Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych

Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych w województwie pomorskim ZBOŻA, RZEPAK, STRĄCZKOWE, OKOPOWE Karzniczka, listopad "Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie." Publikacja finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1

Publikacja opracowana przez Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Karzniczce Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce Stacja Koordynująca PDOiR w województwie pomorskim Dyrektor Bolesław Giczewski Przewodnicząca Pomorskiego Zespołu PDOiR Mirosława Domańska, z-ca dyrektora SDOO w Karzniczce Samorząd Województwa Pomorskiego zlecił wykonanie 33 doświadczeń na kwotę 100 tys. zł. Opracowali: m g r i n ż. T o m a s z B i e l e c k i i n ż. G r z e g o r z C z e c h o l i ń s k i m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a m g r M a c i e j J a w o r s k i m g r i n ż. J ó z e f M a k m g r i n ż. W o j c i e c h M a t i a s m g r i n ż. J ó z e f R z e s z u t e k S k ł a d k o m p u t e r o w y : m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a Redakcja merytoryczna: m g r i n ż. M i r o s ł a w a D o m a ń s k a Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy Wydawca: SDOO Karzniczka nakład 1000 egzemplarzy 2

ROZDZIAŁ 1 WPROWADZENIE Hodowla nowych odmian jest procesem ciągłym i dynamicznym. Corocznie rejestruje się wiele nowych odmian. W związku z tym istnieje potrzeba weryfikowania ich wartości gospodarczej w warunkach klimatyczno-glebowych Pomorza. Mijający rok pokazał jak bardzo ryzykowne jest popularyzowanie odmian roślin ozimych niedostosowanych do surowej zimy. Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) pozwala, aby użytkownicy odmian mogli dokonywać ich wyboru nie w oparciu o ulotki reklamowe, lecz na podstawie obiektywnie wykonanych doświadczeń. Podstawowe kryteria badania wartości gospodarczej to: wysokość i stabilność plonowania, jakość plonu, odporność na podstawowe choroby i szkodniki, odporność na stresy abiotyczne. Pomorski Zespół PDOiR przekazuje do wykorzystania kolejną edycję Wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego. Publikacja zawiera informacje mogące zainteresować zarówno rolników, producentów rolnych jak i przemysł przetwórczy. Będzie też pomocna firmom nasiennym przy podejmowaniu decyzji o udziale odmian w obrocie nasiennym. Stanowi również cenne źródło informacji w dydaktyce rolniczej. Mamy nadzieję, że przedstawione wyniki doświadczeń odmianowych i rolniczych umożliwią dokonanie trafnego wyboru najwartościowszych odmian i przyczynią się do uzyskania optymalnych wyników produkcyjnych i ekonomicznych w województwie pomorskim. PDOiR prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) we współpracy z samorządami województw i izbami rolniczymi. PDOiR ma charakter wojewódzki, tzn.większość ustaleń podejmowana jest autonomicznie na szczeblu województwa przez Pomorski Zespół PDOiR. Miedzy innymi na posiedzeniach Zespołu ustalane są dobory odmian do doświadczeń oraz Listy Odmian zalecanych do uprawy na terenie województwa. Tabela 1.1 Skład Pomorskiego Zespołu PDO, kadencja 2011-2014. Nazwisko i imię Instytucja Sejmik Województwa Pomorskiego, Komisja Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i 1 Batruch Mirosław Rozwoju Obszarów Wiejskich 2 Bogacki Jerzy Hodowla Roślin Danko, Zakład Hodowli Roślin, Dębina Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Departament Programów Rozwoju 3 Borowski Przemysław Obszarów Wiejskich 4 Borychowski Andrzej Syngenta Seeds Sp. z o.o. 5 Czecholiński Grzegorz Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie 6 Czernia Jerzy Malteurop Polska 7 Domańska Mirosława Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie 8 Giczewski Bolesław Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce 9 Kania Andrzej Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa 10 Kasprzykowski Wacław Były pracownik Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, O. Stare Pole 11 Kłos Tadeusz Centrala Nasienna Starogard Gdański 12 Kośmider Marcin Bayer CropScience 13 Kubiak Tomasz Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o. o. 14 Mak Józef Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce 15 Manowski Grzegorz Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk 16 Materka Jerzy ZPHU Matex 17 Okrój Andrzej Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk 18 Rzeszutek Józef Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Wyczechach 19 Sumisławski Kazimierz Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa 20 Ślusarczyk Jan Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza 21 Trzmielewski Tomasz DuPont Polska 22 Witta Magda Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa 23 Wicki Piotr Pomorska Izba Rolnicza 24 Ziarniak Jakub Hodowla Roślin Strzelce 25 Zwierz Sebastian Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk, Stare Pole 26 Żołądecki Grzegorz Elstar Oils S.A., Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju 3

PDOiR w województwie pomorskim służy również jako baza dydaktyczna dla rolników, producentów rolnych i firm działających na rzecz rolnictwa. W sezonie wegetacyjnym na polach wszystkich punktów doświadczalnych odbywają się szkolenia i pokazy. Zakres doświadczeń PDO przeprowadzonych w województwie pomorskim w roku W województwie pomorskim doświadczenia PDO realizują: Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karżniczce Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie Zakład Doświadczalny Oceny Odmian Wyczechy Hodowla Roślin Danko ZHR Dębina Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział Lubań Koordynatorem PDO w województwie pomorskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce, Zakład Doswiadczalny Oceny Odmian w Radostowie. Tabela 1.2 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w roku. Podział ze względu na badane taksony. Trawy i Taksony > Burak Rośliny Zboża Oleiste Ziemniak Kukurydza motylkowe Razem Punkt dośw. cukrowy strączkowe dr. nas. Karzniczka 7 2 6 2 17 Radostowo 7 2 4 2 1 16 Lisewo 4 1 1 2 8 Wyczechy 7 2 5 14 Lubań 6 6 12 Dębina 2 2 Razem 33 5 1 12 4 6 8 69 Tabela 1.3 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w roku. Podział ze względu na sposób finansowania. Punkt dośw. Finansowane z budżetu przez COBORU Finansowane przez Samorząd Województwa Pomorskiego Finansowane przez COBORU porozumienia centralne Wykonane na własny koszt Razem L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. L. dośw. L. odm. Karzniczka 8 155 8 121 1 8 17 284 Radostowo 10 278 4 50 2 22 16 350 Lisewo 4 90 4 103 8 193 Wyczechy 10 158 4 78 14 236 Lubań 12 131 12 131 Dębina 1 31 1 20 2 51 Woj. Pomorskie 32 681 33 514 3 30 1 20 69 1245 4

