Badania marketingowe firm w Chinach dla przedsiębiorstwa AG Jaroslaw Kunicki

AG Badania marketingowe firm w Chinach dla przedsiębiorstwa AG Jaroslaw Kunicki Gdańsk styczeń 2012

Opracowanie wykonała pracowania marketingowa SBM Sławomir Błażewicz 80-434 Gdańsk, ul. Danusi 5/12 na zlecenie firmy Biuro Doradztwa Inwestycyjnego sp. z o.o. 80-172 Gdańsk, ul.fultona 21 2

1. Podstawy prawne 2. Wstęp 3. Firma AG 4. Opis rynku chińskiego 5. Baza firm 4 6 10 12 22 3

1. podstawy prawne 4

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2012 wraz z późnieszymy zmianami Wytyczne dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, działanie 6.1 paszport do eksportu wydane przez PARP i MRR Umowa o dofinansowanie Nr UDA POIG.06.01.00-22-171/10-00 z dnia 18 kwietnia 2011 roku, zawarta pomiędzy Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości z siedzibą w Warszawie, reprezentowaną przez Agencje Rozwoju Pomorza SA z siedzibą w Gdańsku, Plan Rozwoju Eksportu powstały w wyniku umowy z ARP nr UDA PO IG 06.01.00-22-172/20-00 Plan Rozwoju Eksportu został zatwierdzony przez Agencje Rozwoju Pomorza SA w dniu 16.08.2011 Wniosek o dotacje na II etap nr WND- POIG 06.01.00-22-136/11 z dnia 11.09.2011 firmy AG Jarosław Kunicki Umowa na na uslugi doradcze nr 1/10/2011 zawarta 3.10.2011 pomiędzy firmami Biuro Doradztwa Inwestycyjnego sp. z o.o a firmą AG Jarosław Kunicki 5

2. Wstęp 6

Kobiety i mężczyźni nosili biżuterie prawie od zawsze. Biżuteria miała nie tylko funkcje ozdobne, ale wskazywała także na pozycję społeczną jej właściciela. W obecnych czasach te funkcje pozostają aktualne. Dodatkowo biżuteria świadczy o klasie i dobrym guście jej właściciela czy właścicielki. Polski rynek biżuterii szacowany jest na 2 mld zł na rok 2011, w tym rynku 3 firmy mają udział w rynku 40 %, są to Apart, YES i Kruk, pozostałe firmy producenci, dystrybutorzy, hurtownie i firmy detaliczne mają dużo mniejszy udział w rynku, szacuje się, że rynek polski ma ok. 0.7 % rynku światowego. Firma AG Jarosław Kunicki, ma roczną sprzedaż 1.6 mln zł i należy ją zaliczyć do małych lokalnych przedsiębiorstw, z udziałem w rynku polskim na poziomie 0,05 % Do rynku biżuterii zalicza się biżuterie złotą, srebrną, bursztyn i biżuterię z bursztynu i srebra, zegarki oraz inne kamienie szlachetne i inne pochodne ozdoby. Część sklepów czy hurtowni zajmuje się wszystkimi rodzajami biżuterii a cześć ma specjalizacje. Firma AG Jarosław Kunicki specjalizuje się tylko w biżuterii srebrnej, biżuterii z bursztynu połączonej ze srebrem oraz jubilerskich wyrobach artystycznych. Rynek biżuterii można podzielić na producentów, hurtowanie oraz handel detaliczny. W okresie ostatnich 10 lat następują zmiany w sieci detalicznej w wielu miastach biżuteria trafia do nowych galerii centrów handlowych, natomiast sklepy, salony, magazyny jubilerskie oraz małe stoiska promocyjne są praktycznie w każdym większym zespole handlowym. Przez wiele lat branża jubilerska była interesem rodzinnym prowadzonym przez wiele pokoleń. W przeciwieństwie do okresu przed transformacją gospodarczą, [ rok 1989 ] do środowiska handlowego w branży jubilerskiej trafia wielu nowych ludzi, którzy traktują jako biznes na dziś, a nie jako pokoleniowy interes rodzinny. Dzisiaj prowadzą sprzedaż biżuterii, a jutro mogą sprzedawać napoje czy artykuły spożywcze. Ponadto można zauważyć rozdział pomiędzy strefą produkcji i handlu. Wiele małych firm jubilerskich związanych z konkretnym adresem i czy sklepem odstępuje od prowadzenia produkcji na własne potrzeby, zajmując się wyłącznie handlem detalicznym, skupując biżuterię od licznych firm pośredniczących. Widoczna poprawa asortymentu wystawianych wyrobów i wzornictwa nie w pełni odpowiada obecnemu poziomowi swobody gospodarczej. Często obserwuje się konserwatyzm we wzornictwie i niechęć do lansowania nowych serii biżuterii. Często jest to spowodowane zablokowaniem kapitału w starych zapasach towaru i niechęć do stosowania promocji czy wyprzedaży. Z drugiej strony starsze pokolenia polskiej polonii czy turystów niemieckich poszukuje znanych sobie starszych modeli, przyzwyczajonych do klasycznych standarów bursztynowych. Wyraźna jest sezonowość sprzedaży biżuterii w Polsce, dla handlu okres oceniany jest jako dobry zaczyna się w maju i trwa do połowy października z tendencją do skracania a nie wydłużania się. Coraz mniej sprzedaje się biżuterii w okresie świątecznym. Pogarszają się warunki przeprowadzenia transakcji. Firmy jubilerskie uskarżają się coraz częściej na brak płatności gotówkowej przy sprzedaży. Właściciele firm i sklepów jubilerskich wydłużają terminy płatności, często nie dotrzymują uzgodnionych terminów bądź proponują formę zapłaty po sprzedaży [ komis ] Zdarzają się też sytuacje, kiedy sklepy nie tylko nie dokonują zapłaty, ale też nie są w stanie rozliczyć się ze sprzedanego towaru. Dla wielu małych firm 2 3 mc kredytowanie dostaw nie jest możliwe i firmy te nie są w stanie po prostu nie przetrzymać dekoniunktury na rynku. Dodatkowo pogarsza sytuację konkurencja cenowa między firmami i tani import srebrnej i złotej biżuterii z Włoch. Jest też niska opłacalność produkcji krajowej na skutek stałego wzrostu kosztów produkcji, firmy eksportujące niepodwyższające cen otrzymują coraz niższy ekwiwalent złotówkowy na zmienny i zaniżony kurs dolara. W dłuższej perspektywie produkcja biżuterii srebrnej i srebrnej z bursztynem może maleć a niektóre małe zakłady będą musiały zamknąć swoją działalność. 7

