Zestaw animacji o tolerancji MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Nie wszyscy są czarni albo biali. Niektórzy są w kratkę. 2. Karta pracy. (str. 5) stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, 00-153 warszawa, tel. +48 22 530 66 40, fax +48 22 831 06 63, www.nhef.pl
Opracowała: Paulina Krześniak SCENARIUSZ LEKCJI Temat: Nie wszyscy są czarni albo biali. Niektórzy są w kratkę. CELE LEKCJI rozwijanie w uczniach wrażliwości estetycznej przez kontakt ze sztuką filmową; ćwiczenie umiejętności rekonstruowania poznanej fabuły; zachęcenie uczniów do rozmowy na poruszane w filmach tematy (brak akceptacji, wykluczenie, odrzucenie, bycie sobą); kształcenie umiejętności formułowania dłuższych wypowiedzi mówionych i pisanych; rozwijanie wyobraźni. METODY I FORMY PRACY pogadanka burza mózgów karta pracy: ćwiczenia pisemne, kolorowanie, rysowanie quiz dyskusja wspólna tożsamość ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS zestaw filmów animowanych, które uczniowie zobaczą w kinie, karty pracy dla wszystkich uczniów. 1 lekcja PRZEBIEG LEKCJI 1. Wprowadzenie: Nauczyciel przypomina dzieciom tytuły filmów, które obejrzały i pyta, który z nich spodobał im się najbardziej. Uczniowie proszeni są uzasadnianie swoich opinii. 2. Pogadanka: Prowadzący pyta dzieci, o czym opowiada film pt. Przygoda w paski. Pod kierunkiem nauczyciela uczniowie streszczają fabułę filmów (film opowiada o pasiastej słonicy w biało-czarne pasy odrzuconej przez stado białych słoni i o pasiastym słoniu wykluczonym ze stada słoni czarnych. Gdy pasiaste słonie się spotykają, zakochują się w sobie i postanawiają żyć razem. Parze słoni rodzi się kilkoro słoniątek w kratkę). Prowadzący prosi także dzieci, by zastanowiły się, co różni film o słoniach od dwóch pozostałych animacji (chodzi o to, że jest to film niemy i nie pada w nim ani jedno słowo). 3. Karta pracy: Nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie dobrze moment, w którym para nietypowych słoni się spotyka i wyobrazili sobie, co słoń mógł wtedy powiedzieć słonicy i co ona odpowiedziała. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy i prosi o zapisanie dialogu pod poleceniem
pierwszym. Wcześniej nauczyciel przedstawia lub przypomina dzieciom zasady zapisu dialogu. Wybrani lub chętni uczniowie czytają swoje dialogi w parach z koleżankami lub kolegami z ławki. 4. Pogadanka: Prowadzący pyta uczniów, czy brak słów utrudniał im zrozumienie filmu. Jeśli tak, czego nie zrozumieli, jeśli zaś nie dlaczego tak się stało? Następnie nauczyciel pyta dzieci, jakie emocje wzbudził w nich film? Możliwe odpowiedzi: współczucie, smutek, żal, złość na inne słonie, wzruszenie, radość z powodu spotkania nietuzinkowej pary. Ostatnie pytanie ma skłonić uczniów do nazwania powodu, dla którego kraciaste słonie budziły tak silną niechęć w swoich stadach. Nauczyciel podkreśla, że powodem tym była inność i odmienność głównych bohaterów, fakt, że nie byli oni ani czarni, ani biali. 5. Porządkowanie fabuły metodą dopowiadania: Nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie fabułę filmu pt. Zagubiona gąsieniczka. Począwszy od pierwszego ucznia klasa odtwarza fabułę przez dopowiadanie: każdy uczeń dodaje jedno zdanie do tego, co zostało powiedziane wcześniej. 6. Karta pracy: Uczniowie proszeni są o wykonanie polecenia drugiego z kart pracy. 