Odmiany kandydackie z Katalogu Unii Europejskiej Od 2005 roku w województwie pomorskim prowadzi się badania i doświadczenia dla odmian ze wspólnotowego katalogu roślin rolniczych. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w legalnym obrocie nasiennym na terenie naszego kraju może się znajdować materiał siewny wszystkich odmian wpisanych do wspólnotowych katalogów odmian UE. Wspólnotowy Katalog Odmian Roślin Rolniczych (CCA) w najważniejszych gatunkach roślin uprawnych obejmuje odmiany, które co najmniej w jednym z krajów członkowskich wykazały zadowalającą wartość gospodarczą na etapie badań rejestrowych. Jednakże względy przyrodnicze i ogólnorolnicze sprawiają, że wyniki tych badań nie muszą być adekwatne do warunków pomorskiego rolnictwa. Dlatego też na wniosek zainteresowanych podmiotów. prowadzi się tzw. badania rozpoznawcze. Doświadczenia polowe i inne badania prowadzone w ramach badań rozpoznawczych służą wstępnej ocenie wartości gospodarczej w warunkach województwa pomorskiego i są pomocne przy podejmowaniu decyzji o odmowie lub włączeniu odmiany do badań PDO. Zasady i tryb badania odmian z CCA zostały opracowane przez Krajowy Zespół Koordynacyjny PDO. Koszty badań w całości pokrywają podmioty zgłaszające odmiany, za wyjątkiem kosztów badań odmian wzorcowych. Badania rozpoznawcze odmian rzepaku ozimego ze wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) od roku prowadzi się centralnie, w postaci jednej odrębnej serii doświadczeń. Listy Zalecanych Odmian do uprawy ( LZO) Od 2004 roku w województwie pomorskim tworzone są listy zalecanych do uprawy odmian na obszarze województwa (LZO). Listy te tworzy się według następujących zasad: LZO tworzy się w oparciu o co najmniej 4-letnie wyniki z doświadczeń odmianowych składających się z co najmniej 2-letnich badań WGO w procesie rejestracyjnym odmiany lub 2- letnich badań WGO w tym samym rejonie agroklimatycznym w przypadku odmian ze Wspólnotowego Katalogu UE oraz 2-letnich doświadczeń PDO. Odmianę można warunkowo wpisac na LZO łącznie po 3-latach badań, jeżeli wyróżnia się bardzo dobrą wartością gospodarczą. Decyzja o włączeniu odmiany na LZO powinna być oparta o co najmniej trzy udane doświadczenia w każdym roku w województwie. LZO może być tworzona tylko przy zapewnieniu odpowiedniej liczebności doświadczeń w dłuższym okresie czasu Zasadą jest badanie wszystkich odmian nowo zarejestrowanych we wszystkich doświadczeniach PDO przez co najmniej jeden sezon wegetacyjny. Odstąpić od tej zasady można w wypadku odmian nie przystosowanych do specyficznych warunków określonego regionu agro-klimatycznego, typu użytkowego nieprzydatnego dla regionu lub dużej liczby nowo zarejestrowanych odmian. badana jest w PDO tak długo, jak znajduje się na LZO. Analizie podlegają wszystkie właściwości odmian, które badano w doświadczeniach ze szczególnym uwzględnieniem plonowania i cech jakościowych w oparciu o następujące publikacje odmianoznawcze: Wyniki PDO województwa, a także województw sąsiednich, Wyniki PDO COBORU, Lista Opisowa Odmian COBORU.Decyzję w sprawie utworzenia listy podejmuje dyrektor Stacji Koordynującej PDO po zasięgnięciu opinii członków Pomorskiego Zespołu PDO. Opinia, wyrażona w drodze głosowania, Zespołu Wojewódzkiego PDO jest wiążąca dla dyrektora Stacji Koordynującej PDO. W niniejszej publikacji prezentujemy listy odmian zalecanych do roku. Lista odmian zalecanych na 2013 opublikowana będzie w lutym 2013 r. 5

Tabela 1.4 Lista zalecanych do uprawy odmian na obszarze województwa pomorskiego w roku. Gatunek/ odmiana Okres badań w PDO Gatunek/ odmiana Okres badań w PDO Rok włączenia do LZO Rok włączenia do LZO (od roku) (od roku) Pszenica ozima Owies grupa A 1 Zuch 2008 2010 1 Toras (CCA) 2007 2009 2 Bingo 2009 2011 2 Akteur 2008 2010 3 Pogon 2008 2011 3 Ostroga 2009 2011 4 Arden 2010 4 Natula 2010 2011 5 Siwek (nagi) 2010 5 Bamberka 2010 Pszenica jara 6 Kredo R 2011 grupa A grupa B 1 Tybalt 2005 2007 7 Jenga 2009 2011 2 Katoda 2008 2010 8 Muszelka 2009 2011 3 Kandela 2010 2011 9 Mulan 2009 2011 grupa B 10 Banderola R 2011 4 Trappe 2008 2010 11 Jantarka R 2011 Jęczmień jary 12 KWS Ozon R 2011 1 Frontier 2006 2008 Jęczmień ozimy 2 Conchita br 2009 2011 1 Lomerit 2003 2006 3 Iron R 2011 2 Maybrit 2007 2009 4 KWS Olof 2010 3 Wintmalt (2-rz) br 2008 2009 5 Nagradowicki 2010 Pszenżyto ozime 6 Suweren 2010 1 Sorento 2003 2005 Pszenżyto jare 2 Moderato 2005 2007 1 Milkaro 2007 2011 3 Algoso 2008 2010 2 Dublet 2006 2011 4 Borwo kr 2009 Ziemniak - odmiany jadalne bardzo wczesne 5 Pizarro 2009 1 Denar 2000 2008 6 Tulus 2010 2 Lord 2008 7 Fredro R 2011 Ziemniak - odmiany jadalne wczesne Żyto ozime 1 Owacja 2006 2008 1 Dańkowskie D. 2006 2008 2 Vineta 2000 2008 2 Stanko 2008 2010 3 Cyprian 2009 3 Domir 2009 2011 Ziemniak - odmiany jadalne średniowczesne 4 Daran 2008 1 Satina 2000 2008 5 Brasetto F 1 2010 2 Tajfun 2004 2008 Palazzo F 1 2010 3 Stasia Rzepak ozimy Ziemniak - odmiany jadalne średniopóźne i późne 1 Extend F 1 2007 2009 1 Jelly 2009 2 Adriana 2009 2010 2 Soplica 2011 3 NK Pegaz 2009 2010 Ziemniak - odmiany skrobiowe średniowczesne 4 Rohan F 1 2009 2010 1 Pasat 5 Visby F 1 2009 2011 2 Zuzanna 6 Abakus F 1 2010 Ziemniak - odmiany skrobiowe późne 7 NK Technik F 1 2010 1 Kuras 2002 8 Poznaniak F 1 2010 2 Pokusa 2000 9 Primus R F 1 2011 10 Sherlock R 2011 Rzepak jary 1 Clipper 2008 2011 Groch siewny na gleby dobre 2 Kaliber F 1 2009 2011 1 Ezop 2011 3 Delight F 1 2010 2 Tarchalska 2011 4 Fenja 3 Lasso 2011 5 Osorno R F 1 4 Medal Objaśnienia: A odmiany jakościowe, B odmiany chlebowe, C odmiany pozostałe (w tym paszowe), 2-rz kłos dwurzędowy, br- typ browarny, kr- typ krótkosłomy, F 1 odmiana mieszańcowa 6

Uwagi ogólne W opracowaniu wyników dla każdego gatunku oddzielnie dla formy ozimej i jarej na wstępie podaje się krótkie wprowadzenie charakteryzujące ostatni sezon wegetacyjny wskazując czynniki, które mogły mieć wpływ na uzyskane wyniki. Następnie w tabelach zawarto liczbową charakterystykę podstawowych cech gospodarczych. Grupę gatunków roślin strączkowych umieszczono w jednym rozdziale. Opracowanie ziemniaków zawiera wyniki z województw pomorskiego, zachodnio pomorskiego, kujawsko pomorskiego i wielkopolskiego. Ostatnim rozdziałem są wyniki doświadczeń rozpoznawczych dla odmian pochodzących ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Doświadczenia prowadzone były zgodnie ze standardowymi metodykami obowiązującymi w polskiej ocenie odmian, opracowanymi przez specjalistów Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Dla gatunków: pszenica, jęczmień, pszenżyto i żyto doświadczenia zakładano w układzie pasów prostopadłych (Split-block) przy zastosowaniu dwóch poziomów agrotechniki i w dwóch powtórzeniach. Na poziomie przeciętnym, oznaczonym symbolem a 1 chemiczna ochrona ograniczała się do zaprawiania nasion, zwalczania chwastów oraz interwencyjnego zwalczania szkodników. Podstawowe nawożenie mineralne jest zróżnicowane w punktach doświadczalnych, w zależności od jakości gleby, przedplonu i wyników analizy gleby. Na poziomie wysokim, oznaczonym symbolem a 2 zastosowano dodatkowo: ochronę przed chorobami i wyleganiem, nawożenie dolistne oraz zwiększone nawożenie azotowe. W doświadczeniach dla pozostałych gatunków nie różnicowano poziomów agrotechnicznych natomiast zakładano je w czterech powtórzeniach. Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła: dla zbóż w Karżniczce, Wyczechach i Lubaniu 15 m 2, w Radostowie i Lisewie 13,5 m 2, w Dębinie 10 m 2. dla grochu siewnego 13,86 m 2 a dla bobiku i łubinu wąskolistnego 16,5 m 2. dla rzepaku ozimego i jarego 12 m 2. Dla ziemniaków bardzo wczesnych I termin kopania 6,93 m 2 a dla kopanych po zakończeniu wegetacji 14,85 m 2. Plon ziarna zbóż i nasion roślin strączkowych przedstawiono przy 15% wilgotności, zaś nasion rzepaku przy 13% wilgotności. 7

Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Lubań Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Lubań ROZDZIAŁ 2 PRZEBIEG POGODY w sezonie wegetacyjnym 2011/ Przygotowanie pól pod zasiewy ozimin jesienią 2011r. odbywałosię w dobrych warunkach. Zarówno rzepak ozimy jak i zboża ozime siane były w dobrze doprawioną glebę. Wschody były dobre we wszystkich doświadczeniach. Stosunkowo ciepła ( bez większych przymrozków)i długa jesień stwarzyła dobre warunki do wzrostu i rozwoju. Zaawansowanie wegetacji przed zimą można ocenić jako bardzo dobre. W grudniu przebieg pogody nie powodował większych zagrożeń dla upraw ozimych. Występujące na początku grudnia kilkudniowe ochłodzenie przyczyniło się do zahamowania procesów życiowych. Pod koniec I dekady stycznia wystąpiły opady śniegu na nie zamarznięta glebę. Dalsze ocieplenie stopiło śnieg, głównie w pasie nadwiślańskim, na Kociewiu i w południowych powiatach województwa. W końcu stycznia i pierwszej dekadzie lutego miały miejsce silne mrozy dochodzące do -30 o C bez okrywy śnieżnej. W powiatach nadmorskich oraz na Kaszubach okrywa śnieżna dobrze zabezpieczyła rośliny przed wymarznięciem. W pozostałej części województwa utracono wiele plantacji ozimin. W doświadczeniach nastąpiło wymarznięcie większości odmian pszenicy (Lisewo, Dębina, Radostowo, Wyczechy), jęczmienia (Lisewo, Wyczechy) oraz znacznej pszenżyta (Wyczechy, Radostowo, Dębina). Straty w zasiewach pogłębiły mrozy w I dekadzie marca. Wówczas bardzo ucierpiało doświadczenie z rzepakiem w Radostowie. Jedynie żyto przezimowało bez strat. Wiosenny przebieg wegetacji został zakłócony w Wyczechach i Lubaniu niedoborem opadów w maju i pierwszej dekadzie czerwca ( zahamowanie wzrostu, redukcja bocznych pędów i podsychanie roślin. W wyczechach dotknęło to głównie gatunki jare, natomiast w Lubaniu bardziej ucierpiały ozime. Następnie okres aż do zbioru wilgotny, czasami z nadmiarem wody. Sprzyjało to dobremu rozwojowi roślin, pobudziło też wtórny wzrost bocznych pędów i ich kłoszenie. W końcowym efekcie opóźniło dojrzewanie i utrudniło zbiór ziarna ( dotyczy to głównie zbóż jarych). Kukurydza i rośliny okopowe miały dobre warunki aż do zbiorów. Różnice w przezimowaniu nie zależały w tym roku tylko od mrozoodporności odmian. Najprawdopodobniej duże znaczenie miał jesienny wigor odmian. Odmiany o szybszym tempie wzrostu jesiennego przezimowały gorzej, ponieważ osiągnęły zbyt zaawansowane fazy rozwoju przed zakończeniem wegetacji. Natomiast na wolniej rosnących odmianach, straty były mniejsze. Świadczyć o tym może też fakt, że odmiany w doświadczeniu z opóźnionym terminem siewu przezimowały znacznie lepiej niż siane w zalecanym terminie agrotechnicznym. Tabela 2.1 Województwo pomorskie. Ważniejsze dane meteorologiczne w okresie prowadzenia doświadczeń. Miesięczna suma opadów ( ) Średnia temperatura miesięczna( C).p. Miesiąc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2011 1 Wrzesień 72,9 58,0 40,5 114,2 52,0 62,3 14,7 14,8 15,8 14,2 14,0 14,3 2 Październik 40,8 45,6 39,2 32,2 34,5 9,0 9,0 9,0 8,3 9,0 3 Listopad 9,5 9,9 6,0 5,5 11,3 3,6 3,6 3,8 3,3 4,1 4 Grudzień 27,2 30,8 17,3 69,5 78,7 2,8 2,9 1,0 2,3 2,9 5 Styczeń 51,4 63,4 51,3 90,7 91,3-0,8-0,7-1,3-0,7-0,2 6 Luty 15,7 23,6 17,1 54,9 15,9-5,7-5,7-6,2-4,6-3,7 7 Marzec 8,4 24,0 23,4 16,6 14,7 4,6 4,4 3,7 4,1 5,1 8 Kwiecień 30,9 33,8 31,5 53,8 41,3 7,7 7,8 7,2 7,9 8,4 9 Maj 28,6 23,7 17,3 24,3 33,1 13,0 13,6 12,9 13,8 14,0 10 Czerwiec 136,1 125,1 91,8 129,2 136,8 15,1 15,5 14,4 15 15,1 11 Lipiec 89,9 102,3 107,5 111,7 287,3 18,2 18,7 17,8 18,4 18,4 12 Sierpień 43,9 49,7 45,9 102,8 109,4 17,7 18,2 16,5 17,7 17,7 13 Wrzesień 21,6 29,2 35,5 56,8 44,3 13,9 14,1 11,6 13,4 13,7 14 Październik 36,3 33,9 39,4 36,6 73,6 7,7 7,8 6,1 7,7 8,4 8