W niektórych firmach utrzymać się może produkcja taniej najczęściej odlewanej, biżuterii komercyjnej i to pod warunkiem dokonania znaczącej modernizacji parku maszynowego. Produkcja wyrobów artystycznych, sygnowanych przez określonego autora, utrzymać się może w niewielkich firmach o profilu designerskim. Są szanse na mocną rynkową pozycje niewielu firm oferujących biżuterię w tym srebrnobursztynową. Polski rynek jubilerski musi liczyć się też z efektem globalizacji oraz brakiem granic w Europie. Powoduje to zwiększoną konkurencje wielu firm zagranicznych, które wchodzą na polski rynek. Skalę obrazują też dane z urzędów probierczych np. w roku 2006 ok. 26 % wyrobów złotych i 43 % wyrobów srebrnych to wyroby importowane. Za rok 2006 Polska zajęła 12 miejsce pod względem wartości sprzedaży biżuterii w Europie. Średnie wydatki na biżuterię w Europie wynoszą 56 euro na osobę. Na razie polski rynek jest bardzo mały w stosunku do rynku europejskiego, ale należy oczekiwać że duże firmy, takie jak Cartier, Bulgari, Tiffany Arpels czy Boucheron będą zainteresowane zakładaniem swoich salonów w Polsce. W związku z tym należy się spodziewać że zwiększy się konkurencja przez co może spaść sprzedaż produktów firmy AG. Coraz rzadziej można spotkać się z sytuacją, w której właściciele salonów jubilerskich podpisują długotrwałe i kompleksowe umowy z właścicielami hurtowni czy producentami. Salony jubilerskie wykupują spontanicznie pojedyncze serie i wyroby z bardzo bogatego asortymentu poszczególnych firm oferujących biżuterię srebrną. Na polskim rynku jubilerskim coraz częściej można spotkać się z sytuacją, że hurtownicy biżuterii srebrnej oferują swoją biżuterię w pojedynczych egzemplarzach. Do niedawna warunkiem, jaki musieli spełnić wszyscy klienci hurtowni, było dokonanie zakupów, których cena przekraczałaby wyznaczoną przez hurtownie cenę. Obecnie hurtownie, walcząc o klienta, zgadza się na sprzedaż pojedynczych egzemplarzy. W czasach kiedy na rynku pojawiło się wiele nowych podmiotów gospodarczych, a branża jubilerska zaczęła odnotowywać spadek sprzedaży wtedy hurtowanie zaczęły przestawiać się na sprzedaż detaliczną. W ramach nowej strategii sprzedażowej hurtownie srebrnej biżuterii zaczęli walczyć nie tylko ze sobą, ale także z salonami jubilerskimi przy zdobywaniu klienta indywidualnego. Sytuacja taka powoduje znaczny spadek zyskowności na rynku jubilerskim. Konkurencyjne firmy prowadzą intensywną promocję biżuterii bursztynowo srebrnej w zasadzie na całym świecie. Międzynarodowe Targi Gdańskie zorganizowały wyjazd i prezentacje wyrobów z bursztynu w Emiratach Arabskich w Dubaju, promocja była prowadzona na targach w Dubaju International Jewellery Week, na które przyjeżdżają klienci z krajów arabskich, w tym Arabii Saudyjskiej, Kuwejtu czy Iranu. Promocja bursztynu odbywa się też w Hong Kongu na największych jubilerskich targach świata Jewellery Convention Expo Center, na tych targach były stoiska Amber Galery, Amber Kewa czy Berwist Amber Silver. Firma AG nie planuje wystawiać się na targach w Hong Kongu, z uwagi na bardzo duże koszty, ale zamierza wykorzystać okres targowy do złożenia swojej oferty do dużych dystrybutorów azjatyckich. Wnioskodawca zamierza prowadzić eksport pośredni pod własną nazwą lub nazwą dystrybutora. Nie wyklucza się też podpisania większych umów z dużymi sklepami lub sieciami handlowymi. Strategia promocji eksportu wnioskodawcy, zakłada perspektywicznie eksport swoich produktów w trzech głównych grupach. Pierwsza grupa to tania masowa biżuteria srebrna dedykowana dla młodzieży o małych dochodach, produkty te mają być sprzedawane w Ukrainie i Litwie. Druga grupa to srebra i biżuteria z bursztynu, produktowa wg nowych innowacyjnych wzorów i trendów, są to bransoletki Pandory, łańcuszki z zawieszkami, elementy szkła weneckiego, produkty z kryształkami Swarowskiego 8

