Egzain aturalny aj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Zadanie 1. Wyznaczenie wartości prędkości i przyspieszenia ciała wykorzystując równanie ruchu. Wartość prędkości początkowej, /s Wartość przyspieszenia, /s C. 15 3 Zadanie. B. ziana kierunku prędkości liniowej. Wskazanie przyczyny występowania przyspieszenia dośrodkowego ciała poruszającego się po okręgu ruche jednostajny. Zadanie 3. D. 3,5 /s. Zadanie 4. p Wyznaczenie wartość ziany prędkości ciała odbijającego się od podłoża. Dobranie właściwego wykresu do przedstawionej przeiany gazowej. A. 1. Zadanie 5. T Wybranie właściwego opisu dotyczącego przepływu prądu w iedziany przewodniku. A. elektronów, a jego opór wraz ze wzroste teperatury rośnie. 3
Zadanie 6. Ustalenie, jak zienia się ogniskowa i zdolność skupiająca soczewki oka, gdy człowiek przenosi wzrok z czytanej książki na odległą gwiazdę. ogniskowa soczewki oka zdolność skupiająca A. rośnie aleje Zadanie 7. Wskazanie zjawiska, dzięki któreu ożliwe jest przesyłanie sygnału świetlnego przy użyciu światłowodu. D. całkowitego wewnętrznego odbicia. Zadanie 8. B. M < 4 p + 5 n Zadanie 9. D. zaleje razy. Zadanie 10. A. λ α 0,5 λ p Zadanie 11.1 Wybranie prawdziwej inforacji dotyczącej asy jądra berylu. Ustalenie, jak zienia się wartość prędkości liniowej satelity podczas ziany orbity. Ustalenie związku iędzy długościai fal de Broglie a dla określonych cząstek. Obliczenie wartość średniej prędkości ciała dla przytoczonego opisu jego ruchu. s s 1 pkt skorzystanie z zależności v = (v = t 14 s ) lub wyznaczenie drogi przebytej przez windę (s = 4 ) 1 1 pkt obliczenie wartości prędkości średniej v = 1,71 /s ( /s) 7 4
Zadanie 11. Obliczenie wartości siły nacisku ciała na podłogę windy w ruchu jednostajnie przyspieszony do góry. 0 3 1 pkt uwzględnienie, że F N = F b + F g = a + g 1 pkt wyznaczenie wartości przyspieszenia (a = 1 /s ) 1 pkt obliczenie wartości siły nacisku F N = 660 N Zadanie 11.3 1 pkt narysowanie trzech sił i nazwanie ich Narysowanie i zapisanie nazwy sił działających na ciało w windzie (układ nieinercjalny) podczas ruszania windy do góry. F gr siła grawitacji (siła ciężkości, ciężar) F r F b siła bezwładności F b F r siła reakcji F gr 1 pkt zachowanie odpowiednich relacji iędzy wektorai ( F F + F = 0) r + gr b Zadanie 1.1 Narysowanie siły działającej na cząstkę obdarzoną ładunkie elektryczny poruszającą się w jednorodny polu agnetyczny. 1 pkt poprawne zaznaczenie siły: wektor siły skierowany pozioo w prawo Zadanie 1. Tworzenie inforacji Wyprowadzenie wzoru określającego energię kinetyczną cząstki obdarzonej ładunkie elektryczny poruszającej się w jednorodny polu agnetyczny. 1 pkt skorzystanie z zależności F L = Fd lub 1 pkt uzyskanie zależności q B r E k = v q v B = r 5
Zadanie 1.3 Wykazanie, że w układzie SI energia kinetyczna protonu wyrażona jest w dżulach. 1 pkt zapisanie, że [ ] C = T kg E k 1 pkt wykonanie przekształceń i wykazanie, że [E k ] = Zadanie 13.1 kg = J s Obliczenie współczynnika sprężystości sprężyny wykorzystując wykres zależności siły wprawiającej ciało w drgania od jego przeieszczenia. F 1 pkt zapisanie zależności k = i podstawienie wartości liczbowych odczytanych x z wykresu 1 pkt obliczenie współczynnika sprężystości sprężyny k = 80 N/ Zadanie 13. 1 pkt zapisanie zależności Zadanie 14.1 a ax = 4 /s Tworzenie inforacji Wykazanie, że aksyalna wartość przyspieszenia drgającej kulki jest równa podanej wartości. F a = i obliczenie aksyalnej wartości przyspieszenia Ustalenie, jak zieniła się gęstość gazu w przedstawionej przeianie gazowej. Uzasadnienie odpowiedzi, podając odpowiednie zależności. 1 pkt zapisanie stwierdzenia: gęstość gazu w przeianie rosła 1 pkt zapisanie uzasadnienia np.: wzrost ciśnienia gazu był trzykrotny, a teperatury dwukrotny zate objętość alała lub n R T zapisanie ρ = gdzie V = i odpowiedni koentarz o zianie objętości V p Zadanie 14. Ustalenie, który z wyienionych w tabeli gazów poddano opisanej przeianie gazowej. 0 3 1 pkt zapisanie równania p V = n R T i podstawienie n = μ 6
1pkt obliczenie asy olowej gazu (µ = 3 g) Zdający oże obliczyć liczbę oli gazu (n 1,5), a następne asę olową 48 g μ = = 3g 15, 1pkt prawidłowy wybór gazu z podanej tabeli: tlen Zadanie 15. Obliczenie długość fali światła eitowanego przez laser. 0 3 1 pkt skorzystanie z zależności P = n E h c 1pkt uwzględnienie, że E f = λ 1pkt obliczenie długości fali λ 6,3 10 7 (λ 631,5 n) Zadanie 16. Tworzenie inforacji t f Narysowanie dalszego biegu proieni świetlnych w sytuacjach przedstawionych na rysunkach. 0 3 Po 1 pkt za prawidłowy bieg proienia w każdej z trzech przedstawionych sytuacji (na pierwszy i drugi rysunku zdający oże również narysować proień odbity) Zadanie 17.1 Zapisanie reakcji rozpadu atou złota. 1 pkt poprawne zapisanie równania reakcji: Zadanie 17. 198 198 0 198 198 0 79 80 Hg+ 1e + e lub 79 Au 80 Hg+ 1 + ν e Au ν ~ β ~ Antyneutrino w zapisie równania nie jest wyagane. Obliczenie asy izotopu złota pozostałego po określony czasie w preparacie proieniotwórczy. 1 pkt uwzględnienie, że 8,1 dnia to trzy okresy połowicznego rozpadu 1 pkt obliczenie asy izotopu złota, która pozostała po ty czasie = 1,5 µg 7
Zadanie 18.1 Wyznaczenie wartości energii atou wodoru dla przypadku, gdy elektron znajduje się na n-tej orbicie. 1 pkt obliczenie energii E 4 = 0,85 ev (skorzystanie z zależności 1 E n ~ n ) i uzupełnienie tabeli Zadanie 18. Przedstawienie na wykresie związku energii atou wodoru z proienie orbity, na której znajduje się elektron. 1 pkt opisanie i wyskalowanie osi (oś pionowa w ujenych wartościach ) 1 pkt naniesienie punktów w narysowany układzie współrzędnych (dopuszcza się brak naniesienia punktu dla n = 4 przy braku rozwiązania zad. 18.1) Jeżeli zdający połączy punkty i narysuje hiperbolę nie otrzyuje punktu. Zadanie 18.3 Obliczenie wartości prędkości elektronu na pierwszej orbicie w atoie wodoru, korzystając z postulatu Bohra. 1 pkt zapisanie postulatu Bohra 1 pkt obliczenie wartości prędkości elektronu: v,19 10 6 /s Zadanie 19. Tworzenie inforacji Ustalenie i zapisanie pełnych nazw wielkości fizycznych jakie trzeba zierzyć w opisany doświadczeniu. 1 pkt zapisanie nazwy wielkości: wartość ciężaru klocka 1 pkt zapisanie nazwy wielkości: wartość aksyalnej siły tarcia Zdający oże zapisać w odpowiedzi: ciężar klocka i aksyalna siła tarcia. 8
Zadanie 0.1 Obliczenie energii wyproieniowywanej w czasie 1 h przez białego karła. 1 pkt wyznaczenie ocy Syriusza B z wykorzystanie danej z tabeli 1 pkt obliczenie energii wyproieniowanej w ciągu 1 godziny przez białego karła E 3 10 7 J (E = 33,09 10 6 J) Zadanie 0. Wykazanie, że średnia gęstość Aldebarana jest wielokrotnie niejsza niż Syriusza B. 1 pkt skorzystanie z definicji gęstości i uzyskanie wyrażenia lub równoważnego 1 pkt podstawienie odpowiednich wartości i wykazanie, że ρ A < ρ S ρ A ρ S = A S r r 3 S 3 A 9