PS.1.JM.0933-101/10-2 [JM] Data sporządzenia: Szczecin, 19 listopada 2010r. P R O T O K Ó Ł z kontroli sprawdzającej przeprowadzonej w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pomorskim w dniach 26 października 2010 r. Adres placówki: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Szpitalna 10a 72-400 Kamień Pomorski Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Janusz Modrzejewski - starszy inspektor wojewódzki - legitymacja słuŝbowa nr 12/2005, osoba kierująca zespołem, Anna Jasina starszy inspektor - legitymacja słuŝbowa nr 45/2007, na podstawie UpowaŜnienia Nr 110/2010 z dnia 19 października 2010 r. wydanego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Kontrolą objęto okres od dnia 1 lutego do 26 października 2010 r. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano Panią Marię Berenda p.o. kierownika kontrolowanej jednostki, z programem kontroli. Zakresem kontroli objęto: Realizację zadań własnych powiatu w zakresie pomocy społecznej, a w szczególności prowadzenia poradnictwa specjalistycznego, z uwzględnieniem poradnictwa dla rodzin zastępczych oraz form zapewnienia opieki i wychowania w całodobowej opiece zastępczej dzieciom całkowicie pozbawionym opieki rodziców. Wyjaśnień udzielały: Pani Maria Berenda p.o. kierownika kontrolowanej jednostki, Pani Ewa Orszulak pracownik socjalny, Pani Magdalena Pawełczyk - terapeuta. Ustalenia kontroli: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pomorskim jest jednostką organizacyjną, która zgodnie z art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), realizuje zadania powiatu w zakresie pomocy społecznej, określone w art. 19 pkt 2 i art. 46 tej ustawy i 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra 1
Polityki Społecznej z dnia 4 czerwca 2010 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. U. Nr 110, poz. 733) oraz art. 19 pkt 4 w/w ustawy i 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). Obowiązki Kierownika kontrolowanej jednostki od 1 września 2010 r. pełni Pani Maria Berenda. Poradnictwo specjalistyczne Do zadań własnych powiatu określonych w art. 19 pkt 2 i art. 46 Ustawy o pomocy społecznej, naleŝy prowadzenie poradnictwa specjalistycznego świadczonego osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów Ŝyciowych. Poradnictwo specjalistyczne obejmuje: 1. Poradnictwo prawne, które udzielane było w Ośrodku Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pom. Radca prawny, zatrudniony na umowę o świadczeniu usług, przyjmował umówionych klientów od stycznia 2010 r. w czwartki dwa razy w miesiącu. 2. Poradnictwo psychologiczne, które świadczone było w Ośrodku Interwencji Kryzysowej przy PCPR gdzie psycholog, zatrudniony na umowę zlecenie, przyjmował od marca 2010 w kaŝdy poniedziałek oraz w razie potrzeb dodatkowo. Z informacji przedstawionej przez kierownika PCPR, w razie konieczności klienci Centrum byli kierowani do psychologa Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kamieniu Pom. 3. Poradnictwo rodzinne, które powinno obejmować szeroko rozumiane problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a takŝe terapię rodzinną, w okresie objętym kontrolą nie było realizowane. Poradnictwo dla rodzin zastępczych Na terenie Powiatu Kamieńskiego w 2010 r. funkcjonowały 42 spokrewnione rodziny zastępcze, 7 niespokrewnionych rodzin zastępczych i 1 zawodowa rodzina zastępcza. Ostatnie szkolenie dla kandydatów na rodziny zastępcze przeprowadzono w 2008 roku. W 2010 roku zawiązano 3 nowe niespokrewnione rodziny zastępcze. Pan P.S. został ustanowiony niespokrewnioną rodziną zastępczą dla dziecka pozostawionego u niego w domu przez matkę, która wcześniej tam przebywała. Państwo E.iC.Ch. po adoptowaniu dziecka przebywającego u nich w rodzinie zastępczej, zostali ustanowieni niespokrewnioną rodziną zastępcza dla kolejnych dzieci. Państwo J.iS.B. zostali ustanowieni dla dziecka niespokrewnioną rodziną zastępczą postanowieniem sądu. Państwo R.iR.S. odbyli szkolenie dla kandydatów na rodzinę zastępczą w 2003r. wg programu Rodzina przeprowadzonego przez Towarzystwo Rozwijania 2
Dzieci Szansa. Zostali ustanowieni niespokrewnioną rodziną zastępczą w 2004 r. dla 2 dzieci. Odbyli w 2008 r. przeszkolenie dla rodzin zastępczych przeprowadzone przez Niepubliczny OA-O z Głogowa. Otrzymali zaświadczenie kwalifikacyjne W 2010 r. ukończyli szkolenie dotyczące umiejętności wychowawczych Szkła dla Rodziców, organizowane przez PPP w Wolinie. Sporządzono opinię o zakwalifikowaniu tego małŝeństwa do pełnienia funkcji niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej. Podpisano umowę o pełnieniu funkcji niespokrewnionej z dzieckiem wielodzietnej rodziny zastępczej. