U ŹRÓDEŁ KONFLIKT I POROZUMIENIE

PLAN WYNIKOWY Materiał Józef Tischner, O dialogu, s. 7 Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Pytania i odpowiedzi, s. 14 Wymagania szczegółowe w odniesieniu do podstawy programowej Uczeń: Wymagania szczegółowe zoperacjonalizowane Uczeń: U ŹRÓDEŁ KONFLIKT I POROZUMIENIE Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Formułuje definicję pojęcia dialog na podstawie 1.1.2 tekstu Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Analizuje sytuację komunikacyjną dialog Tworzy spójne wypowiedzi pisemne III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Redaguje dialog Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Rozumie pojęcia: akt komunikacji, nadawca, Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji odbiorca, kod językowy, komunikat, kontakt, w przekazie I.1.3 kontekst Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe Zna pojęcia: monolog, dialog, wywiad i telewizyjne (wywiad) I.1.10 Wyróżnia w tekście zwroty grzecznościowe Wyróżnia sformułowania nawiązujące i/lub podtrzymujące kontakt z rozmówcą Zna pojęcia: wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, neutralne, wykrzyknikowe Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozpoznaje nawiązanie do wątku biblijnego 1

Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Omawia kompozycję utworu II.2.5 Interpretuje głosowo utwór Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury Interpretuje sytuację przedstawioną w utworze przynależnych do następujących rodzajów sztuki: Wyjaśnia przyczyny braku porozumienia między literatura II.2.11 bohaterami utworu Przedstawia propozycję odczytania konkretnego Rozwiązuje zadania związane z analizą tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 i interpretacją utworu Mały Książę Antoine a de Wskazuje funkcje użytych w utworze środków Saint-Exupéry ego stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) II.2.4 Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) II.3.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Wyjaśnia związki frazeologiczne oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do Redaguje dialog między dyrektorem szkoły gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 a uczennicami Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne Redaguje (w roli dziennikarza) wywiad z aktorką z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Przekształca wywiad na relację Stosuje mowę zależną i niezależną w swoich wypowiedziach Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe; zna konwencje językowe zależne od środowiska; ma świadomość konsekwencji stosowania formuł niestosownych i obraźliwych III.1.7 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom 2

Ćwiczenia, Funkcje komunikatywne języka, s. 4 Ewa Nowak, Rozmowa koleżanek, s. 8 III.2.5 Zmienia mowę niezależną na zależną III.2.7 Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie I.1.3 Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym I.1.6 Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi III.2.8 Wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy w celu wyrażenia emocji; stosuje wołacz w celu osiągnięcia efektów retorycznych III.2.9 Tworząc wypowiedzi dąży do precyzyjnego wysławiania się III.2.3 Brak porozumienia Porządkuje na schemacie pojęcia: nadawca, odbiorca, kontakt, kod, komunikat Określa cel wypowiedzi Określa funkcje językowe komunikatów: ekspresywną, impresywną, przedstawieniową, fatyczną Określa źródło nieporozumienia Odbiera komunikaty pisane, mówione I.1.1 Wymienia werbalne i pozawerbalne komunikaty Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym budujące lub utrudniające porozumienie I.1.6 Określa sposób prowadzenia rozmowy Rozpoznaje intencję wypowiedzi (negację, prowokację) I.1.7 Dostrzega w wypowiedziach ewentualne przejawy agresji i manipulacji I.1.8 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 Analizuje sposób porozumiewania się Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych 3

