kim jesteśmy? Jesteśmy organizacją społeczną: niezależną od instytucji państwowych, politycznych czy religijnych. Naszym celem jest ochrona dzikiej przyrody. Założenie to realizujemy poprzez prowadzenie działań interwencyjnych, monitoring i edukację. Bywa, że decydujemy się na akcję bezpośrednią, zawsze jednak jest to trudna decyzja i świadczy o wyczerpaniu innych metod ochrony przyrody. jesteśmy przekonani, że dbanie o wysoką jakość środowiska naturalnego i kulturowego, to działanie na rzecz wszystkich istot zarówno przyrody, jak i ludzi. kiedy się zaczęła pracownia? nasza historia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot działa od 1990 roku. Wcześniej, od połowy lat 80., istniała jako Pracownia Architektury Żywej w Zakładzie Urbanistyki Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, która na przełomie 1988 i 1989 roku Główne problemy świata wynikają z różnicy pomiędzy tym, w jaki sposób działa natura, a tym, jak myśli człowiek została przekształcona w PnrWI. Stowarzyszenie, istniejące wtedy jeszcze nieformalnie (nie można było w Polsce rejestrować stowarzyszeń), tworzyły osoby skupione wokół działań zmierzających do uratowania jednego z najpiękniejszych miejsc Beskidu Śląskiego, Doliny Wapienicy w Bielsku-Białej. Działania dla ocalenia Doliny Wapienicy były impulsem do rozszerzenia i podjęcia działań na terenie całego kraju. Od 2004 roku jesteśmy organizacją pożytku publicznego (Nr KRS: 0000120960).
filozofia Odwołujemy się do założeń filozofii głębokiej ekologii, filozofii odrzucającej dzielący antropocentryzm i zwracającej się ku tradycjom niepodzielności świata. Autorem powyższego cytatu jest Arne Naess, norweski filozof, który na początku lat 70. zainicjował nurt głębokiej ekologii. Filozofia ta zrodziła się z wnikliwej obserwacji życia społecznego i kulturalnego lat 60. oraz postępującej degradacji środowiska naturalnego. Niepokój związany z niepohamowanym rozwojem cywilizacji naukowo-technicznej oraz kryzysem globalnym, który objął także kulturę, zrodził potrzebę znalezienia odpowiedzi na pytania o jego przyczyny, zasięg i wpływ na przyrodę oraz człowieka. Głęboka ekologia opiera się na teorii bytu, teorii wartości i etyce. Według niej właściwa ocena problemu ekologicznego możliwa jest dzięki całościowemu objęciu danej kwestii, ponieważ tylko takie podejście pozwala na prawdziwe wartościowanie. Płytka ekologia nie rozważa problemu w sposób filozoficzny, a tym samym jest powierzchowna, krótkowzroczna a przede wszystkim antropocentryczna. Dociekliwy i głęboki stosunek do problemów ekologicznych możliwy jest dzięki zaproponowanej przez prof. Naessa metodzie zadawania głębokich pytań, takich jak: Dlaczego żyjemy tak, jak żyjemy? Jakie jest znaczenie życia? Jakie są najważniejsze cele w życiu? Które z wartości naprawdę, niezbędnie potrzebujemy? Które wartości dotyczą zaledwie komfortu i powierzchownej zabawy? Dlaczego niszczymy przyrodę? Co to jest właściwy sposób życia? Jaka technologia jest najlepsza?
