Prawo autorskie czy prawa własności przemysłowej? dr Anna Tischner UJ

Transkrypt

1 Prawo autorskie czy prawa własności przemysłowej? dr Anna Tischner UJ

2 Prawo własności intelektualnej - tradycyjny podział dychotomiczny i prawa pokrewne prawa własności przemysłowej patent prawo ochronne na wzór użytkowy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego prawo ochronne na znak towarowy

3 Płaszczyzny porównania prawo autorskie v. prawa własności przemysłowej Przedmiot ochrony Podmiot ochrony Treść i zakres ochrony Ograniczenia treści (wyjątki) Umowy Dochodzenie roszczeń z tytułu naruszeń

4 Przedmiot ochrony prawa własności przemysłowej utwór przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia wynalazek znak towarowy wzór użytkowy wzór przemysłowy

5 Powstanie ochrony chwila ustalenia utworu (brak formalności) prawa własności przemysłowej zgłoszenie i rejestracja w UP RP (w niektórych przypadkach poprzedzona badaniem) Wyjątek prawo do wspólnotowego wzoru niezarejestrowanego

6 Zabezpieczenia przed przenikaniem przedmiotu ochrony w obu dziedzinach Nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. prawa własności przemysłowej Za wynalazki nie uważa się wytworów o charakterze jedynie estetycznym (art. 28 p.w.p.) Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która zwiększa znacznie jego wartość (art. 131 ust. 2 pkt 6 p.w.p.)

7 Relacje między ochroną prawnoautorską i ochroną prawami własności przemysłowej prawo autorskie ochrona znaków towarowych prawo patentowe ochrona wzorów przemysłowych

8 Skutki wobec odformalizowania ochrony prawnoautorskiej (powstaje z chwilą ustalenia utworu) i liberalnego podejścia do kryteriów ochrony trzeba uwzględniać możliwość, iż w konkretnym przypadku przedmiot jest utworem uwzględnienie tej ewentualności w strategii korzystania z określonego wytworu intelektualnego

9 Podmiot ochrony twórca (współtwórcy) pracodawca (jeżeli utwór powstał w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy) prawa własności przemysłowej twórca pracodawca (jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub przemysłowy powstał w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy lub innej umowy)

10 Treść i zakres ochrony prawa osobiste prawo do autorstwa utworu do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, lub pseudonimem, albo do udostępniania go anonimowo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu prawa własności przemysłowej prawo twórcy wynalazku, wzoru użytkowego lub przemysłowego do wymienienia go jako twórcy w opisach, rejestrach i innych dokumentach (publikacjach) art. 8 ust. 1 pkt 3 p.w.p., art. 32 p.w.p. w

11 Treść i zakres ochrony prawa majątkowe prawo do korzystania z utworu na wszystkich polach eksploatacji prawo do rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu prawa własności przemysłowej prawo wyłącznego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP (strona pozytywna) uprawniony może zakazać osobie trzeciej, niemającej zgody, korzystania z przedmiotu ochrony w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, importowaniu (strona negatywna)

12 Ograniczenia treści praw wyłącznych różne katalogi tzw. dozwolony użytek osobisty cytat cele dydaktyczne cele badawcze prawa własności przemysłowej użytek osobisty lub niezwiązany z działalnością gospodarczą cytowanie nauczanie cele doświadczalne i badawcze, ocena i analiza

13 Okres ochrony co do zasady chronione od chwili ustalenia utworu, przez cały okres życia twórcy i jeszcze przez 70 lat po jego śmierci prawa własności przemysłowej patent 20 lat od daty zgłoszenia prawo ochronne na wzór użytkowy 10 lat od daty zgłoszenia prawo z rejestracji wzoru przemysłowego 25 lat (maksymalnie) od daty zgłoszenia prawo ochronne na znak towarowy ochrona bezterminowa, jeżeli jest na czas przedłużana i opłacana

14 Znaczenie upływu okresu ochrony w prawie własności przemysłowej dla istnienia ochrony prawnoautorskiej co do zasady bez znaczenia Wyjątek! art. 116 p.w.p. Ochrona praw majątkowych do utworu, przewidziana w przepisach prawa autorskiego, nie ma zastosowania do wytworów wytworzonych według wzoru przemysłowego i wprowadzonych do obrotu po wygaśnięciu prawa z rejestracji udzielonego na taki wzór. w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-168/09 FLOS przepis niezgodny z art. 17 dyrektywy 98/71/WE

15 Problematyka umów w przypadku współistnienia ochrony własności przemysłowej i ochrony prawnoautorskiej skonstruowanie i zawarcie umowy dotyczącej przedmiotu, który jest chroniony w różnych reżimach jest bardzo skomplikowane ochrona odformalizowana (w prawie autorskim i prawem do wspólnotowego wzoru niezarejestrowanego może istotnie komplikować bezpieczne zawieranie umowy brak pewności co do powstania ochrony i jej zakresu) znaczenie zasad obrotu prawami autorskimi dla umów dotyczących praw własności przemysłowej niezbywalność autorskich praw osobistych

16 Problematyka umów zakres przeniesienia (określone sposoby korzystania - zasada specyfikacji w umowie pól eksploatacji utworu, zakaz obejmowania umową nieznanych w chwili jej zawierania pól eksploatacji) porozumienia umowne dotyczące sposobu korzystania z praw osobistych forma umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych i umów licencyjnych wyłącznych pisemna pod rygorem nieważności prawa własności przemysłowej analogiczne ustalenie zakresu przeniesienia (np. określenie rodzaju produktów, sposobu wykorzystania) forma pisemna pod rygorem nieważności umowy licencyjnej i umowy o przeniesienie (wpis do rejestru)

17 Roszczenia z tytułu naruszenia o zaniechanie naruszeń usunięcie skutków naruszenia ogłoszenie w prasie oświadczenia lub treści orzeczenia wydanie uzyskanych korzyści zapłata odpowiedniej sumy na rzecz Funduszu Twórczości naprawienie wyrządzonej szkody - na zasadach ogólnych (strata, utracony zysk) - poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości dwukrotności tzw. opłaty licencyjnej lub trzykrotności (gdy naruszenie zawinione) prawa własności przemysłowej o zaniechanie (zaprzestanie działań grożących naruszeniem) o orzeczenie o bezprawnie wytworzonych lub oznaczonych wytworach oraz środkach i materiałach (wycofanie z obrotu, zniszczenie) wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści podanie wyroku do publicznej wiadomości naprawienie szkody (gdy naruszenie zawinione): - na zasadach ogólnych (strata + utracony zysk) - poprzez zapłatę opłaty licencyjnej

18 Podsumowanie v. prawa własności intelektualnej alternatywa rozłączna czy koniunkcja? skutki tego stanu dla strategii ochrony własności intelektualnej i bezpieczeństwa obrotu prawnego