ENETEIA Centrum Edukacji Psychologicznej i Medycznej 00-719 Warszawa, ul. Zwierzyniecka 8 A/21 tel. 22 840-84-60, fax 22 840-84-61 www.terapia.eneteia.pl SEN I MIT W TERAPII KREATYWNEJ Podstawy analizy archetypowej Prowadzenie: Zenon Waldemar Dudek, autor Jungowskiej psychologii marzeń sennych (2010) i Psychologii mitów greckich (2013), rozmowy z M. Jaszewską Komunikat 1 (2014/2015) Motto: Analiza to długi dialog z Wielkim Człowiekiem. ( ) Wielki Człowiek może jednym ciosem nadać wszystkiemu nowy impet może też coś wyzwolić. C.G. Jung, Rozmowy, wywiady, 1999; s. 363-35). INFORMACJE OGÓLNE Cykl zajęć w roku 2014/2015 obejmuje 10 tematów, początek w październiku 2014 po skompletowaniu grupy szkoleniowej zajęcia 1 x w miesiącu. Ilość uczestników: 15-30 osób. 1
Do kogo adresowane są warsztaty: psychologowie i lekarze, studenci psychologii, osoby zainteresowane rozwojem umiejętności diagnostycznych i terapeutycznych, w tym szkolące się lub praktykujące w określonym nurcie terapii, osoby zainteresowane własnym rozwojem w zakresie terapii indywidualnej, terapii grupowej, arteterapii, psychoedukacji oraz szkoleniem własnym w ramach terapii kreatywnej. Koszt udziału: 350 PLN za 1 warsztat 250 zł za 1 warsztat uczestnicy poprzedniego cyklu warsztatów, studenci, przy płatności z góry za 5 zajęć 200 zł za 1 warsztat w przypadku płatności z góry za 10 zajęć. Zamknięcie listy uczestników warsztatów 30 września 2014 (decyduje kolejność zgłoszeń). Uczestnicy otrzymują do każdych zajęć bezpłatne materiały edukacyjne i możliwość zniżkowych konsultacji indywidualnych lub superwizji w trakcie prowadzenia cyklu warsztatów. Zgłoszenia i informacje: Centrum Terapii i Interwencji Kryzysowej, tel. 22-115-16-87, kom. 663-203-603, www.ctik.pl oraz www.tk.eneteia.pl. PREZENTOWANE ZAGADNIENIA TEORETYCZNE Psychologia marzeń sennych interpretacja wielowymiarowa. Psychologiczna analiza mitów mity kulturowe i mity personalne. Podstawy psychoterapii długoterminowej ukierunkowanej kulturowo. Terapia kreatywna, diagnoza, prognoza, proces indywiduacji. Psychologia wewnętrznego bohatera, analiza indywidualnej linii życia. Analiza snów i mitów personalnych jako narzędzie diagnozy i terapii określonych zaburzeń. Analiza archetypowa w interpretacji symptomów (fenomenów) psychicznych. Psychologia mitu, psychologia baśni, psychologii kultury w psychoedukacji i terapii kreatywnej. Psychologia i terapia kreatywna w pracy z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi. PROGRAM CYKLU 2014/2015 Program szkolenia został podzielony na 10 jednostek dydaktycznych. Główny materiałem do pracy warsztatowej będę marzenia senne, mity kulturowe i mity personalne. Osoby zainteresowane otrzymają wykaz zalecanej literatury. 2
1. SEN I MIT JAKO DRAMAT Opozycyjna struktura systemu psychicznego. Świadomość w zderzeniu z nieświadomością. Cztery fazy dramatu. Inwazje psychiczne na jawie i w snach. Sen i mit jako alternatywa psychozy ( szczepionka przeciwpsychotyczna ). Mit Ikara obraz niedokończonej inicjacji. Mit o Orfeuszu i Eurydyce miłość idealna i nieszczęśliwa. 