działania Ochrona dzikiej przyrody wymaga działań prawnych, edukacyjnych i monitorujących. Bywa, że dzięki nim konflikt pomiędzy przyrodą i człowiekiem zostaje pozytywnie rozwiązany. Zdarza się jednak i tak, że głos przyrodników jest ignorowany i jedyną metodą zamanifestowania problemu staje się akcja bezpośrednia. Wbrew pozorom stwarzanym przez media, metoda ta jest dla nas ostatecznością i poprzedzona jest często wieloletnią, mało spektakularną pracą. Aktualnie nasze działania dotyczą głównie ochrony polskich Karpat, korytarzy ekologicznych i doliny Rospudy. Góry zagrożone są rozwojem inwazyjnej infrastruktury turystycznej i niewłaściwą gospodarką leśną. Korytarze ekologiczne, czyli zielone obszary umożliwiające przemieszczanie się zwierząt, przecinane są przez budowę dróg szybkiego ruchu. Każda taka droga musi posiadać odpowiednią, lokalizację oraz wskazaną przez ekspertów odpowiednią ilość przejść dla zwierząt. Najcenniejszy przyrodniczo fragment doliny rzeki Rospudy nie musi być przecięty obwodnicą, istnieje wariant alternatywny. Opinia o opóźnianiu przez przyrodników uwolnienia cieszyn, 1989 kuźnice, 2007
warszawa, 1995 dolina rospudy, 2007 pilsko, 1996 bieszczady, 1998 Augustowa od nadmiernego ruchu samochodowego powinna być skierowana do planistów i urzędników, którzy od wielu lat znają naszą opinię, a mimo to nie zmienili decyzji w odpowiednim czasie. inne kampanie pracowni to między innymi: w obronie Puszczy Białowieskiej (udało nam się doprowadzić do powiększenia parku narodowego, dziś nadal trwają prace nad tym, by cała Puszcza Białowieska była parkiem narodowym), na rzecz ochrony wilka i rysia (dzięki naszym działaniom wspieranym przez naukowców udało się objąć te gatunki ochroną ścisłą, dziś nie wolno na nie w Polsce polować),
Ratujmy Tatry sprzeciwialiśmy się organizowaniu zimowej olimpiady oraz niekontrolowanemu rozwojowi infrastruktury na tym bardzo cennym terenie, dla Doliny Wapienicy, jednej z najcenniejszych dolin w Beskidzie Śląskim koło Bielska-Białej (dzięki naszym staraniom większa część doliny jest objęta ochroną rezerwatową), na rzecz utworzenia Turnickiego Parku Narodowego współinicjowaliśmy ideę utworzenia parku narodowego na Pogórzu Przemyskim, na rzecz góry Pilsko (dzięki naszym działaniom został ograniczony ruch narciarski a nielegalne wyciągi zostały rozebrane), przeciwko budowie autostrady na Górze św. Anny (był to pierwszy protest społeczny przeciwko niewłaściwej lokalizacji drogi w Polsce), zwalczanie nielegalnych rajdów samochodowych uniemożliwiliśmy organizacje kilku nielegalnych rajdów organizowanych przez wielkie korporacje paliwowe na terenach przyrodniczo cennych; kilkanaście osób zwolenników nielegalnego rozjeżdżania gór odpowiedziało karnie). współpracujemy z między innymi z: Lesoochranárske Zoskupenie Vlk, Native Forest Network, Taiga Rescue Network, Earth First!, Rainforest Information Centre, Greenpeace. zdjęcie górne: konferencja w sprawie doliny rospudy, warszawa, 2007 zdjęcie dolne: konferencja w sprawie ochrony tatr, kraków, 2006
edukacja Prowadzimy edukację odmienną od tej, którą można spotkać w szkole. Nasza metoda jest oparta przede wszystkim na przeżywaniu i czynnym uczestnictwie. Większość zajęć odbywa się w terenie, ponieważ uważamy, że wtedy edukacja jest skuteczna, gdy daje możliwość bezpośredniego doświadczenia przyrody, która jest najlepszym nauczycielem. Część zajęć przeznaczona jest dla osób posiadających podstawową wiedzę przyrodniczą. Do nich głównie skierowane są zajęcia specjalistyczne: Szkolenie Strażnicy Miejsc Przyrodniczo Cennych oraz nasz najważniejszy warsztat Zgromadzenie Wszystkich Istot. Do dzieci i młodzieży kierujemy warsztat przyrodniczo-kulturowy Miejsce Dolina Wapienicy oraz Dzikie Bielsko. Zorganizowaliśmy już kilkaset zajęć edukacyjnych dla dzieci, młodzieży, dorosłych, różnych grup zawodowych i aktywistów ekologicznych. warsztat prowadzony przez wojciecha gąsienicę-byrcyna warsztat zgromadzenie wszystkich istot, 2005