7. Quiz: Nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie treść filmu pt. Owadeusz i trąba. Następnie zadaje dzieciom pytania dotyczące tego filmu. Po każdym pytaniu uczniowie zgłaszają swoją chęć odpowiedzi przez podniesienie ręki. Ucznia, który odpowie poprawnie na największą liczbę pytań można nagrodzić plusem lub oceną. Przykładowe pytania wraz z odpowiedziami: Dlaczego ojciec Owadeusza opuścił rodzinę? (Ojciec nienawidził tańca nowoczesnego, który kochała matka Owadeusza) Na jakim instrumencie uczył się grać Owadeusz? (Na trąbie) Jakim owadem była Eliza, w której zakochał się Owadeusz? (Biedronką) Kto pomagał głównemu bohaterowi zbliżyć się do Elizy? (Wujek) Jakie owady w mieście zajmowały się głównie odchudzaniem i salutowaniem? (Patyczaki) Czyje przemówienie zakończyło się kompletną katastrofą? (Burmistrza) Czyj pomnik stanął w centralnym punkcie miasta? (Owadeusza) 8. Dyskusja: Nauczyciel pyta uczniów, co jeszcze poza elementami wymienionymi wcześniej łączy wszystkie obejrzane przez dzieci filmy. Nauczyciel naprowadza klasę na odpowiedź, że jest to temat odmienności, braku akceptacji ze strony innych. Dotyczy on zarówno pasiastych słoni, zagubionej gąsieniczki i Owadeusza. Każda z historii kończy się jednak dobrze: bohaterowie albo przechodzą niezwykłą przemianę, albo znajdują akceptację, a nawet uznanie i miłość. Nauczyciel pyta uczniów, czy ich zdaniem bycie tak mocno odróżniającym się od otoczenia ma więcej wad czy zalet? Jakie są dobre, a jakie złe strony bycia innym? Możliwe odpowiedzi: Złe strony bycia odmiennym: - bycie nielubianym, nieakceptowanym, wykluczanym ze wspólnych zajęć; - poczucie osamotnienia, odrzucenia, smutek; - trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi, spadek poczucia pewności siebie. Dobre strony bycia odmiennym: - bycie kimś wyjątkowym, niezwykłym, oryginalnym - pewność, że jeśli się z kimś zaprzyjaźnimy, znaczy to, że ta osoba w pełni nas akceptuje oraz szanuje i ceni. 9. Karta pracy: Dyskusja staje się punktem wyjścia do wykonania polecenia trzeciego z kart pracy. Po zakończeniu pracy nauczyciel sprawdza zadania. 10. Pogadanka: Nauczyciel podkreśla, jak ważny jest szacunek i akceptacja dla innych. Zwraca uwagę, że każdy z nas pod jakimiś względami różni się od większości ludzi, np. jest dużo niższy, dużo grubszy, ma nietypowe hobby, słabo radzi sobie w sporcie albo ma inny kolor skóry. Prowadzący wyjaśnia, że
postawę poszanowania inności oraz akceptacji dla ludzi bez względu na to, jak bardzo się od nas różnią, nazywamy TOLERANCJĄ. 11. Wspólna tożsamość: Prowadzący zwraca uwagę dzieci na to, że jak pokazuje choćby przykład pasiastych słoni nawet bardzo nietypowe cechy dzielimy zwykle z kimś jeszcze. Stwierdzenie to staje się punktem wyjścia do zabawy we wspólną tożsamość. Uczniowie muszą wstać z krzeseł, gra wymagać będzie od nich chodzenia po sali. Nauczyciel podaje hasło, np. ulubiony zespół, ulubiona potrawa itp., zadaniem uczniów jest dowiedzieć się poprzez rozpytywanie, którzy koledzy i koleżanki lubią to samo i ustawieniu się z nimi w jednej grupie. Nauczyciel pyta każdą z grup, co ją łączy, a potem podaje kolejne hasło według którego dzieci znów się określają i ustawiają. 12. Zabawa kończy lekcję, nauczyciel prosi uczniów, by w domu wykonali ostatnie polecenie z kart pracy.
Karta pracy Zadanie 1. Co mógł powiedzieć pan słoń do pani słonicy, gdy spotkali się po raz pierwszy? Co ona odpowiedziała? Zapisz swoją propozycję. Zadanie 2. Pokoloruj motyla, w którego zamieniła się zagubiona gąsieniczka, najpiękniej, jak potrafisz. Z lewej strony narysuj, jak bohaterka filmu wyglądała przed przemianą.
Zadanie 3. Zamaluj na kolor zielony te kratki w konturach rysunku, w które wpisane zostały dobre strony bycia kimś zupełnie innym niż wszyscy, zaś na kolor czerwony te kratki, w które wpisane zostały złe strony takiej odmienności. Pozostałą część rysunku pokoloruj według własnego uznania, tak aby Twój słoń był absolutnie wyjątkowy! Zadanie 4. Co, Twoim zdaniem, najbardziej różni Cię od innych i czyni Cię wyjątkowym/wyjątkową?