Producenci mleka Częścią zrównoważonego wzrostu
Działania na rzecz zrównoważ Ok. 750 000 producentów mleka działa w sektorze. Ich głównym źródłem dochodów jest produkcja mleka. Ze względu na fakt, że jest to sektor kapitałochłonny, producenci, którzy zarzucą działalność rolniczą nigdy nie powrócą do produkcji mleka. W UE typowe gospodarstwo wyspecjalizowane w produkcji mleka dysponuje 30 sztukami bydła mlecznego. Produkcja mleka odbywa się w gospodarstwach rodzinnych w całej UE, we wszystkich państwach członkowskich i waha się od najwydajniejszych systemów produkcji do produkcji na obszarach górskich. Wpływa ona w znacznym stopniu na ekonomiczną, społeczną i krajobrazową zrównoważoność obszarów wiejskich, w tym obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, gdzie często brakuje alternatyw. Jej niepowtarzalność polega na tym, że mleko produkowane jest każdego dnia. Wielce wydajny i ekonomicznie zróżnicowany sektor UE jest najważniejszym regionem produkcji mleka na świecie. Unijna produkcja mleka stanowi 20% produkcji światowej. W UE wytwarza się 153,8 mln ton mleka krowiego, które następnie przetwarza się na różnorodne produkty mleczne, poczynając od mleka pitnego aż po wysokiej wartości produkty.
onego wzrostu Unijna produkcja odgrywa ważną rolę nie tylko w gospodarce obszarów wiejskich UE, lecz również w eksporcie na rynki światowe ze względu na to, że produkty UE są znane z wysokiej jakości. Ok. 11% (17 mln ton) unijnej produkcji jest eksportowane na rynki światowe. UE jest liderem eksportu sera, jej udział w rynku eksportu do USA stanowi 77%. Wartość eksportu unijnych produktów mlecznych jest równa sprzedaży czterech Airbusów A380 co miesiąc. Głównymi rynkami zbytu unijnych produktów mlecznych są USA, Chiny, Algieria oraz Bliski Wschód. Produkcja mleka w 2013 r. 35 Germany 30 25 30.3 France 20 15 10 5 0 11 bill 24.4 8 bill UK 13.7 5 bill Netherlands 12.2 5 bill Poland 9.9 3.7 bill Italy 9.6 5 bill Spain 6 2.8 bill
Source: Eurostat
Ważny model spółdzielczy Spółdzielnie mleczarskie są ważnymi organizacjami przedsiębiorców dla producentów mleka w UE oraz na świecie. Dziesięć z dwudziestu najprężniej działających europejskich przedsiębiorstw mleczarskich to właśnie spółdzielnie. Spółdzielnie skupują i przetwarzają ok. 57% mleka wytworzonego w UE. Spółdzielnie mleczarskie są najczęściej spotykanymi spółdzielniami rolniczymi. Szacuje się, że ok. 400 000 producentów mleka jest członkami spółdzielni mleczarskich. Spółdzielnie mleczarskie spełniają różnorakie funkcje dla swoich członków, poczynając od ułatwienia dostępu do rynku, poprzez zwiększenie siły przetargowej, po optymalizację kosztów (w tym nabycia środków produkcji). Spółdzielnie odgrywają kluczową rolę w ogólnej wydajności systemu cen rynkowych, pomagając rolnikom w radzeniu sobie z wahaniami. Są niezmiernie ważne również dla rozłożenia produkcji mleka na terytorium.
Innowacje motorem zrównoważoności W swojej codziennej pracy producenci mleka stosują innowacyjne technologie, w celu usprawnienia zarządzania gospodarstwem i poprawy warunków życia krów (zdrowie i dobrostan). Producenci mleka angażują się w inicjatywy w zakresie rolnictwa precyzyjnego w sektorze hodowli i rolnictwa inteligentnego, poczynając od doskonalenia technologii selekcji genetycznej i płodności, po optymalizację wykorzystania pasz, w celu zwiększenia produktywności przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonej gospodarki zasobami naturalnymi. Spółdzielnie mleczarskie inwestują w rozwój produktów, by lepiej sprostać oczekiwaniom konsumentów. Ponadto spółdzielnie mogą rozszerzyć zakres innowacji, wykraczając poza produkty i technologie, na innowacje systemowe i finansowe. Spółdzielnie rolnicze wykorzystują synergie transakcyjne z członkami do optymalnego rozwoju innowacji w całym łańcuchu wartości. Unijni producenci mleka i ich spółdzielnie mleczarskie współpracują na rzecz produkcji wysokiej jakości bezpiecznej żywności docenianej i budzącej zaufanie obywateli UE. W celu zagwarantowania identyfikowalności, musi istnieć możliwość indywidualnej identyfikacji każdej krowy mlecznej w łańcuchu dostaw. Stosuje się tu podejście od pola do stołu. W UE istniej ok. 175 uznanych oznaczeń geograficznych w sektorze mleka, udostępniających konsumentom szeroki wachlarz regionalnych specjałów.
Pierwsze spółdzielnie mleczarskie powstały w Europie w XIX w. Większość ze 100 największych spółdzielni rolniczych na świecie znajduje się w Europie. W 1863 r. Louis Pasteur wynalazł pasteryzację. Mleko i produkty mleczne stanowią ważny, odżywczy element zrównoważonej diety. Mleko jest źródłem wielu witamin. Witaminy A, B6, B12, C, D, K, E, tiamina, niacyna, biotyna, ryboflawina, foliany oraz kwas pantotenowy są obecne w mleku. W UE co roku wytwarza się ok. 32 mln ton mleka pitnego. Od najmłodszych lat zachęca się do konsumpcji mleka ze względu na jej znane korzyści.
