Uzasadnienie do projektu z dnia 14 maja 2007 r. ustawy wprowadzajcej przepisy ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej I. Załoenia ogólne ustawy wprowadzajcej ustaw o Krajowej Administracji Skarbowej Podstawow przesłank utworzenia jednolitej, specjalistycznej Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), obejmujcej zadania realizowane w chwili obecnej przez administracj podatkow (dyrektorów izb skarbowych, naczelników urzdów skarbowych oraz obsługujce ich urzdy izby skarbowe i urzdy skarbowe) oraz Słub Celn (Szefa Słuby Celnej, dyrektorów izb celnych oraz naczelników urzdów celnych oraz obsługujce ich izby i urzdy celne), jest wypełnienie podstawowego prawa obywateli Rzeczypospolitej Polski do dobrej administracji mieszczcej si w formule solidarnego pastwa prawa. Przesłanka ta wynika z załoenia, według którego dy si do stworzenia nowoczesnej na miar wyzwa gospodarki rynkowej demokratycznego pastwa prawa w XXI wieku przyjaznej, kompetentnej i taniej administracji skarbowej, realizujcej bardzo wane zadania zwizane z wymiarem i poborem danin publicznych, take zwizanych z obrotem towarowym z zagranic. Kompetencje Krajowej Administracji Skarbowej obejmuj wic nie tylko zadania realizowane na rzecz Rzeczpospolitej Polskiej, ale take Wspólnot Europejskich. U podstaw dobrej administracji stoi idea potrzeby funkcjonowania silnego i sprawnego pastwa prawa jakim jest Rzeczypospolita Polska. Wprowadzenie ustawy o KAS zwizane jest przy tym z wprowadzeniem w ycie wielu ogólnych zasad wynikajcych z innych ustaw, w tym z Ordynacji Podatkowej. Ponadto utworzenie jednolitej administracji celnej i podatkowej stworzy podstaw do wprowadzenia jednolitego systemu informatycznego obsługujcego sam administracj jak te relacje pomidzy administracj oraz klientami. Stworzone zostanie Centrum Informatyki, którego zasady funkcjonowania zostan uregulowane przez Ministra właciwego do spraw finansów publicznych. Budowa na bazie znoszonych organów i likwidowanych jednostek organizacyjnych, nowej administracji oraz przeniesienia zada i kompetencji znoszonych organów w sprawach podatkowych i celnych, jest duym wyzwaniem organizacyjnym, którego podłoe aksjologiczne stanowi przyblienie obywateli do pastwa jako dobra wspólnego, wyrobienie w nich przewiadczenie o koniecznoci uiszczania danin publicznych, a take co
2 nie jest mniej wane stabilizacja zatrudnienia. Wprowadzone zostan jasne kryteria zatrudniania i awansu urzdników celnych i podatkowych zwanych w sposób jednolity urzdnikami skarbowymi. Urzdnikom skarbowym stawiane bd wysokie wymagania merytoryczne i etyczne. Ustawa wprowadzajca reguluje zasady i tryb tworzenia Krajowej Administracji Skarbowej oraz zasady przeniesienia zada i kompetencji znoszonych organów administracji rzdowej w sprawach celnych i podatkowych (art. 1). Wejcie w ycie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (dalej zwan,,ustaw o KAS ) z dniem 1 stycznia 2008 r. zwizane jest z pocztkiem roku budetowego, co umoliwi płynne zabezpieczenie finansowania Krajowej Administracji Skarbowej (art. 2). Wejcie w ycie ustawy o KAS wie si take z racji przejcia kompetencji organów z uchyleniem z dniem 31grudnia 2007 r. ustaw powołujcych do ycia znoszone organy, tj. ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o izbach i urzdach skarbowych oraz ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Słubie Celnej. Wyjtkiem jest utrzymywanie przez pierwsze trzy miesice tj. do dnia 31 marca 2008r. przepisów wspomnianych ustaw w odniesieniu do spraw pracowniczych i postpowa dyscyplinarnych. Takie rozwizanie podyktowane zostało potrzeb zapewnienia cigłoci dotychczasowych stosunków zatrudnienia oraz postpowa dyscyplinarnych (art. 3). Prezentowany projekt ustawy zawiera normy odnoszce si do zmian w obowizujcych przepisach, zwizanych z wejciem w ycie ustawy o KAS, w szczególnoci za w zakresie okrelenia kompetencji organów KAS. Zmiany w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r Nr 8, poz. 60, z pón. zm.) maj charakter dostosowawczy do przepisów ustawy o KAS (art. 4). Stosownie do ustawy o KAS organami KAS s; Minister właciwy do spraw finansów publicznych, dyrektor izby administracji skarbowej oraz naczelnik urzdu administracji skarbowej. Wobec powyszego w przepisach ustawy Ordynacja podatkowa dotychczasowe organy podatkowe: naczelnika urzdu skarbowego lub naczelnika urzdu celnego zastpiono naczelnikiem urzdu administracji skarbowej, dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej zastpiono dyrektorem izby administracji skarbowej. Odpowiednie zmiany wprowadzono równie w przepisach odwołujcych si do urzdów skarbowych lub urzdów celnych, zastpujc je urzdami administracji skarbowej. Ponadto, w zwizku z wprowadzeniem nowej kategorii urzdnika KAS, wprowadzono take zmiany w przepisach ustawy Ordynacja podatkowa odwołujcych si do pracowników organów podatkowych. Zmiany te polegaj na rozszerzeniu wykonywania okrelonych czynnoci przez pracowników organu podatkowego, równie przez urzdników KAS.
