E-mail : sos.polska@sos-wd.org Adres: ul. Puławska 232 Website : www.sos-wd.org 02-670 Warszawa Tel: 48 22 612 16 72 Tel/fax: 48 22 628 84 75 RAPORT ROCZNY 2008 Przygotowany przez: Elżbieta Krajnik-Janczur Dyrektor Krajowy 30 stycznia, 2009
SPIS TREŚCI 1 RAPORT ROCZNY 3 1.1 Podsumowanie działalności Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce w 2008r. 4 Plan ważniejszych wydarzeń na rok 2009 7 2 STATYSTYKI Z PLACÓWEK 8 2.1 Członkowie Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce 9 3 RAPORTY Z PLACÓWEK 10 3.1 Wioska Dziecięca SOS w Biłgoraju 11 3.2 Wioska Dziecięca SOS w Kraśniku 14 3.3 Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Kraśniku 16 3.4 Wioska Dziecięca SOS w Siedlcach 17 3.5 Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Siedlcach 18 3.6 Wioska Dziecięca SOS w Karlinie 20 3.7 Dom Młodzieży SOS w Lublinie (włącznie z programem SIL) 22 3.8 Centrum Socjalne JUTRZENKA 23 3.9 Sindbad - Rodzinny Dom Czasowego pobytu w Ustroniu 25 3.10 Projekt SOS Playbus 26 2
SEKCJA PIERWSZA 1 RAPORT ROCZNY 3
1.1 Podsumowanie działalności Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce w 2008r. Rok 2008 był kolejnym rokiem rządów Platformy Obywatelskiej oraz rokiem wzrostu gospodarczego Polski. W stosunku do roku 2007 wzrost gospodarczy wyniósł 6,5%. Nastąpił dalszy systematyczny spadek bezrobocia 8, 5%, a inflacja wyniosła 2,6%. Pod koniec roku 2008 parlament ogłosił rok 2009 rokiem rodzinnej opieki zastępczej. Jest to rezultat działań i lobbowania w parlamencie Koalicji na Rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej, której SOS jest aktywnym członkiem. W ramach Koalicji współpracowaliśmy także z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej nad pracami nad nową ustawą o pieczy zastępczej, która ma wejść w życie od 2010. W projekcie ustawy zastosowano kilka rozwiązań z systemu SOS, np. możliwość zatrudniania asystentów rodzinnych w rodzinnych domach dziecka. Przez cały rok 2008 trwała także współpraca z polskim rządem, urzędem prezydenta RP oraz Rzecznikiem Praw Obywatelskich nad prawnym uregulowaniem czasu pracy matek i cioć SOS. Niestety nie udało się utrzymać dla tych stanowisk umowy o pracę. Zgodnie z nowym projektem ustawy o pieczy zastępczej z rodzicami zastępczymi oraz innymi opiekunami w systemie rodzinnej opieki zastępczej zawieranie będą umowy-zlecenia. W grudniu 2008 rozpoczęliśmy mediacje z grupą pracowniczą matek i cioć na temat zmiany ich umów o pracę na umowy cywilne. Na początku 2008 pod przewodnictwem SOS Wioski Dziecięce zawiązała się koalicja organizacji pozarządowych na rzecz zmiany ustawy o zbiórkach publicznych. Jest to ustawa z 1933 roku. Pierwsze spotkanie grupy roboczej (organizacje pozarządowe i przedstawiciele MSWiA) odbyło się 19 grudnia 2008. Prace nad nową ustawą będą kontynuowane w 2009. W ramach Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, SOS aktywnie działał na promowaniem mechanizmu 1%. W rezultacie tych działań procent wpłacających 1% na rzecz organizacji pozarządowych wzrósł z 8,5% w 2007 do 4
