MONOGRAFIE PRAWNICZE

MONOGRAFIE PRAWNICZE LICENCJE PATENTOWE I KNOW-HOW NA TLE ZAKAZU POROZUMIEŃ ANTYKONKURENCYJNYCH MAREK SALAMONOWICZ Wydawnictwo C. H. Beck

Polecamy nasze publikacje z tej serii: L. Kociucki ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB DOROSŁYCH I JEJ OGRANICZENIA J. Byrski TAJEMNICA PRAWNIE CHRONIONA W DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ E. Strzępka-Frania UMOWY O GENERALNE WYKONAWSTWO ROBÓT BUDOWLANYCH E. Mazurczak-Jasińska ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY Z MIANOWANIA K. Błeszyńska REDAKCJA UTWORU W PRASIE DRUKOWANEJ A OGRANICZENIE PRAW AUTORSKICH U. Ernst ZABEZPIECZENIA NA RZECZACH RUCHOMYCH W POLSCE I W NIEMCZECH M. Krakowiak EGZEKUCJA PRZEZ ZARZĄD PRZYMUSOWY www.sklep.beck.pl

Redaktor prowadzący: Natalia Adamczyk Wydawnictwo C.H. Beck 2011 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Marta Świerk Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-2169-1 ISBN e-book 978-83-255-2401-2

Spis treści Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Wprowadzenie... 1 Rozdział 1. Prawo z patentu oraz know-how jako przedmiot licencji... 11 1. Patent. Charakterystyka ogólna... 11 1.1. Istota, treść i zakres prawa z patentu... 11 1.2. Ograniczenia patentu... 19 1.3. Wyczerpanie patentu... 22 1.4. Pojęcie i formy nadużycia patentu... 26 2. Know-how. Charakterystyka ogólna... 28 2.1. Pojęcie know-how... 28 2.1.1. Wprowadzenie... 28 2.1.2. Definicje know-how... 29 2.1.2.1. Aspekt międzynarodowy... 29 2.1.2.2. Prawo amerykańskie... 30 2.1.2.3. Prawo Unii Europejskiej... 32 2.1.2.4. Prawo polskie... 34 2.1.2.4.1. Ustawy publicznoprawne... 34 2.1.2.4.2. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji... 38 2.1.3. Zakres przedmiotowy... 41 2.2. Charakter i zakres uprawnień dysponenta know-how... 45 2.2.1. Wybrane koncepcje... 45 2.2.2. Zakres uprawnień dysponenta know-how... 55 Rozdział 2. Prawna konstrukcja licencji patentowych i know-how... 57 1. Konstrukcja licencji patentowych... 57 1.1. Pojęcie, strony i przedmiot licencji patentowej... 57 1.1.1. Pojęcie... 57 V

Spis treści 1.1.2. Strony... 58 1.1.3. Przedmiot licencji... 59 1.2. Treść stosunku licencyjnego... 60 1.2.1. Istota umowy licencyjnej... 60 1.2.2. Podstawowe obowiązki licencjodawcy... 61 1.2.3. Podstawowe obowiązki licencjobiorcy... 64 1.2.4. Typy licencji... 67 1.2.4.1. Wprowadzenie... 67 1.2.4.2. Licencja pełna i ograniczona... 67 1.2.4.3. Licencja wyłączna i niewyłączna... 68 1.2.4.4. Szczególne postacie licencji patentowych... 70 1.2.4.4.1. Licencja otwarta... 70 1.2.4.4.2. Licencja przymusowa... 71 1.2.4.4.3. Licencja na korzystanie z wynalazku zgłoszonego w Urzędzie Patentowym... 76 1.2.5. Wynagrodzenie licencyjne... 78 1.2.6. Klauzula największego uprzywilejowania... 80 1.2.7. Umowy mieszane... 80 1.3. Charakter prawny licencji patentowej... 82 1.4. Zawarcie umowy licencyjnej, forma, czas trwania, wpis do rejestru patentowego... 90 1.4.1. Sposób zawarcia i forma umowy... 90 1.4.2. Czas trwania umowy... 91 1.4.3. Wpis do rejestru patentowego i jego skutki... 94 1.5. Przejście praw i obowiązków z umowy licencyjnej... 95 1.6. Zagadnienia kolizyjnoprawne... 97 2. Konstrukcja licencji know-how... 98 2.1. Podstawy normatywne, strony i przedmiot umowy know-how... 98 2.1.1. Pojęcie... 98 2.1.2. Podstawy normatywne... 99 2.1.3. Strony... 101 2.1.4. Przedmiot licencji... 101 2.2. Treść stosunku licencyjnego... 102 2.2.1. Upoważnienie do korzystania z know-how... 103 2.2.2. Zobowiązanie do przekazania know-how... 104 VI

