Komunikacja Komunikacja Transport przemieszczanie osób, towarów i energii na odległość Łączność przekazywanie informacji na odległość Poziom podstawowy Rozwija się od początków XX wieku Obecnie to najważniejszy środek transportu na lądzie Ma najważniejsze znaczenie na krótkich i średnich dystansach Gęstość sieci dróg zależy od gęstości zaludnienia i stopnia rozwoju gospodarczego kraju największa jest w gęsto zaludnionych KWR (Europa Zachodnia i Japonia) Szczególną rolę odgrywają drogi szybkiego ruchu (najdłuższą sieć autostrad posiada USA, a najgęstszą sieć Holandia Najbardziej elastyczny środek transportu Niskie koszty transportu na krótkich i średnich dystansach Przewozi towary od drzwi do drzwi Powoduje duże zanieczyszczenie środowiska Duża liczba wypadków Niewielka ładowność LOS ANGELES 1
Rozwija się od pierwszej połowy XIX wieku Od początku XX wieku zaczyna trać na znaczeniu rozwija się transport samochodowy Przewozi się nim towary masowe na znaczne odległości oraz ludzi zarówno na duże odległości, jak i w obrębie aglomeracji miejskich (metro i kolej podmiejska) Największa gęstość sieci kolejowej występuje w krajach Europy Środkowej oraz w Japonii Przykłady krajów bez linii kolejowych: Islandia, Afganistan, Niger, Czad, W KWR długość i gęstość sieci kolejowej maleje zamykane są nierentowne lokalne linie. Natomiast linie główne są modernizowane (automatyzacja i komputeryzacja ruchu kolejowego, zwiększenie prędkości pociągów) W krajach słabiej rozwiniętych powstają nadal nowe linie kolejowe najwięcej nowych inwestycji powstaje w Chinach (zbudowano linię kolejową do Tybetu oraz powstaje sieć szybkich kolei) Szybkie koleje są konkurencyjne czasowo wobec samolotów na trasach do 1000 km, ponieważ podróżny nie traci czasu na dojazdy na lotnisko oraz na odprawę lotniskową Przykłady szybkich kolei: TGV (Francja), Shinkansen (Japonia), Pendolino (Włochy), ICE (Niemcy) Najdłuższa linia kolejowa świata: Kolej Transsyberyjska (około 9300 km długości) łącząca Moskwę z Władywostokiem Najwyżej położona linia kolejowa świata: kolej do Lhasy (stolicy Tybetu) max. wysokość ponad 5000 m n.p.m. Duża ładowność Tani na duże odległości Mniejsze zanieczyszczenie powietrza niż w przypadku transportu samochodowego Mała elastyczność Rzadko przewozi towary od drzwi do drzwi Różne systemy kolejowe obowiązujące w poszczególnych krajach 2
Kolej do Tybetu Linia kolejowa do Tybetu TGV Transport morski Służy głównie do przewożenia towarów między różnymi krajami (obsługuje handel zagraniczny) Rzadziej służy do przewożenia produktów między portami tego samego kraju (żegluga kabotażowa) Wykonuje największą pracę przewozową spośród wszystkich środków transportu Największe porty morskie świata to: Singapur, Szanghaj i Rotterdam Transportem morskim przewozi się głównie surowce mineralne (ropę naftową, gaz ziemny, węgiel oraz rudy metali) oraz zboża. Istnieją wyspecjalizowane statki do przewożenia konkretnych towarów np.: bananowce, gazowce, samochodowce. 3
Transport morski Największe floty statków posiadają kraje dominujące w gospodarce światowej (USA, Chiny, Japonia, Wlk. Brytania) oraz kraje o dużych tradycjach żeglarskich (Norwegia, Grecja, Indonezja) Wielkie floty posiadają także kraje taniej bandery, czyli państwa, gdzie rejestrują swoje spółki żeglugowe armatorzy z KWR ze względu na niskie koszty rejestracji tych spółek, niskie podatki, a także ze względu na nieprzestrzeganie norm zatrudniania marynarzy i bezpieczeństwa ich pracy (Liberia, Bahamy, Honduras, Cypr, Bermudy, Panama itp.) Daleki zasięg Niski koszt transportu Bardzo duża ładowność Transport morski Długi czas przewozu towarów Zależny od warunków pogodowych Konieczność przeładunku towarów w portach samochodowiec Gazowiec Kanał Sueski Kanał łączący Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym skracający drogę z Europy do Azji południowej i Wschodniej leży na terytorium Egiptu długość około 160 km Zbudowany w drugiej połowie XIX wieku Jest to kanał bezśluzowy (poprowadzony na poziomie morza) ostatnio (2015 rok) oddano na pewnej długości jego drugą nitkę 4
Kanał Sueski Kanał Panamski Łączy Morze Karaibskie z Oceanem Spokojnym skracając drogę ze wschodnich na zachodnie wybrzeża Ameryki oraz z Europy na Ocean Spokojny Leży na terenie Panamy Powstał na początku XX wieku Ma długość około 80 km, jest na nim kilka śluz Kanał Panamski - śluza Kanał Koryncki leży w Grecji i skraca drogę z M. Jońskiego na M. Egejskie Długość 6 km Powstanie koniec XIX wieku Kanał Kiloński Łączy Morze Bałtyckie z Morzem Północnym skracając drogę statków na Bałtyk Leży na terenie Niemiec i liczy prawie 100 km Powstał na przełomie XIX i XX wieku 5
Kanał Kiloński Transport lotniczy Rozwija się od początków XX wieku Służy głównie do transportu ludzi oraz towarów lekkich, cennych i łatwo psujących się (poczta, kwiaty cięte, owoce morza itp.) Wykorzystywany jest głównie w transporcie międzynarodowym Największe lotniska świata to: Atlanta (100 mln pasażerów rocznie), Pekin, Londyn, Tokio Transport lotniczy Lotnisko w Atlancie Najszybszy środek transportu Daleki zasięg Najbezpieczniejszy środek transportu Wysokie koszty transportu Zależny od warunków pogodowych Długi czas odpraw Transport wodny śródlądowy Odbywa się albo po naturalnych rzekach i jeziorach lub po rzekach uregulowanych i sztucznych kanałach Odgrywa dużą rolę w Europie Zachodniej, Rosji (zwłaszcza na rzekach Syberii), Amazonce oraz Wielkich Jeziorach Amerykańskich 6
Transport wodny śródlądowy Drogi wodne w Europie Niskie koszty transportu Duża ładowność Niewielkie zanieczyszczenie środowiska Wolny Zależny od warunków pogodowych i hydrologicznych Duisburg największy port rzeczny Europy i świata Transport przesyłowy Służy do przesyłania energii elektrycznej oraz do przesyłania towarów płynnych rurociągami (woda, ropa naftowa, gaz ziemny itp.) Rozwój sieci energetycznej zależy od poziomu rozwoju gospodarczego państw. Rurociągi łączą głównie miejsca wydobycia surowców z miejscami ich wykorzystania. Transport przesyłowy Niskie koszty transportu Ciągłość dostaw Możliwość transportu zarówno po lądzie oraz po dnie morza Możliwość przesyłu tylko jednego rodzaju produktu Zazwyczaj produkty przesyłane są tylko w jednym kierunku Europejska sieć gazociągów 7
8