30%. Zaowocowało to także znacznym wzrostem przychodów FR SOS Wioski Dziecięce. W roku 2008 Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce kontynuowało współpracę z władzami rządowymi w obszarach dotyczących ponownej rejestracji placówek. Rejestracje na czas nieokreślony otrzymało Karlino i Siedlce, trawa ja nadal prace nad zarejestrowaniem Biłgoraja, Kraśnika, Ustronia i Lublina. W Polsce w 2008 roku funkcjonowały cztery Wioski Dziecięce SOS: w Biłgoraju, Kraśniku, Siedlcach i w Karlinie, Dom Młodzieży SOS w Lublinie, Wspólnoty Mieszkaniowe w Kraśniku i w Siedlcach, placówki interwencyjne w Biłgoraju (Puchatek) i w Ustroniu (Sindbad), oraz świetlica środowiskowa Jutrzenka w Lublinie. W wyżej wymienionych placówkach opiekę znajdowało 414 dzieci. Długoterminowa opieka nad dziećmi osieroconymi i opuszczonymi SOS Wioski Dziecięce opiekowało się 351 dziećmi. Kontynuowaliśmy współpracę z rodzinami biologicznymi dzieci, czego rezultatem jest powrót coraz większej ilość dzieci do rodzin. Umacnianie rodzin W projekcie Jutrzenka objęto opieka 42 dzieci i ich rodziny. Rok 2008 był rokiem intensywnych przygotowań do otwarcia nowych projektów umacniania rodzin. Zatwierdzone zostało otwarcie 4 projektów w gminie Biłgoraj. Projekty mają objąć opieką 200 dzieci i ich rodziny. Pozyskiwanie funduszy Rok 2008 był kolejnym rokiem sukcesów fundraisingowych. Kampania 1% zaowocowała przychodem 2, 2 mln Euro, kampania grudniowa 0,3 mln Euro. Całkowity przychód z działalności zbierania funduszy wyniósł 6, 3mln Euro. SOS Wioski Dziecięce w roku 2008, pokryło 108% swojego budżetu ze środków krajowych (dotacje państwowe i zbieranie funduszy). 5
Umacnianie Stowarzyszenia Krajowego Dużym osiągnięciem władz Krajowego Stowarzyszenia w minionym roku było dalsze umocnienie współpracy z władzami państwowymi i samorządowymi naszego kraju odnośnie pozyskiwania dotacji na działalności placówek SOS. Od roku 2009 zwiększyliśmy dotację na jedno dziecko do 2300 zł (2000 zł w 2008). Rozwój zasobów ludzkich W 2008 roku SOS wzięło udział w międzynarodowych projekcie Grading, który będzie wdrażany w Polsce do 2009 roku. Wszyscy pracownicy organizacji zostali przeszkoleni z teorii więzi. Dla pracowników wszystkich szczebli i działów dostępna jest szeroka oferta studiów, szkoleń i superwizji. 6
Plan ważniejszych wydarzeń na rok 2009 STYCZEŃ Zabawy karnawałowe dla dzieci i pracowników Wiosek Raport roczny do Biura Regionalnego Wprowadzenie nowego logo SOS 1-szy numer Kuriera Wioskowego Początek przygotowań do kampanii 1% LUTY Roczny audyt w Stowarzyszeniu Krajowym Pierwsze posiedzenie Zarządu Stowarzyszenia Zebranie NMT Przygotowania do kampanii 1% - kontynuacja Roczny audyt w Stowarzyszeniu Krajowym - kontynuacja MARZEC Cichy Gość kampania Wielkanocna Udział w projekcie pełnego wykorzystywania miejsc Uruchomienie 2 projektów FS W gminie Biłgoraj KWIECIEŃ Walne Zgromadzenie Kampania 1% w mediach MAJ Trzeci mailing bezpośredni (Kurier Wioskowy Nr 2) Obchody Dnia Matki Drugie posiedzenie Zarządu Stowarzyszenia Spotkanie Regionalne dla Regionu I, Wiedeń Uruchomienie 2 projektów FS W gminie Biłgoraj Zebranie NMT CZERWIEC Bieg po uśmiech event PR Wiosce Dziecięcej SOS Kraśnik Wygrajmy razem impreza w Wiosce Dziecięcej SOS Biłgoraj Rozpoczęcie wdrażania Polityki ochrony dziecka LIPIEC Wyjazdy wakacyjne dla dzieci Wakacje dla dzieci w