METODYCZNE MATERIAŁY POMOCNICZE DO PODRĘCZNIKA i ZESZYTÓW ĆWICZEŃ Między nami klasa III gimnazjum

Transkrypt

1 Temat lekcji / cel główny lekcji Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do ucznia Cele szczegółowe Uczeń: Środki dydaktyczne U ŹRÓDEŁ KONFLIKT I POROZUMIENIE 1. Rola dialogu w życiu człowieka. Czym jest dialog? Rozważania współczesnego filozofa. 2. Sztuka aktu komunikacji. Józef Tischner, O dialogu (fragm. Filozofii dramatu), s. 7 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Pytania i odpowiedzi, s. 4 Wisława Szymborska, Na wieży Babel Tomasz Lis, Trzeba tylko chcieć zrozumieć (fragment) Pierre Dac, Rozmowa w granicach zdrowego rozsądku (fragment) Rozpoznaje problematykę utworu Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (wywiad) Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu

2 kultury i uzasadnia ją Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe; zna konwencje językowe zależne od środowiska; ma świadomość konsekwencji stosowania formuł niestosownych i obraźliwych Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Zamienia mowę niezależną na zależną 3. Co ujawnia język bohaterów? muszą [ ] Ewa Nowak, Rozmowa koleżanek (fragm. Kiedyś na pewno), s. 8 Brak porozumienia, mówione Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedziach ewentualne przejawy agresji i

3 udowodnić sobie nawzajem, jak to drugie niewłaściwie postępuje, czyli o braku porozumienia 3. O źródłach konfliktu. Przyczyny konfliktów według starożytnych Greków. 4. Plan zdarzeń i funkcja komunikacyjna wypowiedzi. Zygmunt Kubiak, Sąd Parysa (fragment Mitologii Greków i Rzymian*), s. 10 Eris, greckie malarstwo czarnofigurowe, Ateny, ok p.n.e. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Sąd Parysa, s. 15 Tadeusz Zieliński, Starożytność bajeczna (fragment) manipulacji Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych Zmienia mowę niezależna na zależną Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji, list Rozpoznaje intencję wypowiedzi Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy

4 5. Upadek pierwszych ludzi analiza i interpretacja fragmentu Księgi Rodzaju Na czym polega mechanizm manipulacji na Biblia, Upadek pierwszych ludzi (fragment Księgi Rodzaju*), s. 12 Hugo van der Goes, Grzech pierworodny, ok wyjaśnia ich funkcję w tekście Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie, zmienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie ze świadomością ich funkcji i odpowiednio do celu wypowiedzi Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy manipulacji Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich

5 podstawie tekstu biblijnego o Adamie i Ewie? 6. Gromadzimy informacje do charakterystyki porównawczej Aliny i Balladyny. Do czego może prowadzić rywalizacja? Juliusz Słowacki Balladyna. Juliusz Słowacki, Balladyna**, s. 15 Balladyna, Teatr Polski w Warszawie, reż. Jarosław Kilian, 2004, fotos Rafał Olbiński, plakat do Balladyny Juliusza Słowackiego, Teatr Nowy w Słupsku, reż. Jan Machulski, 2006 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje problematykę utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Rozpoznaje czytany utwór jako dramat Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej

6 (1 5 jednostek lekcyjnych) Ja z Polski dawnej tworzę fantastyczną legendę. Niezwykłość świata przedstawionego w Balladynie Juliusza Słowackiego. Starsza jak śniegi u tej warkocz cudny charakterystyka porównawcza Aliny Balladyny. Skoro bym otarła/krew z mojej ręki byłabym szczęśliwa. Uczucia, przeżycia i działania Balladyny po dokonaniu siostrobójstwa. Droga Balladyny do Juliusz Słowacki, Balladyna** LEKTURA Juliusz Słowacki, Balladyna Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Samodzielnie dociera do informacji w książkach Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. piękno brzydota, dobro zło, prawda fałsz

7 władzy. Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, cierpienie, lęk, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi 7. Co potrafię przed egzaminem? Przećwicz przed egzaminem ćwiczenia sprawdzające. Michel Piquemal, Piekło i niebo, s. 26 PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Korzysta ze słownika języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego Rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie Internet

8 oraz rozumie ich funkcję w wypowiedzi Rozpoznaje problematykę utworu Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Poprawia ewentualne błędy językowe Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie 8. Postawa Holdena wobec świata. O przyczynach i konsekwencjach buntu. Analiza Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu* (fragment), s. 28 Konflikt wartości Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Korzysta ze słownika języka polskiego, wyrazów obcych Słownik języka polskiego, wyrazów obcych