Spis treści 2.2.3. Zobowiązanie obydwu stron kontraktu do zachowania przekazywanych informacji w poufności... 105 2.2.4. Odpłatność... 106 2.3. Charakter prawny umowy know-how... 106 2.4. Zawarcie umowy licencyjnej, forma, czas trwania... 107 2.4.1. Zawarcie umowy know-how... 107 2.4.2. Forma... 110 2.4.3. Czas... 110 Rozdział 3. Zakaz porozumień antykonkurencyjnych jako ograniczenie swobody kontraktowania... 111 1. Aspekt międzynarodowy... 111 2. Prawo amerykańskie... 117 2.1. Geneza prawa antytrustowego... 117 2.2. Praktyczne stosowanie... 120 2.2.1. Teoria ograniczeń dodatkowych... 120 2.2.2. Reguła rozsądku... 121 2.2.3. Zakaz per se... 121 2.2.4. Uproszczona reguła rozsądku... 122 2.3. Wytyczne Federalnej Komisji Handlu i Departamentu Sprawiedliwości... 124 2.3.1. Podstawowe założenia... 124 2.3.2. Bezpieczna strefa... 127 2.3.3. Kryteria oceny poza bezpieczną strefą... 128 2.3.4. Sankcje za naruszenie zakazu... 130 2.4. Koncepcje doktrynalne... 131 3. Prawo Unii Europejskiej... 134 3.1. Zakres podmiotowy... 134 3.2. Umowa licencyjna jako zmowa kartelowa w rozumieniu art. 101 TFUE... 136 3.2.1. Przesłanki naruszenia zakazu... 137 3.2.2. Przykłady naruszeń... 141 3.2.3. Względność zakazu... 144 3.3. Mechanizm oraz zakres zwolnienia blokowego... 149 3.3.1. Rys historyczny... 149 3.3.1.1. Okres poprzedzający wydanie rozporządzeń zwalniających... 149 3.3.1.2. Rozporządzenia 2349/84 i 556/89... 151 VII

VIII Spis treści 3.3.1.3. Rozporządzenie 240/96... 154 3.3.2. Rozporządzenie 772/2004... 157 3.3.2.1. Podstawa prawna... 157 3.3.2.2. Cechy charakterystyczne nowego podejścia... 158 3.3.2.3. Zakres zwolnienia blokowego... 158 3.3.2.3.1. Porozumienia o transferze technologii... 158 3.3.2.3.2. Progi udziału w rynku... 160 3.3.2.3.3. Wyznaczenie rynku właściwego... 162 3.3.2.3.4. Rynek produktów... 163 3.3.2.3.5. Rynek technologii... 164 3.3.2.3.6. Rynek innowacji... 165 3.3.2.3.7. Sposób liczenia udziału... 168 3.3.2.3.8. Stosunek konkurencji pomiędzy stronami... 169 3.3.2.3.9. Jedno- lub dwustronnie blokujące się pozycje... 172 3.3.2.3.10. Zakres czasowy... 173 3.3.2.3.11. Wycofanie korzyści... 173 3.3.2.3.12. Pozostałe czynniki ekonomiczne... 175 3.3.3. Relacja rozporządzenia 772/2004 do innych zwolnień grupowych... 177 3.4. Sankcja nieważności... 178 3.5. Zagadnienia proceduralne... 180 4. Prawo polskie... 185 4.1. Ogólna charakterystyka... 185 4.2. Mechanizm zwolnienia blokowego... 187 4.2.1. Wprowadzenie. Rys historyczny... 187 4.2.2. Zwolnienie blokowe z 2007 r.... 190 4.2.2.1. Wprowadzenie... 190 4.2.2.2. Zakres czasowy wyłączenia... 191 4.2.2.3. Zakres przedmiotowy... 193 4.2.2.4. Udział w rynku... 193 4.2.2.5. Ograniczenia zastosowania lub wycofanie... 195 4.3. Sankcja nieważności... 195 4.3.1. Wprowadzenie... 195 4.3.2. Charakterystyka sankcji nieważności. Częściowa nieważność... 197