Zygmunt Kubiak, Sąd Parysa*, s. 10 Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Sąd Parysa, s. 15 II.4.3 Zmienia mowę niezależną na zależną III.2.7 Ustala funkcję mowy zależnej i niezależnej Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Zna treść mitu Wymienia przyczyny konfliktu Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi Analizuje czynniki sprzyjające powstawaniu w takim porządku, w jakim występują w tekście konfliktu II.2.1 Formułuje wniosek z analizy Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Redaguje streszczenie mitu w następujących formach gatunkowych: Redaguje opowiadanie, opis sytuacji lub list urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji, list III.1.1 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Zna pojęcia: plan zdarzeń, ramowy plan zdarzeń, Rozpoznaje intencję wypowiedzi I.1.7 szczegółowy plan zdarzeń Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozumie pojęcia: funkcja komunikatywna języka: i perswazyjnym I.1.6 przedstawieniowa, ekspresywna, impresywna, Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy poetycka, fatyczna agresji i manipulacji I.1.8 Cytuje fragmenty określające stan emocjonalny Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz bohatera cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Cytuje wypowiedzi bohaterów o określonych Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; funkcjach językowych rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) Rozpoznaje intencje wypowiedzi czasownika oraz imiesłowy wyjaśnia ich funkcję Rozpoznaje w tekście czasowniki, imiesłowy, w tekście I.3.8 bezokoliczniki i określa ich formę gramatyczną 4

Upadek pierwszych ludzi*, s. 12 Określa funkcje językowe wypowiedzi Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi Rozpoznaje nawiązania do wątków mitologicznych w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Przedstawia wydarzenia w formie ramowego i szczegółowego planu zdarzeń Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Określa funkcję czasu teraźniejszego w relacji zdarzeń w tekście II.2.3 Rozwiązuje zadania związane z analizą i interpretacją mitów greckich Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Stosuje zasady cytowania oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Przekształca wypowiedzenia z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdania złożone bez Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, imiesłowu dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do Redaguje ramowy i szczegółowy plan zdarzeń wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom III.1.2 Formułuje wypowiedzi w określonych funkcjach językowych Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych III.2.6 Przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie; przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie; zmienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie ze świadomością ich funkcji i odpowiednio do celu wypowiedzi III.2.7 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Rozpoznaje prowokację w wypowiedziach Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) bohaterów I.1.7 Zna pojęcie manipulacja Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy manipulacji I.1.8 5

Juliusz Słowacki, Balladyna** (fragment), s. 15 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich II.2.10 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) I.1.7 Wyszukuje we współczesnych tekstach kultury nawiązania do wskazanego fragmentu Księgi Rodzaju Określa uniwersalny sens fragmentu Biblii Opisuje zachowanie bohatera biblijnego Identyfikuje sytuację konfliktu w utworze dramatycznym Rozpoznaje prowokację Zna pojęcia: dramat, akcja, tekst główny, didaskalia, akt, scena, dialog, monolog Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Docieka przyczyn konfliktu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju Rozpoznaje źródło konfliktu w sposobie mówienia literackiego (dramat) II.2.6 bohaterów Rozpoznaje czytany utwór jako dramat II.2.7 Charakteryzuje postaci dramatu Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, Analizuje sytuację konfliktu i projektuje sposoby tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog jego rozwiązania 6

Ćwiczenia, Dramat. Gatunki dramatyczne, s. 47 Juliusz Słowacki, Balladyna** (fragment) II.2.9 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 Tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej III.1.1 Charakteryzuje postaci dramatu Określa cechy dramatu jako rodzaju i gatunku Odbiera komunikaty pisane I.1.1 literackiego Wymienia utwory należące do określonego gatunku dramatycznego Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozpoznaje cechy charakterystyczne dla dramatu Przypisuje utwór do właściwego rodzaju literackiego w utworze II.2.6 Uzasadnia przydział ról aktorom Rozpoznaje czytany utwór jako: komedię, dramat (gatunek), tragedię II.2.7 Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog II.2.9 Uzasadnia własne zdanie III.1.5 Lektury Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Gromadzi informacje na temat genezy utworu Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Gromadzi materiały do charakterystyki porównawczej bohaterów Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie I.1.3 Porządkuje informacje na temat charakterystyki postaci Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Cytuje fragmenty tekstu 7

