PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KL. IV- VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ W PROMNIKU PZO jest zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania w Szkole Podstawowej w Promniku. I. JAWNOŚĆ OCENIANIA 1. Nauczyciel na początku września każdego roku informuje uczniów o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania. 2. Nauczyciel informuje uczniów i rodziców o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych. 3. Ocenianiu podlegają wszystkie wymienione formy aktywności ucznia. 4. Oceny są jawne- zarówno dla ucznia, jak i rodziców (prawnych opiekunów). 5. Sprawdzone i ocenione prace klasowe, sprawdziany, dyktanda, testy, nauczyciel udostępnia uczniom na lekcji, a jego rodzicom na życzenie w czasie indywidualnych spotkań z nauczycielem. Inne prace pisemne po sprawdzeniu i ocenieniu przez nauczyciela uczniowie otrzymują do domu. 6. Na prośbę ucznia lub rodziców nauczyciel uzasadnia wystawiona ocenę. II. OBNIŻANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH 1. Nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologicznej (prawnych opiekunów) obniżyć wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe. 2. Warunki, sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów z upośledzeniem umysłowym dostosowuje się do indywidualnych potrzeb uczniów na podstawie orzeczenia publicznej lub niepublicznej (specjalistycznej) poradni psychologiczno pedagogicznej. a. Uczeń z niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim podlega ocenianiu według wymienionych wyżej zasad, ale wymagania na poszczególne oceny zostały obniżone o 15%. I tak: * 2 to 15%- 34% punktów możliwych do zdobycia; * 3 to 35-49%; * 4 to 50-64%; * 5 to 65-79%; * 6 to 80-100%. b. Uczeń z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym podlega ocenie opisowej. 1
III. FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Co będziemy oceniać? Częstotliwość w semestrze Ranga oceny Wypracowania klasowe. 2 prace 5 Sprawdzian gramatyczny 1-2 sprawdziany 5 Sprawdzian literacki 2 sprawdziany 5 Dyktanda 1-3 4 Ćwiczenia literackie, samodzielna praca na lekcji nie mniej niż 2 3 Praca domowa literacka nie mniej niż 3 3 Praca domowa (ćwiczenia językowe, ortograficzne i ) nie mniej niż 2 1 Czytanie 2 razy 2 Odpowiedzi ustne nie mniej niż raz 3 Estetyka zeszytu uczniowskiego raz 2 Recytacja raz 2 Kartkówki/ Lektury według potrzeb 3 Aktywność na lekcji indywidualnie 2 Aktywność pozalekcyjna (m.in. zaliczanie lektur dodatkowych, lekturnik) indywidualnie 5 Udział w konkursach szkolnych uczestnictwo laureaci 4 7 Udział w konkursach- etap rejonowy i powiatowy indywidualnie 10 Prace dodatkowe (pomoce, projekty, inne potrzebne materiały) indywidualnie 4 IV. OCENIANIE I POPRAWA PRAC PISEMNYCH 1. Prace klasowe i sprawdziany powinny być ocenione i oddane w ciągu dwóch tygodni; ocena wystawiana jest wg wymagań procentowych WZO: 30%- 2; 50%- 3; 70%- 4; 85%- 5; 95%- 6), a kartkówki, dyktanda, testy- w ciągu jednego tygodnia. 2
2. Każdy uczeń ma prawo do jednokrotnej poprawy oceny (niższej niż bardzo dobra)z pracy klasowej lub sprawdzianu, testu w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od chwili otrzymania oceny. 3. Poprawa prac pisemnych odbywa się w czasie wyznaczonym przez nauczyciela (po lekcjach lub przed lekcjami). 4. Ocena z poprawy pracy klasowej jest wpisywana do dziennika zamiast oceny poprawianej. 5. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na pracy klasowej uczeń ma obowiązek napisać ją w ciągu tygodnia od powrotu do szkoły, przy czym zachowuje prawo do poprawy pracy klasowej. 6. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na pracy klasowej uczeń ma obowiązek napisać ją w najbliższym wyznaczonym przez nauczyciela terminie. 7. Uczeń, który nie zgłosił się na umówioną poprawę traci prawo do poprawy kolejnej pracy klasowej. 8. Na uzasadniony wniosek uczniów może nastąpić zmiana terminu pracy klasowej. 