębiorstwa, odróżnić kompleksowy i uproszczony rachunek ekonomiczny, wyjaśnić, na czym polega proces wymiany i co jest jego sporządzić kompleksowy rachunek ekonomiczny
Formy własności i organizacji przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwo jednoosobowego właściciela Spółka cywilna Istota i rodzaje spółek prawa handlowego Spółki kapitałowe. Organy podmiotów gospodarczych. Formy współpracy i powiązań przedsiębiorstw. Charakterystyka kooperacyjnych form współdziałania dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw stosując różne kryteria wskazać podstawy prawne prowadzenia działalności przez jednoosobowego (indywidualnego) przedsiębiorcę, wymienić organy, które reprezentują spółkę kapitałową w organizacji, wymienić podstawowe kooperacyjne formy współdziałania, określić istotę i formy zrzeszeń przejściowych, wymienić podstawowe koncentracyjne formy określić wady i zalety poszczególnych form działalności, czytać ze zrozumieniem informacje statystyczne dotyczące osób fizycznych prowadzących działalność, odróżnić rzemiosło od innych rodzajów działalności, wskazać organy spółki z o.o. oraz zakres ich uprawnień, wskazać organy spółki akcyjnej oraz zakres ich uprawnień, wyjaśnić cele konsorcjum, kartelu i syndykatu wskazać typy holdingów wyjaśnić formy organizacyjne wyjaśnić różnorodne zadania przedsiębiorcy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej scharakteryzować przedsiębiorstwo jednoosobowego właściciela, scharakteryzować odpowiedzialność (kto odpowiada i w jaki sposób), określić cele i skutki powiązań kooperacyjnych scharakteryzować cechy grup kapitałowych scharakteryzować przedmiotem, przeprowadzić uproszczony rachunek ekonomiczny, określić przydatność form organizacyjnoprawnych do rodzaju działalności scharakteryzowa ć rolę i zadania KRS i rejestru podmiotów gospodarczych przedstawić wady i zalety prowadzenia przedsiębiorstwa przez jednoosobowego (indywidualnego) przedsiębiorcę, wymienić wyroby i usługi wytwarzane przez rzemieślników, określić kompetencje organów podmiotu gospodarczego wyjaśnić powody powstawania związków organizacyjnych przedsiębiorstw scharakteryzować zasady scharakteryzowa ć obowiązki przedsiębiorcy wynikające z podejmowania działalności gospodarczej zidentyfikować sytuację prawną i ekonomiczną firmy w przypadku koncentracji przedsiębiorstw
Charakterystyka koncentracyjnych form współdziałania Modele konkurencji. Model konkurencji doskonałej i pełnego monopolu. Modele konkurencji. Model konkurencji monopolistycznej, oligopolu i duopolu. współdziałania, rozróżnić typy holdingu, wymienić modele struktur rynkowych, zrzeszania się przedsiębiorstw wskazać przedmiot umowy kartelowej, określić istotę oraz skutki koncentracji produkcji wyrobów i usług, wskazać sposób tworzenia holdingu, podać przykłady monopolistów w gospodarce polskiej, podać przykłady konkurencji monopolistycznej w gospodarce polskiej, objaśnić podstawowe różnice między konkurencją monopolistyczną i oligopolem, podać przykłady oligopolu w gospodarce polskiej, wspólne przedsiębiorstwo, określić istotę kartelu i skutki jego powstania, scharakteryzować przedsiębiorstwo wielozakładowe, określić istotę koncernu i skutki jego powstania, określić istotę konglomeratu i skutki jego powstania, określić czynniki działalności firmy na rynku konkurencji doskonałej, monopolu scharakteryzować model konkurencji doskonałej, scharakteryzować model pełnego monopolu, określić czynniki działalności firmy na rynku konkurencji monopolistycznej, oligopolu, duopolu scharakteryzować współpracy i współdziałania przedsiębiorstw porównać wspólnotę wykonawczą i konsorcjum, określić istotę syndykatu i skutki jego powstania, odróżnić i wskazać przykłady powiązań pionowych i poziomych przedsiębiorstw zrzeszonych w koncernie, przedstawić tradycyjną strukturę holdingu, uzasadnić, dlaczego monopolista może dyktować ceny, wyjaśnić na czym polega współzależność firm w oligopolu, wskazać formy podporządkowa nia rynku przez firmy oligopolistyczne, podać aktualne przykłady kooperacyjnych form współdziałania, podać aktualne przykłady koncentracyjnyc h form współdziałania, podać przykłady realnych rynków mających cechy rynku wolnokonkurenc yjnego, scharakteryzowa ć zachowania firm na rynku konkurencji monopolistyczne j i ich skutki dla konsumentów,
