Plac Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa, http://www.bcc.org.pl Warszawa, 5 stycznia 2017 r. BADANIE ANKIETOWE BCC Zdaniem przedsiębiorców: podsumowanie 2016 roku i perspektywy dla biznesu w 2017 Aby dowiedzieć się, jak przedsiębiorcy oceniają kondycję swoich firm w minionym roku oraz jakie widzą perspektywy w 2017 r., Business Centre Club przeprowadził w grudniu internetowy sondaż wśród menedżerów i właścicieli firm z całego kraju.* Wynika z nich, że: 53% przedsiębiorców oceniło kondycję prowadzonych przez nich firm w 2016 roku jako dobrą, a ponad 30% jako umiarkowaną, ponad 48% uważa, że w nowym roku sytuacja finansowa firmy pozostanie zbliżona do tej w 2016 r., 35% przewiduje jej poprawę, zaś ok. 17% pogorszenie, ponad 75% firm zakłada wzrost kosztów działalności w 2017 r. w porównaniu do ub. roku, a 63% wzrost obciążeń podatkowych, tylko 21% planuje zwiększyć wydatki inwestycyjne na środki trwałe a, w przypadku 57% firm będą one na podobnym poziomie jak w 2016 r., ponad 62% zamierza zwiększyć wysokość wynagrodzeń, a 38% planuje wzrost zatrudnienia, 94% ankietowanych przedsiębiorców uważa, że rząd nie poprawił, w ostatnim roku, warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w ocenie 88% przedsiębiorców sytuacja ekonomiczna w 2017 r. nie będzie sprzyjać prowadzeniu biznesu. 1
Problemy w 2016 r. Na pytanie jakie czynniki były problemem dla działalności firmy w 2016 roku, przedsiębiorcy wskazali: 62,4% trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, 60% wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku, 49,4% nadmierna biurokracja, 45,9% wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe, 42,4% nieuczciwa konkurencja ze strony szarej strefy, 41,2% niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych, 35,3% niski popyt na rynku krajowym, 30,6% kurs złotego do innych walut, 9,4% wysoki koszt lub trudna dostępność kredytów udzielanych przez banki, 8,2% wysokie ceny surowców oraz innych komponentów, 8,2% niski popyt na rynkach zagranicznych, 7,1% inne, m.in.: nieprzewidywalność prawna, niejasne przepisy podatkowe, brak pracowników spowodowany programem 500+, wstrzymywanie zwrotu VAT na czas działań sprawdzających z jednoczesnym wydłużeniem na czas nieokreślony okresu sprawdzania zasadności zwrotu VAT. Zdaniem przedsiębiorców, rząd powinien zadbać o to, aby realnie wprowadzić w życie zasadę swobody działalności gospodarczej i jak najmniej ingerować w gospodarkę. Biznes potrzebuje spokoju i stabilizacji. Bez tego trudno jest planować działania i inwestycje. Dziś przedsiębiorcy są zaniepokojeni sytuacją polityczną i nie skupiają się nad rozwojem firm tylko z obawą patrzą w przyszłość. Moja firma zrezygnowała z wielomilionowej dotacji, bo nie wiadomo co przyniesie nowy rok. Ryzyko prowadzenia działalności wzrosło kilkakrotnie. Straszenie coraz to nowymi pomysłami i obwinianie przedsiębiorców za różne problemy tylko pogarsza sytuację w biznesie opisuje klimat wokół biznesu w Polsce jeden z przedsiębiorców. 2
Co przyniesie nowy rok? Z jednej strony, środowisko biznesu pozytywnie ocenia zmiany, na które w dużej mierze składają się propozycje Ministerstwa Rozwoju, kierowanego przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego jak pakiet 100 ułatwień dla firm czy konstytucja biznesu. To także: możliwość odliczenia od przychodów niezapłaconej faktury po 120 dniach; sukcesję przedsiębiorstwa osoby fizycznej umożliwiająca funkcjonowanie jednoosobowej działalności gospodarczej po śmierci właściciela; wyższe limity ulg na innowacje (rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych jako działalność B+R) czy obniżenie podatku CIT do 15% dla małych firm. Z drugiej, przedsiębiorcy z niepokojem spoglądają na inne rozwiązania, które rząd zapowiedział w 2017 roku. Lista