I.1.5 Samodzielnie dociera do informacji w książkach I.2.1 Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji I.2.2 Udziela odpowiedzi na pytania do tekstu Rozróżnia elementy fantastyczne i realistyczne świata przedstawionego Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło II.1.1 Wnioskuje na podstawie informacji z tekstu Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa związki przyczynowo-skutkowe między Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, wydarzeniami w jakim występują w tekście II.2.1 Porządkuje i selekcjonuje wydarzenia pod kątem Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 tematu Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Omawia elementy świata przedstawionego utworu II.2.5 Rozpoznaje wątki historyczne, legendarne, Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju romantyczne literackiego (dramat) II.2.6 Rozpoznaje komizm i tragizm postaci, sytuacji, Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury języka przynależnych do następujących rodzajów sztuki: Czyta z podziałem na role literatura II.2.11 Interpretuje głosowo fragmenty utworu, np. Przedstawia propozycję odczytania konkretnego monolog Goplany tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. piękno brzydota, dobro zło, prawda fałsz II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, cierpienie, lęk, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 8

Michel Piquemal, Piekło i niebo, s. 26 Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi III.1.3 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Redaguje plan odtwórczy wydarzeń Redaguje charakterystykę porównawczą Redaguje reportaż na temat wydarzeń ukazanych w dramacie Przygotowuje inscenizację fragmentu dramatu Przećwicz przed egzaminem Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne i informacje Rozpoznaje manipulację w zachowaniu bohatera oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Rozpoznaje prowokację w sposobie wypowiedzi Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, Korzysta ze słowników: języka polskiego, dezaprobatę, negację, prowokację) I.1.7 poprawnej polszczyzny, frazeologicznego Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy Sporządza wykres zdania złożonego agresji i manipulacji I.1.8 Korzysta ze słowników: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego I.2.3 Rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie oraz rozumie ich funkcję w wypowiedzi I.3.6 9

Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu* (fragment), s. 28 Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa rodzaj literacki tekstu Wskazuje funkcje użytych w utworze środków Wyjaśnia metaforyczny sens utworu stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) II.2.4 Wyjaśnia, na czym polega dydaktyczny charakter Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju utworu literackiego (epika) II.2.6 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne (opis przeżyć); Uzasadnia swoje zdanie dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, Redaguje opis przeżyć z funkcją ekspresywną w którym się wypowiada III.1.1 wypowiedzeń Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne Rozpoznaje i wyjaśnia funkcję partykuły z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem w wypowiedzi Zna związki frazeologiczne z wyrazami piekło, niebo Poprawia ewentualne błędy językowe III.1.4 Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi III.2.8 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Konflikt wartości Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Rozumie pojęcia: konformizm, nonkonformizm, bunt cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Odczytuje informacje z różnych tekstów kultury, Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w tym z rysunku w przekazie I.1.3 Odczytuje przenośny sens utworu Korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów Korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych I.2.3 obcych Gromadzi informacje na temat postaw bohatera 10

Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu* Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Identyfikuje narratora Rozróżnia narrację pierwszoosobową Określa rodzaj narracji i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Ocenia postawę i zachowanie bohatera w utworze II.2.3 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne III.1.1 Uczestniczy w dyskusji na temat buntu Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, Redaguje kilkuzdaniową wypowiedź z użyciem przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi słów: idea, idealista, idealizować III.1.5 Redaguje opowiadanie z elementami Tworzy spójne wypowiedzi pisemne (urozmaicone charakterystyki, opisu przeżyć i z użyciem dialogu kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie) III.1.1 Lektura Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Gromadzi informacje na temat miejsc zdarzeń Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Gromadzi informacje na temat bohaterów utworu cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Cytuje fragmenty charakteryzujące bohaterów Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie I.1.3 i środowiska: rodzinne, szkolne Samodzielnie dociera do informacji w książkach I.2.1 Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji I.2.2 11

Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Charakteryzuje narratora i narrację utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, Rozpoznaje motyw odysei w utworze w jakim występują w tekście II.2.1 Podaje przykłady obecności motywu odysei w Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 innych tekstach kultury Rozróżnia narrację pierwszoosobową i Porządkuje chronologicznie wydarzenia trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Porównuje różne aspekty związane z tułaczką w utworze II.2.3 Odyseusza i wędrówką bohatera utworu Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury Charakteryzuje postaci utworu przynależnych do następujących rodzajów sztuki: Charakteryzuje środowisko: rodzinne, szkolne literatura II.2.11 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Opowiada o przygodzie bohatera literackiego oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: Formułuje tezę i argumenty urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie Redaguje rozprawkę opowiadanie; charakterystyka postaci literackiej, Redaguje opowiadanie z opisem przeżyć dalszy rozprawka; dostosowuje odmianę i styl języka do ciąg utworu gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 12

Sofokles, Antygona (fragment), s. 36 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Redaguje list do bohatera literackiego Wygłasza przemówienie Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej III.1.7 Korzysta ze Słownika mitów i tradycji kultury I.2.3 Wyszukuje w słowniku informacje na temat postaci Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz mitologicznej (Edyp) cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Zna pojęcie tragizm Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje Definiuje problem tezę, argumenty i wnioski I.1.9 Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozumie zasadę trzech jedności w dramacie Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (punktu kulminacyjnego) II.2.5 Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię II.2.7 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Identyfikuje bohatera utworu Dostrzega tragizm postaci wywołany konfliktem wartości Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 Omawia postawy bohaterów dramatu Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych III.2.11 Porównuje bohaterów pod względem usposobienia, temperamentu, cech charakteru, stosunku do 13

Sofokles, Antygona (fragment), s. 39 Sofokles, Antygona wyznawanych wartości Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Porządkuje informacje na schemacie cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Analizuje sytuację wymagającą podjęcia decyzji Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Odnajduje we współczesności analogię do postaw Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami bohaterów dramatu dotyczącymi wartości pozytywnych i ich Rozpoznaje w filmie Katyń w reż. Andrzeja Wajdy przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, nawiązanie do tragedii antycznej a także rozpoznaje ich obecność w życiu, w literaturze i innych sztukach II.4.1 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne III.1.1 Wyjaśnia tragizm postaci Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, Dyskutuje na temat postaw bohaterów przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Lektura Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Gromadzi materiał na temat teatru greckiego Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz i tragedii antycznej cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Zna historię Edypa Samodzielnie dociera do informacji w książkach, Rozumie pojęcia związane z tragedią antyczną prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Posługuje się cytatem w funkcji argumentacyjnej Korzysta ze słowników: wyrazów obcych, terminów Rozumie pojęcie godność literackich (w formie książkowej i elektronicznej) I.2.3 14

Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło II.1.1 Analizuje tragizm postaci Edypa Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Rozpoznaje cechy tragedii antycznej w omawianym Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, tekście w jakim występują w tekście II.2.1 Omawia konstrukcję świata przedstawionego Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Omawia sytuację konfliktu w tragedii antycznej II.2.5 Określa płaszczyzny konfliktu między bohaterami Rozpoznaje czytany utwór jako dramat II.2.7 Ocenia postać dramatu Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Dyskutuje na tematy związane z lekturą tekstu oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do Wyraża własne sądy gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Redaguje przemówienie Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem 15

Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Bunt, s. 26 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej III.17 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Rozumie pojęcie bunt Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozumie pojęcia: egoizm, altruizm I.1.6 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym pochodnym I.3.9 Zna pojęcie opowiadanie Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście II.2.3 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zgrubień) II.2.4 Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy II.2.8 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Określa funkcję liczebników i wyrazów nacechowanych emocjonalnie (zgrubień) Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść młodzieżowa Określa cechy charakterystyczne dla epiki Podaje przykłady postaci literackich lub filmowych prezentujących postawę egoistyczną i altruistyczną Podaje przykłady utworów należących do różnych gatunków literackich Podaje autora i określa tematykę utworu 16