model konkurencji monopolistycznej, Rola państwa we współczesnej gospodarce rynkowej. Ogólna charakterystyka planowania. Rodzaje planowania. Zasady planowania Metody planowania Organizacja planowania. Plan gospodarczyplanowanie rzeczowe. Planowanie zaopatrzenia materiałowego. Planowanie zatrudnienia i płac. Baza techniczna i jej rozwój. Środki zapewniające realizację zadań. Planowanie finansowe. Planowanie finansowe-ćwiczenia. Planowanie finansowe- Biznes plan Analiza SWOT określić rolę i zadania banków komercyjnych wyjaśnić rolę: banku centralnego, rządu, systemu fiskalnego w gospodarce wymieni rodzaje planowania wymieni zasady i metody planowania wymieni elementy planowania zaopatrzenia materiałowego wymieni metody stosowane w planowaniu płac zdefiniuje bazę techniczną, plan inwestycyjny wymieni środki zapewniające realizację zadań zdefiniuje pojęcie i funkcje biznes planu wskazać przepisy dotyczące praktyk ograniczających konkurencję wskazać przepisy dotyczące naruszenia interesu konsumentów przedstawi istotę planowania omówi rodzaje planowania wymieni elementy, na które zwraca się uwagę planując zadania gospodarcze wyjaśni cel planowania zaopatrzenia materiałowego przedstawi cel tworzenia planu inwestycyjnego przedstawi istotę i podstawowe zadania planu finansowego wyjaśni w jaki sposób ustala się planowane przychody i koszty wymieni i omówi elementy biznes planu wyjaśnić rolę państwa w ochronie własności, umów i konkurencji scharakteryzować rolę organów administracji samorządowej wskazać elementy systemu ochrony konkurencji przedstawi cel organizacja planowania wymieni podstawę i etapy sporządzania planu zdefiniuje koordynację wewnętrzną i zewnętrzną wyjaśni na czym polega planowanie zadań gospodarczych wymieni czynniki mające wpływ na wielkość planowanego zatrudnienia wyjaśni, co bierze się pod uwagę ustalając plan płac obliczy wskaźnik efektywności inwestycji obliczy planowany roczny odpis amortyzacyjny ustali planowane zapotrzebowanie na wskazać przepisy prawa dotyczące pomocy publicznej (krajowego i wspólnotowego) scharakteryzować formy i rodzaje pomocy publicznej omówi potrzebę i rolę planowania w procesie podejmowania decyzji rozróżnia i szczegółowo scharakteryzuje rodzaje planowania scharakteryzuje zasady i metody planowania omówi etapy sporządzania planu rozróżnia etapy sporządzania planu scharakteryzuje elementy, na które zwraca się uwagę planując zadania gospodarcze scharakteryzuje elementy planowania zaopatrzenia wyjaśnić przepisy karne dotyczące stosowania praktyk antykonkurencyjn ych i nieuczciwych praktyk rynkowych oceni efektywność inwestycji za pomocą obliczonych wskaźników sporządzi uproszczony biznes plan sporządzi zestawienie planowanych przychodów i kosztów obliczy wysokość kredytu bankowego potrzebnego na sfinansowanie zakupu środków obrotowych sporządzić analizę SWOT
środki na sfinansowanie zadań inwestycyjnych obliczy planowany zapas materiałów dokonać analizy działalności na rynku materiałowego omówi czynniki mające wpływ na wielkość planowanego zatrudnienia scharakteryzuje metody stosowane w planowaniu płac scharakteryzuje środki zapewniające realizację zadań omówi zmiany majątku jednostki gospodarczej przedstawi sposoby ujęcia w planie finansowym wykorzystania nadwyżki lub uzupełnienia niedoboru dokonać analizy kosztów produkcji firm działających w branży