3 Nowe brzmienie nadano Działowi VI ustawy Ordynacja podatkowa Kontrola podatkowa a take uporzdkowano systematyk przepisów. Art. 281 formułuje cele kontroli. Celem kontroli jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywizuj si z obowizków wynikajcych z przepisów prawa podatkowego. W porównaniu z dotychczasowym przepisem art. 281 2 Ordynacji zmian nie wprowadzono. Art. 282 ustanawia zasad, i kontrola powinna by prowadzona w sposób jak najmniej uciliwy dla kontrolowanego, a w szczególnoci nie powinna uniemoliwia prowadzenia przez niego biecej działalnoci. Art. 283 ustanawia zasad, i kontrola powinna zmierza do dobrowolnego usunicia przez kontrolowanego ujawnionych w trakcie kontroli nieprawidłowoci. Uszczegółowienie tej zasady zawieraj przepisy rozdziału Zakoczenie kontroli. Art. 284 1 definiuje kontrolowanego. Kontrolowanym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka niemajca osobowoci prawnej. W porównaniu z dotychczasowym przepisem art. 281 1 Ordynacji odmiennie ujto status kontrolowanego w oderwaniu do jego aktualnego statusu podatkowego w dacie wszczcia kontroli podatkowej. Umoliwi prowadzenie kontroli u podmiotów, które w dacie wszczcia kontroli nie posiadaj ju statusu podatnika (np. likwidacja działalnoci gospodarczej w zakresie zobowiza podatkowych zwizanych z prowadzon działalnoci gospodarcz) podczas gdy zobowizania podatkowe tej osoby nadal istniej. Natomiast z dodanego w art. 284 przepisu 2 wynika, i w przypadku rozwizania spółki osobowej kontrol w zakresie jej dotyczcym prowadzi si wobec wspólników tej spółki. Przepis ten usuwa wtpliwoci w zakresie moliwoci przeprowadzenia kontroli podatkowej i w znacznym stopniu ułatwi prowadzenie postpowania w sprawie okrelenia wysokoci zobowiza podatkowych spółki i orzeczenia o odpowiedzialnoci wspólników spółki za jej zobowizania, którzy odpowiadaj jako osoby trzecie (art. 115 2, 4 w zwizku z 5 ustawy Ordynacja podatkowa). Art. 285 wskazuje osoby upowanione do działania w imieniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemajcej osobowoci prawnej trakcie kontroli. Obecnie to zagadnienie normuje przepis art. 284 2 Ordynacji podatkowej. Ogólne unormowanie statusu członków zarzdu, wspólników, prokurentów, syndyków, likwidatorów w toku kontroli podatkowej zapobiega wielokrotnym powtórzeniom w przepisach szczegółowych dotyczcych kontroli podatkowej (vide obecny art. 284 3-5, art. 284a 1-2). Art. 286 ureguluje instytucj pełnomocnika do kontroli. Dotychczas kwestie te były regulowane w art. 281a oraz art. 284 1 zmiana o charakterze porzdkowym i ucilajcym w zakresie okrelenia uprawnie pełnomocnika w procedurze kontroli ( 2). Ogólne unormowanie tej kwestii zapobiega wielokrotnym powtórzeniom w przepisach szczegółowych. Art. 287 okrela właciwo rzeczow organów kontroli. Kontrola podatkowa jest przeprowadzana przez organy podatkowe pierwszej instancji ( 1). Wyjtek
4 od tej zasady został okrelony w 2 i 3. Kontrol podatkow, której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej przez ten organ metody ustalania ceny transakcyjnej midzy podmiotami powizanymi przeprowadza minister właciwy do spraw finansów publicznych ( 2) dotychczasowy art. 281 1 i 3 oraz art. 282. Natomiast zgodnie z 3 kontrol podatkow za porednictwem Mobilnych Grup Kontrolnych, o których mowa w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej przeprowadzaj dyrektorzy izb administracji skarbowej. Art. 288 wprowadza now instytucj zawiadomienie o zamiarze wszczcia kontroli. Celem tej instytucji jest zwikszenie zaufania do organów podatkowych, promowanie dobrowolnego wypełniania obowizków podatkowych, jak równie umoliwienie kontrolowanym właciwej organizacji pracy w zwizku z planowan kontrol. Reguł jest zawiadomienie o zamiarze wszczcia kontroli podatkowej z 7 dniowym wyprzedzeniem. Elementy formalne zawiadomienia okrela art. 288 4. Minister właciwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporzdzenia okreli wzór zawiadomienia (art. 288 6). Wszczcie kontroli podatkowej bez zachowania 7 dniowego terminu do dnia dorczenia zawiadomienia nastpi jeeli: a) istnieje obowizek uprzedniego zawiadomienia (a wic nie wystpuj przesłanki negatywne wskazane w 5) a kontrolowany wyraa na zgod, b) spełnione s przesłanki przedmiotowe dotyczce zakresu kontroli ( 5 pkt 1). Terminowo kontroli zwrotu podatku jest zdeterminowana terminami zwrotu podatku okrelonymi w przepisach prawa podatkowego, w interesie podatnika uprawnionego do zwrotu (szybszy zwrot) i w interesie publicznym (uniknicie oprocentowania w razie nieterminowego zwrotu podatku) jest wszczynanie kontroli bez uprzedniego zawiadomienia. Przesłanki okrelone w 5 pkt 1 lit b-d) oraz