Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS

Transkrypt

1 Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS

2 Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny i ciągniki rolnicze Pracujący w rolnictwie Wnioski

3 Grupy czynników wpływające na rolnictwo polskie Przygotowywanie do akcesji do Unii Europejskiej - dostosowywanie krajowej polityki rolnej, przedakcesyjne programy pomocowe Wspólna Polityka Rolna (od 2004 r.) Koniunktura na produkty rolne na rynkach światowych Rosnące wymagania jakościowe dla produktów rolnych Zmiany w nawykach żywieniowych Poszukiwanie nowych źródeł energii Klimat i biologiczny charakter produkcji rolnicze

4

5

6 Zmiany w strukturze gospodarstw rolnych w latach Znaczny spadek gospodarstw najmniejszych o powierzchni 0-5 ha użytków rolnych o ponad 25% Znaczący spadek liczby gospodarstw o powierzchni 5-20 ha - o 17% Stabilizacja liczby gospodarstw z grupy obszarowej ha Wysoki wzrost gospodarstw największych o powierzchni 50 ha i więcej - o ponad 34%

7 Liczba gospodarstw rolnych i średnia powierzchnia użytków rolnych Lata Liczba gospodarstw rolnych Powierzchnia użytków rolnych ogółem Średnia powierzchnia użytków rolnych ogółem w gospodarstwie rolnym Gospodarstwa rolne ogółem w tysiącach w tysiącach hektarów w hektarach , , = ,6 91,9 118,4 w tym gospodarstwa rolne prowadzące działalność rolniczą , , = ,1 98,8 113,5

8 Liczba gospodarstw rolnych według grup obszarowych użytków rolnych Lata Ogółem Grunty obszarowe użytków rolnych w ha w tysiącach w odsetkach ogółu gospodarstw 100,0 33,3 39,1 14,6 6,2 2,9 3,3 0,7 w tysiącach w odsetkach ogółu gospodarstw 100,0 31,4 37,9 15,4 6,7 3,2 4,2 1,2 2002=100 77,6 73,2 75,2 82,5 83,3 86,0 100,8 134,4

9 Gospodarstwa rolne według rodzaju prowadzonej działalności rolniczej

10 Wyniki przemian w strukturze gospodarstw rolnych Zmniejszenie liczby gospodarstw rolnych, przy jednoczesnym wzroście ich średniej powierzchni Spadek ogólnej liczby gospodarstw rolnych z działalnością rolniczą przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby małych gospodarstw rolnych o powierzchni 0-1 ha UR - o ponad ¼ o powierzchni 1-2 ha UR - o 14%, wzroście liczby gospodarstw największych o powierzchni 30 ha i więcej - o ponad ¼, w tym - gospodarstw o powierzchni 50 ha i więcej UR - o ponad 40% Rozwój konkurencyjności i efektywności ekonomicznej gospodarstw rolnych

11

12

13 Użytkowanie gruntów Powierzchnia 2010 r. W stosunku do roku 2002 Wartość procentowa zmiany Zasiewów 10,6 mln ha o 0,2 mln ha 1,8% Sadów 363 tys. ha o 92 tys. ha 33,9% Łąk trwałych 2,6 mln ha o 0,1 mln ha 4,1% Pastwisk trwałych 0,6 mln ha o 0,4 mln ha 39,9%

14 Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach

15 Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach

16 Podstawowe przyczyny zmian w użytkowaniu gruntów Zmiana przeznaczenia gruntów z produkcji rolniczej na cele nierolnicze, np. pod zabudowę, inwestycje drogowe Dopłaty bezpośrednie Uwarunkowania handlu zagranicznego produktami rolnymi o o dostosowywanie powierzchni upraw do koniunktury na światowych rynkach rolnych, rozwój eksportu i przetwórstwa owoców

17

18 Struktura powierzchni zasiewów podstawowych upraw w 2010 r. Rodzaj zasiewów Udział w ogólnej powierzchni zasiewów Zboża ogółem 72,4% Ziemniaki 3,7% Grupa roślin przemysłowych 11,1% Rośliny pastewne łącznie z kukurydzą na zielonkę 8,5% Pozostałe uprawy 3,9%

19

20 Zmiany w strukturze zasiewów w porównaniu do PSR 2002 Zmniejszyła siępowierzchnia uprawy: Zbóżo 7,8% przy spadku ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów o 4,6 pkt. procentowego Ziemniaków o 51,8% przy jednoczesnym zmniejszeniu o 3,8 pkt. procentowego ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów Zwiększyła siępowierzchnia uprawy roślin przemysłowych o 54,8% przy jednoczesnym zwiększeniu o 4,1 pkt. procentowego ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów roślin pastewnych o 60,1% przy wzroście o 3,3 pkt. procentowego ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów upraw pozostałych o 37,9% z niewielkim zwiększeniem się ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów (1,1 pkt. procentowego)

21 Udziałpowierzchni zbóżi rzepaku w województwach

22 Udziałpowierzchni ziemniaków i buraków cukr. w województwach

23

24 Zmiany w pogłowiu podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich Wzrost pogłowia bydła o Wzrost opłacalności produkcji żywca wołowego Redukcja stada krów mlecznych Od 2004 r. kwotowanie produkcji mleka Wysokie wymagania jakościowe dla mleka krowiego Wyraźny spadek stada świń Duże wahania rentowności chowu trzody chlewnej Spadek pogłowia owiec Stabilizacja opłacalności produkcji żywca baraniego na niskim poziomie

