ZAKŁAD ENVIRONMENTAL ACOUSTIC DIVISION SPRAWOZDANIE Z XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU 15-16 październik 2009 1. ZAKRES BADAŃ Międzylaboratoryjne badania porównawcze składały się z 2 etapów: badania porównawcze, badania biegłości. Ocenie w ramach badań podlegał równieŝ poziom tła akustycznego w przerwach między włączeniem źródeł. Monitorowane były przez organizatora parametry charakteryzujące warunki meteorologiczne. 2. WYBRANE DOKUMENTY BEZPOŚREDNIO ZWIAZANE Z MIĘDZYLABORATORYJNYMI BADANIAMI PORÓWNAWCZYMI HAŁASU Przewodnik ISO/IEC 43-1:Genewa 1997, Badanie biegłości przez porównania międzylaboratoryjne Cz. 1 Projektowanie i realizacja programów badania biegłości. Przewodnik ISO/IEC 43-2:Genewa 1997, Badanie biegłości przez porównania międzylaboratoryjne Cz. 2 Wybór i wykorzystywanie programów badania biegłości przez jednostki akredytujące laboratoria. Polska Norma PN-61/B-02153 Akustyka budowlana. Nazwy i określenia. Polska Norma PN-81/N-01306 Hałas. Metody pomiaru. Wymagania ogólne. Polska Norma PN-N-01341Hałas. Metody pomiaru i oceny hałasu przemysłowego, Polska Norma PN EN-ISO 3746 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk Polska Norma PN EN-ISO 3744 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda techniczna stosowana w warunkach zbliŝonych do pola swobodnego nad płaszczyzną odbijającą dźwięk. Ośrodek Główny Konto bankowe N I P Strona internetowa / e-mail ul.krucza 5/11 D 00-548 Warszawa PBK SA III O/Warszawa 525-000-73-07 http://www.ios.edu.pl tel.(48 22) 625 10 05 fax (48 22) 629 52 63 Nr 11101024-401020002096 sekretariat@ios.edu.pl
ZAKŁAD Polska Norma PN-ISO 1996 1 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku. Podstawowe wielkości i procedury. Polska Norma PN-ISO 1996 2 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku. Zbieranie danych w odniesieniu do sposobu zagospodarowania terenu. Polska Norma PN-ISO 1996 3 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku. Wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu. oraz rozporządzenia: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem. (Dz. U. Nr 192 poz. 1392). ROZPORZĄDZENIE MINISTRA z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. 206 poz. 1291). 3. ORGANIZACJA ĆWICZENIA Badania prowadzone były zgodnie z Przewodnikiem ISO/IEC 43:1997 Badania biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne. Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy otrzymali swój numer kodowy, którym posługiwali się dla zachowania poufności. W badaniach uczestniczyło 3 obserwatorów. Badania zorganizowane były w formie 2 dniowych warsztatów, łącznie ok. 12-16 godzinach zegarowych w zaleŝności od laboratorium, rozpoczęły się w dniu 15 października 2009, dnia pierwszego (9.00) i kończyły dnia 16 października 2009 r. w godzinach popołudniowych godz. 16.00-18.00. Międzylaboratoryjne badania hałasu, składały się z: cyklu badań porównawczych (międzylaboratoryjnych), badania biegłości (kontrola jakości poszczególnych zespołów). Łącznie dwa niezaleŝne cykle pomiarowe. Uczestnicy badań przywieźli własny sprzęt pomiarowy wyposaŝony w aktualne świadectwa wzorcowania przyrządów. Po zakończeniu międzylaboratoryjnych badań porównawczych hałasu kaŝdy jego uczestnik otrzymał certyfikat uczestnictwa oraz swoją ocenę wynikającą z podsumowania ćwiczeń. Została ona opublikowana w niniejszym sprawozdaniu na stronie internetowej organizatora ćwiczenia Instytutu Ochrony Środowiska. STR. 2