Spis treści 4.4. Zagadnienia proceduralne... 199 4.5. Roszczenia odszkodowawcze... 201 Rozdział 4. Klauzule restrykcyjne... 205 1. Wprowadzenie... 205 2. Klauzule stanowiące ograniczenia podstawowe... 207 2.1. Ustawianie cen (price fixing), opłaty licencyjne (royalty obligations)... 207 2.1.1. Prawo amerykańskie... 207 2.1.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 212 2.2. Ograniczenia wielkości produkcji (output restrictions)... 214 2.2.1. Prawo amerykańskie... 214 2.2.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 215 2.3. Podział rynków lub klientów, licencje wyłączne i ograniczenia sprzedaży... 217 2.3.1. Prawo amerykańskie... 217 2.3.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 220 2.3.2.1. Licencje wyłączne, ograniczenia sprzedaży i restrykcje terytorialne... 220 2.3.2.1.1. Licencje wyłączne... 220 2.3.2.1.2. Ograniczenia sprzedaży co do terytorium lub grupy klientów... 226 2.3.2.2. Ograniczenia co do zakresu zastosowania technologii licencjonowanej ( field of use restrictions)... 233 2.3.2.3. Zobowiązanie do wytwarzania jedynie na własny użytek (captive use restrictions)... 234 2.4. Ograniczenie zdolności wykorzystania własnej technologii i prowadzenia działalności badawczo- -rozwojowej w porozumieniach pomiędzy konkurentami... 235 3. Klauzule stanowiące ograniczenia wykluczone... 237 3.1. Zobowiązanie licencjobiorcy do nieodpłatnego przeniesienia na licencjodawcę prawa do korzystania z dokonanych usprawnień (grant-backs)... 237 3.1.1. Prawo amerykańskie... 237 3.1.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 239 3.2. Zakaz kwestionowania ważności praw własności intelektualnej licencjodawcy (no-challenge clauses)... 240 3.2.1. Prawo amerykańskie... 240 IX

Spis treści 3.2.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 243 3.3. Ograniczenie zdolności wykorzystania własnej technologii i prowadzenia działalności badawczo- -rozwojowej w porozumieniach pomiędzy niekonkurentami... 246 4. Pozostałe ograniczenia... 248 4.1. Zakaz konkurencji... 248 4.1.1. Wprowadzenie... 248 4.1.2. Dopuszczalne granice zakresu przedmiotowego i czasowego zakazu konkurencji... 250 4.1.2.1. Prawo amerykańskie... 250 4.1.2.2. Prawo Unii Europejskiej i prawo polskie... 255 4.1.2.2.1. Rys historyczny... 255 4.1.2.2.2. Dotychczasowa praktyka... 259 4.1.2.2.3. Rozporządzenie 772/2004 oraz polskie rozporządzenie zwalniające z 2007 r.... 264 4.2. Transakcje wiązane i pakietowe (tying, bundling)... 265 4.2.1. Prawo amerykańskie... 265 4.2.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 271 4.3. Umowa o wspólne udzielanie licencji. Spółka patentowa (technology pool)... 273 4.3.1. Prawo amerykańskie... 273 4.3.1.1. Istota konsorcjum technologicznego... 273 4.3.1.2. Praktyka i orzecznictwo... 274 4.3.1.2.1. Sprawa konsorcjum technologii MPEG-2... 274 4.3.1.2.2. Konsorcja DVD... 275 4.3.1.2.3. Konsorcjum obejmujące technologię połączeń bezprzewodowych trzeciej generacji... 276 4.3.1.2.4. Stanowisko USDoJ... 276 4.3.1.2.5. Konsorcjum VISX... 277 4.3.1.2.6. Zagadnienia szczegółowe... 278 4.3.2. Prawo Unii Europejskiej i polskie... 282 4.3.2.1. Podstawy prawne oceny i Wytyczne Komisji... 282 4.3.2.2. Prawo polskie... 285 X

Spis treści 4.3.2.3. Orzecznictwo... 286 4.3.2.3.1. Sprawa Philips... 286 4.3.2.3.2. Sprawa SANCO... 289 4.3.2.3.3. Sprawa IMAX... 291 4.3.2.4. Podsumowanie... 292 Zakończenie... 295 Indeks rzeczowy... 305 XI