25 B1

26 Slajd 25 B1 BorejkoMa;

27 Zmiany w pogłowiu zwierząt gospodarskich w latach 2002 i 2010 Zwierzęta gospodarskie Stan w 2010 r. w tys. sztuk Zmiana w stosunku do 2002 r. Bydło 5755 o ok. 4% Trzoda chlewna o ok. 18% Owce 268 o 22,5% Konie 264 o ok. 20% Kozy 108 o ok. 44% Króliki (samice reprodukcyjne) 632 o ok. 27% Drób ogółem o ok. 12%

28

29

30 Obsada zwierząt gospodarskich na 100 ha użytków rolnych/gruntów ornych w latach 2002 i Lata Bydło Owce Konie Kozy w sztukach na 100 ha użytków rolnych Trzoda chlewna w sztukach na 100 ha gruntów ornych ,7 2,0 1,9 1,1 142, ,0 1,7 1,7 0,7 139,7

31 Obsada zwierząt w gospodarstwach według grup obszarowych użytków rolnych Średnia obsada zwierząt w sztukach na 1 gospodarstwo Zwierzęta gospodarskie do 5 ha 5-10 ha 10 ha i więcej bydło 0,3 0,2 2,5 2,4 9,8 13 trzoda chlewna 0,7 0,6 4,6 6,4 36,1 34,5 owce 0,0 0,0 0,1 0,1 0,5 0,5 konie 0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,3 drób ogółem 42,5 46,4 69, ,6

32 Obsada bydła i trzody chlewnej na 100 ha użytków rolnych w województwach

33

34 Czynniki modernizacyjne w rolnictwie w latach Zmiany w strukturze użytkowania gruntów oraz powierzchni zasiewów Specjalizacja gospodarstw Poziom intensywności działalności produkcyjnej Wykorzystanie instrumentów wspierających WPR

35

36 Ciągniki i maszyny rolnicze w 2010 Wyszczególnienie W tys. szt. Zmiana w stosunku do 2002 r. Ciągniki rolnicze 1471 o 9,9% Kombajny zbożowe 152 o 23,6% Kombajny buraczane 28 o 14,2% Kombajny ziemniaczane 80 o 1,7% Silosokombajny 12 o 9,4% Opryskiwacze polowe 496 o 5,1% Opryskiwacze sadownicze 52 o 14,0%

37 Rozmieszczenie ciągników w województwach

38

39 Pracujący wyłącznie lub głównie w gospodarstwach rolnych w 2010 r. Rok Pracujący ogółem Gospodarstwa indywidualne pracujący w swoim gospodarstwie rolnym razem wyłącznie głównie Gospodarstwa osób prawnych pracownicy najemni stali w tysiącach osób w odsetkach 100,0 96,2 100,0 87,8 12,2 2,0 1,8

40

41

42 Nakłady pracy w gospodarstwach rolnych w ciągu roku w latach 2002 i 2010 Gospodarstwa indywidualne Gospodarstwa osób prawnych Lata Pracujący ogółem* rodzinna siła robocza razem* użytkownicy współmałżonkowie pozostali członkowie rodziny* pracownicy najemni stali w tysiącach osób w odsetkach ,0 98,0 100,0 50,8 26,2 23,0 1,0 1, ,0 97,8 100,0 41,7 24,2 34,1 1,0 0,9 *) W 2010 r. z uwzględnieniem członków rodziny użytkownika gospodarstwa rolnego wnoszących wkład pracy w gospodarstwo rolne w ciągu roku (bez wynagrodzenia), którzy: - mieszkali z użytkownikiem, ale nie tworzyli z nim wspólnego gospodarstwa domowego, - nie mieszkali z użytkownikiem.

43

44

45 Struktura użytkowników gospodarstw indywidualnych pracujących w tych gospodarstwach w ciągu roku według grup wieku i płci.

46

47 Zwiększenie efektywności ekonomicznej gospodarstw rolnych Zwiększenie średniej wielkości gospodarstwa Zmiany w strukturze gospodarstw rolnych Nieznaczne zmiany ogólnej powierzchni zasiewów Zwiększenie obsady zwierząt w gospodarstwach Ograniczenie produkcji nieefektywnej

48 Specjalizacja gospodarstw rolnych Zmiany w strukturze zasiewów Zwiększanie udziału powierzchni sadów w ogólnej powierzchni użytków rolnych Wzrost pogłowia bydła ogółem przy jednoczesnym wyraźnym zmniejszaniu stada krów Zachodzący proces modernizacji rolnictwa pod względem wyposażenia gospodarstw w środki produkcji

49 Regionalizacja produkcji rolnej Zróżnicowanie w strukturze gospodarstw w województwach Zróżnicowanie użytkowania gruntów i struktury zasiewów w województwach Zróżnicowanie pogłowia bydła, trzody chlewnej oraz owiec w ujęciu regionalnym

50 Zaprzestanie produkcji rolnej Zmniejszanie się liczby gospodarstw rolnych, szczególnie gospodarstw małych Spadek ogólnej powierzchni gruntów w użytkowaniu gospodarstw rolnych oraz zmniejszenie powierzchni użytków rolnych Zmniejszenie liczby pracujących użytkowników gospodarstw rolnych Wyraźny spadek liczebności stada świń Spadek pogłowia owiec