9 fragmentu powieści Buszujący w zbożu. (1 5 jednostek lekcyjnych) Czy wędrówkę Holdena można nazwać nowojorską odyseją? Obraz rodziny Caulfieldów. Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu* Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie LEKTURA Jerome David Salinger, Buszujący w zbożu Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach Stosuje zasady korzystania zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Rozpoznaje problematykę utworu

10 Jaki jest Holden Caulfield? Obraz szkoły w powieści Buszujący w zbożu Davida Jerome a Salingera. Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; charakterystyka postaci literackiej, rozprawka; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi

11 9. Przed jakim wyborem stanęły Antygona i Ismena? Antygona i Ismena analiza postaw bohaterek tragedii. Sofoklesa 10. Konflikt równorzędnych racji o sporze Kreona z Antygoną. Która postawa Sofokles, Antygona, s. 36 Sofokles Antygona, s. 39 Stosuje zasady etykiety językowej Korzysta ze słownika języka mitów i tradycji kultury Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (punktu kulminacyjnego) Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozpoznaje problematykę utworu Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi Słownik mitów i tradycji kultury

12 Antygony czy Kreona jest wam bliższa? (dyskusja) wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, a także rozpoznaje ich obecność w życiu, literaturze i innych sztukach przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi (1 7 jednostek lekcyjnych) Od Wielkich Dionizji do tragedii i komedii, czyli krótka historia teatru antycznego. Antygona Sofoklesa jako tragedia antyczna. Wydawać rozkazy tak, by inni mogli je przyjmować bez poczucia krzywdy. O konflikcie Sofokles, Antygona LEKTURA Sofokles, Antygona Zna teksty literackie wskazane przez nauczyciela Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Korzysta ze słowników: wyrazów obcych, terminów literackich w formie książkowej i elektronicznej Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego Słownik wyrazów obcych, Słownik mitów i tradycji kultury, Słownik terminów literackich

13 równorzędnych racji w Antygonie. Idź wyprostowany wśród tych, co na kolanach. Antygona Sofoklesa jako studium godności ludzkiej. 11. Opowiadanie jako Zeszyt ćwiczeń, część 1. Bunt, s. 26 (tragedię) Rozpoznaje czytany utwór jako dramat przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej

14 gatunek literacki i forma wypowiedzi. 12. Analiza i interpretacja trenów V, VII, VIII, X Jana Ewa Ostrowska, Co słychać za tymi drzwiami (fragment) Anna Oleszkiewicz Bunt młodzieńczy (fragment) Jan Kochanowski, Tren VIII**, Tren V**, Tren VII**, Tren X, s. 44 Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w tekście Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zgrubień) Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Stosuje poprawne formy odmiany liczebników Samodzielnie dociera do informacji Rozpoznaje problematykę utworu Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu,

15 Kochanowskiego. W obliczu cierpienia treny Jana Kochanowskiego. Jan Matejko, Kochanowski nad zwłokami Urszulki, 1862 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, religijny, mitologiczny Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. śmierć, cierpienie, nadzieja, wiara religijna; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne s Wobec presji rówieśników fragment powieści Pozłacana rybka Barbary Kosmowskiej. Barbara Kosmowska Łąka pełna złej trawy (fragment Pozłacanej rybki*), s. 47 Nietolerancja Rozpoznaje intencje wypowiedzi (negację, dezaprobatę, prowokację) Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje wulgaryzmy, dostrzega negatywne konsekwencje używania wulgaryzmów

16 Negacja, dezaprobata, prowokacja. Intencje wypowiedzi we fragmencie powieści Pozłacana rybka. (1 5 jednostek lekcyjnych) Kto, gdzie, kiedy? świat przedstawiony w powieści Barbary Kosmowskiej Pozłacana rybka. Problemy w powieści Barbary Kosmowskiej fikcja literacka czy trudna rzeczywistość? Bardzo rozpieszczona jedynaczka czy Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka* Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej Uczestniczy w dyskusji LEKTURA Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, punktu kulminacyjnego) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu

17 pomnik, przy którym nikt nie przystaje? Kim naprawdę jest Alicja? 14. Jak może się rodzić agresja? Na podstawie fragmentu Weisera Dawidka Pawła Huelle. Nie on, a my wyszliśmy z tego poniżeni analiza zachowania bohaterów fragmentu Weisera Dawidka. Paweł Huelle, Weiser Dawidek (fragment) Weiser, reż. Wojciech Marczewski, 2001 kultury i uzasadnia ją Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, śmierć, cierpienie; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Rozpoznaje intencje wypowiedzi (agresja) Samodzielnie dociera do informacji w prasie, mediach elektronicznych Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw, np. tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. inność; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne

18 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi 17. Co potrafię przed egzaminem? Przećwicz przed egzaminem ćwiczenia sprawdzające. Kazimierz Wierzyński, Lekcja konwersacji*, s. 54 PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny Rozpoznaje tryby czasownika Rozpoznaje problematykę utworu Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją

19 18. Do czego prowadzi skrajna nietolerancja? Władysław Szpilman Pianista. Losy Żydów w okupowanej Warszawie na podstawie pamiętnika Władysława Szpilmana. 19. Analiza i interpretacja utworów lirycznych. Władysław Szpilman, Pianista*, (fragment Pianisty. Warszawskie wspomnienia ), s. 55 Pianista, reż. Roman Polański, 2002 Zeszyt ćwiczeń, część 1. Człowiek człowiekowi, s. 35 Wisława Szymborska, Nienawiść Tworzy spójne wypowiedzi ustne Rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Samodzielnie dociera do informacji Rozpoznaje intencję wypowiedzi Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (eufemizmy) Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe (artykuł) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw: tolerancja nietolerancja Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdania, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane, rozpoznaje tryby i strony (czynną i bierną) czasownika oraz imiesłowy

20 Tolerancja, słowa i muzyka Stanisław Sojka Edward Stachura Człowiek człowiekowi, czyli dziesięć wskazań i dziesięć przeciwwskazań dla ciebie, sieroto nieboża, Zygmusiu K. wyjaśnia ich funkcje w tekście Zna utwory literackie wskazane przez nauczyciela Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy, tytułu, puenty) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (w piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaka

21 nadaje przekazywanym informacjom Stosuje zasady etykiety językowej, zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska 20. Jak się przejawiają akceptacja i tolerancja? Erick- Emmanuel Schmitt Dziecko Noego. Uniwersalizm postawy ojca Ponsa (dyskusja). (1 6 jednostek lekcyjnych) Erick Emmanuel Erick-Emmanuel Schmitt Dziecko Noego* (fragment), s. 60 Synowie Noego (fragment arrasu Wejście zwierząt do arki), Bruksela, ok Akceptacja, tolerancja, zrozumienie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. filozoficzny, biblijny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji LEKTURA Erick-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego Erick-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego* Słownik wyrazów obcych, encyklopedia, leksykon

22 Schmitt Dziecko Noego wprowadzenie do omawiania lektury. Kim jest Joseph opowiadamy o losach bohatera Dziecka Noego. Kto to jest bohater, czyli kilka słów o heroizmie. Dlaczego Dziecko Noego? określamy związek tytułu z treścią utworu. Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Korzysta ze słownika wyrazów obcych w wersji książkowej i elektronicznej Zna utwory literackie zaproponowane przez nauczyciela Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia

23 egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) i pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka bohatera literackiego; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada 21. Opis sytuacji. Rola partykuły nie w modyfikowaniu wypowiedzi. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Zgoda, akceptacja, zrozumienie, s. 48 Ewa Nowak, Yellow bahama w prążki, (fragment) Ewa Woydyłło Wybacz mi, proszę (fragment) Krzysztof Daukszewicz, Kłótnia Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negacje, prowokację) Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu

24 22. Spotkanie Achillesa z Priamem. Analiza fragmentu Iliady Homera. Co się przyczyniło do osiągnięcia porozumienia? Homer Iliada. Homer, Iliada** (fragment), s. 67 kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) i pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opis sytuacji; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. mitologiczny przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia

25 23. Na granicy snu i jawy Tren XIX Jana Kochanowskiego. Ludzkie przygody ludzkie noś! Analiza i interpretacja Trenu XIX. Jan Kochanowski, Tren XIX albo Sen (fragmenty), s. 70 egzystencjalne, np. miłość Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje podmiot liryczny Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty filozoficzny przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada

26 24. Mit w ujęciu barokowego malarza opis obrazu. Czytamy obraz Petera Paula Rubensa Sąd Parysa. 25. Motyw biblijny w ujęciu dwudziestowiecznych artystów. Biblijna opowieść jako inspiracja dla różnych tekstów kultury. Peter Paul Rubens, Sąd Parysa, 1639, s. 73 Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś ma zaszczyt przedstawić Żarłoczną Ewę *; Agnieszka Osiecka, Adam i Ewa, s. 75 Konteksty, nawiązania, deformacje Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Rozpoznaje problematykę utworu Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje i cytuje Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje czytany utwór jako: dramat, pieśń Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty biblijny przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące baroku, s

27 sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada 26. Opis przeżyć. Zróżnicowanie słownictwa użycie slangu młodzieżowego. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Oblicza sporów, s. 62 Pierwsza Księga Królewska z Biblii Tysiąclecia (fragment) Jean de La Fontanie, Szerszenie i pszczoły Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe) Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (puenty) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (różnego typu zdań i równoważników) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne

28 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe; zna konwencje językowe zależne od środowiska; ma świadomość konsekwencji stosowania formuł niestosownych i obraźliwych Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom 27. Ćwiczenia kompozycyjne i stylistyczne charakterystyka porównawcza. Uczymy się redagować charakterystykę porównawczą. Charakterystyka porównawcza, s. 77 SZKOŁA PISANIA charakterystyka porównawcza Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się

29 wypowiada modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi 28. Co zapamiętaliśmy i czego się nauczyliśmy? Powtórzenie. Zebranie i utrwalenie najważniejszych wiadomości o antyku. Zadania, s. 80 PRZYPOMNIJ SOBIE Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Rozpoznaje czytany utwór jako: przypowieść, hymn, tragedię, tren Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii i antyku, s Co potrafię przed sprawdzianem? Sprawdź siebie ćwiczenia sprawdzające stopień Zygmunt Kubiak Skarb, który nas jednoczy (fragment Mitologii Greków i Rzymian), s. 84 SPRAWDŹ SIEBIE Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Odróżnia informacje o faktach od opinii Internet, Sprawdź siebie 1

30 opanowania wiedzy o antyku. 30. To nasz projekt! Zadania grupowe. Przygotowujemy kabaret. Nasz projekt, s. 87 Samodzielnie dociera do informacji w książkach Wskazuje funkcje użytych środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Rozpoznaje problematykę utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego gatunku literackiego Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci rzeczywistej Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych NASZ PROJEKT, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie Samodzielnie dociera do informacji w mediach elektronicznych Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki audiowizualne

31 31. Poszerzamy swoją wiedzę o języku jako kodzie komunikacyjnym. Język jako twór społeczny, s. 88 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (sztuki audiowizualne) Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie NAUKA O JĘZYKU Język jako twór społeczny Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe, terminy naukowe Sprawnie się posługuje oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego Internet, Test językowy Władza i prawo ćwiczenia wprowadzające do tematyki rozdziału. Zadania, s. 91 WŁADZA I PRAWO Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie,

32 Rozmowy o systemach i formach sprawowania władzy. 33. Dwa modele władzy na podstawie utworu Bolesława Prusa Z legend dawnego Egiptu. Z legend dawnego Egiptu Bolesława Prusa jako nowela. Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu*, s. 92 Złoty pierścień faraona, Egipt, XIII w. p.n.e. Malowidło przedstawiające Ramzesa I pochodzące z jego grobowca Luksor, Egipt mediach elektronicznych Zna utwory literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Tworząc wypowiedź, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych Portrety władców Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, punktu kulminacyjnego) Rozpoznaje czytany utwór jako nowelę Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych

33 34. Bolesław Chrobry jako władca idealny w kronice Galla Anonima. Kronika polska jako przykład średniowiecznej historiografii analiza fragmentów. Anonim tzw. Gall, O królu Bolesławie (fragment Kroniki polskiej), s. 98 Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: sprawozdanie ze zdarzenia z życia; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Dokonuje starannej redakcji tekstu pisanego ręcznie i na komputerze, w tym zawarte w obrazie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funcie w utworze Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza, s

34 36. Charakterystyka. Odmiany języka ogólnonarodowego. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Władczynie, s. 74 Juliusz Słowacki, Balladyna (fragment) Andrzej Sapkowski, Ostatnie życzenie (fragment) Jan Matejko. Poczet królów polskich, opracowanie: Jan Gintel Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu Zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi

35 37. Kto i dlaczego został ośmieszony w satyrze Ignacego Krasickiego Do króla? Satyra Do króla jako przykład realizacji oświeceniowego hasła bawiąc nauczać. 38. Na czym polegał system sprawowania rządów opisany przez Ryszarda Kapuścińskiego? Na szczytach nigdy nie jest ciepło - analiza fragmentu Cesarza Ryszarda Kapuścińskiego. Ignacy Krasicki Do króla, s. 102 Ryszard Kapuściński, Cesarz* (fragment), s. 105 Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Odróżnia informacje o faktach od opinii Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozpoznaje problematykę utworu Interpretuje głosowo wybrane utwory (recytowane w całości lub we fragmentach) Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. lęk; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość

36 Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi (1 5 jednostek lekcyjnych) Byliśmy parą kolekcjonerów pragnących odzyskać skazane na zniszczenie obrazy, aby zrobić z nich wystawę dawnej sztuki władania o Cesarzu i Ryszardzie Kapuścińskim. O cesarzu i jego cesarstwie, czyli kilka słów o władzy. Cesarz Ryszarda Kapuścińskiego jako przykład reportażu. Ryszard Kapuściński, Cesarz* LEKTURA Ryszard Kapuściński, Cesarz Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozróżnia gatunki publicystyczne, prasowe, radiowe, telewizyjne (reportaż) Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, źródłach elektronicznych Opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa

37 postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: sprawozdanie z lektury; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada 39. Co sprawiło, że Major odniósł sukces? Analiza fragmentu Folwarku zwierzęcego George a Orwella. Zabiegi retoryczne w przemówieniu Majora. George Orwell, Folwark zwierzęcy* (fragment), s. 109 Jan Lebenstein, rycina z cyklu Folwark zwierzęcy, 1974 Podlegać władzy Odbiera komunikaty pisemne Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, zdrobnień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu) Interpretuje głosowo wybrane utwory (recytowane w całości lub we fragmentach)

38 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (1 8 jednostek lekcyjnych) Był sobie folwark dworski, czyli dzieje pewnego buntu. Jak się rodzi totalitaryzm? Ci dwaj wadzili się dosłownie przy każdej okazji charakterystyka porównawcza Snowballa i Napoleona. Folwark zwierzęcy George a Orwella utwór alegoryczny. George Orwell, Folwark zwierzęcy* LEKTURA George Orwell, Folwark zwierzęcy Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (reportaż) Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych Zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela

39 Boxer postać tragiczna. Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego rodzaju zdań i równoważników) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm nacjonalizm, tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje

40 poglądy innych lub polemizuje z nimi 40. Styl wypowiedzi. Komiks. Zeszyt ćwiczeń, część 1. Rządzący i rządzeni, s. 91 Bohdan Butelko, Niezguła Czwarty, (fragment Krulewny Śnieżki [bajki domyślnej niedomyślnej]) Fragment komiksu Król Pieluch I Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negacje, prowokację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (eufemizmy) Rozpoznaje w zdaniach i równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników, przydawkę rozumie ich funkcję Rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie, imiesłowowe równoważniki zdań, zdania bezpodmiotowe oraz rozumie ich funkcję w wypowiedzi Rozpoznaje problematykę utworu Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście

41 41. Osoba mówiąca i bohaterowie utworu Zbigniewa Herberta Ze szczytu schodów. Rządzący i rządzeni w wierszu Zbigniewa Herberta Ze szczytu schodów. Zbigniew Herbert, Ze szczytu schodów*, s. 113 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnień, zgrubień) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm nacjonalizm Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i w ich

42 42. Wpływ ideologii na jednostkę we fragmencie Złodziejki książek Markusa Zusaka. Kto jest autorytetem? Analiza fragmentu Złodziejki książek Markusa Zusaka. Markus Zusak, Złodziejka książek (fragment), s. 115 kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje słownictwo z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: rozwój psychiczny, moralny i fizyczny człowieka, społeczeństwo i kultura) Rozróżnia informacje zawarte w obrazie Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty (biblijny) Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość

43 43. Cenzura jako narzędzie władzy na podstawie utworu Stanisława Barańczaka : Czyste ręce. Analiza i interpretacja wiersza Stanisława Barańczaka : Czyste ręce. Stanisław Barańczak, : Czyste ręce Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: rozprawka Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi; Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: rozwój psychiczny, moralny i fizyczny człowieka; społeczeństwo i kultura Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Rozpoznaje problematykę utworu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada 44. Co potrafię przed egzaminem? PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM Henryk Jerzy Chmielewski, Tytus, Romek i A Tomek, w tym nadawane za pomocą (księga XX). Druga środków audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane