SCHEMAT BLOKOWY MECHANIZMU ZEGAROWEEGO
DYSTRYBUCJA ENERGII WYCHWYT Jak widać ze schematu blokowego wychwyt jest połączony na zasadzie sprzężenia zwrotnego z przekładnią chodu z jednej strony i z regulatorem z drugiej. Zadaniem wychwytu w mechanizmie zegarowym jest przekazanie energii do regulatora oraz periodyczne zatrzymywanie i zwalnianie przekładni chodu w celu regulowania jej prędkości. Oscylujący regulator zmienia stan pracy wychwytu wyzwalając przepływ energii do regulatora dla podtrzymania jego oscylujących ruchów. Ponieważ regulator i wychwyt współpracują ze sobą w nierozerwalny sposób, celowe jest ich wspólne omawianie.
RYS HISTORYCZNY I EWOLUCJA ROZWOJU WYCHWYTU Pierwsze zegary z mechanicznym wychwytem zostały zbudowane w XIV wieku. Coś na kształt wychwytu szpindlowego odkryto na rysunku Villard de Honnecourt z 1237 r. Pierwszy zegar mechaniczny został prawdopodobnie zbudowany w 1335 r. w Pałacu Visconti w Mediolanie
RYS HISTORYCZNY I EWOLUCJA ROZWOJU WYCHWYTU Richard of Wallingford z 1327 r. w pracy Tractatus Horologii Astronomici opisuje przez siebie zabudowany zegar na katedrze w St. Alban Abbey. Zegar ten nie posiadał jeszcze klasycznego wychwytu szpindlowego tylko wychwyt nazywany po angielsku strob. Wychwyt ten posiada dwa koła wychwytowe pomiędzy, którymi współpracuje oś z dwoma paletami.
RYS HISTORYCZNY I EWOLUCJA ROZWOJU WYCHWYTU Najstarszy rysunek wychwytu szpindlowego jest w opisie zegara w Padwie, Włochy. Zegar zbudowany w 1364 i opisany jako Giovanni De Dondi's astronomiczny zegar.
WYCHWYT SPINDLOWY Wychwyt szpindlowy jest bardzo prostym ale i pełnym wad urządzeniem.
WYCHWYT SZPINDLOWY W pierwszych konstrukcjach wychwyt szpindlowy współpracował z kolebnikiem z ciężarkami. Wychwyt szpindlowy zegara De Vick, Paris, 1379, zbudowany przez Henri de Vick
WYCHWYT SZPINDLOWY Po pierwszym zastosowaniu wahadła w zegarach w 1656 przez Christiaan Huygens dokładność zegarów znacząco wzrosła. Drugi zegar wahadłowy zbudowany przez Christiaan Huygens w 1673.
WYCHWYT SZPINDLOWY Wynalazek sprężyny włosowej przez Robert Hooke w 1657, zminiaturyzował mechanizm i znacząco poprawił jego dokładność. Powstał pierwszy zegarek kieszonkowy zbudowany w 1675 przez Christiaan Huygens. Wprowadzono wskazówkę minutową.
WYCHWYT HAKOWY 1676 (1660?) - Robert Hooke (1635-1703) konstruuje wychwyt hakowy do zegarów wahadłowych.
Ulepszony wychwyt Wychwyt hakowy ma poważną wadę: cofa przekładnię zegara (podobnie jak i szpindlowy). Wychwyt hakowy został ulepszony przez Richarda Towneleya w 1675 i wykonany przez Thomasa Tompiona. Wychwyt ten został ponownie ulepszony i spopularyzowany przez George Grahama w 1717 r. i stąd nazywany jest jego imieniem.
GALERIA PORTRETÓW Thomas Tompion George Graham Thomas Mudge
WYCHWYT Grahama Wychwyt Grahama nie cofa koła wychwytowego a zatem i przekładni zegara. Wychwyt definitywnie rozdzielił funkcje spoczynku zęba na palecie od impulsu dawanego palecie do balansu lub wahadła.