Caldonazzo SIERPIEŃ Wyjazdy wakacyjne dla dzieci - kontynuacja Czwarty mailing bezpośredni (Kurier Wioskowy Nr 3) Opracowanie planu działań na rzecz praw dziecka WRZESIEŃ Trzecie posiedzenie Zarządu Stowarzyszenia Początek roku szkolnego PAŹDZIERNIK Przygotowanie planu działań do otwarcia wspólnoty w Karlinie Piąty mailing bezpośredni (Kurier Wioskowy No4) Przeprowadzenie oceny realizacji wszystkich standardów HR w organizacji LISTOPAD Cichy Gość kampania Bożonarodzeniowa Zebranie NMT GRUDZIEŃ Czwarte posiedzenie Zarządu Święta Bożego Narodzenia w Wioskach Dziecięcych SOS Wdrożenie nowego produktu na committed giving Bożonarodzeniowa kampania FR 7
SEKCJA DRUGA 2 STATYSTYKI Z PLACÓWEK 8
2.1 Członkowie Zarządu Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce CZŁONKOWIE ZARZĄDU STOWARZYSZENIA KRAJOWEGO NAZWA STOWARZYSZENIA STOWARZYSZENIE SOS WIOSKI DZIECIĘCE W POLSCE Data 30.01.2008 Lp. Imię i nazwisko Członka Zarządu Funkcja 1 Waldemar MIŚKO Prezes 2 Barbara GRASINSKA-CIERESZKO Wiceprezes 3 Andrzej KANDZIERSKI 4 Zygmunt DECHNIK 5 Kazimierz RYSZEWSKI 6 Angelika KRABACHER 7 Gerhard ZWETTLER Waldemar Misko Prezes Zarządu Adres: 78-230 Karlino, Krzywopłoty 27 Tel. / Fax: +48 694417527 Członek Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Przedstawiciel KDI Członek Zarządu Przedstawiciel KDI 9
SEKCJA TRZECIA 3 RAPORTY Z PLACÓWEK 10
3.1 Wioska Dziecięca SOS w Biłgoraju Wg stanu na dzień 31.12.2008 w Wiosce Dziecięcej SOS Biłgoraju w 11 rodzinach Wioski, wychowuje się 64 dzieci, spośród nich 4 wychowanków decyzją sądu przebywa w ośrodkach resocjalizacyjnych. W sierpniu 2008 1 matka SOS odeszła na emeryturę wychowała 13 dzieci. W ciągu roku do rodzin wioskowych przyjęto 6 wychowanków. 1 wychowanek zakończył proces resocjalizacji w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym i postanowieniem sądu wrócił do Wioski. Z 3 dorosłymi wychowankami podpisano umowy cywilnoprawne w celu dalszego wspierania ich edukacji szkolnej. 1 wychowanka usamodzielniono. Ponadto w SOS Wiosce Dziecięcej w Biłgoraju w roku 2008 miały miejsce następujące wydarzenia: W styczniu, podobnie do lat poprzednich, zorganizowano zabawę gwiazdkową dla naszych dzieci. W czasie ferii zimowych dzieci wyjechały na zimowisko, gdzie miały możliwość nauki jazdy na nartach, wiele dzieci korzystało z różnych form organizacji ferii w Wiosce. 35 wychowanków w maju uczestniczyło w 4 dniowym rajdzie turystycznym. W maju grupa dzieci z klasy II przyjęła komunię św., na którą przyjechały rodziny biologiczne dzieci. W czerwcu: grupa 8 wychowanków wyjechała na plener malarski. Wioska współorganizowała Miejskie Szkolne Igrzyska Olimpijskie, które są kontynuacją Spartakiady Wygrajmy razem organizowanej dotychczas każdego roku z okazji Dnia Dziecka przez Wioskę. W czerwcu także Kapituła Dyplomu Przyjaciel dzieci wręczyła X już Dyplom Przyjaciel Dzieci. Letnie wakacje dzieci spędziły nad morzem i w górach. Wiele z nich wyjechało na wypoczynek z matkami SOS. W sierpniu naszą Wioskę odwiedził zespół projektu SOS PLAYBUS. Przez 6 dni poprzez organizację zabaw dla dzieci promował Wioski Dziecięce SOS w Biłgoraju i środowisku lokalnym. 13 wychowanków korzystało ze sponsorowanych wyjazdów wakacyjnych. W październiku drużyna piłki nożnej chłopców zajęła I miejsce w turnieju polskich Wiosek w Kraśniku. Z początkiem roku szkolnego do wspólnot mieszkaniowych Domu Młodzieży w Lublinie przeszło 6 wychowanków. 8 wychowanków przygotowuje się do kolejnego etapu usamodzielnia, tj. dalszego po gimnazjum etapu kształcenia i ewentualnego 11