ZAKŁAD 4. OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA BADAŃ Dla sprawdzenia poprawności trybu postępowania koordynator przygotował dwa cykle badawcze w obiektach: eksperymentalnie przygotowany poligon pomiarowy ze znaną charakterystyką źródeł, badania mocy akustycznej źródła, 4.1 CZĘŚĆ A BADANIA PORÓWNAWCZE POLIGON POMIAROWY. W przypadku tegorocznych badań porównawczych, ich koordynator przygotowywał poligon badawczy z: określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie, wyznaczonymi lokalizacjami punktów pomiarowych, określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by przynajmniej w jednym punkcie była moŝliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału akustycznego z danego źródła. 4.2 CZĘŚĆ B BADANIA BIEGŁOŚCI BADANIE MOCY AKUSTYCZNEJ ŹRÓDŁA Do badań w warunkach rzeczywistych został wytypowany poligon pomiarowy. NaleŜało go traktować jako maszynę o znanych parametrach. Przeprowadzono badania ciśnienia akustycznego w wyznaczonych punktach pomiarowych zgodnie z postanowieniami PN-EN ISO 3746. 5. OGÓLNE ZASADY PODSUMOWANIA WYNIKÓW BADAŃ POSZCZEGÓLNYCH LABORATORIÓW Przyjęto trzy poziomy oceny dla badań porównawczych: laboratorium Zadawalająca Wątpliwa Niezadawalająca Kryterium oceny Z 2 2 < Z 3 Z 3 Przyjęto trzy poziomy klasyfikacji prac sprawdzanych laboratoriów dla badań biegłości: laboratorium; Dobra Dostateczna Niezadawalająca Procent uzyskanych punktów: p 65 % 65 % > p 50 % p < 50 % Przyjęte w tablicach skale interpretuje się następująco: Zadowalająca/Dobra - oznacza to, iŝ dane laboratorium wykonuje pomiary prawidłowo, Wątpliwy/Dostateczny - oznacza, iŝ do pomiarów wykonywanych przez dane laboratorium moŝna mieć zastrzeŝenia; laboratorium takie musi podjąć działania związane z poprawą jakości swych prac, Niezadawalająca - wyniki uzyskiwane przez to laboratorium są niewiarygodne. STR. 3
ZAKŁAD 6. WYNIKI UZYSKANE PRZEZ POSZCZEGÓLNE LABORATORIA ZGROMADZONO W NASTEPUJĄCYCH TABELACH LISTA WYNIKÓW OCENY BIEGŁOŚCI LABORATORIÓW XXV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU 15-16 październik 2009 Wartość parametru Z obliczona na podstawie pomiarów wartości poziomu równowaŝnego hałasu na poligonie pomiarowym, wykonywanych w dwóch punktach pomiarowych. Lp Kod laboratorium RównowaŜny, średni poziom hałasu w środowisku LAeq (db), w punkcie Parametr Z Wartość bezwzględna średniego parametru Z 1 2 1 2 1 A1/XXV/2009/K 75,6 62 1,8 2,2 2,0 Zadowalająca 2 A2/XXV/2009/K 75,1 61,3 0,3 0,5 0,4 Zadowalająca 3 A3/XXV/2009/K 74,5 60,9-1,5-0,5 1,0 Zadowalająca 4 A4/XXV/2009/K 75 60,4 0,0-1,7 0,9 Zadowalająca 5 A5/XXV/2009/K 75,1 60,9 0,3-0,5 0,1 Zadowalająca 6 B1/XXV/2009/K 74,8 61,1-0,6 0,0 0,3 Zadowalająca 7 B2/XXV/2009/K 74,5 60,9-1,5-0,5 1,0 Zadowalająca 8 B3/XXV/2009/K 75,2 61,2 0,6 0,2 0,4 Zadowalająca 9 B4/XXV/2009/K 75,1 61,2 0,3 0,2 0,3 Zadowalająca 10 B5/XXV/2009/K 75,2 61,1 0,6 0,0 0,3 Zadowalająca Klasyfikacja laboratoriów z uwagi na ocenę wystawioną przez zespół obserwatorów. Lp Kod laboratorium Obs. 1 Obs. 2 Obs. 3 Punkty dodatkow e Suma uzyskanych punktów Procent uzyskanych punktów 1 A1/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 2 A2/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra STR. 4
ZAKŁAD 3 A3/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 4 A4/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 5 A5/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 6 B1/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 7 B2/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 8 B3/XXV/2009/K 30 30 25-85 94,5 dobra 9 B4/XXV/2009/K 28 25 25-78 86,7 dobra 10 B5/XXV/2009/K 30 30 25-85 94,5 dobra 6.1 ANALIZY STATYSTYCZNE WYNIKÓW BADAŃ INTERKALIBRACYJNYCH Badania biegłości. Lp. Zakres oceny Ilość (osób) laboratoriów pomiarowych 1 Udział w ćwiczeniach wzięło razem laboratoriów 10 3 Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy merytoryczne - 4 Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe 10 6 Wynik nie zadawalający uzyskały - 7 Wynik dostateczny - 8 Wynik dobry 10 9 Dodatkowe sprawozdanie przekazały 0 Badania porównawcze. Lp. Zakres oceny Ilość (osób) laboratoriów pomiarowych 1 Udział w ćwiczeniach wzięło razem 10 3 Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy merytoryczne - 4 Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe 10 6 Wynik nie zadawalający uzyskały - 6 Wynik wątpliwy - 7 Wynik zadawalający 10 (Na tym sprawozdanie zakończono.) 2 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66 STR. 5