Istota i rodzaje ubezpieczeń. zdefiniować: ubezpieczenie, składka ubezpieczeniowa, ryzyko, zdarzenie losowe wymienić strony uczestniczące w stosunku ubezpieczenia odróżnić ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia gospodarcze, określić rolę i zadania systemu ubezpieczeń scharakteryzować ubezpieczenia społeczne scharakteryzow ać ubezpieczenia społeczne i gospodarcze System emerytalno-rentowy. Ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy i pracowników przedstawić przedmiot ubezpieczeń społecznych przedstawić klasyfikację ubezpieczeń społecznych wymienić trzy źródła przyszłych emerytur określić cel ubezpieczeń społecznych, odróżnić składki płacone na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, wymienić rodzaje obowiązkowych i dobrowolnych ubezpieczeń, którym podlega przedsiębiorca i pracownik, rozróżnić, które ze składek finansuje pracownik a które pracodawca wskazać obowiązki przedsiębiorcy w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, określić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy i pracownika, scharakteryzować trzy filary ubezpieczenia społecznego omówić obowiązek zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego wyjaśnić co oznaczają deklaracje: ZUS RCA, ZUS RSA i ZUS RZA, scharakteryzow ać trzy filary ubezpieczenia społecznego określić aktualną wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanyc h Świadczeń Pracowniczych (jako % wymiaru tych składek), wskazać sposób i terminy przekazywania składek ubezpieczeniowych do ZUS, Obliczanie składek na ubezpieczenia społeczne. przedstawić klasyfikację ubezpieczeń rozróżnić, które składki finansuje pracownik i obliczyć wysokość kosztów pracy przedsiębiorcy obliczyć wysokość kosztów pracy
Ubezpieczenia gospodarcze. Konstrukcja polisy ubezpieczeniowej. społecznych wymienić aktualne stopy procentowe poszczególnych składek sklasyfikować ubezpieczenia gospodarcze Zdefiniować pojęcie polisy Analiza progu rentowności wymienić czynniki wpływające na wysokość zysku pracodawca podać przykłady ubezpieczeń majątkowych i osobowych wymienić elementy polisy ubezpieczeniowej wyjaśnić co jest istotą analizy progu rentowności scharakteryzować poznane ubezpieczenia majątkowe sporządzić polisę ubezpieczeniową obliczyć ilościowy i wartościowy próg rentowności przedsiębiorcy i pracownika z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych scharakteryzo wać poznane ubezpieczenia majątkowe i osobowe. ocenić wybraną polisę ubezpieczenio wą zinterpretować obliczone wielkości ocenić polisy ubezpieczeniowe. sporządzić projekt i przeprowadzić analizę w badanym zakresie Pojęcia kosztów i przychodów. określić istotę kosztów oraz objaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, objaśnić pojęcie nakładu, kosztu, straty nadzwyczajnej i wydatku, wymienić źródła przychodów oraz podać przykłady, odróżnić pojęcie przychodu od pojęcia zysków nadzwyczajnych, Klasyfikacja przychodów i kosztów. wymienić trzy grupy kosztów wyodrębnionych z punktu widzenia wyjaśnić przyczyny i charakter rozbieżności między kosztem a wydatkiem środków pieniężnych oraz podać przykłady, określić istotę przychodów oraz objaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, sklasyfikować koszty działalności operacyjnej ze względu na różne wyjaśnić przyczyny i charakter rozbieżności między przychodem a wpływem środków pieniężnych oraz podać przykłady, scharakteryzować działalność operacyjną właściwą, przyporządko wać do przychodów uzyskanych z
charakteru działalności przedsiębiorstwa, kryteria, objaśnić działalność operacyjną pozostałą i działalność finansową, działalności operacyjnej właściwej koszty ich uzyskania, Koszty w układzie rodzajowym określić istotę układu rodzajowego kosztów, Koszty w układzie funkcjonalnym określić istotę układu funkcjonalnego kosztów, wskazać i objaśnić zasadnicze pozycje kosztów rodzajowych, wskazać i objaśnić zasadnicze grupy kosztów według typów działalności operacyjnej, podać przykłady jednostek, które mogą stosować układ rodzajowy kosztów, wskazać zalety zastosowania układu funkcjonalnego kosztów, wskazać ograniczenia w zastosowaniu układu rodzajowego kosztów, Przychody i koszty uzyskania przychodów działalności operacyjnej pozostałej, działalności finansowej oraz operacje nadzwyczajne objaśnić działalność operacyjną pozostałą i działalność finansową, podać przykłady przychodów i kosztów działalności operacyjnej pozostałej oraz działalności finansowej, określić istotę operacji nadzwyczajnych, rozróżnić zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne oraz podać ich przykłady, Wiadomości wstępne z zakresu kalkulacji kosztów wymienić pozycje uproszczonego układu kalkulacyjnego, rozróżnić kalkulację wstępną i kalkulację wynikową, objaśnić dwie podstawowe metody kalkulacji, określić istotę kalkulacji kosztów produkcji i jej cele, wskazać przykłady przedmiotu kalkulacji, scharakteryzować koszty bezpośrednie oraz podać ich przykłady, scharakteryzo wać koszty bezpośrednie i koszty pośrednie oraz podać ich przykłady, Kalkulacja podziałowa prosta określić istotę kalkulacji podziałowej i kryterium wyróżniania jej metod, wyznaczyć jednostkowy koszt wytworzenia produktu bez podziału i z podziałem na sporządzić kalkulację jednostkowego kosztu wytworzenia w przypadku występowania produkcji