Wykaz skrótów 1. Akty prawne KC ustawa z 23 4 1964 r Kodeks cywilny (Dz U Nr 16, poz 93 ze zm ) KWU ustawa z 6 71982 r o księgach wieczystych i hipotece (t j Dz U z 2001 r Nr 124, poz 1361 ze zm ) LicencjeU ustawa z 18 71950 r o licencjach na wykonywanie wynalazków i wzorów użytkowych (Dz U Nr 36, poz 331) OKiKU ustawa z 16 2 2007 r o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz U Nr 50, poz 331 ze zm ) OKiKU z 2000 r ustawa z 15 12 2000 r o ochronie konkurencji i konsumentów (t j Dz U z 2005 r Nr 244, poz 2080 ze zm ) PPM ustawa z 12 11 1965 r Prawo prywatne międzynarodowe (Dz U Nr 46, poz 290 ze zm ) PrWłPrzem ustawa z 30 6 2000 r Prawo własności przemysłowej (t j Dz U z 2003 r Nr 119, poz 1117 ze zm ) ZNKU ustawa z 16 4 1993 r o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t j Dz U z 2003 r Nr 153, poz 1503 ze zm ) rozp z 1928 r rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 22 31928 r o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych (Dz U Nr 39, poz 384 ze zm ) rozp z 2002 r rozporządzenie RM z 30 72002 r w sprawie wyłączenia niektórych kategorii porozumień dotyczących transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz U Nr 137, poz 1152) rozp z 2007 r rozporządzenie RM z 30 72007 r w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień dotyczących transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz U Nr 137, poz 963) rozp 1/2003 rozporządzenie Rady (WE) Nr 1/2003 z 16 12 2002 r w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art 81 i 82 Traktatu (Dz Urz L 1, s 1 z 2003 r ) rozp 2349/84 rozporządzenie Komisji 2349/84 z 23 71984 r w sprawie zastosowania art 85 ust 3 TWE do określonych XIII

Wykaz skrótów kategorii umów dotyczących licencji patentowych (Dz Urz Nr L 219, s 15 z 16 8 1984 r ) rozp 556/89 rozporządzenie Komisji 556/89 z 30 11 1988 r w sprawie zastosowania art 85 ust 3 TWE w odniesieniu do określonych kategorii umów dotyczących licencji know-how (Dz Urz Nr L 61, s 1 z 4 3 1989 r ) rozp 240/96 rozporządzenie Komisji 240/96 z 31 1 1986 r w sprawie stosowania art 81 ust 3 Traktatu do porozumień o transferze technologii (Dz Urz L 31, s 2 z 9 2 1996 r ) rozp 772/2004 rozporządzenie Komisji (WE) Nr 772/2004 z 74 2004 r w sprawie stosowania art 81 ust 3 Traktatu do kategorii porozumień o transferze technologii (Dz Urz L 123, s 11 z 27 4 2004 r ), TTBER TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz Urz UE Nr C 115, s 47 z 9 5 2008 r ) TRIPS Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights/Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej; Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z 12 2 1996 r w sprawie publikacji załączników do porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu WTO (Dz U Nr 32, poz 143) TWE Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 25 31957 r (Dz U z 2004 r Nr 90, poz 864/2 ze zm ) WynU ustawa z 31 5 1962 r Prawo wynalazcze (Dz U Nr 33, poz 156) WynU z 1972 r ustawa z 19 10 1972 r o wynalazczości (t j Dz U z 1993 r, Nr 26, poz 117 ze zm ) 2. Czasopisma AB ALJ BTLJ CLR CMLR Dz U Dz Urz WE EIPR GP GRUR The Antitrust Bulletin Antitrust Law Journal Berkeley Technology Law Journal California Law Review Common Market Law Report Dziennik Ustaw Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich European Intellectual Property Review Gazeta Prawna Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht XIV