w art. 292b 1 uzasadnione s potrzeb niezwłocznego zabezpieczenia materiału dowodowego, c) spełnione s przesłanki podmiotowe dotyczce kontrolowanego ( 5 pkt 2). W tym zakresie nie ma gwarancji sprawnego przeprowadzenia kontroli podatkowej, istnieje prawdopodobiestwo utrudniania kontroli podatkowej oraz ryzyko unikania obowizku zapłaty podatku, który zostanie ujawniony w wyniku przeprowadzonej kontroli Art. 289 wprowadza ograniczenie moliwoci prowadzenia kontroli w zakresie spraw, które zostały rozstrzygnite decyzj ostateczn organu podatkowego. W porównaniu do dotychczasowego art. 282a rozszerzono wyłczenie ograniczenia o przypadki, w których przeprowadzenie kontroli jest niezbdne dla przeprowadzenia postpowania w zwizku z uchyleniem lub stwierdzenie niewanoci decyzji przez organ odwoławczy (art. 289 1 pkt 2). Art. 290 reguluje kwestie zwizane z upowanieniem do kontroli. Okrela osoby, które mog by upowanione do przeprowadzenia kontroli organy oraz elementy, które powinno zawiera upowanienie. W
5 porównaniu do dotychczasowego art. 283 wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej ( 1 pkt 4 i 5). Art. 291 okrela moment i sposób wszczcia kontroli podatkowej. Dotychczasowy art. 284 1 wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z art. 286. Art. 292 reguluje procedur wszczcia kontroli w przypadku nieobecnoci kontrolowanego. Dotychczasowy art. 284 3 i 4 - wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z art. 286. Art. 292a wprowadza instytucj zawieszenia kontroli w przypadku, gdy poprzez nieobecno kontrolowanego nie jest moliwe prowadzenie czynnoci kontrolnych. Dotychczasowy art. 284 5 i 6 - wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z art. 286 oraz ucilajc polegajc na wyznaczeniu kontrolowanemu terminu, w którym powinien umoliwi przeprowadzenie czynnoci kontrolnych. Art. 292b reguluje wszczcie kontroli podatkowej na legitymacj" w cile okrelonych przypadkach. Dotychczasowy art. 284a - wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z art. 286. Art. 292c stanowi gwarancj realizacji zasady szybkoci postpowania, która do kontroli podatkowej ma zastosowanie na postawie art. 125, w zwizku z art. 292t. Dotychczasowy art. 284b - wprowadzono zmiany o charakterze redakcyjnym. Art. 292d okrela krg osób, w obecnoci których s dokonywane czynnoci kontrolne. Dotychczasowy art. 285 - wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym wynikajce z art. 286. Art. 292e wskazuje miejsca, w których s dokonywane czynnoci kontrolne. Dotychczasowy art. 285a 1 i 2 - wprowadzono zmiany o charakterze redakcyjnym. Jednoczenie z dodanego 3 wynika moliwo prowadzenia kontroli lub poszczególnych jej czynnoci w siedzibie organu podatkowego. Art. 292f okrela uprawnienia kontrolujcych w ramach czynnoci kontrolnych. Dotychczasowy art. 286 1 i 3, art. 285a 3 oraz art. 287 4 wprowadzono zmiany o charakterze ucilajcym w zakresie poruszania si kontrolujcych po terenie, obiektach i pomieszczeniach kontrolowanego ( 1 pkt 1), przeprowadzania ogldzin obiektów i składników majtkowych kontrolowanego ( 1 pkt 4), udzielania wyjanie przez kontrolowanego, osób przez niego upowanionych oraz pracowników ( 1 pkt 6). Ponadto nakłada na kontrolowanego obowizek sporzdzania, na danie kontrolujcych, niezbdnych do kontroli odpisów, kserokopii lub wycigów z dokumentów oraz zestawie i oblicze opartych na dokumentach ( 2 i 3). Art. 292g okrela obowizki kontrolowanego w kontroli. Dotychczasowy art. 287 wprowadzono zmiany o charakterze porzdkowym i ucilajcym w zakresie zapewnienia kontrolujcym dostpu: do pomieszcze kontrolowanego ( 2 pkt 1), dokumentów i ewidencji ( 2 pkt 2), wydania kontrolujcym towarów, dokumentów ( 2 pkt 6), udostpnienia kontrolujcym rodków łcznoci, transportu, jeeli s one niezbdne do
6 wykonywania kontroli ( 2 pkt 7). Art. 292h reguluje kwestie zwizane z dostpem kontrolujcych do nieruchomoci, w tym do budynku lub lokalu mieszkalnego kontrolowanego oraz rzeczy w celu dokonania ich ogldzin lub przeszukania. W porównaniu z dotychczasowym art. 288 zmian nie wprowadzono. Art. 292i reguluje procedur przesłuchania wiadka w ramach kontroli. Dotychczasowy art. 289 wprowadzono zmiany o charakterze porzdkowym i ucilajcym w zakresie okrelenia miejsca, w którym moliwe jest przesłuchanie wiadka ( 1), oraz sporzdzania protokołu przesłuchania ( 4-7). Art. 292j okrela procedur powołania biegłego lub specjalisty oraz elementy sporzdzonych przez nich, odpowiednio, opinii lub sprawozdania. Dotychczasowy art. 289 wprowadzono zmiany o charakterze porzdkowym i ucilajcym dotyczce wyłczenia biegłego lub specjalisty ( 7). Art. 292k reguluje przeprowadzanie przez kontrolujcych ogldzin obiektów