Wkład w powstanie zielonego Producenci mleka przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju. 23,5 mln krów mlecznych pozwala na utrzymanie 33% wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych w UE (57 mln ha trwałych użytków zielonych i łąk w 2010 r.), świadcząc przez to ważne usługi środowiskowe jak waloryzacja trawy, różnorodność biologiczna i krajobrazu. Użytki zielone, na których prowadzi się wypas przeżuwaczy, w tym krów mlecznych, chronią glebę przed erozją, ograniczają powodzie, pożary i lawiny oraz odgrywają ważną rolę w walce ze zmianą klimatu poprzez pochłanianie dwutlenku węgla. Przeżuwacze stanowią więc wartość dodaną gruntów nieornych. Pochłanianie dwutlenku węgla przez użytki zielone i łąki średnio kompensuje 30% emisji gazów cieplarnianych (ekwiwalentu dwutlenku węgla) z przeżuwaczy/ 5-40% emisji CO2 na litr mleka (Institut de l elevage). Użytki zielone stanowią ważne źródło różnorodności fauny i flory. Photo: A. Lecerf/CNIEL Od reformy WPR z 2003 r. producenci mleka dostosowują swoje metody produkcji i gospodarkę zasobami do nowych norm produkcji (obowiązkowe wymogi zasady wzajemnej zgodności) oraz by ograniczyć skutki produkcji dla środowiska. Oprócz tego obowiązują ich surowe zasady w zakresie zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz bezpieczeństwa żywności. Stanowią one warunek wstępny do uzyskania bezpośredniego wsparcia dochodów. Ponadto, producenci mleka dobrowolnie angażują się w programy rolnośrodowiskowe. Producenci mleka działają na rzecz ochrony środowiska naturalnego poprzez gospodarkę obornikiem i gnojowicą oraz segregację odpadów i oszczędzanie energii i wody. Producenci mleka starają się ograniczyć zużycie wody, zwłaszcza dzięki ponownemu wykorzystaniu zużytej wody.
świata Rolnicy ciężko pracują, by kontrolować produkcję odpadów w ich gospodarstwach. Elementy, które mogą zostać zwaloryzowane na rynku nie są już traktowane jak odpady, lecz jak produkty uboczne produkcji mleka. Ma to miejsce na przykład w przypadku przetworzenia serwatki na serwatkę w proszku, białka serwatki i cukier mleczny oraz zastosowania jej jako dodatku do produkcji żywności, jak np. lodów, produktów piekarniczych oraz jej wykorzystania jako paszy w gospodarstwie. Produkcja mleka odgrywa ważną rolę w utrzymaniu krajobrazu, często nie dopuszczając do ponownego zalesiania. W wielu państwach członkowskich, produkty mleczne stanowią największy odsetek całkowitej wartości krajowej produkcji rolnej (do ponad 30%). Photo: A. Lecerf/CNIEL Na szczeblu światowym trwałe użytki zielone magazynują 30% dwutlenku węgla, odgrywając przez to ważną rolę w walce ze zmianą klimatu. 1 kg świeżego obornika zawiera 4,9 g azotu i 1,8 g fosforanu i można go potem wykorzystać jako nawóz.
Utrzymanie terytoriów i równowagi na obszarach wiejskich Ze względu na fakt, że produkcja mleka występuje w całej UE, odgrywa ona istotną rolę w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich. Ponad 50% gospodarstw mleczarskich znajduje się na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, gdzie często brakuje alternatyw, tworząc w ten sposób miejsca pracy i utrzymując równowagę terytorialną na tych obszarach. Photo: A. Lecerf/CNIEL Produkcja mleka przyczynia się do rozwoju sektora wyższego szczebla (pasze treściwe, dostawcy pasz, ochrona weterynaryjna, sprzęt dojarski) oraz sektora niższego szczebla (mleczarnie, zakłady produkcji sera, dystrybucja), pomagając w ten sposób w tworzeniu dynamicznego łańcucha, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi terytorialnej. Unijny sektor mleka stanowi 15% całkowitej wartości produkcji UE, czyli ok. 55 mld. W sektorze przetwórstwa zatrudnienie znajduje ok. 300 000 osób. Turyści chętnie odwiedzają gospodarstwa mleczarskie, co przyczyniło się również do rozwoju agroturystyki. Producenci mleka ułatwiają odnalezienie związku z dziedzictwem naturalnym i kulturowym, w sposób autentyczny, angażując obywateli w swoją codzienną pracę. Dla producentów mleka agroturystyka jest źródłem zróżnicowania i pozwala na wzmocnienie bezpośrednich kontaktów z konsumentami oraz tworzenie miejsc pracy.
Krowa wypija od 1,65 do 10 l wody na 1 l wyprodukowanego mleka. Może zjeść 60-80 kg paszy w ciągu dnia. Na świecie 260 mln krów mlecznych produkuje 700 mln ton mleka. Ponad 750 mln osób żyje w gospodarstwach zajmujących się produkcją mleka. Ok. 6 mld osób spożywa mleko i produkty mleczne na świecie. Potrzeba: 22 l pełnotłustego mleka do wytworzenia 1 kg masła; 10 l na 1 kg sera; 1 l na 1 l jogurtu; 8,5 l na 1 kg pełnego mleka w proszku; 10,6 l na 1 kg odtłuszczonego mleka w proszku. 1 l mleka odpowiada 1,033 kg mleka. Krowa daje średnio 90 szklanek mleka dziennie, tzn. ok. 200 000 szklanek mleka w ciągu swojego życia.
Holstein Norwegian Red Brown Swiss Ayrshire Guernsey Jersey Montbeliarde Meuse Rhine Issel This brochure was created by Copa-Cogeca, www.copa-cogeca.eu and with the support of CNIEL http://www.maison-du-lait.com