i inne produkty są to droższe produkty adresowane do zamożniejszej klasy średniej dysponującej większym budżetem produkty te są dedykowane na rynki Europy Wschodniej i krajów azjatyckich. Trzecia grupa do produkty artystyczne produkowane ze srebra i bursztynu, które będą prezentowane w nowych opakowaniach i będą dedykowane do zamożniejszych odbiorców, z uwagi na wysokie ceny produkty te są głównie przeznaczone na rynek azjatycki. Jednakże głównym podstawowym przedmiotem eksportu jest biżuteria srebrna. Promocja sprzedaży eksportowej będzie wsparta reklamą na stronie internetowej, planuje się modernizacje strony, dodanie zakładki w języku angielskim, oraz zakup i wdrożenie skanera 3D prezentacji wyrobów. Prezentacja 3D umożliwia odbiorcy obejrzenie produktu z każdej strony, powiększenia i dokładne zapoznanie się z produktami firmy AG. W związku z tym należy uznać, że sytuacja w branży jubilerskiej jest trudna i trudno określić kiedy się zmieni. W związku z tym uruchomienie sprzedaży eksportowej, która może przynieść przychód z eksportu na poziomie 300 000 400 000 zł dla małej firmy AG Jarosław Kunicki jest bardzo ważne dla zachowania stabilizacji firmy i możliwości rozwoju. 9

3. Firma AG Jarosław Kunicki 10

BBadania marketingowe firm w Chinach dla przedsiębiorstwa AG Jaroslaw Kunicki Firma AG Jarosław Kunicki dysponuje lokalem o pow. ok. 70 m2 w którym odbywania się produkcja i przygotowanie towaru do sprzedaży. Zajmuje się tym 4 pracowników, którzy najpierw towar szykują do zgłoszenia do cechowania w Urzędzie Probierczym, towar ocechowany z kolei mierzą ważą, pakują i metkują. Przyjmują również zamówienia od klientów i szykują zamówiony towar do wysyłki. Ze względu na ustabilizowaną sprzedaż krajową nie będzie problemu zorganizować pracę tak aby obsłużyć sprzedaż na eksport. Posiadane środki finansowe są wystarczające aby sfinalizować zwiększone zapasy towaru, potrzebne jednak będzie dofinansowanie w celu cyklicznego uczestnictwa w targach zagranicznych oraz podróżach służbowych w celu wyszukiwania klientów, mających na celu uzyskanie sprzedaży eksportowej. Planuje się też stworzenie systemu informatycznego mającego na celu współpracy z parterami zagranicznymi. Dotychczasowa działalność eksportowa ma charakter marginalny. Polegało to na nawiązywaniu kontaktów handlowych poprzez uczestnictwo w targach krajowych. Ponieważ sytuacja na polskim rynku jest trudna z uwagi na to że rynek biżuterii jest nasycony i nie rokuje perspektyw na szybkie zwiększenie sprzedaży, realną szansą na rozwój firmy jest zwiększenie eksportu. Pod tym względem dobrze rokują rynki naszych wschodnich sąsiadów, gdzie zapotrzebowanie na biżuterię srebrną nie jest zaspokojone i istnieją dobre warunki do nawiązania kontaktów handlowych a w konsekwencji do zwiększenia eksportu. Drugim obszarem gdzie planowana jest sprzedaż eksportowa jest Azja gdzie wybrano kraje Chiny i Tajlandię na ten obszar planuje się eksport biżuterii z bursztynu i srebra oraz unikatowe wyroby artystyczne z bursztynu. Większy eksport poprawi stabilność firmy i jej konkurencyjność co w przyszłości umożliwi podjęcie szerszej współpracy z lokalnymi producentami w dziedzinie badań nowych trendów we wzornictwie i nowych technologiach produkcji biżuterii. Jest to ważne gdyż branża jubilerska wymaga ciągłego wprowadzania nowości które wymagają stosowanie coraz bardziej zaawansowanych technik produkcji. Przykładem innowacyjnej produkcji są bransoletki typu Pandora, koraliki do tych bransolet, bransolety beads, bransolety z rzemieni połączone ze srebrem czy kamieniami. W celu tworzenia nowych wzorów i unikatowych kolekcji konieczne jest śledzenie najnowszych trendów we wzornictwie, poprzez uczestnictwo w targach branżowych, kontakty z jak największą ilością producentów oraz współpraca w celu stworzenia własnych niepowtarzalnych wzorów i kolekcji. Uzyskanie dofinansowania umożliwi wyjazdy na targi zagraniczne oraz wyjazdy w celu wyszukiwania i doboru partnerów na wybranych rynkach docelowych ma to na celu m.in. uzyskania inspiracji w zakresie najnowszych trendów we wzornictwie biżuterii. W poszukiwaniu nowości wprowadza się na bieżąco nowe wzornictwo wymagające coraz bardziej skomplikowanych technologii produkcji. Obecne badania rynku polegają na śledzeniu nowych trendów poprzez udział w targach krajowych, zapoznawania się z literaturą branżową, udział w prezentacjach i pokazach tematycznych. Dzięki pozyskaniu dofinansowania można będzie można łatwiej dotrzeć do światowych centrów kreujących najnowsze trendy i prezentujące najnowsze osiągnięcia w tym najważniejsze targi jubilerskie na świecie w Hong Kongu [ który obecnie należy do Chin ] Można też będzie przeznaczyć środki na wspólne z lokalnymi producentami badania rynku oraz finansowanie nowych technologii umożliwiające nadanie biżuterii unikalnych cech i wyglądu. Możliwe mogą być wspólne inwestycje w nowe technologie produkcji oraz w maszyny i urządzania powodujące podniesienie jakości wyrobów oraz atrakcyjności wytwarzanych wyrobów. Wnioskodawca posiada siły wytwórcze do znacznego zwiększenia produkcji i sprzedaży, posiada też doświadczoną wykwalifikowaną kadrę, główną barierą jest brak popytu na polskim rynku. W związku z tym rozwój sprzedaży eksportowej jest bardzo ważną strategią rozwoju firmy AG Jarosław Kunicki. 11