Rozdział 3 Pszenica ozima Uwagi ogólne Doświadczenia porejestrowe z pszenicą ozimą w r.zostały przeprowadzone w 5-ciu punktach doświadczalnych reprezentujących różne rejony klimatyczno glebowe województwa. Badano w nich 31 odmian wybranych przez Zespół Wojewódzki PDO, należących do różnych grup wartości technologicznej. Doświadczenia w Lisewie, Karżniczce, Dębinie i w Wyczechach (31 odmian) zostały dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego. Wyniki doświadczeń przeprowadzonych w r. zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu. Doświadczenia wykonano zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU. Doświadczenia założono w dwóch powtórzeniach a pojedyncze poletko miało 15 m 2 do zbioru w Karżniczce i Wyczechach, 13,5 m 2 w Radostowie i Lisewie oraz 10 m 2 w Dębinie. Były to doświadczenia dwuczynnikowe, gdzie pierwszym czynnikiem były odmiany, a drugim poziomy agrotechniki oznaczone symbolami: a 1 - przeciętny a 2 - wysoki (zwiększone o 40 kg nawożenie azotowe, zwalczanie chorób grzybowych, stosowanie regulatorów wzrostu i dolistne dokarmianie mikronawozami). Stosowanie środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami IOR-u. W uzasadnionych przypadkach zwalczano szkodniki. W Karzniczce doświadczanie założono po przedplonie zbożowym, w pozostałych punktach po rzepaku ozimym lub strączkowych. Wyniki doświadczeń Warunki jesienią były sprzyjające do uprawy gleby i siewu doświadczeń. Wschody roślin i ich stany przed zimą były bardzo dobre we wszystkich punktach doświadczalnych. Prze zimą rośliny były dobrze rozkrzewione ale słabo zahartowane. Jesień była długa i bez silniejszych przymrozków. Wegetacja trwała do połowy grudnia. Do połowy stycznia nie było mrozów. Od 14-go stycznia pola były przykryte warstwą śniegu od 2 do 25 cm, który w Radostowie, Lisewie, Debinie i Wyczechach stopniał na początku III dekady stycznia i rośliny pozostały bez okrywy. Od 27 stycznia do 16-go lutego mieliśmy okres silnych mrozów. Temperatura przy gruncie spadała do 31 o C. Temperatura gruntu na głębokości 20 cm na początku lutego spadła nieco poniżej 10 o C. Takie warunki przetestowały odmiany pod względem mrozoodporności. Najwięcej strat odnotowano w Lisewie, gdzie całkowicie wymarzło ponad 70% odmian. Z tego powodu doświadczenie to zostało wcześniej zakończone. Duże straty były również w Wyczechach, gdzie bardzo słabo przezimowało ok. 50 % odmian. W Radostowie i Dębinie całkowicie wypadło ok. 30% odmian. Bardzo niekorzystny był okres od 2-go do 8-mego marca. Rośliny były już pobudzone, gdy temperatury spadły poniżej -10 o C. Dodatkowo wystąpiły wysmalające wiatry. Najlepiej przezimowały odmiany: Ostroga, Legenda, Fidelius, Jantarka, Arkadia Jedynie w Karzniczce doświadczenie przezimowało bez strat, w okresie silnych mrozów na poletkach była 15 20 cm warstwa śniegu. Dalej wegetacja przebiegała bez większych zakłóceń. Pogoda sprzyjała wzrostowi i rozwojowi roślin. Uwidoczniły się różnice w zdolnościach regeneracyjnych odmian. Presja chorób była na przeciętnym poziomie. Mączniak wystąpił we wszystkich doświadczeniach. Najsilniej porażone odmiany to; Ostroga, Arkadia, Jenga, Fregata. Najmniej porażone były: Fidelis, Akteur, Skagen, Bamberka. Rdza brunatna wystąpiła w dość dużym nasileniu w Dębinie oraz w słabszym w Radostowie. Większą podatnością na tą chorobę wykazały się: Arkadia, Jenga, Kepler, natomiast najmniej porażone były Baletka, sailor, Jantarka. Septorioza lisci nie była oceniana tylko w Dębinie. Najsilniej porażone odmiany to: Baletka, Legenda, Arkadia i Figura natomiast najmniej porażone były: Kredo, Jenga, Operetka i Muszelka. Septorioza plew oceniana była w Radostowie, Karżniczce i Wyczechach. Najsilniejsze porażenie było w Wyczechach. Najbardziej porażone były odmiany: Belenus, Fidelius Baletka, natomiast najmniej: Fregata, Akteur, Kredo i Jenga. Porażenia brunatną plamistością w roku nie zaobserwowano. Choroby podstawy źdźbła zdiagnozowano tylko w Karżniczce i Wyczechach. Porażenie nie było wielkie. Choroby fuzaryjne w doświadczeniach w roku nie miały większego znaczenia, jedynie niewielkie porażenie zaobserwowano w Radostowie. W Radostowie wystąpiła rdza żółta. Duże nasilenie było na odmianach Akteur, Arkadia i Elipsa. Porównanie plonowania odmian jest utrudnione przez duży wpływ stopnia przezimowania odmian. Najwyższe plony uzyskano w Karzniczce. Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej nie wystąpiło, a w dojrzałości pełnej w Radostowie Legenda, Arkadia wykazały większą podatność. Masa 1000 ziarniaków największa była w Wyczechach. 9

Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LZO Grupa Tabela 3.1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru:. Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 5 1 Figura 2007 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 2 Muszelka 2008 2011 B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 3 Bockris 2010 A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec 4 KWS Ozon 2010 R B KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157 Prusy 5 Fregata 2004 A Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 6 Legenda 2005 A Poznańska Hodowla Roślin sp. z o. o. ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce 7 Akteur 2007 2010 A DSV Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 8 Meteor 2007 B Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław 9 Jenga 2008 2011 B Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec 10 Mulan 2008 2011 B Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec 11 Ostroga 2008 2011 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 12 Baletka 2009 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 13 Bamberka 2009 A Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 14 Natula 2009 2011 A Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o. o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków 15 Skagen 2009 A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec 16 Belenus 2009 C RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 17 Banderola 2010 R B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 18 Fidelius 2010 B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 19 Jantarka 2010 R B DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 20 Kepler 2010 A Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki 21 Kredo 2010 R A Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec 22 Operetka 2010 A Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki 23 Arkadia 2011 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 24 Elipsa 2011 C Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 25 KWS Dacanto 2011 B KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157 Prusy 26 Linus 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 27 Meister 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 28 Oxal 2011 A RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 29 Sailor 2011 A DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan 30 Julius CCA A KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157 Prusy 31 Toras CCA 2009 A Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław Kol. 2, 4 i 5 według Listy opisowej odmian. Rośliny rolnicze, część 1. COBORU Słupia Wielka r. Kol. 4 - grupa wartości technologicznej: A jakościowa, B chlebowa, K na ciastka, C pozostała (w tym paszowa). R odmiana wstępnie rekomendowana. Kol. 2 - CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 10

Tabela 3.2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru:. Miejscowość Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Powiat Tczew Malbork Malbork Słupsk Człuchów Kompleks rolniczej przydatności gleby Pszenny bardzo dobry Pszenny bardzo dobry Pszenny dobry Pszenny dobry Żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby I I IIIa IIIa IIIa PH gleby w KCl 6,9 5,9 6,85 5,4 6,2 Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy Rzepak ozimy Pszenica jara Łubin wąskolistny (nasiona) Data siewu (dzień, m-c, rok) 29.09.2011 04.10.2011 01.10.2011 27.09.2011 27.09.2011 Obsada nasion (szt/m 2 ) 400-450 400-450 400-450 400-450 450-500 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 14.08. 14.08. 20.08. N na poziomie a 1 (kg/ha) 120 153 120 100 N na poziomie a 2 (kg/ha) 160 193 160 140 P 2 O 5 (kg/ha) 40 70 68 80 46 K 2 O (kg/ha) 70 100 120 120 76 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikami na poziomie a 2 (l/ha) Agroleaf Power 5l Zboże Total 3 kg Zboże Total 3 kg Mikrovit Cu 1l Plonvit Z 1l Super 5 1 l Super 5 1 l Zaprawa nasienna (nazwa) Vitavax 2000 FS Sarfun T 65 DS Maxim 025 FS Kinto Duo 080 FS Kinto Duo 080 FS Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Granstar Ultra SX 50 SG +Hurler 200EC+Fokstrot 069 EW(48g+1l+0,8l) Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Fastac 100 EC 0,1l Fungicyd - pierwszy zabieg na poziomie a 2 Fungicyd drugi i trzeci zabieg na poziomie a 2 Regulator wzrostu na poziomie a 2 (nazwa,dawka/ha) (nazwa,dawka/ha) (nazwa,dawka/ha) Zamir 400 EW+Talius 200EC 1 l+0,2l II. Reveller 280SC 1 l III. Sparta 250 EW 1 l Modus 200EC 0,4 l Sekator 125 OD + Esteron jesień 0,15 + 0,45 l Granstar Strong wiosna 15 g Alistar Grande 190 1l Isoguard 500 SC+ Diflanil 500 SC 2l+0,2 l Pirinex 480 EC 0,6 l Fury 100 EC 0,15 l Talius + Zamir 1 l + 0,25 l Alert 375 SE - 1l Tilt Turbo 575 EC 1l Fandango 1l Antywylegacz + Moddus 1l + 0,2 l Alert 375 SE - 1l Amistar 250 S.C. + Artea 330 EC 0,6+0,4 l Modus 200EC 0,4 l Moddus 250 EC 0,3 l 11