lub innych składników majtkowych kontrolowanego. Dotychczasowy art. 289 wprowadzono zmiany o charakterze doprecyzowujcym w zakresie utrwalenia przebiegu i wyników ogldzin ( 5). Art. 292l okrela zasady udzielania pomocy lub asysty kontrolujcym przez organy administracji rzdowej i samorzdu terytorialnego, które s uprawnione do stosowania rodków przymusu bezporedniego wobec obywateli. W porównaniu z dotychczasowym art. 286a zmian nie wprowadzono. Art. 292m reguluje zabezpieczanie przez kontrolujcego materiałów zebranych w toku kontroli. Dotychczas kwestie te były uregulowane czciowo w art. 287 3. W przepisie tym okrelono miejsce i sposób zabezpieczenia przedmiotowych materiałów. Art. 292n definiuje akta kontroli, liczb egzemplarzy, sposób ich udostpniania kontrolowanemu oraz reguluje kwestie kosztów sporzdzenia i wydania uwierzytelnionych odpisów lub kopii kontrolowanemu. Art. 292o - okrela elementy, które powinien zawiera protokół kontroli oraz liczb sporzdzanych egzemplarzy. Dotychczasowy art. 290 wprowadzono zmiany o charakterze porzdkowym. Art. 292p stanowi upowanienie dla ministra właciwego do spraw finansów publicznych do wydania rozporzdzenia, uszczegółowiajcego kwestie z utrwalaniem i wykorzystywaniem materiału dowodowego w innej formie ni pisemna. W porównaniu z dotychczasowym art. 290a zmian nie wprowadzono. Art. 292r reguluje zagadnienia dotyczce uprawnie kontrolowanego do kwestionowania dokonanych ustale w toku kontroli oraz obowizki kontrolujcego w przypadku gdy kontrolowany skorzysta z tych uprawnie. W porównaniu z dotychczasowym art. 291 zmian nie wprowadzono. Art. 292s nakłada na kontrolowanego obowizek usunicia ujawnionych w protokole kontroli nieprawidłowoci oraz okrela termin ich usunicia oraz poinformowania o tym fakcie organu podatkowego. W dotychczas obowizujcych przepisach brak analogicznych regulacji. W porównaniu do obecnego stanu prawnego przepis obejmuje równie
7 nieprawidłowoci wykraczajce poza materi prawa podatkowego a ujawnione w toku kontroli podatkowej. Art. 292t odsyła, w sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do odpowiedniego stosowania przepisów art. 102 2 i 3, art. 135-138, art. 139 4, art. 140 2, art. 141 i art. 142 oraz przepisy rozdziałów 1, 2, 5, 6, 9-11, 12, 14, 16, 22 oraz 23 działu IV. Dotychczasowy art. 292 wprowadzono zmian o charakterze porzdkowym poprzez wyłczenie odesłania do rozdziału 11a rozprawa. Kolejn ustaw zmienian omawianym projektem ustawy wprowadzajcej jest ustawa z dnia z dnia z dnia 10 wrzenia 1999 r. Kodeks karny skarbowy (art. 5). Zmiany te maj charakter dostosowawczy do przepisów ustawy o KAS - powstania nowych organów administracji skarbowej. W zwizku z powyszym nastpiła równie konieczno dokonania stosownej zmiany w zakresie dotychczas okrelonych w ustawie Kodeks karny skarbowy finansowych organów postpowania przygotowawczego. W miejsce dotychczasowych organów: urzdu skarbowego i urzdu celnego wprowadzono naczelnika urzdu administracji skarbowej, za dotychczasowe organy nadrzdne nad finansowym organem postpowania przygotowawczego, tj. izb celn i izb skarbow zastpiono dyrektorem urzdu administracji podatkowej. Ponadto wprowadza si zmiany dostosowujce w innych przepisach Kodeksu karnego skarbowego. Nadano nowe brzmienie art. 53 37 w zwizku ze zmian okrelenia finansowego organu postpowania przygotowawczego. Nadano nowe brzmienie art. 53 39 pkt 1 i 2, w zwizku ze zmian okrelenia organu nadrzdnego nad finansowym organem postpowania przygotowawczego, którym dla naczelnika urzdu administracji skarbowej jest dyrektor izby administracji skarbowej. Art. 133 1 precyzuje zakres działania finansowych organów postpowania przygotowawczego. Naczelnik urzdu administracji skarbowej bdzie prowadził postpowanie przygotowawcze we wszystkich sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, natomiast bez zmian pozostaje zakres działania inspektora kontroli skarbowej, który nadal prowadzi postpowanie przygotowawcze w sprawach ujawnionych w zakresie działania kontroli skarbowej. Art. 151b 2 dostosowano do powstałej zmiany w art. 118 1, w którym wystpujcy poprzednio w pkt 1 urzd skarbowy i w pkt 3 urzd celny zastpiono naczelnikiem urzdu administracji skarbowej. W art. 179 1 w zdaniu pierwszym skrelono wyraz take, który odnosił si do urzdu celnego. W art.179 usunito dotychczasowy 3, który obecnie dubluje postanowienia zawarte w 2. W art. 179 4 (poprzednio 5) usunito wyrazy lub art. 27 Kodeksu karnego wykonawczego, gdy powyszy zapis stracił swoje znaczenie. Organem egzekucyjnym wymienionym w art. 179 1 Kodeks karny skarbowy jak i w art. 27 Kodeksu karnego wykonawczego jest naczelnik urzdu administracji skarbowej.