przejścia do wspólnot mieszkaniowych DM. W roku szkolnym 2007/2008 7 wychowanków otrzymało najwyższe stopnie z zachowania. W roku 2008 SOS Wioska Dziecięca w Biłgoraju otrzymała darowiznę na rzecz RD Puchatek. Pozyskano także pieniądze ze zorganizowanej w ramach Szkolnych Igrzysk Olimpijskich loterii 2 firmy ufundowały prezenty gwiazdkowe dla dzieci. Wychowankowie Wioski mają zorganizowana pomoc specjalistyczną ustalaną na zespołach ds. okresowej w postaci: zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, terapii logopedycznej, terapii psychologicznej, psychodramy, terapii indywidualnej i rodzinnej, zajęć ogólnorozwojowych, dzieci mogą korzystać z pomocy pedagogicznej i psychologicznej w ramach konsultacji. W przypadkach niektórych wychowanków praca wychowawcza i opiekuńcza wspierana jest także specjalistami z zewnątrz (np. dzieci z nasilonymi objawami ADHD i FAS, czy z dużymi problemami zdrowotnymi). Z uczniami klas gimnazjalnych prowadzony jest program orientacji szkolno-zawodowej, realizowany jest także wspierany specjalistami program edukacji seksualnej, profilaktyki antynikotynowej i higieny żywienia. Bardzo ważne w wychowywaniu dzieci jest budowanie ich poczucia wartości, w związku z tym w Wiosce w Biłgoraju funkcjonuje wiele kół zainteresowań. Należą do nich: plastyczne, sportowe (różne dyscypliny), techniczne, dużym powodzeniem cieszą się tenis stołowy, szachy i turystyka górska (piesze rajdy majowe). Niektórzy wychowankowie rozwijają swoje zainteresowania na terenie miasta w różnych klubach zainteresowań (taneczny, piłki nożnej). Uspołecznieniu dzieci służy ich praca w Samorządzie, drużynie harcerskiej i zespole redakcyjnym gazetki Nasze SOS". W Edukacyjnym Centrum Komputerowym w Wiosce prowadzone są szkolenia z obsługi komputera dla dzieci z Wioski i ze środowiska. Wychowankowie Wioski, którzy ukończyli 15 lat w okresie wakacji podejmują pracę 16 osób w tym roku pracowało w firmach jako wolontariusze i młodociani pracownicy. Podejmujemy działania, aby wychowankowie Wioski znali swoje rodziny biologiczne, a rodziny współpracowały w procesie wychowania dziecka. W tym celu opracowany został program współpracy z rodziną biologiczną. W ramach tego programu odbywają się wizyty krewnych w Wiosce, utrzymywane są kontakty dzieci z rodzinami (w bieżącym roku 25 podopiecznych przebywało po kilka dni w 12
rodzinach biologicznych), rodziny biologiczne będą angażowane w proces przyjmowania dzieci do Wioski. Duży nacisk kładziemy na przestrzeganie praw dziecka niektóre z nich opisano w dokumencie Zasady przestrzegania praw dziecka w SOS Wiosce Dziecięcej w Biłgoraju. Na początku grudnia odbył się audyt Wioski w Biłgoraju prowadzony przez SOS- KDI. Doskonaleniu pracy opiekuńczo-wychowawczej matek SOS i innych pracowników służy system szkoleń prowadzonych przez specjalistów. Są to szkolenia: n/t stylów