GRUR Intl... Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht, Auslands und Internationaler Teil HJLT... Harvard Journal of Law & Technology IIC... International Review of Industrial Property and Competition Law KPP... Kwartalnik Prawa Prywatnego MIP... Managing Intellectual Property MoP... Monitor Prawniczy NP... Nowe Prawo OJ... Official Journal of the European Union OSN... Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSP... Orzecznictwo Sądów Polskich PiP... Państwo i Prawo PiZS... Praca i Zabezpieczenie Społeczne PPH... Przegląd Prawa Handlowego PR... Policy Roundtables Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo PUE... Prawo Unii Europejskiej PUG... Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego PS... Przegląd Sądowy RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny RPr.... Radca Prawny SC... Studia Cywilistyczne SP... Studia Prawnicze Zb. Orz.... Zbiór Orzecznictwa ZNUJ PWiOWI... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 3. Inne skróty Wykaz skrótów art.... artykuł ETS... Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu FIPCOM... the Federation of Interested Parites in fair Competition in the Optical Media sector FTC... Federalna Komisja Handlu Stanów Zjednoczonych INRA... l Institut National de la Recherche agronomique (Francuski Instytut Badań Rolniczch) nast.... następny niepubl.... niepublikowany Nr... numer XV

Wykaz skrótów pkt... punkt por.... porównaj red.... redakcja rozdz.... rozdział SN... Sąd Najwyższy Rzeczpospolitej Polskiej t.j.... tekst jednolity UOKiK... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów USDoJ... Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych ust.... ustęp wyr.... wyrok zd.... zdanie ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz XVI

Wykaz literatury Arnold T., Patent Antitrust, New York 1976. Banasiński C., Piontek E. (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2009. Barcz J. (red.), Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, Warszawa 2005. Barnett O. R., Patent property and the anti-monopoly laws, Indianapolis 1943. Barta J., Markiewicz R. (red.), Własność intelektualna w Światowej Organizacji Handlu [WTO], Kraków 1998. Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 2008. Bernatt M., Jurkowska A., Skoczny T., Ochrona konkurencji i konsumentów. Skrypt dla studentów ekonomii, zarządzania, marketingu, finansów i kierunków pokrewnych, Warszawa 2007. Bowman W. S., Patent and antitrust law. A legal and economic appraisal, Chicago London 1973. Brodecki Z. (red.), Konkurencja. Acquis communautaire, Warszawa 2003. Brzezińska-Rawa A., Wprowadzenie do prawa antymonopolowego, Toruń 2009. Byrska M. (red.), Obrót dobrami niematerialnymi. Wzory umów, Kraków 1995. Chamberlin E. H., The theory of monopolistic competition. A reorientation of the theory of value, Cambrige 1957. Cieśliński A., Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warszawa 2004. Cornish W., Intellectual property: patents, copyright, trade marks and allied rights, London 1999. Craig P., de Burca G., European Union law. Text, cases and materials, Oxford 2003. Czachórska-Jones B., Naruszenie patentu. Zagadnienia podstawowe, Wrocław 1988. Dalewski J., Walewski W., Ochrona własności przemysłowej i tajemnic produkcyjnych, Warszawa 1975. Dobrodziej E., Ochrona tajemnicy. Przepisy, komentarze, wyjaśnienia, Bydgoszcz 2000. Drexl J., Is there a more economic approach to intellectual property and competition law?, [w:] J. Drexl (red.), Research handbook on intellectual property and competition law, Cheltenham 2008. Falcouve D., The law of patents, London 1971. Gawlik B., Umowa know-how. Zagadnienia konstrukcyjne, Warszawa 1974. Gawroński Z. R., Zwalczanie trustów i nielojalnej konkurencji w Stanach Zjednoczonych, Warszawa 1927. XVII