4. Chiny - opis rynku 12

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, języki urzędowe. 2 Położenie geograficzne: Powierzchnia: 9.597 tys. km. Łączna długość granic lądowych ponad 22,1 tys. km. Długość wybrzeża - 14,5 tys. km. ChRL graniczy z Afganistanem, Królestwem Bhutanu, Indiami, Kazachstanem, Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną, Kirgistanem, Laotańską Republiką Ludowo- Demokratyczną, Mongolią, Federacją Myanmaru, Nepalem, Islamską Republiką Pakistanu, Federacją Rosyjską, Tadżykistanem, Socjalistyczną Republiką Wietnamu. Chiny są państwem unitarnym, a ich terytorium dzieli się na: 22 prowincje, 5 regionów autonomicznych, 4 miasta wydzielone (Chongqing, Pekin, Szanghaj, Tianjin) oraz 2 specjalne regiony administracyjne (Hongkong i Makao). Ukształtowanie terenu ChRL jest bardzo zróżnicowane. Od nizin i niewysokich gór na wschodzie kraju, po wyżyny i wysokie pasma górskie (Himalaje) na południowymzachodzie. W północno-wschodniej części kraju leży rozległa Nizina Mandżurska, a na północnymzachodzie Pustynia Gobi. Państwo Środka jest zdominowane przez dorzecza dwu rzek: Jangcy oraz Huang He (Żółta Rzeka). 13

Ludność: Szacowana liczba ludności ChRL wynosi 1.335 mln. Około 92% populacji należy do grupy etnicznej Han. Pozostałe 8% (ponad 100 mln osób) to przedstawiciele 55 mniejszości etnicznych. 2 Obszar: Powierzchnia wynosi 9.597 tys. km. Stolica: Stolicą państwa jest Pekin (Beijing). Języki urzędowe: Językami urzędowymi są: mandaryński, języki mniejszości etnicznych w poszczególnych regionach kraju, angielski w Hong Kongu oraz portugalski w Makao. Warunki klimatyczne. Terytorium ChRL położone jest w 3 strefach klimatycznych: zwrotnikowej (południowo-wschodnia część kraju), podzwrotnikowej (część wschodnia, centralna oraz zachodnia) oraz umiarkowanej o przewadze klimatu kontynentalnego (część północna i północno-wschodnia). Temperatury wiosną wahają się od 10 do 22 C, latem nie są niższe niż 22 C, jesienią mieszczą się w przedziale 10 22 C, a zimą spadają poniżej 10 C. Główne bogactwa naturalne. Do najważniejszych bogactw naturalnych ChRL należą: antymon, aluminium, boksyty, cyna, cynk, diamenty, fosforyty, gaz ziemny, grafit, kaolin, łupki bitumiczne, magnetyt, mangan, miedź, molibden, ołów, ropa naftowa, rtęć, ruda uranu, ruda żelaza, sól kamienna, wanad, wolfram, węgiel kamienny, złoto. System walutowy, kurs i wymiana. Walutą ChRL jest yuan (renminbi-rmb). Jeden yuan (kuai) dzieli się na 10 jiao (mao), oraz na 100 fen (1 CNY = 10 jiao = 100 fen). W obiegu znajdują się banknoty o nominałach 1, 2 oraz 5 jiao, a także 1, 5, 10, 20, 50, 100 yuan oraz monety 1,2,5 fen, 1, 5 jiao (mao) oraz 1 yuan (kuai). Waluta chińska jest częściowo wymienialna, a jej kurs jest ustalany przez bank centralny w systemie płynnych notowań dziennych. Średni kurs wymiany RMB w stosunku do złotego polskiego z dnia 23 września 2010 roku wyniósł 1 CNY = 0,4396 PLN. Religia. ChRL jest państwem świeckim z wysokim wskaźnikiem ateistów. Do tradycyjnych chińskich religii należą: konfucjanizm (będący systemem etyczno-filozoficznym), taoizm oraz buddyzm. Ponadto 1,5% społeczeństwa stanowią muzułmanie, ok. 1,5% protestanci, ok. 1% katolicy, w tym 0,4% wyznawcy patriotycznego kościoła narodowego, a ok. 0,6% wyznawcy kościoła podziemnego uznającego zwierzchnictwo papieża. Infrastruktura transportowa (lotniska, porty, przejścia graniczne). Na terytorium ChRL znajduje się ponad 460 portów lotniczych. Główne lotniska znajdują się w: Chengdu, Dalian, Kantonie (Guangzhou), Hangzhou, Harbinie, Hongkongu, Kunmingu, Qingdao, Pekinie, Shenyang, Szanghaju, Tianjin, Urumqi, Xiamen i Xi'an. Łączna długość gazociągów w 2007 roku wynosiła 26.334 km, ropociągów 17.240 km, innych rurociągów ponad 6.000 km. Sieć kolejowa ChRL liczy 75.438 km, z czego 20.151 km zelektryfikowanych. Spośród 1.930.544 km dróg, 1.575.571 stanowią drogi asfaltowe (w tym 41.005 km to autostrady i drogi szybkiego ruchu), a 354.973 km to drogi nieutwardzone. Dodatkowo około 1,47 mln km jest zaliczana do kategorii "dróg wiejskich". 14