Tabela 3.3 Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru:. Cecha Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,4 8,6 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 3,9 3,8 2,5 2,0 3,4 3,7 8,0 8,3 2,4 2,1 3 Martwe rośliny (%) 65,1 66,5 66,5 67,6 brak danych brak danych 1,5 0,9 71,7 76,4 4 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 04.06. 05.06. 04.06.2011 04.06.2011 31.05.2011 01.06.2011 31.05.2011 01.06.2011 5 Termin dojrz. woskowe (dzień, m-c) 22.07. 25.07. 04.08.2011 07.08.2011 20.07.2011 21.07.2011 17.07.2011 18.07.2011 6 Wysokość roślin (cm) 90,5 86,5 87 78 82,4 84,1 77,2 75,8 7 8 Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej (skala 9 o ) Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,6 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 8,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 8,8 9 Mączniak prawdziwy (skala 9 o ) 8,0 6,3 7,3 6,1 10 Rdza brunatna (skala 9 o ) 7,3 4,3 9,0 9,0 11 Septorioza liści (skala 9 o ) 6,3 7,3 5,8 12 Septorioza plew (skala 9 o ) 7,2 7,3 5,3 13 Choroby podst. źdźbł (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,2 7,8 14 Fuzarioza (skala 9 o ) 8,9 9,0 9,0 9,0 15 Rdza żółta (skala 9 o ) 8,3 9,0 9,0 9,0 16 Masa 1000 ziaren (g) 44,2 46,9 46,3 50,8 46,6 46,5 54,3 56,4 17 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 16,2 16,2 11,4 12,2 14,3 14,6 14,8 14,8 18 Plon ziarna (dt z ha) 52,6 58,0 55,3 65,8 82,8 99,3 26,5 25,8 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny poziom agrotechniki; a 2 - wysoki poziom agrotechniki,skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny Obserwacje porażenia przez choroby przedstawiono tylko na poziomie a 1. 12

Mrozoodporność (skala 9 o ) Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab.3.4 Pszenica ozima. Mrozoodporność i procent martwych roślin po zimie. Procent martwych roślin po zimie. Poziom a 1 Poziom a 2 1 Figura 4,5 53 75 2 69 35 80 3 82 2 Muszelka 3 95 100 0 100 95 100 0 100 3 Bockris 2,5 98 100 3 100 100 100 2 100 4 KWS Ozon 3,5 45 70 3 68 43 70 1 80 5 Fregata 2,5 80 100 2 100 83 100 1 100 6 Legenda 6 15 10 0 20 15 10 0 23 7 Akteur 3,5 90 100 2 100 90 100 0 100 8 Meteor 4 70 70 2 97 75 70 2 98 9 Jenga 3 98 100 1 100 100 100 0 100 10 Mulan 3 83 85 0 98 80 90 0 98 11 Ostroga 5 10 0 2 6 10 0 1 5 12 Baletka 3,5 30 15 1 23 35 20 1 28 13 Bamberka 3,5 83 100 2 100 88 100 1 100 14 Natula 4,5 60 20 3 55 65 25 2 85 15 Skagen 4 43 35 1 46 60 35 0 50 16 Belenus 3 100 100 3 100 98 100 2 100 17 Banderola 2 90 100 2 100 88 100 1 100 18 Fidelius 4 15 15 1 10 23 10 1 24 19 Jantarka 4,5 20 10 1 14 20 15 0 20 20 Kepler 2,5 100 100 1 100 100 100 0 100 21 Kredo 2,5 98 95 1 99 95 100 0 100 22 Operetka 2,5 90 100 2 100 98 100 2 100 23 Arkadia 5,5 15 30 2 10 15 30 1 14 24 Elipsa 2,5 88 100 2 98 90 100 1 100 25 KWS Dacanto 2 98 100 1 100 98 100 1 100 26 Linus 3 45 45 2 78 58 50 0 94 27 Meister 4 100 100 1 100 100 100 1 100 28 Oxal 3 100 100 1 100 100 100 0 100 29 Sailor 4,5 20 40 1 43 20 45 1 45 30 Julius CCA 6 58 30 1 70 60 35 2 85 31 Toras CCA 5 28 15 2 19 23 10 2 38 Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon Mrozoodporność : 9 0 - bardzo duża, 5 0 - średnia, 1 0 - bardzo mała (na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2011, ). CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 13

Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Lisewo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.5 Pszenica ozima. Stan roślin po zimie. Stan roślin po zimie ( skala9 o ). Poziom a 1 Poziom a 2 1 Figura 5 2,5 6 7,5 2,5 6 2 6,5 7,5 2 2 Muszelka 2 1 2 9 1 2 1 2,5 9 1 3 Bockris 1,5 1 1 7 1 1 1 1,5 7,5 1 4 KWS Ozon 5,5 3 4,5 7 2,5 5,5 3 5 8 2 5 Fregata 3 1 2,5 8 1 3 1 3,5 8,5 1 6 Legenda 7,5 9 5,5 8 4,5 7,5 9 7,5 8 4,5 7 Akteur 2 1 1 7,5 1 2 1 2 9 1 8 Meteor 4 3 4 7 2 3,5 3 5,5 7,5 1 9 Jenga 1,5 1 1 8,5 1 1 1 2 9 1 10 Mulan 3 1,5 2,5 9 1 3 1 2,5 9 1 11 Ostroga 8 9 7 8 6,5 8 9 7,5 8,5 6,5 12 Baletka 6,5 8,5 6 8,5 5 6 8 7,5 8 4 13 Bamberka 3 1 1 7,5 1 2,5 1 2,5 8,5 1 14 Natula 4,5 8 4,5 7,5 2,5 4 7,5 6,5 8 2 15 Skagen 5,5 6,5 5 9 3,5 4,5 6,5 6 9 3 16 Belenus 1 1 1 7,5 1 1,5 1 1,5 7,5 1 17 Banderola 2,5 1 1,5 8 1 2,5 1 1,5 8,5 1 18 Fidelius 7,5 8,5 6 8,5 5 7 9 7,5 8,5 4,5 19 Jantarka 7 9 6 8 5,5 7 8,5 7,5 9 4,5 20 Kepler 1 1 1 8 1 1 1 1,5 9 1 21 Kredo 1,5 1 2,5 8,5 1 2 1 3,5 9 1 22 Operetka 2 1 1 8 1 1,5 1 2 7,5 1 23 Arkadia 7,5 7 6,5 7,5 6,5 7,5 7 7 8 5,5 24 Elipsa 2,5 1 2,5 7,5 1 2 1 3,5 8 1 25 KWS Dacanto 1,5 1 1,5 9 1 1,5 1 2,5 8 1 26 Linus 5,5 5,5 4 8 2 4,5 5 5 9 1,5 27 Meister 1 1 1 8,5 1 1 1 1 8 1 28 Oxal 1 1 1 8,5 1 1 1 1 9 1 29 Sailor 7 6 5 8 3,5 7 5,5 7 8 3 30 Julius CCA 4,5 7 5,5 8,5 2,5 4,5 6,5 6 8 1 31 Toras CCA 6,5 8,5 6,5 7,5 4,8 7 9 8 7,5 4 Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. skala9 o ; 9- przezimowanie bardzo dobre, 1- brak żywych roślin. 14

Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.6 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach(dt/ha). r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 47,1 54,4 81,9 21,0 56,0 64,4 98,0 16,9 1 Figura 70 88 78 40 91 110 96 31 2 Muszelka 28 29 84 0 30 31 108 0 3 Bockris 0 13 81 0 0 19 92 0 4 KWS Ozon 91 87 85 44 103 97 96 37 5 Fregata 61 47 77 0 72 56 83 0 6 Legenda 73 93 77 64 95 108 91 69 7 Akteur 26 23 79 0 28 24 91 0 8 Meteor 87 81 77 21 88 93 85 15 9 Jenga 0 28 86 0 0 27 100 0 10 Mulan 64 31 87 6 67 48 99 8 11 Ostroga 98 105 76 78 111 115 94 88 12 Baletka 85 81 83 62 102 100 106 67 13 Bamberka 55 21 77 0 60 20 98 0 14 Natula 83 82 82 43 94 103 103 24 15 Skagen 84 94 83 65 91 112 97 74 16 Belenus 0 7 86 0 0 16 97 0 17 Banderola 51 32 85 0 60 33 100 0 18 Fidelius 100 101 88 80 112 116 109 80 19 Jantarka 95 96 89 71 107 108 114 85 20 Kepler 0 17 87 0 0 16 94 0 21 Kredo 0 35 91 0 0 34 108 0 22 Operetka 50 23 80 0 25 22 91 0 23 Arkadia 78 80 81 77 102 106 99 84 24 Elipsa 25 37 83 4 23 48 104 2 25 KWS Dacanto 0 22 88 0 0 38 109 0 26 Linus 71 74 88 23 39 95 105 9 27 Meister 0 1 83 0 0 5 105 0 28 Oxal 0 9 86 0 0 6 105 0 29 Sailor 97 97 78 47 108 113 100 46 30 Julius CCA 79 86 77 31 94 104 104 16 31 Toras CCA 80 92 84 64 95 117 95 64 Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 15

Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Radostowo Dębina Karzniczka Wyczechy Tab. 3.7 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach ( % wzorca). Rok zbioru r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 47,1 54,4 81,9 21,0 56,0 64,4 98,0 16,9 1 Figura 148 162 96 188 162 171 98 181 2 Muszelka 59 54 102 0 54 49 110 0 3 Bockris 0,2 25 99 0 0,2 30 94 0 4 KWS Ozon 193 160 103 211 184 151 98 218 5 Fregata 129 87 94 0 128 88 84 0 6 Legenda 154 171 94 306 170 168 93 407 7 Akteur 54 43 97 0 51 37 92 0 8 Meteor 184 148 94 99 157 145 87 91 9 Jenga 0,2 51 105 0 0 42 102 0 10 Mulan 136 56 106 28 119 75 101 47 11 Ostroga 207 192 93 369 197 178 96 523 12 Baletka 181 149 102 293 182 155 108 396 13 Bamberka 118 39 94 0 108 31 100 0 14 Natula 177 150 101 206 168 161 105 143 15 Skagen 178 173 101 307 163 173 99 439 16 Belenus 0 12 105 0 0 24 99 0 17 Banderola 109 59 104 0 107 52 102 0 18 Fidelius 211 186 108 383 200 180 111 473 19 Jantarka 201 177 109 339 192 167 116 500 20 Kepler 0 32 106 0 0 25 96 0 21 Kredo 0 64 111 0 0 53 110 0 22 Operetka 105 43 97 0 45 35 92 0 23 Arkadia 166 147 99 368 182 164 101 497 24 Elipsa 53 67 101 18 41 74 107 12 25 KWS Dacanto 0 41 108 0 0 59 112 0 26 Linus 152 136 107 110 69 148 107 51 27 Meister 0 1 102 0 0 8 108 0 28 Oxal 0 17 105 0 0 9 107 0 29 Sailor 206 177 96 221 192 176 102 274 30 Julius CCA 167 159 94 149 168 161 106 96 31 Toras CCA 171 169 102 305 169 181 97 377 Wzorzec: - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru 16

Tab. 3.8 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru:. 2010 2011 2011- Plon ziarna (% wzorca) 2010 2011 2011-1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Poziom a 1 Poziom a 2 Wzorzec, dt z ha 83,7 86,4 51,8 69,1 74,0 97,0 98,3 58,8 78,6 84,7 1 Figura 95 98 134 112 105 98 100 144 117 110 2 Muszelka 103 103 69 90 95 103 102 68 89 94 3 Bockris 98 47 79 96 40 75 z 4 KWS Ozon 101 149 119 102 147 119 5 Fregata 95 98 91 95 95 92 97 88 93 93 6 Legenda 94 150 114 97 162 120 7 Akteur 100 105 63 89 93 100 104 55 86 91 8 Meteor 97 98 130 110 105 100 97 122 117 104 9 Jenga 106 101 56 84 92 104 102 48 61 90 10 Mulan 105 100 92 97 100 103 99 94 97 99 11 Ostroga 104 105 173 130 121 102 98 183 162 119 12 Baletka 105 98 152 118 113 105 98 167 151 117 13 Bamberka 106 100 76 91 96 105 100 73 80 96 14 Natula 107 97 142 114 111 102 97 143 132 109 15 Skagen 103 99 158 121 115 101 101 167 150 116 16 Belenus 105 103 46 82 91 110 106 41 56 92 17 Banderola 102 83 94 103 80 94 18 Fidelius 99 180 129 97 187 131 19 Jantarka 105 171 130 104 186 135 20 Kepler 100 52 82 101 40 78 21 Kredo 109 62 91 106 55 87 22 Operetka 100 75 91 98 53 82 23 Arkadia 154 175 24 Elipsa 73 72 25 KWS Dacanto 55 58 26 Linus 125 106 27 Meister 42 40 28 Oxal 47 40 29 Sailor 155 164 30 Julius CCA 101 133 113 100 140 115 31 Toras CCA 103 99 156 120 114 104 101 165 149 117 Liczba doświadczeń 5 5 4 9 14 5 5 4 9 14 Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 17

Liczba lat badań Tabela 3.9 Pszenica ozima.porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:. Lp 18 Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Choroby podstawy źdźbła DTR-Brunatna plamistość Rdza żółta Choroby fuzaryjne Wzorzec, (skala 9 o ) 7,0 7,2 6,3 6,5 6,7 6,6 5,9 6,8 7,3 7,6 9,0 7,9 9,0 8,8 8,5 1 Figura 3-0,0-0,1-0,1-0,7-0,7-0,5-0,4 0,3-0,1-0,6-0,3 0,0 0,3 0,2 2 Muszelka 3 0,1 0,2 0,9 0,7 0,6-0,0 0,4-0,3-0,3-0,1 0,2 0,0-0,3 0,2 3 Bockris 2-0,5-0,1-1,3-0,6 0,3 0,1 1,4 0,9-0,3-0,3-0,2-0,3-0,3 4 KWS Ozon 2 0,2-0,0-0,6-0,1 0,2 0,3-0,3-0,3 0,4 0,4 0,1 0,0 0,3 0,3 5 Fregata 3-0,7-0,7-0,8-0,5 0,1 0,5 2,1 1,2-0,3 0,1 0,3 0,0 0,3 0,2 6 Legenda 3-0,2-0,1-1,3-0,3-1,2-0,5 0,9 0,4 0,2 0,3-0,0 0,0 0,3-0,3 7 Akteur 3 1,0 0,1-1,1-0,2-0,2 0,0 2,1 0,9 0,2 0,3 0,4-7,0 0,3-0,1 8 Meteor 3-0,3-0,2-1,8-0,8 0,0-0,1 0,6 0,5 0,4 0,3 0,5 0,0-0,5-0,5 9 Jenga 3-0,8-0,5-2,8-0,7 0,8 0,9 1,9 0,8-0,3-0,3 0,2 0,0 0,3 10 Mulan 3 0,1-0,3-0,6-0,2 0,2-0,1 0,1 0,1 0,9 0,4-0,1-0,5 0,3 0,4 11 Ostroga 3-1,5-1,0-1,3 0,4-0,5 0,3 0,7 0,3 0,2 0,4 0,3-0,5-0,3-0,1 12 Baletka 2-0,3-0,4-0,3 0,5-2,0-1,0-0,8-0,3-0,1 0,2 0,4-0,5 0,3 0,2 13 Bamberka 2 0,6 0,1-0,6-0,0 0,3 0,1 1,4 0,2-0,3-0,1-0,7 0,0 0,3 0,2 14 Natula 2 0,6 0,2 0,2 0,1-0,5-0,4 0,7 0,5-0,1-0,2-0,1 0,0 0,3 0,4 15 Skagen 2 0,6 0,4-0,8-0,3 0,3 0,2 0,6 0,5-0,1-0,1 0,3 0,0 0,3-0,3 16 Belenus 2 0,2 0,4-1,3-1,0 0,3 0,1-1,1-0,5 0,2-0,2 0,0 0,3 0,4 17 Banderola 2-0,0-0,3 0,7 0,2 0,6 0,5 0,6 0,1-0,3 0,0 0,0 0,0 0,3 0,2 18 Fidelius 2 0,7 0,7 0,2 0,2 0,2 0,2-0,9-0,6 0,4 0,5-0,2-0,5 0,3-0,1 19 Jantarka 2 0,5-0,1-0,1 0,3-0,2 0,1 0,7 0,6 0,4 0,2 0,1 0,0 0,3 0,2 20 Kepler 2-0,3-0,1-4,3-2,1 0,3 0,6 0,9 0,5-0,3 0,1 1,0 0,3-0,1 21 Kredo 2-0,0 0,2-2,8-0,9 1,3 1,2 1,4 1,1 0,7 0,6-0,2 0,3 0,4 22 Operetka 2 0,1-0,0-0,3 0,3 0,8 0,9 1,1 0,6-0,3-0,2 1,0-1,0 0,3 0,2 23 Arkadia 1-1,5-1,5-3,1-3,1-1,0-1,0 0,1 0,1-0,1-0,3-3,0 0,3 0,4 24 Elipsa 1 0,1 0,1 0,2 0,2-0,2-0,2 0,1 0,1 0,2 0,2-4,0 0,0 0,0 25 KWS Dacanto 1-0,5-0,5-0,3-0,3 0,3 0,3 0,9 0,9 0,2 0,2 0,3 0,3 26 Linus 1-0,0-0,0-0,8-0,8-0,2-0,2 0,9 0,9-0,3-0,3 0,0 0,3 0,3 27 Meister 1-0,0-0,0-1,3-1,3 0,8 0,8 0,9 0,9-0,3-0,3 0,3 0,3 28 Oxal 1-0,3-0,3-0,8-0,8 0,8 0,8 1,4 1,4-0,3-0,3 0,0 0,0 29 Sailor 1-0,5-0,5 0,9 0,9-0,2-0,2 0,6 0,6 0,4 0,4 0,0 0,3 0,3 30 Julius CCA 2-0,6-0,5-0,6-0,0 0,3 0,6 0,9 0,4 0,2 0,2-0,2 0,0-0,3-0,3 31 Toras CCA 3-0,3-0,6-1,1-0,5-0,5-0,2 0,2 0,2 0,2 0,2-0,2 0,0 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 3 12 2 19 3 12 3 11 2 5 0 5 1 0 2 6 Wzorzec:, 2011- Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z doświadczenia. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.