8 Kolejn zmian jest zmiana ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny wykonawczy (art. 6). Zmiany te maj charakter dostosowawczy do przepisów ustawy o KAS. Tre powyszych zmian sprowadza si do tego, i w miejsce dotychczasowego organu postpowania wykonawczego - urzdu skarbowego wprowadzono stosownie do zapisów zawartych w ustawie o KAS naczelnika urzdu administracji skarbowej. Nastpn zmiana jest zmiana ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 7). Dotyczy to w szczególnoci sprawy dostosowania do przepisów ustawy o KAS. Zmiany s konsekwencj powstania nowych oraganów i urzdów i polegaj na zastpieniu naczelnika urzdu skarbowego naczelnikiem urzdu administracji skarbowej, dyrektora izby skarbowej dyrektorem izby administracji skarbowej. Ponadto zastapiono wystpujce w ustawie odesłanie do urzdu skarbowego odesłaniem do urzdu administracji skarbowej i analogicznie odesłanie do izby skarbowej odesłaniem do izby administracji skarbowej. W przepisach ustawy wprowadzajcej zawarto normy dotyczce zniesienia funkcjonujcych organów administracji rzdowej w sprawach celnych i podatkowych, urzdów je obsługujcych, a take wskazujce na przekazanie kompetencji ze strony funkcjonujcych organów izb i urzdów skarbowych oraz celnych do organów KAS (art. 8). W zwizku z tym, ustawa znosi: 1) organy administracji rzdowej w sprawach podatkowych: a) naczelników urzdów skarbowych, b) dyrektorów izb skarbowych; 2) organy administracji rzdowej w sprawach celnych i podatkowych: a) naczelników urzdów celnych, b) dyrektorów izb celnych. Jednoczenie ustawa likwiduje: 1) izby skarbowe jako urzdy obsługujce dyrektora izby skarbowej; 2) izby celne jako urzdy obsługujce dyrektora izby celnej; 3) urzdy skarbowe jako urzdy obsługujce naczelnika urzdu skarbowego; 4) urzdy celne jako urzdy obsługujce naczelnika urzdu celnego. W miejsce likwidowanych organów (art. 9) tworzy si organy Krajowej Administracji Skarbowej w sprawach celnych i podatkowych: 1) naczelników urzdów administracji skarbowej; 2) dyrektorów izb administracji skarbowej. Stworzenie nowej administracji skarbowej na bazie zlikwidowanych administracji podatkowej i słuby celnej, jest wyzwaniem wymagajcym ustanowienie przez Ministra właciwego do spraw finansów publicznych Pełnomocnika do spraw utworzenia KAS, którego zadaniem bdzie podjcie wszelkich niezbdnych działa zwizanych ze spraw organizacji Krajowej Administracji Skarbowej (art. 10). Zostanie on powołany w terminie 14 dni od dnia wejcia w ycie ustawy w zarzdzeniu które okreli zakres jego zada, ródło finansowania oraz termin zakoczenia działania. Pełnomocnik bdzie
9 wykonywał swoje zadania przy pomocy wyodrbnionej komórki organizacyjnej Ministerstwa Finansów oraz powołanych przez siebie zastpców. Nadzór nad działalnoci Pełnomocnika bdzie sprawował minister właciwy do spraw finansów publicznych. Zapewnienie rodków finansowych niezbdnych do utworzenia KAS spoczywa na Prezesie Rady Ministrów, który zobowizany jest do dokonania, w drodze rozporzdzenia, przeniesienia planowanych wydatków budetowych midzy czciami, działami i rozdziałami budetu pastwa dotyczcych dotychczasowego finansowania likwidowanych jednostek organizacyjnych administracji podatkowej i celnej oraz okrelenia limitów zatrudnienia i kwoty wynagrodze. Przeniesienie wydatków nastpi do wyodrbnionej czci budetowej, z której finansowane bdzie działanie KAS (art. 11). Istotn czci ustawy jest uregulowanie spraw pracowniczych byłych pracowników i funkcjonariuszy likwidowanych jednostek organizacyjnych oraz urzdników i pracowników KAS. Co wane, nowopowstajca Krajowa Administracja Skarbowa przejmie zarówno pracowników izb i urzdów skarbowych jako pracowników słuby