Kalkulacja podziałowa współczynnikowa i procesowa (2 h) Kalkulacja podziałowa współczynnikowa i procesowa (2 h) wymienić trzy odmiany (metody) kalkulacji podziałowej, określić istotę kalkulacji podziałowej prostej i podać przykłady przedsiębiorstw, w których jest stosowana, przedstawić sposób wyznaczenia jednostkowego kosztu wytworzenia produktu bez podziału i z podziałem na pozycje kalkulacyjne, określić istotę kalkulacji podziałowej współczynnikowej i podać przykłady przedsiębiorstw, w których jest stosowana, określić istotę kalkulacji podziałowej współczynnikowej i podać przykłady przedsiębiorstw, w których jest stosowana, pozycje kalkulacyjne, wymienić czynności, które należy wykonać przy sporządzaniu kalkulacji w przypadku występowania produkcji niezakończonej, objaśnić etapy ustalania jednostkowego kosztu wytworzenia przy zastosowaniu tej metody kalkulacji, przedstawić sposób wyznaczenia jednostkowego kosztu wytworzenia produktu bez podziału i z podziałem na pozycje kalkulacyjne, objaśnić etapy ustalania jednostkowego kosztu wytworzenia przy zastosowaniu tej metody kalkulacji, przedstawić sposób wyznaczenia jednostkowego kosztu wytworzenia produktu niezakończonej, wyznaczyć jednostkowy koszt wytworzenia produktu bez podziału i z podziałem na pozycje kalkulacyjne, wyznaczyć jednostkowy koszt wytworzenia produktu bez podziału i z podziałem na pozycje kalkulacyjne, określić istotę kalkulacji podziałowej procesowej i podać przykłady przedsiębiorst w, w których jest stosowana, określić istotę kalkulacji podziałowej procesowej i podać przykłady przedsiębiorstw, w których jest stosowana,
Kalkulacja doliczeniowa określić, istotę kalkulacji doliczeniowej i podać przykłady przedsiębiorstw, w których jest stosowana, wymienić i objaśnić etapy ustalania kosztu jednostkowego według kalkulacji doliczeniowej, wymienić czynności, które należy wykonać przy sporządzaniu kalkulacji doliczeniowej zleceniowej, wymienić czynności, które należy wykonać przy sporządzaniu kalkulacji doliczeniowej asortymentowej, zdefiniować pojęcie wyniku Wynik finansowy i jego elementy finansowego, objaśnić (w sposób ogólny), w jakiej sytuacji przedsiębiorstwo: - osiąga zysk netto, - ponosi stratę, - osiąga wynik zerowy. bez podziału i z podziałem na pozycje kalkulacyjne, objaśnić, czym jest klucz podziałowy (rozliczeniowy) kosztów pośrednich i jakim warunkom musi odpowiadać, rozróżnić dwie odmiany kalkulacji doliczeniowej, wyróżnić elementy kształtujące wynik finansowy w zależności od rodzaju działalności przedsiębiorstwa, wskazać, według jakich wariantów można ustalić wynik finansowy oraz jakie czynniki mają wpływ na wybór wariantu, dokonać klasyfikacji i charakterystyki kluczy rozliczeniowych kosztów pośrednich, objaśnić, które przychody i koszty wpływają na: - wynik ze sprzedaży, - wynik z działalności operacyjnej, - wynik z działalności gospodarczej, w zależności od przyjętego wariantu ustalania wyniku finansowego. scharakteryzować elementy wpływające podać przykłady kluczy podziałowych (rozliczeniowy ch) dla poszczególnyc h kategorii kosztów pośrednich, objaśnić sposób ustalania wyniku finansowego netto, scharakteryzować proces rozliczania kosztów pośrednich na obiekty odniesienia kosztów przy wykorzystaniu kluczy rozliczeniowych ustalić, na podstawie podanych informacji, wyniki cząstkowe oraz wynik finansowy netto w wariancie kalkulacyjnym i w wariancie porównawczym, określić istotę rentowności przedsiębiorstwa i grupy wskaźników pozwalające ocenić jej stopień (poziom),