dzika polska olekcja zdjęć Dzika Polska przedstawia najdziksze, najcenniejsze i najbardziej naturalne obszary Polski, pokazuje miejsca, które jeszcze nie zostały przekształcone lub zniszczone. Jeśli przyjrzymy się tym fotografiom, zauważymy, jak bardzo ulotne jest piękno poszczególnych miejsc. Stwierdzenie to nabiera szczególnej wagi w sytuacji, gdy uświadamiamy sobie fakt, jak wielka presja jest wywierana przez człowieka na obszary naturalne. Miejsca prezentowane na wystawie mogą zostać zniszczone nierozważnymi decyzjami lokalizacyjnymi lub poprzez brak należytej opieki i ochrony. Zdjęcia prezentowane były w formie wystawy w wielu ośrodkach kulturalnych Polski. W ramach projektu powstaje również Mapa Dzikiej Polski, przedstawiająca najcenniejsze przyrodniczo obszary Polski oraz zagrożenia dla nich. zachęcamy do wypożyczania wystawy! wilk, fot. jacek więckowski bączek, fot. saturnina i artur homan dobrodziej przyrody Od 1991 r. Pracownia przyznaje tytuł Dobrodzieja Przyrody, honorując w ten sposób działalność osób, które potrafią odważnie stanąć po stronie przyrody, często kosztem własnej pozycji zawodowej, popularności, kariery i korzyści materialnych. Nagroda przyznawana jest ona zarówno organizatorom i uczestnikom wielkich, spektakularnych działań, jak i mniej znanym obrońcom przyrody, działającym na gruncie lokalnym. Wśród prawie 20. nagrodzonych osób znajdują się m.in.: Zbigniew Mirek, Joanna Jarosik, Feliks Kaczanowski, Marian Stój, Paweł Pawlaczyk, Stefan Chałubiński, Zbigniew T. Wierzbicki, Wojciech Gąsienica-Byrcyn, Włodzimierz Jędrzejewski.
9 7 7 1 2 2 1 8 0 9 0 3 8 > ISSN 1231-8094 INDEKS 351342 Cena 4 zł (w tym 0% VAT) Luty 2008 Nr 2 / 164 Miesięcznik Pracowni na rzecz Wszystkich Istot poświęcony ochronie dzikiej przyrody i popularyzowaniu głębokiej ekologii Od 1994 roku Pracownia wydaje miesięcznik Dzikie Życie pismo poświęcone bezkompromisowej i nieustępliwej obronie dzikiej przyrody, głębokiej ekologii. Dociekliwie i bez pardonu opisuje problemy niszczenia i ochrony przyrody w Polsce, krytykuje konformizm urzędników państwowych, chciwość sektora biznesowego, marazm i apatyczność tak zwanego ruchu ekologicznego. działalność wydawnicza Pracownia od początku swojego istnienia prowadzi działalność wydawniczą. Dotychczas ukazało się około 30 publikacji, między innymi: Ryś Kulik Odkrywanie natury. Praktyka głębokiej ekologii Iwona Kukowka Usłyszeć wewnątrz siebie głos płaczącej Ziemi. Kształtowanie postaw proekologicznych w nauczaniu przyrody i biologii Tomasz Borucki Prawda w sporze o Tatry Muzyczne dzikie życie zbiór wywiadów z muzykami Aldo Leopold Zapiski z Piaszczystej Krainy Chris Maser Nowa wizja lasu Magdalena Dziubek-Hovland Przyroda nie należy do człowieka. Sylwetka i ekofilozofia Arne Naessa na tle norweskiej filozofii ekologicznej O przyrodzie i człowieku rozmowy Dzikiego Życia, red. A. Janusz Korbel. Na łamach Dzikiego Życia gościli dotychczas m.in. Arne Naess, Stanisław Lem, Olga Tokarczuk, Wojciech Eichelberger, Peter Mathiessen, John Seed, Krzysztof Czyżewski i wiele innych osób, mających znaczny wkład we współczesną myśl humanistyczną. W odniesieniu do tematyki, którą podejmuje, postrzegane jest jako periodyk opiniotwórczy. ośrodek pracowni Od 2001 r. stowarzyszenie posiada swój własny Ośrodek Edukacji Ekologicznej, mieści się on w Bystrej koło Bielska- Białej. Położony jest w Beskidzie Śląskim w terenach górskich i leśnych, co czyni go dobrą bazą wypadową do prowadzenia szkoleń i zajęć terenowych. Jest to pierwszy taki ośrodek będący własnością stowarzyszenia ekologicznego w Polsce. Istnieje możliwość organizacji zajęć, warsztatów lub odbycia stażu w naszym ośrodku. Działalność ośrodka poświęcona jest w całości pracy na rzecz obrony ginącej przyrody.