celnej oraz pracowników obsługi, jak i funkcjonariuszy celnych pełnicych słub w ramach Słuby Celnej. Wymaga to stworzenia odrbnego korpusu urzdników słuby skarbowej, przejmujcego tradycje oraz wysze pragmatyki dotychczasowych administracji przy uwzgldnieniu koniecznoci przejcia ich uprawnie i obowizków. Podstawowym załoeniem w tym zakresie jest przyjcie, e stosunki pracy i stosunki słubowe osób zatrudnionych w likwidowanych urzdach s zasadniczo utrzymane przez okres 3 miesicy od dnia wejcia w ycie ustawy o KAS. Pozwoli to na bezpieczne i płynne przejcie tych osób do nowej administracji, przy jednoczesnym nadaniu im odrbnego od dotychczasowego statusu pracowniczego urzdnika skarbowego. Pełnomocnik do dnia wejcia w ycie ustawy o KAS jest obowizany zawiadomi na pimie te osoby o zmianach jakie maj nastpi w zakresie ich zatrudnienia. Stosunki pracy i stosunki słubowe osób wygasaj z mocy prawa po upływie trzech miesicy od dnia wejcia w ycie ustawy o KAS, jeeli przed upływem tego terminu nie zostan im zaproponowane nowe warunki zatrudnienia na dalszy okres, albo gdy odmówi one przyjcia nowo zaproponowanych przez Pełnomocnika warunków zatrudnienia. Z dniem przyjcia propozycji zatrudnienia w KAS dotychczasowy stosunek pracy lub słuby przekształca si w stosunek słuby w KAS, na podstawie aktu mianowania do słuby przygotowawczej lub stałej odpowiednio do rodzaju dotychczasowej pracy lub słuby. Moliwe jest take wczeniejsze rozwizanie stosunku pracy z pracownikiem za wypowiedzeniem z zachowaniem zabezpieczenia socjalnego przewidzianego w tej sytuacji przez przepisy prawa pracy. W sprawach pracowniczych bd stosowane przepisy uchylanych ustaw o izbach i urzdach skarbowych i słubie celnej, nie dłuej jednak ni do 31 marca 2008 r. Jednoczenie ustawa przewiduje, e z dniem przyjcia propozycji zatrudnienia w KAS przed t dat, dotychczasowy stosunek
10 pracy lub słuby przekształca si w stosunek słuby w KAS, na podstawie aktu mianowania do słuby przygotowawczej lub stałej odpowiednio do rodzaju dotychczasowej pracy lub słuby. Zapewni to z jednej strony gwarancj dotychczas nabytych praw pracowniczych a jednoczenie wyeliminuje wtpliwoci z dotychczasowymi umowami na czas okrelony czy te trwaniem słuby przygotowawczej. Przepisów o wyganiciu stosunku pracy z mocy prawa nie stosuje si do urzdników słuby cywilnej. Pełnomocnik w ramach zawiadomienia przedstawia urzdnikowi słuby cywilnej propozycj zatrudnienia na stanowisku urzdnika skarbowego. Propozycj t Pełnomocnik składa w terminie do trzydziestu dni od dnia wejcia w ycie ustawy. Urzdnik słuby cywilnej moe w terminie 10 dni, od dnia jej dorczenia, złoy pisemne owiadczenie o przyjciu lub odmowie przyjcia propozycji. Niezłoenie owiadczenia w tym terminie jest jednoznaczne z odmow przyjcia zatrudnienia. W razie odmowy przyjcia propozycji, o której mowa w ust. 5 do urzdnika słuby cywilnej stosuje si przepisy rozdziału 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o słubie cywilnej. Zasady powysze stosuje si odpowiednio do pracowników zatrudnionych w komórkach organizacyjnych, obsługujcych ministra właciwego do spraw finansów publicznych, wykonujcych zadania organów KAS (art. 12). Ustawa przewiduje rozwizanie dotyczce skarbowego zasobu kadrowego, uwzgldniajce osoby zajmujce stanowiska kierownicze w administracji podatkowej i słubie celnej do dnia wejcia w ycie ustawy (art. 13). Osoby te staj si członkami Skarbowego Zasobu Kadrowego. Osoby te, z wyjtkiem urzdników słuby cywilnej, s zobowizane do ukoczenia z wynikiem pozytywnym postpowania kwalifikacyjnego do Skarbowego Zasobu Kadrowego w terminie dwóch lat od dnia wejcia w ycie ustawy o KAS. Nie mniej wanym od uregulowania spraw