przywiązania i więzi, trudności wychowawczych, treningu zastępowania agresji, umiejętności managerskich, szkolenia z psychodramy, edukacji seksualnej i mediacji rodzinnych. Pracownicy uczestniczą w superwizjach pracy własnej. RODZINNY DOM PUCHATEK W WIOSCE DZIECIĘCEJ SOS W BIŁGORAJU Stan dzieci na dzień 31 grudnia 2008r. wynosi 10 wychowanków, w tym; 1 rodzeństwo czteroosobowe, 1 rodzeństwo dwuosobowe i 4 dzieci. W wyniku zakończonych procedur sądowych i pracy z rodziną biologiczną, dwoje dzieci (1 rodzeństwo) zostało umieszczonych w rodzinie zastępczej, którą utworzyła dla nich ich zamężna siostra. Troje dzieci (1 rodzeństwo) znalazło swój nowy dom w rodzinie adopcyjnej. Trójka dzieci (1 rodzeństwo) zostało umieszczonych w rodzinie wioskowej. Unormowana została sytuacja rodzinna i prawna 8- letniego chłopca, którego matka otrzymała rozwód z mężem z powodu jego znęcania się nad rodziną. Utrzymywany jest stały kontakt z matką chłopca, jednak jej stan zdrowia wyklucza możliwość zaopiekowania się dzieckiem, a co za tym idzie, jego powrót do domu rodzinnego. W związku z tym, poszukujemy dla dziecka miejsca opieki docelowej. Nowego domu poszukujemy również dla dwójki rodzeństwa, którego rodzice wyrokiem sądu zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. Jedno dziecko, decyzją Komisji ds. orzekania o niepełnosprawności otrzymało orzeczenie o niepełnosprawności i na mocy postanowienia sądu powinno zostać umieszczone w placówce specjalistycznej, trwają procedury z tym związane. W miejsce dzieci, które odeszły, przyjęte zostały nowe dzieci: 1 rodzeństwo czteroosobowe i dwoje dzieci. 13
Współpracujemy z rodzinami biologicznym, które licznie biorą udział w ważnych dla dzieci wydarzeniach, takich, jak urodziny, uroczystość I- ej Komunii Świętej, Święta i okazjonalnie. Czworo dzieci wakacje spędziło u rodziny biologicznej. Wszystkie dzieci spędziły Wigilię Bożego Narodzenia z bliskimi- w domach rodzinnych lub u rodzin zaprzyjaźnionych. Wychowankowie Puchatka wzięli udział w zorganizowanych formach wypoczynku w okresie ferii zimowych i wakacji. Wszyscy podopieczni uczestniczyli w zajęciach psychologicznych: indywidualnych, ogólnorozwojowych oraz poświęconych pracy w rodzinie. Wychowankowie uczestniczą w zajęciach wyrównawczych, uczęszczają na zajęcia plastyczne, korekcyjno- wyrównawcze, taneczno- muzyczne, sportowe, logopedyczne. Pracownicy Puchatka uczestniczyli w następujących szkoleniach: w szkoleniu zorganizowanym przez Biuro Krajowe dotyczące znaczenia więzi, w szkoleniu zorganizowanym dot. psychologicznych aspektów trudności wychowawczych u dzieci i młodzieży, psychodramie dla dzieci (superwizja), w szkoleniu dotyczącym edukacji seksualnej. Wszyscy pracownicy korzystali z superwizji. Utrzymywane są kontakty z rodzinami adopcyjnymi dzieci, które zostały przysposobione. Pozyskaliśmy do naszej współpracy dwie rodziny zaprzyjaźnione. 3.2 Wioska Dziecięca SOS w Kraśniku Na koniec roku 2008 w Wiosce mieszka 67 wychowanków. Do Domu Młodzieży SOS w Lublinie przeszło 2 wychowanków, a do Wspólnoty Mieszkaniowej SOS w Kraśniku 1 wychowanek. Z pracujących 18 matek 6 zakończyło pracę. Cztery z nich zgodnie z wcześniejszymi planami: jedna założyła z dziećmi rodzinę zastępczą, 2 przeszły na emeryturę, 1 ze względu na stan zdrowia. Z dwóch pozostałych jedna wypowiedziała umowę, z drugą nie przedłużono wcześniejszej 2-letniej umowy. Zatrudniona została 1 nowa matka. W czerwcu odbyło się święto Wioski. W jego ramach odbył się XIV Bieg po uśmiech, który zgromadził ponad 280 uczestników. Jedną z atrakcji był pokaz walk wschodnich. W czasie wakacji dzieci były na koloniach w górach i nad 14