WYCHWYTY SWOBODNE Poważną wadą omówionych wychwytów było to, że regulator (balans lub wahadło) był fizycznie cały czas w kontakcie z kotwicą. Dopiero następne rozwiązania umożliwiły przekazanie impulsu w sposób niezależny od swobodnego ruchu regulatora. Thomas Mudge w 1750 r. zbudował pierwszy nowoczesny wychwyt kotwicowy, który utorował drogę do budowy dokładnych zegarków i morskich chronometrów.
WYCHWYT SZWAJCARSKI Istnieje wiele odmian tego wychwytu. Różnice polegają na odmiennych proporcjach i jakości wykonania. Jednak zasady działania są identyczne.
WYCHWYT SZWAJCARSKI Przez większość lat XX wieku istniała standardowa częstotliwość balansu: 18.000 impulsów na godzinę czyli 2,5 Hz. W pogoni za zwiększeniem dokładności chodu zaczęto wprowadzać zwiększone częstotliwości 3 Hz = 21 600; 4Hz = 28 000 i 5 Hz = 36 000 imp/sek Częstotliwości wyższe niż 4 Hz wymagały zmiany geometrii kotwicy i koła wychwytowego oraz innego rodzaju smarowania na skutek zwiększonego tarcia i szybkości działania.
MODYFIKACJE Koło wychwytowe dla 2,5 i 3 Hz ma 15 zębów Koło wychwytowe dla 4 Hz ma 20 zębów Koło wychwytowe dla 5 Hz ma 21 zębów
WYMAGANIA SERWISOWE SMAR MOEBIUS 9415 NAŁOŻONY NA POWIERZCHNIE IMPULSU I SPOCZYNKU PALETY. DO WŁAŚCIWEJ PRACY I PRZYLEGANIA SMARU NIEZBĘDNA JEST STERYLNA CZYSTOŚĆ I ZABEZPIECZENIE POWIERZCHNI PREPARATEM FIXODROP MOEBIUS 8941
MODYFIKACJE WYCHWYTU 4 Hz W celu zapewnienia siły przyciągającej paletę do zęba w stanie spoczynku zmieniono kąt ustawienia palety. To pociągnęło za sobą zwiększenie siły uwalniania ze spoczynku. Aby zapobiec temu negatywnemu zjawisku wprowadzono specjalny smar 9415, który wytrzymuje większe naciski. Zegarek z takim wychwytem może sam nie startować.
MODYFIKACJE WYCHWYTU 5 Hz Wychwyt 5 Hz wykazuje tyle problemów, że tylko parę firm go stosuje (Zenith) Koło wychwytowe o 21 zębach ma na powierzchni spoczynku i impulsu specjalną warstwę (ciemny nalot) zmniejszającą tarcie i z tego powodu nie może być czyszczone w tradycyjny sposób tylko wymieniane na nowe lub nie w ogóle czyszczone.
WYCHWYT CHRONOMETROWY wychwyt charakteryzuje się tym, że: nie ma kotwicy tylko specjalną dźwignię balans ma dwa kamienie: spustowy i impulsowy balans obraca się swobodnie balanse otrzymuje impuls bezpośrednio od koła wychwytowego tylko w jednym kierunku obrotu koła jeden raz na pełną oscylację. Wychwyt nie wymaga smarowania (prawie).
WYCHWYT CHRONOMETROWY Oś balansu
NOWOCZESNE WYCHWYTY KRZEMOWA TECHNOLOGIA COAXIAL WYCHWYT GEORGE DANIELS (nie z krzemu) Girard-Perregaux Audemars Piguet nie wymaga smarowania http://www.youtube.com/watch?v=7q57vlzq6gi
NOWY WYCHWYT PATEK PHILIPPE TECHNOLOGIA KRZEMOWA