pracowniczych, jest wyrane unormowanie zagadnie zwizanych ze sprawami majtkowymi stworzeniem bazy materialnej funkcjonowania KAS oraz przejcia praw i obowizków po likwidowanych jednostkach organizacyjnych dotychczasowych administracji podatkowej i celnej (art. 14). Podstawowym załoeniem w tym zakresie jest przyjcie, e jednostki organizacyjne KAS wchodz z mocy prawa, zgodnie ze swoj właciwoci, w zakres praw i obowizków likwidowanych jednostek organizacyjnych. Minister został upowaniony, aby w drodze zarzdzenia okreli przeznaczenie mienia bdcego w posiadaniu likwidowanych urzdów celem przekazania ich jednostkom organizacyjnym KAS, z zastrzeeniem przepisów o gospodarce nieruchomociami i przepisów o finansach publicznych. Utworzenie KAS nie moe zdezorganizowa zada realizowanych przez administracje podatkow i celn, które stanowi znaczcy element zapewnienia sprawnego funkcjonowania Pastwa. Std te przyjto, e postpowania (w tym kontrole i czynnoci sprawdzajce) prowadzone przez znoszone organy, urzdy
11 (take ich pracowników i funkcjonariuszy oraz Ministra w zakresie zada KAS) wszczte i niezakoczone ostatecznym rozstrzygniciem w danym trybie do dnia wejcia w ycie ustawy o KAS, przejmuj do dalszego prowadzenia właciwe organy KAS. Wszystkie ju podjte w postpowaniu czynnoci pozostaj w mocy. Ustawa zakłada stosowanie nowych przepisów proceduralnych do takich niezakoczonych postpowa s one prowadzone na zasadach okrelonych w przepisach ustawy o KAS i przepisach ustawy Ordynacja Podatkowa ( art. 15). W sprawach zakoczonych decyzj ostateczn do wznowienia postpowania, stwierdzenia niewanoci oraz uchylenia lub zmiany takiej decyzji, właciwe s organy KAS właciwe w takich sprawach po dniu wejcia w ycie ustawy o KAS. Wszczte i niezakoczone przed dniem wejcia w ycie ustawy o KAS postpowania w sprawach odpowiedzialnoci dyscyplinarnej funkcjonariuszy Słuby Celnej i członków korpusu słuby cywilnej poprzednio zatrudnionych w likwidowanych urzdach, przejmuj do prowadzenia odpowiednio rzecznicy dyscyplinarni albo komisje dyscyplinarne właciwych jednostek organizacyjnych KAS, ale dopiero po 31 marca 2008 r. Do tego czasu stosuje si przepisy dotychczasowe. Do kar orzeczonych i zastosowanych w tych postpowaniach, stosuje si przepisy dotychczasowe o przedawnieniu i zatarciu kary, chyba, e przepisy ustawy o KAS byłyby korzystniejsze dla ukaranego. W sposób generalny ustawa reguluje zmian rozumienia pojcia,,organ podatkowy i,,organ celny (podobnie - izba i urzd skarbowy, izba i urzd celny) dostosowujc je do nowoutworzonych jednostek organizacyjnych KAS i ich kompetencji (art. 16). Dlatego te ilekro w przepisach ustaw niezmienianych ustaw wprowadzajc mówi si o: 1) naczelniku urzdu skarbowego, naczelniku urzdu celnego, dyrektorze izby skarbowej, dyrektorze izby celnej, naley rozumie przez to rozumie odpowiednio naczelnika urzdu administracji skarbowej lub dyrektora izby administracji skarbowej; 2) urzdzie skarbowym, urzdzie celnym, izbie skarbowej, izbie celnej, naley rozumie przez to rozumie odpowiednio urzd administracji skarbowej lub izb administracji skarbowej; 3) pracownikach, urzdnikach i funkcjonariuszach urzdów, o których mowa w art. 7 ust. 2, naley rozumie przez to odpowiednio pracownika lub urzdnika jednostki organizacyjnej KAS. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustaw uchylanych w art. 3 ustawy, zachowuj moc do czasu wejcia w ycie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie ustawy o KAS, nie dłuej jednak ni przez 1 rok od dnia wejcia w ycie ustawy (art. 17). Ustawa w chodzi w ycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjtkiem przepisów art. 4-9,które wchodz w ycie z dniem wejcia w ycie ustawy o KAS.