ChRL posiada około 2.000 portów morskich, z czego 130 jest dostępnych dla obcych bander. Oprócz Szanghaju, trzeciego, największego portu na świecie, do głównych portów ChRL należą: Dalian, Haikou, Jiujiang, Kanton, Lianyungang, Ningbo, Qingdao, Shantou, Shenzen, Tianjin, Xiamen, Yantai. Flota handlowa składa się z 3.497 jednostek (z czego 1.700 o tonażu 1.000 lub więcej ton). Chiny posiadają rozwiniętą, liczącą ok. 140 tys. km, sieć szlaków żeglugi śródlądowej, na którą składają się rzeki oraz liczne systemy kanałów. Głównymi lądowymi przejściami granicznymi ChRL są: Alataw, Baketu, Erenhot, Friendship Pass, Hunchun, Ji'an, Kunjirap, Manzhouli, Mohe, Nyalam (Zhangmu), Pingxiang, Ruili, Suifenhe, Tumen, Wanding, Xunke and Yadong. Obowiązek wizowy. Obywatele polscy udający się do ChRL, zobowiązani są posiadać ważną wizę (pobytową lub tranzytową)5. Istnieją wizy jednokrotnego, dwukrotnego oraz wielokrotnego wjazdu. Wyjazd z Chin kontynentalnych do Hongkongu lub Makao uznawany jest za opuszczenie terytorium ChRL. Wykaz świąt państwowych. Począwszy od 2008 roku zmianie uległ układ świąt państwowych. Zmniejszono znaczenie Święta Pracy (1 maja), Święta Narodowego, obchodzonego w rocznicę proklamowania ChRL (1 października), a w zamian podniesiono wagę ruchomych świąt związanych z tradycją chińską, tj. Nowy Rok (przełom stycznia/lutego), Święto Zmarłych (kwiecień), Święto Smoczych Łodzi (maj), Święto Środka Jesieni (wrzesień). 15

Ogólna charakterystyka polityki gospodarczej. Polityka gospodarcza rządu determinowana jest: założeniami 11-ego planu pięcioletniego na lata 2006-2010, postanowieniami 17-ego Zjazdu Komunistycznej Partii Chin (KPCh) z 2007 r. (przyjętymi do realizacji przez coroczną sesję parlamentu w marcu 2008 r.) oraz globalnym kryzysem finansowym. Przyjęta podczas 17 Zjazdu KPCh zasada naukowego rozwoju, zakłada ograniczenie uciążliwości rozwoju gospodarczego dla środowiska naturalnego oraz kontynuację reform i polityki otwarcia. Harmonijny rozwój ma być podporządkowany potrzebom ludzkim. Wysoka zależność gospodarki chińskiej od przemysłu wytwórczego oraz koniunktury na rynkach światowych, niekorzystnie odbiła się na sytuacji ekonomicznej ChRL w 2009 roku. Groźba recesji na rynkach państw wysokorozwiniętych sprawiła, że najważniejszym zadaniem polityki gospodarczej ChRL, stało się stymulowanie konsumpcji wewnętrznej, jako długookresowego mechanizmu stabilizującego wzrost gospodarczy. Wobec słabnącej wymiany handlowej i malejącego eksportu z Chin, zwiększono ulgi eksportowe na towary niektórych gałęzi przemysłu. Podjęto również działania zapobiegające dalszemu umacnianiu się yuana chińskiego (RMB) wobec dolara (USD). W 2009 roku średni kurs wymiany oscylował w granicach 1 USD = 6,83 RMB. Głównym instrumentem polityki gospodarczej zorientowanym na przeciwdziałanie pogłębianiu się załamania gospodarczego, był przyjęty w listopadzie 2008 r. pakiet stymulujący gospodarkę ChRL. Założenia pakietu obejmują ułatwienia m.in. w przyznawaniu kredytów bankowych, obniżki podatków, realizację dużych projektów infrastrukturalnych, a także reformę podatku VAT. Wartość pakietu" została oszacowana na 4 bln RMB, czyli ok. 586 mld USD. Środki te pozostają do dyspozycji w latach 2009 2010. W grudniu 2009 roku Rada Państwowa ChRL oceniła skuteczność pakietu stymulującego, wskazując na symptomy stabilizacji ekonomicznej oraz oznaki ożywienia. Według wstępnych danych średnioroczna dynamika PKB w 2009 r. wyniosła 8,7%.W związku z pozytywną oceną pakietu postanowiono kontynuować jego realizację, wprowadzając jednocześnie niewielkie korekty, odnośnie szczegółów dysponowania środkami. Rząd ChRL nie widzi potrzeby przygotowania kolejnego pakietu stymulującego, uznając, że dotychczasowy właściwie spełnia swoją rolę. Wzrost gospodarczy Zgodnie z danymi Narodowego Biura Statystycznego Chin (NBS), PKB w okresie styczeń grudzień 2009 r., osiągnął wartość 33.535,3 mld RMB, czyli około 5.210,45 mld USD (przy kursie wymiany 6,82 RMB za 1 USD). Średnioroczna dynamika wzrostu PKB na koniec 2009 wyniosła 8,7%. W ujęciu kwartalnym, wzrost PKB w I kw. wyniósł 6,1%, w II kw. 7,9%, w III kw. 8,9%, natomiast w IV kw. 10,7%. Na koniec 2009 r. wzrost PKB był najwyższy w produkcji przemysłowej (tzw. secondary industry) i wyniósł 9,5%. Nieco mniejsza dynamika miała miejsce w usługach (tzw. tertiary industry) i wyniosła 8,9%. Rolnictwo i przemysł wydobywczy (tzw. primary industry) zanotowały najmniejszy wzrost 4,2%. Największy udział w PKB ma produkcja przemysłowa i budownictwo (46,8%, 15.695,8 mld RMB, ok. 2.298,0 mld USD), nieco mniejszy usługi (42,6%, 14.291,8 mld RMB, ok. 2.092,5 mld USD), a najmniejszy rolnictwo i przemysł wydobywczy (10,6%, 3.547,7 mld RMB, ok. 519,4 mld USD). Na koniec I półrocza 2010 roku średnioroczna dynamika PKB wyniosła 11,1%. Najwyższy wzrost odnotowano w produkcji przemysłowej 13,2%, nieco niższy w usługach 9,6%, a najniższy w rolnictwie - 3,6%. 16