Ćwiczenia, Opowiadanie, s. 41 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom III.1.2 Stosuje poprawne formy odmiany liczebników III.2.10 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje I.1.2 II. Analiza i interpretacja Charakteryzuje postać mówiąca w utworze II.2.2 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzeci osobową oraz potrafi określić ich funkcje w wypowiedzi II.2.3 Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy II.2.8 Redaguje opowiadanie z elementami dialogu Określa cechy opowiadania Charakteryzuje narratora cytując odpowiednie fragmenty tekstu Charakteryzuje bohatera opowiadania cytując odpowiednie fragmenty tekstu Rozpoznaje opowiadanie: fantasy, detektywistyczne, obyczajowe, fanatastycznonaukowe Jan Kochanowski, Tren VIII**, Tren V**, Tren VII**, Tren X, s. 44 Kopia obrazu Jana Uzasadnia własne zdanie III.1.5 Samodzielnie dociera do informacji I.2.1 Zna podstawowe informacje o Janie Kochanowskim Zna podstawowe informacje o renesansie Zna pojęcie tren Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa sytuację liryczną 17

Matejki, Kochanowski nad zwłokami Urszulki, 1862 Ćwiczenia, Tren, s. 32 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Charakteryzuje osobę mówiącą / podmiot liryczny Wskazuje funkcje użytych w utworze środków w utworze stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, Identyfikuje adresata utworu zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań Wyodrębnia obrazy poetyckie retorycznych, różnego rodzaju zdań Nazywa środki stylistyczne zastosowane w utworze i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) II.2.4 Nazywa uczucia wyrażone w utworze Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, religijny, mitologiczny II.3.2 Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) II.3.3 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. śmierć, cierpienie, nadzieja, wiara religijna, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne III.1.1 Charakteryzuje postać Jana Kochanowskiego jako przedstawiciela renesansowego humanizmu Określa cechy gatunkowe trenu Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Charakteryzuje osobę mówiącą Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym Charakteryzuje bohatera lirycznego I.1.6 Omawia sytuację liryczną Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Cytuje fragmenty tekstu opisujące uczucia nadawcy, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 informacje o bohaterze, o wydarzeniach związanych z przeżyciami osoby mówiącej Odczytuje sens wypowiedzi lirycznej Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Zna treny Jana Kochanowskiego Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 18

Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, różnego typu zdań i równoważników zdań), fonetyki (rymu, rytmu) II.2.4 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Barbara Kosmowska, Łąka pełna złej trawy, s. 47 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne III.1.1 Nietolerancja Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Rozpoznaje w wypowiedzi przejawy braku cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 akceptacji Rozpoznaje intencje wypowiedzi (negację, Rozpoznaje intencje wypowiedzi: negację, dezaprobatę, prowokację) I.1.7 dezaprobatę, prowokację Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje Charakteryzuje język bohaterów wulgaryzmy, dostrzega negatywne konsekwencje Wskazuje przykłady używania słów niestosownych używania wulgaryzmów I.3.3 i obraźliwych Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami Posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości dotyczącymi wartości pozytywnych i ich pozytywnych i ich przeciwieństw przeciwieństw II.4.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Opisuje zachowanie bohaterów (charakterystyka postaci literackiej) III.1.1 Wyraża refleksje na temat postaw i poglądów Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne innych osób z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Dyskutuje temat III.1.1 Uczestniczy w dyskusji III.1.5 Lektura 19

Barbara Kosmowska Pozłacana rybka* Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Gromadzi cytaty określające relacje między Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz bohaterami cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Gromadzi cytaty charakteryzujące bohatera Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji literackiego w przekazie I.1.3 Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło II.1.1 Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Opisuje elementy świata przedstawionego Rozróżnia narrację pierwszoosobową Określa relacje między bohaterami i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Rozpoznaje narrację trzecioosobową i określa jej w utworze II.2.3 funkcje w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Definiuje problemy bohaterów utworu (tytułu, punktu kulminacyjnego) II.2.5 Analizuje postawę bohatera wobec problemów Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury Analizuje sposoby podejścia do sytuacji przynależnych do następujących rodzajów sztuki: problemowej literatura II.2.11 Podaje własne propozycje rozwiązania problemów Przedstawia propozycję odczytania konkretnego przedstawionych w powieści tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Rozpoznaje cechy pamiętnika w liście prywatnym Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich Określa cechy charakterystyczne listu i pamiętnika i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, utworu (tytułu, punktu kulminacyjnego) samotność, inność, śmierć, cierpienie; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Redaguje (w roli bohatera) kartkę z pamiętnika oraz pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do Redaguje list gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 20