bezpośrednio na wynik finansowy brutto, Wpływ podatku dochodowego na wynik finansowy określić rodzaje dochodów, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wskazać przepisy prawne dotyczące podatku dochodowego, określić przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym oraz wyjaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, wskazać podmioty będące podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz wyjaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, Podział wyniku finansowego wskazać cele na które można przeznaczyć zysk netto wypracowany przez przedsiębiorstwo, wymienić obowiązki podatników podatku dochodowego od osób prawnych, wymienić możliwe formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, określić sposób pokrywania straty w przedsiębiorstwie, sporządzić deklarację CIT-2, scharakteryzować zasady podziału zysku netto w zależności od formy prawnoorganizacyjnej przedsiębiorstwa, wskazać podmioty będące podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wyjaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, porównać sposoby podziału zysku netto w zależności od formy prawnoorganiz acyjnej
Podstawowe pojęcia prawne -definiuje pojęcie prawa -definiuje zdarzenia prawne -rozróżnia źródła prawa -charakteryzuje pojęcia, przestrzeganie prawa -dzieli zdarzenia prawne -rozróżnia akty normatywne - odróżnia poszczególne gałęzie prawa - rozróżnia rodzaje norm prawnych -przedstawia budowę aktów normatywnych przedsiębiorst wa, - określa etapy stosowania prawa -określa drogę ustawodawczą -określa cechy osób fizycznych i prawnych - klasyfikuje źródła prawa unii europejskiej - korzysta z norm kolizyjnych - określa skutki czynności prawnych Działalność gospodarcza - określa zakres prawa gospodarczego -wyjaśnia pojęcia firma -definiuje pojęcia spółdzielnia, fundacja, stowarzyszenie - wymienia przedsiębiorstwa wg form własności - rozróżnia części Krajowego Rejestru Sadowego - wymienia spółki prawa handlowego - określa tryby podejmowania działalności gospodarczej -wymienia organy przedsiębiorstwa państwowego i spółdzielni - wymienia etapy tworzenia spółek kapitałowych - charakteryzuje cechy spółek osobowych i kapitałowych - sporządza wniosek o dokonanie wpisu - charakteryzuje sposoby ustania bytu prawnego - korzysta z elektronicznego dostępu do KRS - analizuje cechy produktów Prawo cywilne i postępowanie cywilne -charakteryzuje dobra osobiste - wymienia zasady prawa cywilnego - charakteryzuje - klasyfikuje pełnomocnictwa - dokonuje podziału przedsiębiorcy - dokonuje systematyki prawa - charakteryzuje szczególne formy czynności prawnych
- określa wady oświadczenia woli - określa źródła zobowiązań pojęcie zobowiązań - dokonuje podziału rzeczy - określa cechy i funkcje umów rzeczy - rozróżnia źródła zobowiązań - rozróżnia rodzaje umów - określa cechy postępowania cywilnego cywilnego - określa cechy zobowiązań - charakteryzuje sposoby zawarcia umów - wskazuje podmioty postępowania cywilnego - sporządza umowy cywilno prawne - sporządza pisma procesowe Elementy prawa pracy - definiuje pojęcia pracodawca i pracownik - charakteryzuje podstawowe pracownika i pracodawcy -określa okresy wypowiedzenia - charakteryzuje rodzaje urlopów - wymienia rodzaje umów o pracę - wskazuje niezbędne informacje w świadectwie pracy - charakteryzuje pojęcie wypowiedzenia - charakteryzuje podstawowe zasady prawa pracy - oblicza wymiary urlopów - wskazuje przesłanki odpowiedzialności pracowniczej - określa powody z zwolnienia dyscyplinarnego - wskazuje środki ochrony wynagrodzenia - charakteryzuje dokumenty teczki osobowej - określa obowiązki organów nadzoru pracy - sporządza pisma dotyczące prawa pracy - określa elementy pozwu do sądu pracy Prawo administracyjne i postępowanie administracyjne - wymienia części prawa administracyjnego - wskazuje organa administracji - wymienia - charakteryzuje źródła prawa administracyjnego - określa cechy aktów administracyjnych - charakteryzuje stosunek administracyjnoprawny - definiuje czynności materialno - charakteryzuje rodzaje działań administracji - wymienia - sporządza pisma postępowaniu administracyjnym