12 II Charakterystyka i ocena przewidywanych skutków regulacji (OSR) 1. Podmioty, na które oddziałuje projekt ustawy o KAS. Projekt oddziałuje bezporednio na podmioty, których te zmiany dotycz. 2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji. Projekt wymaga szerokich konsultacji społecznych. Projekt został przedłoony do konsultacji nastpujcym partnerom społecznym: Komisji Krajowej NSZZ Solidarno, Ogólnopolskiemu Porozumieniu Zwizków Zawodowych, Forum Zwizków Zawodowych, Konfederacji Pracodawców Polskich, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Business Centre Club Zwizek Pracodawców, Zwizkowi Rzemiosła Polskiego, Federacji Zwizków Zawodowych Pracowników Skarbowych, Radzie Sekcji Krajowej NSZZ Solidarno Pracowników Skarbowych, Ogólnopolskiej Federacji Zwizków Zawodowych działajcej przy wyspecjalizowanych urzdach skarbowych, Zwizkowi Zawodowemu Pracowników Egzekucji Administracyjnej, Federacji Zwizków Zawodowych Słuby Celnej, Zwizkowi Zawodowemu Szczególnego Nadzoru Podatkowego i Akcyzy, Zrzeszeniu Zwizków Zawodowych Słuby Celnej RP, Zwizkowi Zawodowemu Merkuriusz, Krajowej Izbie Doradców Podatkowych, Stowarzyszeniu Podatników w Polsce, Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich. Projekt został równie umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. 3. Wpływ projektu ustawy o KAS na: a) sektor finansów publicznych. Znacznie polepszy si mechanizm realizacji dochodów budetu pastwa. Utworzenie Słuby Skarbowej spowoduje znaczne podniesienie poziomu merytorycznego pracowników KAS, co spowoduje zmniejszenie liczby wydawanych wadliwych decyzji. b) wpływ projektu na rynek pracy. Nie zakłada si zasadniczego wpływu projektu na rynek pracy. Niemniej naley załoy, i cz pracowników skorzysta z uprawnie do wczeniejszych emerytur. Ponadto w kolejnych latach nastpi wzmocnienie pozycji urzdników Słuby Skarbowej co wpłynie na zwikszenie konkurencyjnoci na rynku pracy. c) wpływ projektu na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo. Projektowane rozwizania wyeliminuj dualizm kontroli podatkowej i celnej, co wpłynie na popraw konkurencyjnoci gospodarki oraz na popraw przedsibiorczoci. Polepszy si jako pracy administracji,
13 przez co zmniejszy si poziom korupcji, a to wpłynie z kolei na wzrost zaufania do administracji skarbowej. d) wpływ projektu na rozwój regionalny. Utworzenie KAS wpłynie pozytywnie na sytuacj i rozwój regionalny. Wdroenie jednolitych zasad tworzenia izb administracji skarbowej oraz urzdów administracji skarbowej spowoduje równomierne rozmieszczenie siedzib izb oraz urzdów w stosunku do racjonalnych przesłanek ekonomicznych, a nie politycznych. W ten sposób siedziby firm lokowane bd nie tylko w duych aglomeracjach, gdzie istnieje dua anonimowo, ale take w mniejszych orodkach, co spowoduje zwikszenie intensywnoci i równomiernoci rozwoju regionalnego oraz poprawi rozwój obszarów wiejskich i otoczenia rolnictwa, gdzie dotychczas firmy były przez zbyt czste kontrole czsto paraliowane. Ponadto zostan wzmocnione granice Polski bdce granicami Wspólnoty Europejskiej. 4. ródła finansowania. Nie zakłada si, i projektowane zmiany spowoduj zasadnicze skutki dla budetu pastwa. Naley załoy, e dokonywane zmiany bd realizowane w ramach zasobów materialnych i rodków finansowych pozostajcych w dyspozycji właciwych organów i jednostek organizacyjnych, których zmiany dotycz. Na moment konsolidacji, trzeba jednak załoy wydatki : 1) w zwizku z przewidywaniami przechodzenia na emerytur (ostatni rok takiej moliwoci dla mianowanych urzdników pastwowych) ok. 10% pracowników naley przewidzie w budecie półroczne odprawy emerytalne: a) w przypadku izb skarbowych (ok. 400 pracowników) wynosi ok. 9, 6 mln zł, b) w przypadku urzdów skarbowych (ok. 4000 pracowników) wynosi ok. 83,8 mln zł. 2) w zwizku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za prac w Krajowej Słubie Skarbowej do kwoty trzykrotnego minimalnego wynagrodzenia za prac, które od 1 stycznia 2007 roku zostało ustalone na kwot 936 zł (rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 12 wrzenia 2006 roku, Dz. U. z dnia 27 wrzenia 2006 roku): a) w przypadku izb i urzdów skarbowych naley załoy: i. ok. 5000 pracowników zarabiajcych poniej 2000 zł implikuje wydatki w kwocie ok. 72 mln zł, ii. ok. 27 000 pracowników zarabiajcych pomidzy 2000 3000 bdzie wymagało wydatków w kwocie ok. 155,5 mln. zł. b) w przypadku izb i urzdów celnych naley załoy:
14 i. ok. 1500 pracowników zarabiajcych poniej 2000 zł implikuje wydatki w kwocie ok. 21 mln zł, ii. ok. 7 000 pracowników zarabiajcych pomidzy 2000 3000 bdzie wymagało wydatków w kwocie ok. 40,3 mln. zł. 3) w zwizku potrzeb poniesienia kosztów ogólnotechnicznych i organizacyjne (zmiana piecztek, zmiana tablic, znaków, papierów firmowych, itp.) ok. 430 nowych jednostek organizacyjnych (izb i urzdów administracji skarbowej) x 5 000 zł/jednostk tj. ok. 2,15 mln. zł. Warszawa, dn. 14 maja 2007 r.