Tabela 3.10 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:,.poziom agrotechniki a 1 Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziarn (g) Wzorzec 9,0 8,7 8,5 8,0 81,9 83,6 49,4 47,3 1 Figura 3 0,0-0,6-0,5-0,4 10,9 8,7-1,2-0,3 2 Muszelka 3 0,0 0,3 0,5 0,0-7,3-9,7-5,3-3,0 3 Bockris 2 0,3 0,1 2,1 3,4-1,5 1,0 4 KWS Ozon 2 0,0 0,0 0,3 0,4-4,8-4,6 3,3 2,6 5 Fregata 3 0,0-0,1 0,0 0,4 7,9 8,1-4,7-2,5 6 Legenda 3-2,5-1,1-1,3-0,6 26,4 21,3 0,1 0,6 7 Akteur 3 0,0-0,1 0,5-0,2 9,1 9,3-4,9-1,0 8 Meteor 3 0,0 0,3 0,5-0,1-0,4-1,5-4,1-4,2 9 Jenga 3 0,4-0,4-5,7-6,5-7,2-5,5 10 Mulan 3 0,0-0,1 0,5 0,2-4,6-0,2-2,1-0,8 11 Ostroga 3 0,0-0,2-0,3-0,3 6,8 4,4 0,2 3,0 12 Baletka 2-0,5-0,2-0,8-0,3-1,7-1,9-5,8-5,0 13 Bamberka 2 0,0-1,2 0,5 0,3-3,4-0,3-2,1 1,0 14 Natula 2 0,0 0,3-0,3-0,2 9,2 8,2 0,2 2,0 15 Skagen 2-1,0-0,1-0,5-0,6 7,4 2,7-1,0-0,6 16 Belenus 2-0,9-0,1-4,4-4,9-3,0-3,7 17 Banderola 2-1,0-0,5-1,5-0,8-3,1-3,2-2,5-0,6 18 Fidelius 2-0,5-0,3 0,0 0,2 1,1 0,5 0,4-0,2 19 Jantarka 2-0,5-0,3-0,5-0,2 4,3 3,4 1,0 0,9 20 Kepler 2 0,0 0,6 3,3 0,1-1,8 0,0 21 Kredo 2 0,0 0,9-5,7-6,8-7,1-5,9 22 Operetka 2 0,0 0,0-0,5-0,3 3,7 4,0-2,3-0,8 23 Arkadia 1-3,0-1,5-2,3-2,3 9,2 9,2-0,5-0,5 24 Elipsa 1 0,0 0,0 0,5 0,5-4,3-4,3-6,8-6,8 25 KWS Dacanto 1 8,1 8,1-3,2-3,2 26 Linus 1 0,0 0,0 0,5 0,5 1,4 1,4-3,3-3,3 27 Meister 1-3,9-3,9 1,5 1,5 28 Oxal 1 0,6 0,6-4,1-4,1 29 Sailor 1 0,0 0,0-0,5-0,5 6,2 6,2-0,4-0,4 30 Julius CCA 2 0,0 0,0 0,5 0,5 1,6 0,7-1,5-0,1 31 Toras CCA 3 0,0 0,3 0,5 0,3 7,3 2,5-3,1-2,6 Liczba doświadczeń 1 2 2 8 4 14 4 14 Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Liczba doświadczeń dla okresu 2009-2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisana do krajowego rejestru. 19

Tabela 3.11 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:,. Poziom agrotechniki a 2 Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziarn (g) Wzorzec 9,0 9,0 8,8 8,7 79,0 79,6 50,9 49,0 1 Figura 3 0,0 0,0-0,3-0,4 6,6 6,6-1,4-0,9 2 Muszelka 3 0,0 0,0 0,2 0,0-6,7-7,9-6,0-4,9 3 Bockris 2 0,0 0,3 6,2 5,4-1,2 0,2 4 KWS Ozon 2 0,0 0,0 0,2 0,2-2,9-3,5 3,1 2,9 5 Fregata 3 0,0 0,0 0,2 0,3 6,7 7,2-2,3-2,1 6 Legenda 3-0,5-0,2-1,1-0,4 20,8 17,4 0,3 0,3 7 Akteur 3 0,0 0,0 0,2 0,1 8,5 8,1-2,4-0,2 8 Meteor 3 0,0 0,0 0,2-0,3-0,0-0,1-4,6-4,9 9 Jenga 3 0 0,0 0,1-0,5-4,1-5,5-5,1 10 Mulan 3 0,0 0,0 0,2 0,2-2,1-1,6 0,5-0,4 11 Ostroga 3 0,0 0,0-0,1 0,2 7,0 4,1 1,8 1,7 12 Baletka 2 0,0 0,0-0,6-0,2-5,1-3,1-6,2-6,9 13 Bamberka 2 0,0 0,0 0,2-0,3 2,5 2,2-2,6-0,7 14 Natula 2 0,0 0,0 0,2 0,3 5,1 4,7-0,2 0,1 15 Skagen 2-0,5-0,2-0,1-0,1 3,7 1,0-0,9-0,1 16 Belenus 2 0,0-0,4-6,3-4,0-2,6-2,8 17 Banderola 2 0,0 0,0-1,3-1,3-3,5-4,4-2,1-0,0 18 Fidelius 2 0,0 0,0-0,1-0,1 2,9 1,1-0,7-0,6 19 Jantarka 2-0,5-0,2-0,6-0,6 3,6 2,5 1,9 1,5 20 Kepler 2 0,0 0,3-5,8-4,3-0,3 1,1 21 Kredo 2 0,0 0,3-5,3-5,6-4,1-4,9 22 Operetka 2 0,0 0,0 0,2 0,2 3,3 4,3-1,1-0,0 23 Arkadia 1-2,0-0,7-2,3-2,3 4,0 4,0 1,3 1,3 24 Elipsa 1 0,0 0,0 0,2 0,3-2,7-2,7-6,9-6,9 25 KWS Dacanto 1 5,2 5,2-2,5-2,5 26 Linus 1 0,0 0,0 0,2 0,2 0,9 0,9-1,0-1,0 27 Meister 1-5,8-5,8 2,7 2,7 28 Oxal 1 3,5 3,5-2,2-2,2 29 Sailor 1 0,0 0,0 0,2 0,3 7,9 7,9 1,9 1,9 30 Julius CCA 2 0,0 0,0 0,2 0,3 3,5 1,9 1,2 1,4 31 Toras CCA 3 0,0 0,0 0,2 0,1 7,5 2,4-2,7-2,4 Liczba doświadczeń 1 1 2 6 4 14 4 14 Wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon, 2010 średnia z wszystkich badanych odmian. Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Liczba doświadczeń dla okresu 2009-2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza. CCA ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisana do krajowego rejestru. 20