9. Prace klasowe literackie są oceniane według następujących kryteriów: Załącznik nr 1. 10. Dyktanda podlegają ocenie według następujących zasad: 0- celujący 1- błąd ortograficzny I stopnia- bardzo dobry 2-3 błędy ortograficzne I stopnia- dobry 4 5 błędów ortograficznych I stopnia- dostateczny 6-7 błędów ortograficznych- dopuszczający 8 i więcej błędów ortograficznych I stopnia- niedostateczny Dwa błędy ortograficzne II stopnia oraz trzy błędy traktowane są jako jeden błąd ortograficzny. V. OCNIANIE INNYCH FORM AKTYWNOŚCI UCZNIA 1. Odpowiedzi ustne. termin odpowiedzi ustnych nie jest podawany do wiadomości ucznia. uczniowie mogą oceniać odpowiedzi ustne i uzasadniać swoje oceny przy ocenie odpowiedzi ustnej brany jest pod uwagę stopień opanowania i rozumienia materiału oraz poprawność języka mówionego nauczyciel dokonując oceny uzasadnia ją zakres sprawdzanych umiejętności i wiadomości dotyczy trzech ostatnich lekcji 2. Prace domowe Praca domowa może być zadawana codziennie oprócz dni poprzedzających ferie świąteczne i zimowe Formy sprawdzania prac domowych: - głośne przeczytanie pracy domowej przez ucznia pod kontrolą nauczyciela i samokontrola pozostałych uczniów - sprawdzanie ilościowe bez wystawienia oceny i komentarza z zapisaniem umownego symbolu 3
- sprawdzenie pracy domowej z wystawieniem oceny i komentarzem (podczas kontroli zeszytu) Trzy razy w ciągu semestru można zgłosić brak pracy domowej lub nie przygotowanie bez konsekwencji otrzymania oceny niedostatecznej Za nieusprawiedliwione nie odrobienie pracy domowej (brak zeszytu, zeszytu ćwiczeń) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Po dłuższej niż tydzień nieobecności uczeń nie będzie oceniany przez trzy dni. Zaległości powinien uzupełnić w ciągu tygodnia. Uczeń nie otrzymuje oceny niedostatecznej, gdy przed lekcją zgłosił, że nie potrafił w domu sam wykonać zadanej pracy, powinien jednak wówczas pokazać pisemne próby wykonania zadania. 3.Aktywność ucznia lekcyjna - aktywne uczestnictwo w lekcji (dyskusji, pogadance itp.) i udzielenie prawidłowych odpowiedzi, uzasadnianie swojego zdania - samodzielne wykonanie zadań w czasie lekcji - umiejętność współpracy w grupie (postępy w tej dziedzinie) pozalekcyjna - czynny udział i wysoka frekwencja z zajęciach koła polonistycznego potwierdzone przez nauczyciela prowadzącego- ocena bardzo dobra - zdobycie tytułu laureata szkolnych konkursów polonistycznych- ocena bardzo dobra lub celująca - tytuł laureata etapu międzyszkolnego konkursu polonistycznego- ocena celująca - wyniki na poziomie wyższym niż przeciętne w międzyszkolnych konkursach polonistycznych- ocena bardzo dobra 4. Prace dodatkowe (projekty, pomoce dydaktyczne, referaty, zeszyty lektur). nauczyciel przedstawia uczniom tematykę prac dodatkowych; oprócz propozycji nauczyciela uczeń może zaproponować pomysł na dodatkową pracę tematykę i formę wykonywania tych prac omawiają wspólnie nauczyciel i zainteresowany uczeń przy ocenie pracy dodatkowej bierze się pod uwagę: - zaplanowanie pracy (oryginalność) - staranność, rzetelność wykonania - prezentację swojej pracy całej klasie - użyteczność wykonanej pracy 5. Zeszyt przedmiotowy. estetyka zeszytu przedmiotowego sprawdzana jest nie mniej raz w semestrze; ocenie podlega staranne i systematyczne jego prowadzenie oraz systematyczność realizacji prac domowych 4