negatywnie ocenianych przez biznes zmian jest długa: 1. uchylenie z mocy prawa dotychczas obowiązujących indywidualnych interpretacji podatkowych potwierdzających prawo podatnika do działań skutkujących oszczędnościami podatkowymi 2. obniżenie wieku emerytalnego ze względy na deficyt pracowników przechodzących na emeryturę i obawę finansowania deficytu budżetu zw. z emeryturami drogą restrykcyjnych kontroli firm i podatków 3. podwyższenie płacy minimalnej zwiększające koszty funkcjonowania firm i uderzające 4. rozszerzenie listy towarów objętych mechanizmem tzw. solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy za rozliczenia VAT zbywcy 5. wyrejestrowanie z VAT z urzędu bez powiadomienia podatnika 6. likwidacja rozliczeń kwartalnych podatku VAT na rzecz miesięcznych 7. wprowadzenie nowej polityki weryfikacji stosowanych przez podatnika cen transferowych 8. kary grzywny (od 200 do 40 000 zł) za składanie deklaracji VAT w formie papierowej a nie wymaganej, elektronicznej 9. projektowana kara pozbawienia wolności nawet do 25 lat dla wystawiających i posługujących się nierzetelnymi fakturami (tzw. fałsz intelektualny) opiewającymi na łączną wartość przekraczającą ogółem 200 000 zł 10. nowe sankcje podatkowe (30% i 100%) nakładane w związku z nierzetelnym rozliczaniem podatku VAT oraz za wystawianie tzw. pustych faktur 11. niższy próg (z 15.000 euro na 15.000 zł), powyżej którego przedsiębiorca ma obowiązek dokonywać rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego 12. wprowadzenie dodatkowych warunków dla możliwości ubiegania się o przyspieszony (25-dniowy) zwrot VAT 3
13. jednolity plik kontrolny (JPK) dla małych i średnich firm 14. zmiana zasad opodatkowania aportów wnoszonych na agio (przychodem podatnika będzie cała rynkowa wartość wkładu niepieniężnego a nie wartość nominalna udziałów wydanych w zamian za aport, jak jest obecnie) 15. reforma administracji skarbowej i powstanie Krajowej Administracji Skarbowej 16. państwowy zarząd przymusowy nad majątkiem firmy 17. domniemanie przestępczego pochodzenia majątku objętego we władanie w ciągu 5 lat przed popełnieniem przestępstwa 18. zamówienia in-house w prawie zamówień publicznych * INFORMACJE O SONDAŻU W sondażu, przeprowadzonym na reprezentatywnej grupie przedsiębiorców BCC, udział wzięło: 30,6% średnich przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 249 pracowników, 29,4% małych firm (od 10-49 pracowników), 22,3% dużych firm (od 250 do 1000 pracowników), 10,6% mikroprzedsiębiorstw (od 1 do 9 pracowników) oraz 7,1% korporacji (zatrudnienie powyżej 1000 pracowników). Wśród ankietowanych przez BCC firm większość zajmuje się działalnością usługową (38,8%), przemysłowo-produkcyjną (22,4%), handlową (22,3%), budownictwem (7,1%), usługami finansowymi (4,7%) lub reprezentuje inne, niewymienione branże (4,7%). Kontakt: Marek Goliszewski prezes Business Centre Club przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC tel. 582 61 00 e-mail: biuro@bcc.org.pl Emil Muciński rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC tel. 602 571 395, 22 58 26 113 e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl Business Centre Club istnieje od 1991 roku. Liczba członków Grupy BCC składającej się z Klubu BCC, Związku Pracodawców BCC, konfederacji pracodawców BCC i Studenckiego Forum BCC wynosi ok. 2000. Wśród członków BCC znajdują się największe korporacje krajowe i zagraniczne. Członkami Klubu są także uczelnie wyższe, wydawnictwa, szpitale, prawnicy, dziennikarze, naukowcy, lekarze, wojskowi i studenci. BCC koncentruje się na działaniach na rzecz rozwoju gospodarki i pomocy przedsiębiorcom. BCC jest członkiem Rady Dialogu Społecznego. Działa w 250 miastach i 24 lożach regionalnych na terenie całej Polski. Koordynatorem wszystkich działań BCC jest Marek Goliszewski. Kontakty prasowe: http://www.bcc.org.pl/eksperci.244.0.html Więcej: http://www.bcc.org.pl oraz: http://www.facebook.com/pages/business-centre-club/301754142096 4