Wykaz literatury Giliciński L., Wykonywanie praw własności intelektualnej w prawie Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 1997. Gierczak S., Janicki B., Uwagi o kontrakcie know-how w eksporcie, Warszawa 1967. Golat R., Know-how. Status prawny i podatkowy, Gdańsk 2007. Góra E., Kotula M., Prawo własności przemysłowej, Gdańsk 2002. Górniok O., Prawo karne gospodarcze. Komentarz, Toruń 1997. Górski J., Zarys prawa zobowiązań, Poznań 1948. Goyder D., Goyder J., Albors-LiorensA., EC competition law, Oxford 1990. Gronowski S., Ustawa antymonopolowa. Komentarz, Warszawa 1996. Grzybowski S., Kopff A. (red.), Prawo wynalazcze. Zagadnienia wybrane, Warszawa 1978. Grzybowski S., Kopff A., Szwaja J., Włodyka S., Zagadnienia prawa wynalazczego, Warszawa 1969. Grzybowski S., Prawo wynalazcze według ustawy z 1962 r. Zarys wykładu oraz wybór tekstów z objaśnieniami, Warszawa 1965. Grzybowski S., Prawo wynalazcze. Zarys wykładu. Ważniejsze teksty. Objaśnienia, Warszawa 1956. Hovenkamp H., Janis M., Lemley M., IP and antitrust. An Analysis of antitrust principles applied to intellectual property law, Aspen 2004. Hull J., Commercial secrecy law and practice, London 1998. Jager M., Trade secrets law, Deerfield New York Rochester 1993. Janicki B., Budowa umowy licencyjnej w eksporcie, Warszawa 1984. Jurkowska A., Economic approach jako jeden z głównych kierunków modernizacji wspólnotowego prawa konkurencji na przykładzie nowych regulacji w dziedzinie porozumień kooperacyjnych, [w:] C. Mik (red.), Prawo gospodarcze Wspólnoty Europejskiej na progu XXI wieku. Materiały konferencyjne, Toruń 2002. Jurkowska A., Skoczny T. (red.), Wyłączenia grupowe spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję we Wspólnocie Europejskiej i w Polsce, Warszawa 2008. Jurow F., Patent antitrust law, Chicago 1961. Katner W. J. (red.), Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Kraków 2006. Kępiński M., Rozporządzanie prawem z rejestracji znaku towarowego, Poznań 1979. Kohler J., Handbuch des Deutschen Patentrechts in Rechtsvergleichender Darstellung, Mannheim 1900. Kohutek K., Sieradzka M., Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2008. Kondrat M., Dreszer-Lichańska H., Własność przemysłowa w Unii Europejskiej, Gdańsk 2004. Kopff A., Konstrukcje cywilistyczne w prawie wynalazczości, Warszawa 1978. Kopff A., Prawne i ekonomiczne zagadnienia wynalazczości, Warszawa 1980. Korah V., Know-how licensing agreement and EC competition law, Oxford 1989. XVIII

Wykaz literatury Kotarba W., Żyznowski T., Ochrona własności przemysłowej. Wynalazki, wzory zdobnicze, wzory użytkowe, topografia układów scalonych, rzecznicy. Podstawowe przepisy prawne, objaśnienia, orzecznictwo, piśmiennictwo, Warszawa 1993. Kraus A., Zoll F., Polska ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Poznań 1929. Lisiecki P., Szajkowski A., Zasady prawa wynalazczego, Warszawa 1973. Lüdecke W., Fisher E., Lizenzverträge, Weinheim 1957. Ławicki T., Ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Komentarz, Warszawa 1998. Miąsik D., Reguła rozsądku w prawie antymonopolowym, Kraków 2004. Milewski R., Podstawy ekonomii, Warszawa 2002. Modzelewska-Wąchal E., Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2002. Monkiewicz J., Operacje licencyjne w latach 1960 1977 w niektórych krajach kapitalistycznych i w Polsce, Warszawa 1975. Niedzielski W., Sprzedaż licencji patentowych know-how oraz dokumentacji technicznej w ramach dostawy kompletnego obiektu przemysłowego, Warszawa 1967. Nowińska E., du Vall M., Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Warszawa 2006. Nowińska E., du Vall M., Zasady odpowiedzialności prasy z tytułu naruszenia tajemnicy przedsiębiorcy, [w:] A. Nowicka (red.), Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, Poznań 2005. Nowicka A., Ograniczenia patentu, [w:] Księga pamiątkowa z okazji 80-lecia rzecznictwa patentowego w Polsce, Warszawa 2001. Nowicka A., Wyczerpanie praw własności przemysłowej: patent, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji topografii układu scalonego, [w:] Wyczerpanie praw własności intelektualnej materiały konferencyjne, Warszawa 2002. Olszewski J., Nieuczciwa konkurencja, Warszawa 1995. Olszewski J. (red.), Publiczne prawo gospodarcze, Warszawa 2005. Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1999. Piontek E. (red.), Reforma wspólnotowego prawa konkurencji, Kraków 2005. Piontek E. (red.), Nowe tendencje w prawie konkurencji UE, Warszawa 2008. Podrecki P., Porozumienia monopolistyczne i ich cywilnoprawne skutki, ZNUJ PWIOWI 2000, z. 74. Preussner-Zamorska J., Nieważność czynności prawnej w prawie cywilnym, Warszawa 1983. Promińska U. (red.), Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2005. Promińska U., Nowińska E., du Vall M., Prawo własności przemysłowej. Przepisy i omówienie, Warszawa 2003. Promińska U., Nowińska E., du Vall M., Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2005. XIX