Paweł Huelle, Weiser Dawidek (fragment), s. 50 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Poszukuje informacji w prasie i internecie na temat I.1.2 tolerancji oraz nietolerancji Rozpoznaje intencje wypowiedzi (agresja) I.1.7 Podaje wyrazy bliskoznaczne do pojęć: tolerancja, Samodzielnie dociera do informacji w prasie, nietolerancja mediach elektronicznych I.2.1 Określa źródła agresji Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw, np. tolerancja nietolerancja II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. inność; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne Analizuje postawy nietolerancji Dyskutuje na temat tolerancji i nietolerancji Komentuje poglądy innych 21

z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Przećwicz przed egzaminem Kazimierz Wierzyński, Lekcja konwersacji*, s. 54 Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny Rozpoznaje prozaizm I.3.1 Rozpoznaje czasowniki w trybie rozkazującym i Rozpoznaje tryby czasownika I.3.8 wyjaśnia ich funkcję Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa problematykę utworu Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) II.2.5 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego liryki Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) II.2.6 Dokonuje analizy utworu (rozpoznaje środki artystyczne i ich funkcje, obraz poetycki) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków Wyjaśnia związek tytułu z treścią utworu stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) II.2.4 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 Zna zasady pisowni wielką literą Rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową 22

Ćwiczenia, Język mówiony a język pisany, s. 8 Władysław Szpilman, Pianista* (fragmenty), s. 55 III.2.1 Poprawia ewentualne błędy ortograficzne III.1.4 Odróżnia wypowiedzi języka mówionego od Odbiera komunikaty pisane I.1.1 wypowiedzi języka pisanego Określa cechy języka mówionego i języka pisanego Odróżnia odmianę staranną języka od swobodnej Rozróżnia normę językową wzorcową oraz Posługuje się staranną odmianą języka użytkową i stosuje się do nich III.2.1 Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego III.2.2 Samodzielnie dociera do informacji I.2.1 Gromadzi informacje na temat nacjonalizmu Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz i rasizmu cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Rozpoznaje zachowania nazistowskie Rozpoznaje intencję wypowiedzi I.1.7 Rozpoznaje ironię i eufemizmy oraz określa ich Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (eufemizmy) funkcję w tekście I.3.3 Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe (artykuł) I.1.10 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Określa wpływ ideologii na wydarzenia Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, Na podstawie tekstu omawia politykę Holokaustu w jakim występują w tekście II.2.1 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw: tolerancja nietolerancja II.4.1 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, Dyskutuje na temat nietolerancji przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi i dyskryminacji III.1.5 Redaguje artykuł prasowy na temat tolerancji lub 23

Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Człowiek człowiekowi, s. 35 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje nietolerancji we współczesnym świecie odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Określa formy gramatyczne czasowników i ich Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, funkcje w wierszu dezaprobatę, negację, prowokację) I.1.7 Określa funkcje zaimków w utworze Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane, rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy wyjaśnia ich funkcje w tekście I.3.8 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) II.2.4 Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy, tytułu, puenty) II.2.5 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) II.2.6 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (w piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury Zna utwory Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Juliana Tuwima, Czesława Miłosza, Jana Twardowskiego, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Charakteryzuje bohatera lirycznego Nazywa środki stylistyczne wykorzystane w utworze i określa ich funkcje Określa stosunek osoby mówiącej do bohatera lirycznego Odczytuje wymowę utworu Określa typ liryki Określa adresata utworu lirycznego Rozpoznaje nawiązanie literackie do Biblii Określa rodzaj rymu i typ wiersza Rozwiązuje zadania dotyczące liryki 24