Tab. 3. 12 Pszenica ozima. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian: w kraju, w rejonie I, w Radostowie. Lata zbioru:, 2011, 2010 Mrozo - odpor - ność skala 9 Plon ziarna (% wzorca) Przezimowanie roślin (%) W kraju Rejon I Radostowo Radostowo poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 2011 2010 2011 2010 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzorzec, dt z ha 70,0 77,9 73,1 81,8 88,1 88,5 57,3 67,5 47,1 56,0 Grupa wartości technologicznej A 1 Akteur DE 2,5 85 99 99 84 99 97 73 70 54 51 2 2 2 Arkadia 6 117 101 118 104 133 139 166 182 71 71 3 Askalon DE 2,5 91 100 110 92 99 105 94 92 118 107 2 2 4 Astoria 3 100 99 102 98 98 101 93 92 5 Baletka FR 4,5 105 100 100 107 101 98 137 140 181 182 51 43 6 Bamberka 3 92 101 106 93 101 103 84 84 118 108 6 4 7 Bockris DE 2 86 100 109 86 100 105 54 58 0,2 0,1 0 0 8 Boomer UK 3 105 101 105 104 101 103 124 117 161 149 16 7 9 Estivus DE 2,5 96 105 103 95 103 102 103 96 10 Figura 5 109 97 100 109 98 101 122 125 148 162 26 43 11 Fregata 2,5 92 91 129 128 7 6 12 Kepler FR 2,5 85 104 109 86 104 109 70 71 0,2 0,1 0 0 13 Kohelia 5,5 110 94 97 111 95 97 114 115 140 153 71 60 14 Kranich DE 3 105 99 106 103 98 103 114 116 165 156 28 16 15 Kredo DE 2,5 95 105 107 98 101 105 92 90 0,2 0,1 0 0 16 Legenda 6 116 99 102 114 100 101 149 151 154 170 71 71 17 Linus FR 3,5 115 104 111 113 104 111 128 126 152 176 34 21 18 Ludwig AT 3,5 100 98 108 101 98 105 123 114 155 142 21 10 19 Naridana 5 107 99 94 104 97 92 121 121 176 163 51 43 20 Natula 4,5 106 99 111 103 99 105 131 129 177 168 20 16 21 Operetka FR 2 91 103 103 89 100 104 80 69 105 45 2 1 22 Ostroga o/ 6 116 100 107 113 99 101 144 141 207 197 80 80 23 Oxal FR 2 85 101 105 84 101 107 73 78 0,2 0,1 0 0 24 Praktik FR 4 108 104 105 108 100 106 115 102 25 Sailor DE 5,5 114 101 106 112 102 108 117 114 206 192 62 62 26 Skagen DE 4,5 112 100 106 109 100 103 145 141 178 163 35 20 27 Smuga 6,5 111 96 100 107 95 99 139 130 184 185 80 80 28 Tonacja 5,5 106 99 100 106 99 100 134 138 147 157 52 62 29 Torrild DE 4 110 98 107 97 130 125 163 160 52 43 30 Wydma 4 98 96 95 96 96 97 113 105 134 120 15 6 Grupa wartości technologicznej B 31 Banderola 2,5 98 102 105 96 102 105 85 85 109 107 3 4 32 Batuta 3 95 100 102 94 100 98 100 101 113 122 4 7 33 Bogatka 6 114 95 99 111 95 98 137 140 193 204 80 80 34 Bystra FR 1,5 79 98 105 78 97 102 57 59 0,2 0,1 0 0 35 Fidelius AT 5 126 99 99 121 99 101 151 149 211 200 71 60 36 Forum DE 2 92 104 107 94 103 107 106 98 37 Garantus FR 2,5 83 93 101 87 95 100 62 65 0,2 0,1 0 0 21

Mrozoodporność cd. Tab. 3. 12 Pszenica ozima. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian: w kraju, w rejonie I, w Radostowie. Lata zbioru:, 2011, 2010 Plon ziarna (% wzorca) Przezimowanie roślin (%) W kraju Rejon I Radostowo Radostowo poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 skala 9 2011 2010 2011 2010 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzorzec, dt z ha 70,0 77,9 73,1 81,8 88,1 88,5 57,3 67,5 47,1 56,0 38 Jantarka 5 114 101 110 101 151 151 201 192 62 62 39 Jenga DE 2,5 92 101 108 91 101 105 69 71 0,2 0,1 0 0 40 Kampana 2 89 95 100 90 97 101 61 58 0,2 0,1 0 0 41 KWS Dacanto DE 2 95 103 112 96 103 109 75 80 0,2 0,1 0 0 42 KWS Magic DE 1,5 89 107 117 93 105 111 67 79 43 KWS Ozon DE 4 115 101 109 113 103 110 139 129 193 184 34 35 44 Look DE 2,5 82 101 106 84 100 103 61 55 0,2 0,1 0 0 45 Meister FR 1,5 75 106 112 76 103 109 58 66 0,2 0,1 0 0 46 Meteor DE 3,5 107 97 101 104 98 101 119 111 185 157 13 10 47 Mulan DE 3 103 105 110 102 103 105 95 100 136 120 6 7 48 Muszelka 2,5 90 101 101 92 100 101 85 89 59 54 1 1 49 Patras DE 4 113 107 108 110 105 108 114 119 50 Platin DE 4 114 106 109 111 104 103 115 123 51 Smaragd DE 2 101 102 110 96 102 106 106 104 109 114 2 2 52 Speedway DE 2,5 101 103 114 96 101 109 125 119 53 Tulecka 2,5 100 104 106 98 104 106 90 86 Grupa wartości technologicznej C 54 Belenus FR 2 82 103 99 91 105 107 78 80 0,2 0,1 0 0 55 Elipsa BE 2 87 111 91 111 92 91 53 41 4 2 56 Forkida 4,5 106 98 105 97 125 127 166 173 62 62 57 Henrik FR 1,5 85 104 107 88 105 110 81 81 0,2 0,1 0 0 58 Markiza 5 108 99 106 107 100 103 128 124 177 172 60 43 59 Rapsodia 1,5 79 104 101 80 103 101 51 46 0,2 0,1 0 0 Odmiany ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych, niewpisane do krajowego rejestru 60 Brilliant DE gr. A 3 101 101 101 101 61 Galvano DEgr. E 1,5 99 101 60 57 62 Julius DE gr.e 5 114 103 116 104 120 123 168 168 21 20 63 Toras SE gr.a 5,5 106 104 151 150 171 170 52 60 pszenica twarda 64 Komnata o/ 2,5 68 64 59 69 65 67 90 90 103 96 26 28 Odmiany z krajowego rejestru niebadane w kraju w trzech ostatnich latach: Muza (A), Olivin (A), Sukces (A), Zawisza (A), Sława (B), Slade (K) Odmiany z krajowego rejestru niebadane w województwie pomorskim: Alcazar, Finezja, Ostka Strzelecka, Nadobna, Nateja, Nutka, Bagou, Mikula, Satyna, Bagou (K). Kol. 1: wzorzec:, 2011 Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon; 2010 Tonacja, Bogatka, Figura, Muszelka; o/ ostka; Kol. 2: skala 9 ; 9 mrozoodporność bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała Kol. 3-10: a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami) 22