2. PERSONIFIKACJE W SNACH I MITACH Ja bohatera mitu jako centralna figura świadomości. Ego i alter ego. Projekcje i kompensacje deficytów ego w snach. Bohater mityczny i bohater snu jako personifikacje indywidualnej psyche. Mit Heraklesa proces budowy autonomicznego męskiego ja. Mit Ateny obraz drogi córki ojca w dążeniu do samorealizacji. 3. TYPOLOGIA EGO. PORTRETY FIGURY BOHATERA Bohater o wielu twarzach tożsamość wielowymiarowa. Stany i poziomy ego: dysocjacja, rozszczepienie, introjekcja, projekcja, identyfikacja. Typy psychiczne bohatera snu/mitu. Typy bohatera w snach i mitach Tezeusz, Odyseusz, Demeter (Pragmatyk), Zeus, Atena (Teoretyk), Prometeusz, Ikar, Kasandra (Wizjoner), Dedal, Hera (Obserwator). 4. PROCES TERAPII A LINIA ŻYCIA. PRZEMIANA NA DRODZE BOHATERA Doświadczenia wewnętrznego bohatera, indywidualna linia życia a proces terapii (aioterapia). Uwolnienie cierpienia (katharsis), poznanie prawdy (objaśnianie), praca nad sobą przez doświadczenie (edukacja), przemiana wewnętrzna, śmierć psychologiczna (transformacja), odrodzenie bohatera (integracja ze światem i nowy cykl życia). Zranienie, przemiana i integracji w snach i mitach. Mityczni uzdrowiciele i dobroczyńcy kompleks Chirona, kompleks Prometeusza, kompleks Demeter. Mit Dionizosa obraz archetypowej transformacji świadomości. Przemiana Hioba jako terapia i autoterapia. 5. SNY ARCHETYPOWE. ARCHETYPOWA SYMBOLIKA MITÓW I SYMPTOMÓW Archetypowy bohater. Doświadczenia archetypowe w wyobraźni, snach pacjentów i losach mitycznych bohaterów. Archetypowa kobiecość, archetypowa męskość. Archetypy Sieroty, Dawcy, Wędrowca, Wojownika, Maga w snach i mitach. 3
Uniwersalna symbolika snów, mitów, literatury, objawów nerwicowych, depresyjnych, psychotycznych i innych (interpretacje archetypowe). Mit Prometeusza obraz ofiary na drodze życia (dramat jako realizacja fatum). 6. SPOTKANIE ZE SMOKIEM Doświadczenia labiryntu i otchłani w snach i mitach. Personifikacje śmierci. Smok wewnętrzny (introjekcja Cienia), smok zewnętrzny (projekcja Cienia). Motywy walki ze smokiem w snach, mitach, baśniach, symptomach zaburzeń i spontanicznej fantazji. Sny erotyczne, kazirodcze, pochłaniająca matka. Praca z Cieniem w opiece nad dzieckiem, w rodzinie, wychowaniu, społeczeństwie. Figura smoka (węża) na drodze inicjacji dziewczynki i chłopca. Tezeusz walka ego z wewnętrznym smokiem (Minotaur), obraz Animy w dojrzewaniu psychicznym i społecznym mężczyzny. Mroczny mężczyzna (Ares, Hades) jako Cień kobiety. Kora przemiany dziewczynki w kobietę. 7. MATRIARCHAT I PATRIARACHAT Kobiecość i męskość w snach i mitach. Archetypowa kobieta. Archetypowy mężczyzna. Wzorce ról kobiecych, wzorce ról męskich w obrazach snu, mitu i literatury. Obrazy matriarchatu i patriarchatu w doświadczeniach pacjentów, snach i mitach. Patriarchalne rozwiązanie ratunkowe u kobiet i u mężczyzn. Mit o Demeter archetypu matki. Typy męskie (Ares, Herakles, Orfeusz, Prometeusz, Zeus). Typy kobiece (Atena, Afrodyta, Demeter, Medea). 8. RODZINA GENERACYJNA I RODZINA SPOŁECZNA Kultura jako symboliczna rodzina. Mit założycielski rodziny. Symbole integracji i dezintegracji (transformacji i śmierci) rodziny. Dziecko zbawca rodziny, symbol odrodzenia wspólnoty. Dziecko-bóg w snach i mitach. Dziecko odrzucone. Zastępczy rodzic w snach i mitach. Matka i ojciec w snach i mitach. Siostry i bracia w snach i mitach (Atena i Ares, Antygona i Ismena, Kain i Abel). Mity założycielskie rodziny europejskiej (Adam i Ewa, Edyp i Jokasta, Medea i Jazon, Zeus i Hera). Śmierć samobójcza Jokasty i transformacja Edypa. Rodzina olimpijska jako pole projekcyjne relacji rodzinnych i społecznych. 9. EGO I JAŹŃ Mandale psychiczne w snach i mitach. Symbolika jedynki, dwójki, trójki i czwórki w snach i mitach. Okrążanie jako metafora rozwoju spiralnego w procesie indywiduacji, wychowaniu, 4