nagrody pracowni pracownia na rzecz wszystkich istot otrzymała liczne nagrody za swoją działalność, są to m.in.: od fundacji Partnerstwo Dla Środowiska za najlepszy, zrealizowany w Polsce w 1995 roku projekt, od Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa za kampanię w obronie wilka i rysia w 1996 r., w kategorii najlepszej organizacji ekologicznej roku 1997 na XI Ogólnopolskim Spotkaniu Ruchu Ekologicznego Kolumna 97 w Spale, od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach za osiągnięcia w dziedzinie edukacji ekologicznej w roku 1999 i w roku 2001, od Fundacji Silesia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie ochrony środowiska dla lidera stowarzyszenia Andrzeja Janusza Korbela, od Fundacji Sasakawa Peace Fundation za najciekawszy projekt ekologiczny realizowany w roku 2001, w konkursie Hawlett Packard W harmonii z przyrodą za najciekawsze projekty ekologiczne w roku 2002/2003, nagroda im. Wiktora Godlewskiego za działania i akcje edukacyjne związane z ochroną przyrody, przyznana w 2008 roku. jak możesz pomóc? Przede wszystkim bądź w porządku wobec przyrody, która cię otacza, w ten sposób delikatnie i skutecznie uczysz tego swoich bliskich. Obserwuj co się dzieje w twoim regionie. Jeżeli widzisz problem, proś o informacje, zadawaj pytania, zgłaszaj przypadki łamania prawa i interesuj się, co dzieje się z twoim zgłoszeniem. Jeżeli chcesz pomóc nam chronić przyrodę, możesz: > przyłączyć się do naszych działań na rzecz jednego z obszarów np. doliny Rospudy czy Tatr, > zapisać się na nasze warsztaty i zostać Strażnikiem Miejsc Przyrodniczo Cennych, > wykonywać prace zgodne z Twoimi umiejętnościami a tym samym wesprzeć prowadzone przez nas działania, > prenumerować miesięcznik Dzikie Życie i zachęcać to tego innych, > zorganizować wystawę Dzika Polska, > wspierać finansowo działalność Pracowni, > przeznaczyć Pracowni 1% podatku.
Członkiem Pracowni może być każda pełnoletnia osoba, która podziela naszą troskę o dziką przyrodę i akceptuje statut Stowarzyszenia. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot ul. Jasna 17, 43-360 Bystra k. Bielska-Białej tel./fax: 033 817 14 68, tel. 033 818 31 53 e-mail: biuro@pracownia.org.pl konto: BS Bystra 158133 0003 0001 0429 2000 0001 NIP 547-15-17-679 Nr KRS: 0000120960 Szczegółowe informacje na temat historii i działań Pracowni można znaleźć na naszej stronie internetowej www.pracownia.org.pl