Pełne wyniki badania ankietowego BCC 1. Kondycję mojej firmy w mijającym, 2016 roku oceniam jako: 53% - dobrą 30,6% - umiarkowaną 12,9% - bardzo dobrą 3,5% - złą 0% - bardzo złą 2. Przewiduję, że w 2017 r. sytuacja finansowa mojego przedsiębiorstwa w porównaniu do 2016 r.: 48,2% - pozostanie zbliżona do tej w 2016 r. 34,9% - poprawi się 16,9% - pogorszy się 3. Przewiduję, że w 2017 r. koszty działalności mojego przedsiębiorstwa w porównaniu do poprzedniego roku: 75,6% - wzrosną 17,1% - pozostaną zbliżone do tych w 2016 r. 7,3% - zmaleją 4. W 2017 roku, zamierzam finansować rozwój mojej firmy głównie poprzez: [można zaznaczyć kilka odpowiedzi] 81,2% - środki własne przedsiębiorstwa 49,4% - kredyty 22,4% - fundusze europejskie 7,1% - rynek kapitałowy 7,1% - inne źródła: granty z NCBiR, pożyczki od udziałowców, leasing, środki z PFRON 5. W 2017 r. wydatki inwestycyjne w moim przedsiębiorstwie w porównaniu z 2016 r. będą: 57,2% - na podobnym poziomie jak w 2016 r. 21,4% - znacznie większe 21,4% - znacznie mniejsze 6. W 2017 r. zatrudnienie w moim przedsiębiorstwie w porównaniu do 2016 r.: 47,6% - pozostanie na podobnym poziomie jak w 2016 r. 38,1% - wzrośnie 14,3% - zmaleje 7. W 2017 r. przeciętne wynagrodzenie w mojej firmie w porównaniu do 2016 r.: 62,4% - wzrośnie 35,3% - pozostanie na podobnym poziomie jak w 2016 r. 2,3% - zmaleje 8. Obciążenia podatkowe mojej firmy w 2017 roku: 63,1% - wzrosną 36,9% - będą podobne jak w 2016 r. 5
0% - zmaleją 9. Szacuję, że w 2017 r. wzrost sprzedaży w mojej firmie wyniesie: 34,6% - 5 10% 34,5% - 0 5% 22,6% - powyżej 10% 8,3% - poniżej 0% 10. Jakie czynniki spośród niżej wymienionych były dla Pana/Pani firmy problemem w 2016 roku? [można wskazać kilka odpowiedzi] 62,4% - trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach 60% - wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku 49,4% - nadmierna biurokracja 45,9% - wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe 42,4% - nieuczciwa konkurencja ze strony szarej strefy 41,2% - niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych 35,3% - niski popyt na rynku krajowym 30,6% - kurs złotego do innych walut 9,4% - wysoki koszt lub trudna dostępność kredytów udzielanych przez banki 8,2% - wysokie ceny surowców oraz innych komponentów 8,2% - niski popyt na rynkach zagranicznych 7,1% - inne: nieprzewidywalność prawna, niejasne przepisy podatkowe, brak pracowników spowodowany programem 500+ 11. Jakie czynniki spośród niżej wymienionych mogą być zagrożeniem dla Pana/Pani firmy w 2017 roku? [można wskazać kilka odpowiedzi] 64,7% - wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe 63,5% - trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach 57,7% - nadmierna biurokracja 52,9% - wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku 41,2% - niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych 38,3% - niski popyt na rynku krajowym 34,1% - nieuczciwa konkurencja ze strony szarej strefy 32,9% - kurs złotego do innych walut 23,5% - wysokie ceny surowców oraz innych komponentów 11,8% - wysoki koszt lub trudna dostępność kredytów udzielanych przez banki 5,9% - niski popyt na rynkach zagranicznych 3,5% - inne: niestabilna sytuacja społeczno-polityczna, brak ochrony przed skutkami niewłaściwego prawa, niestabilność i tempo zmian prawnych, wzrost kosztów wynagrodzeń 12. Czy Pana/Pani zdaniem w ciągu ostatniego roku rząd poprawił warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce? 94% - nie 6% - tak 13. Czy Pana/Pani zdaniem sytuacja ekonomiczna w nadchodzącym roku będzie sprzyjać prowadzeniu biznesu? 88,1% - nie 11,9% - tak 6