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 4 czerwca 2010 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. U. Nr 110, poz. 733) w 2 ust. 2 określa, iŝ Centrum umoŝliwia rodzinie zastępczej uzyskanie porady w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej oraz podjęcie specjalistycznej terapii. W Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pom. prowadzone było poradnictwo specjalistyczne dla rodzin zastępczych w ramach ogólnego poradnictwa specjalistycznego dla wszystkich rodzin. W 2010 roku z porad prawnika skorzystało 68 osób, a z porad psychologa 43 osoby. W razie potrzeb realizowana była indywidualna praca z rodziną zastępczą przy pomocy pedagogów w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Kamieniu Pom. Przyjmowane były tam głównie dzieci, takŝe z rodzin zastępczych. Ponadto korzystano ze współpracy z pedagogami szkolnymi. W ramach etatowych godzin pracy pracownik socjalny PCPR w czasie wizyt w środowisku oraz w PCPR, udzielał wsparcia emocjonalnego, pomagał w rozwiązywaniu problemów wychowawczych wieku dojrzewania oraz pomagał przy sporządzaniu pism do róŝnych instytucji i urzędów. Według informacji pracownika socjalnego, od lipca 2010 roku nie podjęto współpracy z rodzinami biologicznymi, które wykazywałyby chęć podjęcia współpracy na rzecz powrotu dzieci do domów rodzinnych. TakŜe przy przeprowadzaniu wywiadów środowiskowych, nie nawiązano takiego kontaktu z rodzinami biologicznymi. Nie wykazywały one zainteresowania powrotem swoich dzieci. Podejmowana była współpraca na rzecz pomocy dziecku i rodzinie z Poradnią Psychologiczo Pedagogiczną, gdzie przyjmowane były rodziny z dziećmi mającymi problemy w nauce. Od Ośrodków Pomocy Społecznej pozyskiwano informacje o funkcjonowaniu rodzin w środowisku. Od Policji pozyskiwano informacje o rodzinach. Z kuratorami sądowymi prowadzono wymianę informacji w zakresie poszukiwania wspólnych rozwiązań w sytuacjach problemowych. Od pedagogów szkolnych, wychowawców klasy pozyskiwano informacje o funkcjonowaniu dzieci w szkole, utrzymywano stały kontakt telefoniczny. W dniu 18.10.2010 r. PCPR wystąpił pismem do Sądu Rejonowego w Kamieniu Pom. celem podjęcia stałej współpracy. 3
Zapewnienie opieki i wychowania w całodobowej opiece zastępczej Jednostka realizuje zadania własne powiatu określone w art. 19 pkt 4) ustawy o pomocy społecznej i w 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych w zakresie zapewnienia opieki i wychowania w całodobowej opiece zastępczej dzieciom całkowicie pozbawionym opieki rodziców. Ustaleń dokonano w oparciu o zestawienia dzieci umieszczonych w 2010 roku w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, przygotowane przez PCPR (Załącznik nr 1) oraz dokumentację losowo wybranych wychowanków z tej listy. Na 12 wychowanków przyjętych do placówek opiekuńczowychowawczych na terenie Powiatu Kamieńskiego, 10 z nich pochodziło z terenu innego powiatu. P.G. ma zostać umieszczony w całodobowej placówce opiekuńczowychowawczej Dom Dziecka w Lubiniu. Z informacji uzyskanej od pracownika socjalnego PCPR, chłopiec wraz z bratem przebywa w Pogotowiu Opiekuńczym w Gorzowie Wlkp. Postanowienie o umieszczeniu w placówce opiekuńczowychowawczej typu socjalizacyjnego wydał Sąd Rejonowy w Gorzowie Wlkp. Skierowanie wydał PCPR w Kamieniu Pom. Z wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez Gorzowskie Centrum Pomocy Rodzinie wynikło, Ŝe w rodzinie bezrobotnych panuje alkoholizm, przemoc psychiczna i fizyczna, niski poziom kultury, głęboka niewydolność opiekuńczo-wychowawcza. Trzecie dziecko umieszczono w rodzinie zastępczej u babci. Rodzicom zaproponowano udział w szkoleniu. Z informacji uzyskanej od kierownika PCPR wynikało, Ŝe uzgodnień dotyczących umieszczenia dzieci w placówce dokonano z jej dyrektorem telefonicznie. M.M. została umieszczona w całodobowej placówce opiekuńczowychowawczej Dom Dziecka w Lubiniu. Postanowienie o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej wydał Sąd Rejonowy w Świnoujściu. Skierowanie wydał PCPR w Kamieniu Pom. Wywiad środowiskowy przeprowadzono przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Świnoujściu. Do skierowania były dołączone: akt urodzenia, wywiad środowiskowy, dokumenty medyczne, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, arkusz ocen i inne dokumenty szkolne. Porozumienie z Miastem Świnoujście jest jeszcze w trakcie uzgodnień, ze względu na zastrzeŝenia wnoszone ze strony Świnoujścia. L.S. został umieszczony wraz z bratem w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej Dom Dziecka w Lubiniu. Postanowienie o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej wydał Sąd Rejonowy w Szczecinie. Skierowanie w formie decyzji wydał PCPR w Kamieniu Pom. Wywiad środowiskowy przeprowadzono przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Świnoujściu. Dokumentacja przekazana do placówki zawierała: akt urodzenia, postanowienie sądu, metryczka z Tęczowego Domku ze Szczecina, informację z Pogotowia Rodzinnego Nr 12 ze Szczecina, zaświadczenie 4
o zameldowaniu. Porozumienie pomiędzy PCPR w Kamieniu Pom., a MOPR w Szczecinie zostało zawarte. PowyŜsze zapisy zostały omówione z Panią Marią Berendą kierownikiem kontrolowanej jednostki. Dokonano wpisu w ksiąŝce kontroli pod pozycją 10 / 2010. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu się z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany moŝe zgłosić umotywowane zastrzeŝenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złoŝeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pomorskim - egzemplarz nr 1 - a / a - egzemplarz nr 2 Kierownik kontrolowanej jednostki Kontrolujący Kamień Pomorski, dnia 25 listopada 2010 r. 5