Ćwiczenia, Lirykatest 1, s. 62 i uzasadnia ją II.3.1 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących Redaguje charakterystykę bohatera lirycznego formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Redaguje zaproszenie Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom III.2.5 Stosuje zasady etykiety językowej, zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska III.1.7 Określa cechy liryki Odbiera komunikaty pisane Określa cechy: pieśni, hymnu, trenu, fraszki Podaje przykłady fraszek: refleksyjno-filozoficznej, obyczajowej Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Rozpoznaje utwór na podstawie jego fragmentu Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Wymienia zabiegi tworzące rytm w utworze Charakteryzuje postać mówiąca w utworze II.2.2 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych II.2.4 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego II.2.6 Rozpoznaje czytany utwór jako balladę, hymn II.2.7 25

Eric-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego* (fragment), s. 60 Synowie Noego (fragment arrasu Wejście zwierząt do arki, Bruksela ok. 1550) Eric-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego* Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 Akceptacja, tolerancja, zrozumienie Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Określa elementy świata przedstawionego (czas cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 zdarzeń, sytuację i bohaterów) Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie I.1.3 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Charakteryzuje postawę bohatera na podstawie jego Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. wypowiedzi filozoficzny, biblijny II.3.2 Rozpoznaje w postawie i zachowaniu bohatera Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich uniwersalne wartości humanistyczne i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Uczestniczy w dyskusji III.1.5 Redaguje wnioski w formie notatki Lektura Dyskutuje na temat uniwersalności postawy ojca Ponsa Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Gromadzi informacje o czasie i miejscu akcji Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Gromadzi informacje o epoce, w której rozgrywają cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 się wydarzenia opisane w utworze Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji Do uzasadnienia wypowiedzi posługuje się cytatem w przekazie I.1.3 Korzysta z encyklopedii, leksykonu, słownika Samodzielnie dociera do informacji w książkach, wyrazów obcych, internetu mediach elektronicznych I.2.1 Gromadzi informacje do charakterystyki postaci Korzysta ze słownika wyrazów obcych w wersji książkowej 26

i elektronicznej I.2.3 Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło II.1.1 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa rodzaj narracji i charakteryzuje narratora Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, Określa czas i miejsce akcji w jakim występują w tekście II.2.1 Wymienia wydarzenia historyczne, które Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 przywołuje utwór (II wojna światowa, Holocaust, Rozróżnia narrację pierwszoosobową powstanie Izraela) i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Odtwarza bieg zdarzeń w utworze II.2.3 Określa cechy opowiadania jako formy wypowiedzi Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Nazywa uczucia bohatera (tytułu) II.2.5 Określa związek tytułu utworu z jego treścią Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Rozpoznaje nawiązania literackie i kulturowe Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Uwzględnia w interpretacji kontekst historyczny II.3.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, 27

Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Zgoda, akceptacja, zrozumienie, s. 48 samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka bohatera literackiego; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Redaguje ramowy i szczegółowy plan wydarzeń Opowiada o losach bohatera Charakteryzuje bohatera literackiego Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Odczytuje intencję wypowiedzi Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, Zna pojęcie opis sytuacji dezaprobatę, negację, prowokację) I.1.7 Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Charakteryzuje narratora Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Określa problematykę utworu Rozróżnia narrację pierwszoosobową Analizuje zachowanie i wypowiedzi bohatera i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje Określa funkcję sformułowań nacechowanych w utworze II.2.3 stylistycznie Wskazuje funkcje użytych w utworze środków Określa związek tytułu utworu z jego treścią stylistycznych II.2.4 Analizuje kompozycję utworu lirycznego Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Rozwiązuje zadania dotyczące przypowieści jako (tytuł) II.2.5 gatunku literackiego 28