Inflacja Średnia wartość wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI) w okresie styczeń grudzień 2009 r. wyniosła 0,7%. Najwyższy wzrost wartości wskaźnika odnotowano w kategorii warzywa" 11,8%. Najwyższy spadek wartości wskaźnika odnotowano w kategorii wieprzowina" -18,4%. W I kwartale 2010 roku średnia wartość CPI wyniosła 2,6%. Najwyższy wzrost wartości odnotowano w kategorii warzywa" 20,5%, natomiast największy spadek w kategorii mięso" -1,1% oraz odzież" -1,1%. Inwestycje zagraniczne Wartość zrealizowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI) w Chinach w 2009 r. wyniosła 90,03 mld USD, co oznacza spadek o 2,6% (r./r.). Prawie 65% wszystkich inwestycji pochodzi z krajów Azji, głównie z Hongkongu 51,1%, Japonii 4,5%, Singapuru 4,0% i Korei Południowej 3,0%. W I kwartale 2010 roku wartość zrealizowanych FDI w Chinach wyniosła 23,8 mld USD, co oznacza wzrost o 7,2% r/r. Głównych inwestorów w Chinach (ok. 95% wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych) można podzielić na trzy grupy: (I) wysoko rozwinięte gospodarki, np.: USA, Niemcy, państwa azjatyckie: Japonia, Korea Płd.; (II) obszary z przewagą ludności etnicznie chińskiej bądź ze znaczącą chińską diasporą: Hongkong, Singapur, Tajwan; (III) tzw. raje podatkowe, przez które transferowany jest z reguły prywatny kapitał: Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Samoa I Kajmany. Struktura branżowa inwestycji zagranicznych w Chinach Wg danych na koniec czerwca 2010 roku największa część bezpośrednich inwestycji zagranicznych została ulokowana w sektorze wytwórczym. Wartość inwestycji wyniosła 24,6 mld USD, co stanowiło prawie 48% wszystkich inwestycji zagranicznych w Chinach. Sektor nieruchomości przyciągnął inwestycje o wartości 11,4 mld USD, co oznacza udział nieco ponad 22%. Duża część kapitału została ulokowana w inwestycjach w usługi leasingowe i działalność komercyjną (3,4 mld USD; 6,7%) oraz w sprzedaży hurtowej i detalicznej (3,2 mld USD; 6,3%). Sektor rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa przyciągnął inwestycje o wartości 0,89 mld USD (1,75%). Struktura geograficzna FDI w Chinach Zdecydowana większość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Chinach przypada na najbardziej rozwinięte prowincje wschodnie, których udział w całości inwestycji wynosi 85%. W skład prowincji wschodnich wchodzą: Pekin, Tianjin, Hebei, Liaoning, Szanghaj, Jiangsu, Zhejiang, Fujian, Shandong, Guangdong, Hainan. Na prowincje Chin środkowych przypada ok. 9% wszystkich inwestycji zagranicznych. (są to: Shanxi, Jilin, Heilongjiang, Anhui, Jiangxi, Henan, Hubei, Hunan). Około 6% inwestycji lokowanych jest w rejonach zachodnich Chin, czyli w prowincjach Mongolia Wewnętrzna, Guangxi, Sichuan, Chongqing, Guizhou, Yunnan, Shaanxi, Gansu, Qinghai, Ningxia, Xinjiang oraz Tybet. Inwestycje w środki trwałe W okresie styczeń czerwiec 2010 r., inwestycje w środki trwałe wzrosły o 25% (r/r) i wyniosły 11.418,7 mld RMB (ok. 1.674 mld USD). Największe inwestycje poczyniono w sektorze usługowym (5.484 mld RMB, wzrost o 28,4%), następnie w przemyśle i budownictwie (4.151 mld RMB, wzrost o 29%) 17