terapii. Relacja mistrz uczeń (terapeuta pacjent) w snach i mitach. Oś ego-jaźń w relacjach rodzinnych i relacji terapeutycznej (relacja archetypowa). Nowe królestwo w baśniach, snach i mitach metafora przemiany osobowości. Asklepios i Chiron: archetyp mistrza pierwowzór Jaźni. Jezus (człowiek) i Chrystus (Bóg) w tradycji europejskiej. 10. FENOMENY KULTURY Z PERSPEKTYWY TERAPII KREATYWNEJ Symbole pełni w snach i mitach. Kultura jako kosmos i wszechświat. Jednostka jako centrum świata. Psyche mikrokosmos, dusza świata. Terapia i uzdrawianie naprawianie świata. Terapia oparta na pracy ze snami (oniroterapia) i mitami (mitoterapia). Wiedza o snach i mitach w procesie rozwoju osobowości, wychowaniu, działalności terapeutycznej, interwencji kryzysowej, doradztwie personalnym, mediacji rodzinnej i innych formach pomocy psychologicznej. * * * CELE SZKOLENIA Poznanie podstaw terapii kreatywnej w obszarze pracy ze snami. Odkrywaniem mitu personalnego i mitu rodzinnego. Analiza linii życia jako drogi bohatera. Ćwiczenie metod psychologicznej interpretacji obrazów, symboli, doświadczeń kryzysowych (granicznych), objawów przeżywanych przez pacjentów w trakcie terapii (dzieci, młodzież, dorośli). Trening interpretacji psychologicznej snów i mitów oraz terapeutycznego, rozwojowego i kreatywnego zastosowania analizy obrazów sennych i narracji mitologicznych. Trening kreatywnej interpretacji symptomów zaburzeń i spontanicznych wytworów wyobraźni. PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE Proces indywiduacji jako matryca diagnostyczna terapii kreatywnej na indywidualnej linii życia. Aktywna wyobraźnia, swobodne skojarzenia, amplifikacja, analiza mitu personalnego, analiza marzeń sennych, psychodrama w procesie terapii indywidualnej. Aktywna wyobraźnia i amplifikacja jako narzędzia diagnostyczne, terapeutyczne, prognostyczne i rozwojowe. Droga bohatera jako obraz procesu indywiduacji (faza naturalna i kulturowa). 5
Przeżycia graniczne bohatera w snach, mitach, literaturze i fantazji pacjenta. Fantazje kreatywne (archetypowe, wizjonerskie) i fantazje patologiczne (symptomatyczne). Twórczość symptomatyczna i twórczość wizjonerska w terapii kreatywnej. Terapia i interwencja kryzysowa w oparciu o metody kreatywne. Personifikacje, projekcje, kompleksy w obrazach snu, mitu personalnego, wyobraźni dziecka, dorosłego, pacjenta, człowieka archaicznego. Ego snu, ego mitu, ego fantazji i symbolika drogi wewnętrznego bohatera. Sytuacje graniczne, kryzysy, zdarzenia kryzysowe jako wyzwalacze doświadczeń heroicznych w procesie indywiduacji. Interpretacje systemowe, egzystencjalne, głębinowe i kulturowe doświadczeń granicznych. Metafory mitologiczne procesu terapii, relacji terapeutycznej i reintegracji psychicznej (uzdrowienia). 6