Homer, Iliada* (fragment), s. 67 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) Redaguje opis sytuacji z punktu widzenia bohatera oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: Stopniuje przysłówki urozmaicony kompozycyjnie i fabularnie opis Zastępuje wyrażenia przyimkowe przysłówkami sytuacji; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady ortografii w pisowni partykuły nie Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi III.2.8 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Rozumie tekst Iliady dzięki odwołaniu się do Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz znajomości mitologii cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Cytuje fragmenty tekstu 29

Jan Kochanowski, Tren XIX albo Sen, s. 70 Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. mitologiczny II.3.2 Odwołuje się do motywu miłości w literaturze (Biblia, Pan Tadeusz, Krzyżacy, Potop, Quo vadis) Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury Analizuje postępowanie bohaterów przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość II.4.2 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje W dyskusji uzasadnia własne zdanie za pomocą odmianę i styl języka do gatunku, w którym się cytatu wypowiada III.1.1 Tworzy notatkę o cechach gatunkowych eposu Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne Układa zdania z podanymi wyrazami i wyrażeniami z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem przyimkowymi Uczestniczy w dyskusji III.1.5 Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Cytuje fragmenty tekstu Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, Opisuje sytuację przestawioną w utworze w jakim występują w tekście II.2.1 Porównuje budowę utworu z jego wymową Charakteryzuje podmiot liryczny II.2.2 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) II.2.4 Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu Sporządza plan odtwórczy wypowiedzi Interpretuje wypowiedź postaci 30

Peter Paul Rubens, Sąd Parysa, 1639, s. 73 (tytułu) II.2.5 Uwzględnia w interpretacji kontekst filozoficzny II.3.2 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Konteksty, nawiązania, deformacje Sporządza notatkę z analizy tekstu, zawierającą wnioski i refleksje Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz Rozumie pojęcie atrybut cytuje I.1.2 Gromadzi informacje o cechach Samodzielnie dociera do informacji w książkach, charakterystycznych sztuki baroku prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Rozpoznaje postaci przedstawione na obrazie na Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu podstawie ich atrybutów (tytułu) II.2.5 Określa temat obrazu w odniesieniu do jego tytułu Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje Tworzy wypowiedź uzasadniającą odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 31

Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś ma zaszczyt przedstawić Żarłoczną Ewę *, s. 75; Agnieszka Osiecka, Adam i Ewa, s. 75; rysunek satyryczny Sławomira Mrożka Zeszyt ćwiczeń, cz. 1, Oblicza sporów, s. 62 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Wykorzystuje informacje zawarte i cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 w tekście do analizy utworu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie I.1.3 Rozpoznaje czytany utwór jako: dramat, pieśń II.2.7 Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty biblijny II.3.2 Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Odbiera komunikaty pisane I.1.1 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe) I.3.3 Analizuje tekst pod kątem nawiązań do Biblii Rozpoznaje komizm sytuacji przedstawionej na rysunku Formułuje wnioski z analizy utworu Zna pojęcie opis przeżyć Zna pojęcie alegoria Zna pojęcia: język ogólnonarodowy, dialekt, gwara, slang młodzieżowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje 32

słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu Rozpoznaje problematykę utworu II.1.2 Określa funkcję frazeologizmów w reklamie Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, Przedstawia wydarzenia ukazane w bajce w jakim występują w tekście II.2.1 Określa role bohaterów w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Odczytuje pouczenie zawarte w bajce (puenty) II.2.5 Przypisuje stałe cechy postaciom z bajki Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury Opisuje uniwersalny charakter bajki przynależnych do następujących rodzajów sztuki: Określa funkcje stylizacji języka literatura II.2.11 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) II.2.4 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 III Tworzenie wypowiedzi Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki Redaguje opis przeżyć wybranej postaci literackiej Stosuje związki frazeologiczne salomonowa mądrość, salomonowy wyrok, rozumiejąc ich znaczenia Poprawia błędy we frazeologizmach Redaguje sprawozdanie z sytuacji przedstawionej w utworze Redaguje dialog z wykorzystaniem wyrazów z gwary młodzieżowej 33