oraz w rolnictwie (168 mld RMB, wzrost o 17,8%). Źródłem inwestycji w środki trwałe są głównie fundusze własne przedsiębiorstw (61%), pożyczki krajowe (16,8%), fundusze państwowe (4,5%), inwestycje zagraniczne (1,5%). Rynek pracy i wielkość dochodu Wskaźnik bezrobocia na terenach zurbanizowanych nieznacznie rośnie i na koniec 2009 roku wyniósł 4,3%. Statystyki bezrobocia na terenach wiejskich nie są prowadzone, lecz szacuje się, że problem dotyczy ok. 120 mln osób. Dochód do dyspozycji per capita na terenach zurbanizowanych w 2009 r. wyniósł 17.175 RMB (co oznacza wzrost realny o 8,8% r/r). Dochód netto per capita na terenach wiejskich wyniósł 5.153 RMB (wzrost w ujęciu realnym o 8,2%). Handel zagraniczny Wartość międzynarodowej wymiany handlowej Chin na koniec czerwca 2010 r. oszacowano na poziomie 1.354,8 mld USD, w tym eksport 705 mld USD i import 649,8 mld USD. Dynamika wzrostu eksportu była niższa (35,2%), niż dynamika wzrostu importu (52,7%). Nadwyżka handlowa wyniosła 55,2 mld USD. Najwięksi partnerzy handlowi Chin Kraje UE pozostają największym partnerem handlowym Chin. Wartość dwustronnych obrotów po I półroczu 2010 r. wyniosła 219,4 mld USD, co oznacza wzrost o 37,1%. Wartość eksportu do krajów UE wyniosła 140,7 mld USD (wzrost o 36%). Import z krajów UE do Chin zamknął się kwotą 78,7 mld USD, co oznacza wzrost o 39,4%. Stany Zjednoczone są drugim największym partnerem handlowym Chin. Łączna wartość wymiany wyniosła 132,1 172 mld USD, co oznacza wzrost o 30,2%. Eksport Chin do Stanów Zjednoczonych wyniósł 124,5 mld USD (wzrost o 28,3%). Wartość importu do Chin zamknęła się kwotą 47,5 mld USD (wzrost o 35,6%). Japonia pozostaje trzecim największym partnerem handlowym Chin. Wartość obrotów po I półroczu 2010 r. zamknęła się kwotą 136,5 mld USD (eksport do Japonii 55,1 mld USD, import z Japonii 81,4 mld USD). Główne sektory gospodarki. Do głównych sektorów gospodarki zaliczyć można: _ górnictwo węgla kamiennego; _ przemysł metalurgiczny; _ przemysł maszynowy; _ przemysł tekstylny; _ przemysł petrochemiczny; _ przetwórstwo artykułów rolno-spożywczych; _ przemysł motoryzacyjny; _ przemysł obuwniczy oraz zabawkarski; _ przemysł elektroniczny (wraz z IT oraz sprzętem telekomunikacyjnym). 18

Górnictwo węgla kamiennego Złoża węgla w Chinach szacuje się na ponad 1.000 mld ton, co stanowi 13% światowych zasobów węgla kamiennego. Chiny są największym producentem i konsumentem tego surowca. Ilość wydobytego węgla na koniec marca 2010 roku ukształtowała się na poziomie 751,4 mln ton, co oznacza wzrost o 28,1% (r/r). W Chinach istnieje ok. 25 tys. kopalń (w chwili obecnej ok. 16 tys. małych). Większość kopalń usytuowana jest w centralnych Chinach. Rynek węgla jest rozdrobniony. Trzy największe firmy wytwarzają jedynie 15% całej produkcji, a na rynku istnieją, oprócz firm państwowych, także kolektywne i prywatne. Największy na świecie konglomerat zajmujący się wydobyciem węgla, Shenhua Group, posiada 9% rynku krajowego. Dwie kolejne (łącznie 15% produkcji krajowej) to China National oraz Datong Coal. Przemysł metalurgiczny Chiny są największym producentem stali na świecie. Jej produkcja gwałtownie wzrasta w ostatnich latach. W 2009 roku produkcja stali walcowanej wyniosła 692,4 mln ton, co oznacza wzrost o 18,5% (r/r). Większość produkcji stali pochodzi z niewielkich zakładów rozrzuconych po całym terytorium Chin. Na koniec czerwca 2010 r. produkcja stali walcowanej wyniosła 398,7 mln ton, co oznacza wzrost o 26,1%. Przemysł motoryzacyjny Pod koniec 2006 roku Chiny były trzecim największym producentem pojazdów mechanicznych po Stanach Zjednoczonych oraz Japonii. W 2008 r. Chiny wyprzedziły w liczbie wyprodukowanych samochodów osobowych Stany Zjednoczone stając się największym producentem aut na świecie. W 2009 roku wyprodukowano 13,8 mln pojazdów mechanicznych, czyli o 47,8% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W tej liczbie mieści się prawie 7,5 mln samochodów osobowych, ponad 2 mln autobusów oraz ponad 3,1 mln pojazdów ciężarowych. Chiny są miejscem lokalizacji fabryk motoryzacyjnych wszystkich czołowych producentów na świecie. Regulacje prawne dopuszczają najwyżej 50% udział partnerów zagranicznych w przedsięwzięciach w sektorze motoryzacyjnym w Chinach. Przemysł tekstylny W ostatnich latach przemysł tekstylny był motorem napędowym chińskiego eksportu, jednak w wyniku niedawnej recesji gospodarczej o zasięgu światowym, wartość eksportu wyrobów tekstylnych spadła. W celu ratowania branży rząd ChRL pod koniec 2008 r. (w lutym i kwietniu 2009 r. również), podniósł poziom ulg eksportowych dla producentów wyrobów tekstylnych. Szacuje się, że eksport do krajów UE, USA oraz Japonii stanowi ponad 50% wartości całości chińskiego eksportu tekstyliów. Na koniec 2009 roku jego wartość osiągnęła poziom 167 mld USD, co oznacza spadek o 10,1% (r/r). Głównymi bazami eksportowymi sektora są prowincje: Fujian, Guangdong, Jiangsu, Shandong, Szanghaj oraz Zhejiang. W ostatnim czasie odnotowano również znaczący wzrost produkcji i eksportu produkcji tekstylnej w innych prowincjach, tj. Xinjiang oraz Heilongjiang. 19