6. Uczeń powinien przeczytać zapowiedziane lektury w ustalonym przez nauczyciela terminie; ocenie podlega znajomość treści lektury (sprawdzona np. poprzez test). VII. KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA I ROCZNA 1. Śródroczna ocena klasyfikacyjna jest średnią ważoną ocen cząstkowych za formy aktywności wymienione w p. III zgodnie z określonymi tam wagami. 2. Końcowa ocena klasyfikacyjna jest średnią ważoną ocen cząstkowych za formy aktywności wymienione w p. III zgodnie z określonymi tam wagami i oceny śródrocznej z wagą 10. 3. Zasady i tryb przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego i poprawkowego określa WZO. Kryteria oceniania literackiej pracy klasowej z języka polskiego w klasach 4-6. Ocena Temat Kompozycja Styl Język Ortografia Interpunkcja Estetyka zapisu Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: celujący w pełni zrozumiał temat i wyczerpująco go rozwija, celowo dobiera materiał rzeczowy, twórczo go wykorzystuje, oryginalnie ujmuje temat, samodzielnie formułuje wnioski i opinie oryginalnie komponuje tekst, zachowuje właściwe proporcje miedzy częściami pracy stosuje bogatą urozmaiconą leksykę, dobiera styl zgodnie z zastosowaną formą wypowiedzi stosuje poprawną, urozmaiconą składnię i frazeologię sporadycznie popełnia błędy ortograficzne i b. dobry w pełni zrozumiał temat i wyczerpująco go rozwija, celowo dobiera materiał rzeczowy, interesująco ujmuje temat, samodzielnie formułuje wnioski i opinie wykazał się zmysłem kompozycyjnym i konsekwentnie gon realizuje, zachowuje właściwe proporcje między poszczególnymi częściami pracy stosuje bogatą, urozmaiconą leksykę, styl jest zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi stosuje poprawną, urozmaiconą składnię i frazeologię rzadko popełnia błędy ortograficzne i dobry w pełni zrozumiał temat i wyczerpująco go rozwija, właściwie dobiera materiał rzeczowy i celowo go wykorzystuje, umiejętnie porównuje, formułuje logiczne wnioski i opinie stosuje funkcjonalną wobec tematu, przejrzystą kompozycję, zachowuje właściwe proporcje miedzy poszczególnymi częściami pracy ( podlega ocenie od drugiego semestru kl IV) buduje jasną wypowiedź, stosuje bogatą leksykę, styl jest zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi w większości stosuje poprawną, urozmaiconą składnię i frazeologię popełnia nieliczne błędy ortograficzne i 5
dostateczny zrozumiał temat i poprawnie, choć nie w pełni go rozwija, na ogół właściwie dobiera materiał rzeczowy i w większości celowo go wykorzystuje, praca ma charakter odtwórczy, logicznie podsumowuje zawarte w pracy rozważania, popełnia drobne błędy rzeczowe i logiczne, próbuje formułować opinie stosuje trójdzielną kompozycję (podlega ocenie od drugiego semestru kl IV), tekst jest spójny buduje wypowiedź na ogół jasną, stosuje niezbyt bogatą leksykę, stara się aby styl był zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi popełnia nieliczne błędy składniowe, fleksyjne, leksykalne i frazeologiczne popełnia błędy ortograficzne i dopuszczający nie zrozumiał tematu w pełni i niekonsekwentnie go realizuje, występuje powierzchowność i schematyczność myśli i sądów, brakuje ocen i uogólnień nie stosuje trójdzielnej kompozycji, proporcje miedzy częściami pracy są zachwiane (nie dotyczy kl IV) ma trudności w budowaniu wypowiedzi, występuje uboga leksyka, brak świadomości łączenia stylu z wybraną formą wypowiedzi popełnia liczne błędy składniowe, fleksyjne, leksykalne i frazeologiczne popełnia liczne błędy ortograficzne i niedostateczny nie rozumie tematu i niewystarczająco go rozwija, brak wniosków i uogólnień, popełnia liczne błędy rzeczowe i logiczne redaguje wypowiedź chaotyczną ma wyraźne trudności w budowaniu wypowiedzi, występuje bardzo uboga leksyka, nie dostosowuje stylu do formy wypowiedzi popełnia rażące błędy językowe ( składniowe, fleksyjne, leksykalne i frazeologiczne) popełnia liczne, rażące błędy ortograficzne i Kryteria oceniania z zakresie treści programowych z języka polskiego. Ocena celująca Uczeń: opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej, 6
posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem oraz poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach (pełni funkcję asystenta nauczyciela) i zajęciach pozalekcyjnych, z powodzeniem bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów, wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe, współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera, wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze (kreatywność) przy odbiorze i analizie tekstów oraz tworzeniu wypowiedzi. Ocena bardzo dobra Uczeń: opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować je samodzielnie, podejmuje próby interpretacji, posługuje się bogatym słownictwem i poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, 7
aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, w większości poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe. Ocena dobra Uczeń: w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje zadania o niewielkim lub średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela trudne, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, samodzielnie odnajduje w nich informacje, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych, bierze czynny udział w lekcji, wykonuje prace domowe, czasem także nieobowiązkowe. 8
Ocena dostateczna Uczeń: częściowo opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie wykonuje tylko zadania łatwe; trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje przy pomocy nauczyciela, odnajduje w tekście informacje podane wprost, rozumie dosłowne znaczenie większości wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia błędy językowe, ortograficzne i stylistyczne; wypowiedzi cechuje ubogie słownictwo, wypowiada się krótko, ale wypowiedź jest na ogół uporządkowana, niekiedy popełnia rażące błędy językowe zakłócające komunikację, rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje obowiązkowe prace domowe, ale popełnia w nich błędy. Ocena dopuszczająca Uczeń: opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej, większość zadań, nawet bardzo łatwych, wykonuje jedynie przy pomocy nauczyciela, czyta niezbyt płynnie, niewłaściwie akcentuje wyrazy, nie stosuje odpowiedniej intonacji, ma problemy z czytaniem tekstów kultury, ale podejmuje próby ich odbioru, 9
nie potrafi samodzielnie analizować i interpretować tekstów, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia rażące błędy utrudniające komunikację, ma ubogie słownictwo i trudności z formułowaniem nawet prostych zdań, nie jest aktywny na lekcjach, ale wykazuje chęć do pracy, stara się wykonywać polecenia nauczyciela, pracuje niesystematycznie, wymaga stałej zachęty do pracy, często nie potrafi samodzielnie wykonać pracy domowej, ale podejmuje próby. Ocena niedostateczna Uczeń: nie opanował nawet podstawowych wiadomości, ma bardzo duże braki w wiedzy i umiejętnościach z zakresu podstawy programowej, ma kłopoty z techniką czytania, nie odnajduje w tekście informacji podanych wprost, nie rozumie dosłownego znaczenia wielu wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, nie wykonuje zadań ani poleceń nauczyciela, wykazuje się niechęcią do nauki, zaniedbuje wykonywanie prac domowych, nie angażuje się w pracę grupy. 10
Wypowiedzi pisemne Wypowiedzi ustne Nauka o języku Ortografia Kryteria oceniania z zakresie treści programowych z języka polskiego w kl. IV Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - redaguje proste teksty, tj. opis, opowiadanie, dialog, plan, list - prowadzi zeszyt - doskonali pismo - czyta ze zrozumieniem proste teksty literackie - wypowiada się względnie poprawnie - samodzielnie lub z pomocą nauczyciela buduje krótkie wypowiedzi - rozpoznaje poszczególne części mowy: rzeczownik, czasownik, przymiotnik - zna podstawowe zasady ortograficzne i - poprawia dyktanda - przestrzega zasad kompozycyjnych: opisu, opowiadania odtwórczego, listu, planu, dialogu, - pisze stylem jasnym i komunikatywnym - odrabia większość prac domowych - przeczytał lektury - potrafi wyróżnić środki stylistyczne w wierszu: epitet, porównanie - zna cechy gatunkowe baśni - wypowiada się w sposób logiczny i uporządkowany - potrafi odróżnić podstawowe składniki świata przedstawionego - odróżnia zdanie pojedyncze od zadania złożonego - rozpoznaje: rzeczownik, czasownik, przymiotnik - potrafi wyodrębnić w zdaniu podmiot, orzeczenie - zna i stosuje, na miarę swoich możliwości, zasady ortograficzne: rz/ż/ó/u/ch/h/ą,ę/em, en, om, wielka i mała litera - czyni postępy w poprawach dyktand -poprawnie redaguje: plan, opis, dialog, twórcze opowiadanie, list - posługuje się cytatami - unika powtórzeń, - prowadzi starannie i systematycznie zeszyt przedmiotowy doskonali charakter pisma - aktywnie pracuje na lekcji - wypowiedzi dotyczą zadawanych pytań, poleceń - mówi na temat - dba o kulturę języka - unika powtórzeń - mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą - przeczytał podstawowe lektury - eliminuje potok składniowy - stosuje wyrazy bliskoznaczne - odróżnia wyraz bliskoznaczny od wyrazu pokrewnego - rozpoznaje i poprawnie stosuje poszczególne części mowy - stosuje poprawna interpunkcję w zdaniach złożonych - rzadko popełnia błędy ortograficzne Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował treści programowych przewidzianych na ocenę dopuszczającą. - wypowiedzi pisemne są całkowicie poprawne pod względem logicznym, kompozycyjnym - bezbłędnie posługuje się formami wypowiedzi: opis, list, opowiadanie, plan, dialog - płynnie czyta - wykazuje się dużym stopniem rozumienia czytanego tekstu - wygłasza teksty literackie z pamięci z właściwą intonacją i interpunkcją - mówi na temat, wyczerpująco - buduje zdania poprawne składniowo - świadomie rozwija swoje umiejętności językowe - mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, we właściwym tempie - potrafi rozpoznać narratora w baśni i opowiadaniu oraz osobę mówiącą w wierszu - potrafi odróżnić w utworze elementy świata przedstawionego - rozpoznaje i odmienia odmienne części mowy - odróżnia zdanie od równoważnika zdania - zna i rozpoznaje części zdania - zna rodzaje głosek - poprawnie akcentuje wyrazy i sylaby - zna środki stylistyczne: porównanie, przenośnia, epitet, uosobienie - zna budowę słownika ortograficznego i umie z niego samodzielnie korzystać - zachowuje poprawna ortografię - świadomie kontroluje pisownię wyrazów - redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu - bierze udział w konkursach związanych z językiem polskim - sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć (w zależności od potrzeb) lub redaguje formy wykraczające poza program szkoły podstawowej - wykazuje się dojrzałością myślenia i wnioskowania - stosuje różne formy wypowiedzenia, dostosowuje je do sytuacji mówienia - mówi w sposób oryginalny, ciekawy., przemyślany - potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy dzięki sposobowi mówienia - twórczo i samodzielnie rozwija zainteresowania polonistyczne - nie popełnia błędów językowych - posługuje się wypowiedzeniami różnego typu - pisze poprawnie wyrazy, wyrażenia i zwroty, będące wyjątkami lub nowo poznawane 11
Kryteria oceniania z zakresie treści programowych z języka polskiego w kl. V Wypowiedzi ustne Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - redaguje proste teksty, tj. opis, opowiadanie odtwórcze, dialog - prowadzi zeszyt - doskonali pismo - pisze stylem jasnym i komunikatywnym - przestrzega zasad kompozycyjnych: opisu, opowiadania odtwórczego, listu, planu, dialogu - odrabia większość prac domowych - pisze kształtne i czytelne litery - redaguje prace twórcze, samodzielne, zgodne z przyjętym tematem - stosuje cytaty - unika powtórzeń - redaguje: plan, opis, dialog, twórcze opowiadanie, charakterystykę, list - wypowiedzi pisemne są całkowicie poprawne pod względem logicznym, kompozycyjnym, wykazuję się indywidualizmem myślowym - bezbłędnie posługuje się formami wypowiedzi: opis, list, opowiadanie, plan, charakterystyka, dialog, sprawozdanie, zaproszenie - sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć (w zależności od potrzeb) lub redaguje formy wykraczające poza program szkoły podstawowej - redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu Wypowiedzi pisemne Nauka o języku - czyta ze zrozumieniem proste teksty literackie - wypowiada się względnie poprawnie - samodzielnie lub z pomocą nauczyciela buduje krótkie wypowiedzi - rozpoznaje poszczególne części mowy: rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek - wypowiada się w sposób logiczny i uporządkowany - potrafi odróżnić podstawowe składniki świata przedstawionego - przeczytał zalecane lektury, np. W pustyni i w puszczy H. Sienkiewicza,, Tajemniczy ogród F.E. Burnetta - odróżnia zdanie pojedyncze od zdania złożonego - rozpoznaje: rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek, przyimek, liczebnik - aktywnie pracuje na lekcji - wypowiedzi dotyczą zadawanych pytań, poleceń - mówi na temat - dba o kulturę języka - unika powtórzeń - mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą - przeczytał podstawowe lektury oraz wybór legend i podań polskich i obcych, a także wybór mitów greckich - stosuje wypowiedzenie pojedyncze i złożone - eliminuje potok składniowy - stosuje wyrazy bliskoznaczne - rozpoznaje i poprawnie stosuje poszczególne części mowy - płynnie czyta - wykazuje się dużym stopniem zrozumienia czytanego tekstu - wygłasza teksty literackie z pamięci z właściwą intonacją i interpretacją - mówi na temat, wyczerpująco - buduje zdania poprawne składniowo - świadomie rozwija swoje umiejętności językowe - mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, we właściwym tempie - rozpoznaje i odmienia odmienne części mowy, a także wskazuje przysłówek i przyimek - odróżnia zdanie od równoważnika zdania - zna i rozpoznaje części zdania - odróżnia zdania złożone współrzędnie od zdań złożonych podrzędnie - zna rodzaje głosek - poprawnie akcentuje wyrazy i sylaby - wykazuje się dojrzałością myślenia i wnioskowania - stosuje różne wypowiedzenia, dostosowując je do sytuacji mówienia - mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyślany - potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy dzięki sposobowi mówienia - twórczo i samodzielnie rozwija zainteresowania polonistyczne - nie popełnia błędów językowych, posługuje się różnego typu wypowiedzeniami - stosuje wyrazy, zwroty i wyrażenia wzbogacające wypowiedź Ortografia - zna podstawowe zasady ortograficzne i - poprawia dyktanda - zna i stosuje, na miarę swoich możliwości, zasady ortograficzne: rz/ż/ó/u/ch/h ą, ę/em, en, om, on/ wielka i mała litera - czyni postępy w poprawach dyktand - stosuje poprawną interpunkcję w zdaniach złożonych - rzadko popełnia błędy ortograficzne - stosuje poprawną interpunkcję w różnego typu wypowiedzeniach] - zachowuje poprawna ortografię - świadomie kontroluje pisownię wyrazów - samodzielnie korzysta ze słownika ortograficznego w niepewnych sytuacjach - świadomie wprowadza różnorodną interpunkcję - pisze poprawnie wyrazy, wyrażenia i zwroty będące wyjątkami lub nowo poznawane 12
Kryteria oceniania z zakresie treści programowych z języka polskiego w kl. VI Formy wypowiedzi pisemnych Opowiadanie Opis Streszczenie Charakteryzowanie postaci Sprawozdanie List Notatka z lektury Pisma użytkowe Wypowiedzi ustne Nauka o języku Ortografia Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela redaguje wypowiedź zbliżoną do wymaganego tematu. Stara się zachować formę wypowiedzi, lecz zdania są za krótkie, zawierają liczne błędy składniowe, powtórzenia. Poprawnie zapisuje dialog, ma kłopoty z wprowadzeniem dialogu w tekst ciągły. Uczeń wypowiada się krótko, chaotycznie, ma problem z odpowiedzią na temat, nie panuje nad potokiem składniowym, nie dysponuje bogatym słownictwem. Uczeń rozpoznaje czasowniki oraz wykonawcę czynności, uzupełnia zdania odpowiednimi formami czasownika, rozpoznaje osobowe formy czasownika, uzupełnia zdania zaimkami, rozpoznaje orzeczenie czasownikowe w zdaniach, rozpoznaje rzeczowniki; na ogół rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniach nierozwiniętych, dostrzega zdania, w których nie ma podmiotu, dostrzega związek rzeczownika z przymiotnikiem w zdaniu, związek czasownika z innymi wyrazami, rozpoznaje przymiotniki, przysłówki, zdanie złożone, wskazuje orzeczenie w zdaniach złożonych. Uczeń odwzorowuje pisownie poznawanych wyrazów z cząstką by, z ż/ rz/ ó/h/ch Uczeń samodzielnie redaguje wypowiedź, ale nie występują wszystkie elementy, temat ujęty został powierzchownie, posługuje się zdaniami krótkimi, często występują błędy składniowe, lecz zachowana jest logika wypowiedzi. Eliminuje potok składniowy, nie zawsze stosuje poprawną interpunkcję, wprowadza dialog w tekst ciągły. Uczeń wypowiada się starając zachować wymaganą formę wypowiedzi, mówi krótko na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnień, zachowuje poprawny szyk wyrazów, dobiera słowa, stara się unikać powtórzeń. Uczeń określa poznane formy czasownika, stara się określić stronę czasownika, zamienia formy osobowe na nieosobowe, stara się wskazać zaimki, różne orzeczenia w zdaniach; rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniach nierozwiniętych, stara się wyjaśnić dlaczego w niektórych zdaniach nie ma podmiotów; nazywa wskazane części mowy, stara się rozpoznać okoliczniki i stopniować różne przymiotniki, przysłówki, wskazuje spójniki podrzędności i współrzędności oraz części składowe w zdaniach złożonych. Uczeń zna reguły dotyczące pisowni cząstki by, wyrazów z ż/rz/ó/h/ch ; na ogół poprawnie zapisuje zakończenia ski, -cki, -dzki, -stwo, -ctwo, -dztwo, -źba, -izm, -yzm oraz nie z różnymi częściami mowy. Uczeń samodzielnie redaguje wypowiedź, zachowując formę, redaguje prace twórcze, ale nieoryginalne, zgodne z przyjętym schematem, sposobem interpretowania (ujęcia) tematu. Stosuje wypowiedzi złożone, występują nieliczne błędy składniowe, unika powtórzeń, stosuje dialog w tekście ciągłym Uczeń mówi na temat, popełnia nieliczne błędy składniowe, mówi płynnie, bez powtórzeń, dba o kulturę języka, nawiązuje kontakt z odbiorcą. Uczeń przekształca tekst zmieniając formy czasownika, dostrzega różnice treści, wynikające z użycia strony czasowników, rozpoznaje zaimki różnego typu, rozpoznaje orzeczenie imienne, wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia; wyjaśnia dlaczego w niektórych zdaniach nie ma podmiotów, rozpoznaje przydawkę, okoliczniki, stopniowanie proste, regularne i nieregularne przymiotników i przysłówków; rozpoznaje zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie. Uczeń na ogół poprawnie pisze cząstkę by w trybie przypuszczającym czasownika; na ogół pisze poprawnie poznane wyrazy z ż/ rz/ ó/h/ch; poprawnie zapisuje zakończenia ski, -cki, -dzki, -stwo, -ctwo, -dztwo, -źba, -izm, - yzm oraz nie z różnymi częściami mowy. - Uczeń swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi, wyczerpał temat, zna zagadnienia, redaguje prace twórcze, oryginalne, zawierające własny pogląd na dany temat, nasycone określeniami, słownictwem najpełniej oddającym poruszany temat. Zachowana jest poprawna składnia, unika powtórzeń i błędów składniowych. Uczeń swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi, mówi na temat, wyczerpująco, dobierając zróżnicowane słownictwo, stosowne do tematu. Uczeń stosuje różne formy czasownika, posługuje się czasownikami w różnych formach strony; rozpoznaje zaimki różnego typu, określa ich funkcję w zdaniu, przekształca zdania, stosując zaimki; stosuje różne typy orzeczeń w zależności od formy wypowiedzi; określa typ podmiotu, stosuje zdania bezpodmiotowe, rozwija zdania, stosując przydawki, okoliczniki, przymiotniki i przysłówki w różnych stopniach; buduje i stosuje zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie. Uczeń poprawnie pisze cząstkę by w trybie przypuszczającym czasownika; pisze poprawnie poznane wyrazy ż/ rz/ ó/h/ch; poprawnie pisze cząstkę nie z przymiotnikami i przysłówkami w różnych stopniach. 13
14