Sektor usługowy W 2009 roku udział usług w PKB Chin wzrósł o 8,9% (r/r) i wyniósł 1,43 mld RMB. Turystyka W 2009 r. Chiny odwiedziło ponad 21,9 mln turystów zagranicznych, co oznacza spadek ich liczby o prawie 10% (r/r). Analogicznie w w/w okresie zmniejszyły się również przychody z turystyki o ponad 2%, osiągając poziom 39,7 mld USD. Podnosząca się stopa życiowa powoduje wzrost zainteresowania Chińczyków turystyką zagraniczną. Zorganizowana turystyka chińska kierowana jest do ponad 100 krajów świata (w tym Polska), które uzyskały tzw. ADS (Approved Destination Status). Przewiduje się, że do 2020 roku Chińczycy staną się najliczniejszą nacją podróżującą po świecie. Chińskie regulacje umożliwiają zakładanie spółek jointventure lub przedsiębiorstw ze 100% udziałem kapitału zagranicznego w branży turystycznej. Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach o charakterze ekonomicznym. Chińska Republika Ludowa jest członkiem następujących organizacji: Organizacja Narodów Zjednoczonych, Światowa Organizacja Handlu, Światowa Organizacja Celna (WCO), Światowa Organizacja ds. Praw Własności Intelektualnej (WIPO), Azjatycki Bank Rozwoju, Afrykański Bank Rozwoju (jako członek spoza regionu), Organizacja Współpracy Gospodarczej Azja-Pacyfik (APEC), Rada Antarktyczna (jako obserwator), ASEAN (partner dialogowy)1, Bank Rozliczeń Międzynarodowych (BIS), Karaibski Bank Rozwoju, Organizacja ds. Rolnictwa i Żywności (FAO), Grupa G-24 (jako obserwator) oraz G-77, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Bank Światowy (wraz z IFC, IDA oraz MIGA), Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego, Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD), Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO), Południowoazjatycki Związek Współpracy Regionalnej - SAARC (jako obserwator), Szanghajska Organizacja Współpracy (SCO). Relacje gospodarcze z UE. Unia Europejska od rozszerzenia w 2004 roku stała się największym partnerem handlowym Chin. Natomiast Chiny są zaraz po Stanach Zjednoczonych drugim największym partnerem handlowym UE. Wartość dwustronnych obrotów handlowych na koniec 2009 r. wyniosła 364,0 mld USD. Wartość eksportu do krajów UE wyniosła 236,3 mld USD (spadek o 19,4%). Import z krajów UE do Chin zamknął się kwotą 127,7 mld USD, co oznacza spadek o 3,7%. Wartość dwustronnych obrotów po I półroczu 2010 r. wyniosła 219,4 mld USD, co oznacza wzrost o 37,1% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Wartość eksportu do krajów UE wyniosła 140,7 mld USD (wzrost o 36%). Import z krajów UE do Chin zamknął się kwotą 78,7 mld USD, co oznacza wzrost o 39,4%. Wzajemna wymiana handlowa stanowi najistotniejszą część współpracy pomiędzy UE a Chinami, choć rozwijane są również inne formy stosunków dwustronnych. Do głównych kwestii, które są poruszane zaliczyć należy m.in.: _ działania na rzecz większego zaangażowania Chin na arenie międzynarodowej; _ wsparcie Chin w zakresie transformacji społecznej w oparciu o przestrzeganie prawa oraz poszanowanie praw człowieka; 20

_ integracja Chin z gospodarką światową, poprzez wprowadzanie zasad światowego systemu wymiany handlowej oraz wsparcie w procesach reform społecznogospodarczych; _ promocja krajów UE w Chinach. Podstawowym dokumentem prawnym określającym wzajemną współpracę jest EU-China Trade and Cooperation Agreement" z 1985 roku. Rozpoczęto również negocjacje nowej umowy Partnership and Cooperation Agreement (PCA). W październiku 2006 roku przygotowano strategię EU-China Trade and Investment Competition and Partnership", której celem jest osiągnięcie wzajemnie korzystnych warunków wymiany handlowej. W strategii położono nacisk na korzyści płynące z otwarcia rynków i zwiększania konkurencyjności. Podkreślono potrzebę wsparcia podmiotów europejskich prowadzących działalność w Chinach, dla lepszego zrozumienia specyfiki tamtejszego rynku. 21

5. baza firm 32

33

34

Wykonawca opracowania Zlecający opracowanie 35