polskim morzem oraz na obozie w Caldonazzo. W październiku zorganizowany został Turniej Piłkarski z udziałem wiosek z Biłgoraja i Siedlec. W ramach Turnieju był też mecz reprezentacji dziewcząt z reprezentacją Starostwa Powiatowego w Kraśniku. W październiku odbył się festyn integracyjny z udziałem dzieci niepełnosprawnych z innych stowarzyszeń. Odbyła się wycieczka dzieci z matkami do Zamościa (grudzień). Systematycznie w czasie wolnym od zajęć szkolnych odbywały się dla dzieci zajęcia plastyczne, wokalne, projekcje klubu filmowego, spotkania koła filatelistycznego. Zajęcia sportowe odbywały się w kilku dyscyplinach. W międzyszkolnych drużynach piłki nożnej uczestniczy w treningach kilkunastu wychowanków. Dwóch wychowanków gra w drużynach kadry wojewódzkiej. Jeden z wychowanków odnosi w pływaniu sukcesy na poziomie województwa. W ciągu roku samorząd wychowanków kontynuował wydawanie gazetki pt. Wesoła Wioska, przeprowadził akcję zbierania słodyczy oraz pomocy szkolnych i przekazał je świetlicy prowadzonej przez kościelną organizację pozarządową. Do końca listopada zakończył się trwający od roku generalny remont domów rodzinnych w Wiosce. Było to duże wyzwanie organizacyjne dla wszystkich rodzin, które na czas remontu (4-6 tygodni) opuszczały swe siedziby. W zależności od potrzeb udzielano dzieciom pomocy psychologicznej i pedagogicznej. U większości wychowanków zauważono indywidualny postęp i rozwój oraz większą samodzielność. Natomiast ponad 60% rodzeństw w ciągu roku miało kontakt osobisty ze swymi rodzinami, w większości z odwiedzinami w ich miejscu zamieszkania. Najczęściej było to w czasie wakacji oraz Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia. Pracownicy pedagogiczni odbywają superwizje. Wszyscy uczestniczyli w imprezach integracyjnych a część w wyjazdach na występy kulturalne. Wioska kontynuowała współpracę z organizacjami pozarządowymi i instytucjami publicznymi, uczestnicząc w życiu lokalnej społeczności. Wioska przyjmuje studentów na praktyki i przeprowadza dla nich zajęcia z działalności Wioski, umożliwia badania i pisanie prac dyplomowych. Wioska uczestniczy w Porozumieniu samorządów i organizacji społecznych na rzecz rozwoju społecznogospodarczego w Powiecie Kraśnickim. Wioskę odwiedzają klasy gimnazjalne z Kraśnika oraz województwa i razem z wychowankami przeprowadzają imprezy o charakterze sportowo-rekreacyjnym. 15
3.3 Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Kraśniku Na koniec roku 2008 we WM mieszkało 11 wychowanków. Wspólnota wspomagała również 3 byłych wychowanków mieszkających poza wspólnotą, pracujących i mających podpisane umowy o pracę lub aktywnie poszukujących pracy - poprzez program ograniczonej opieki (mieszkania nadzorowane). W całym roku młodzi mieszkańcy WM brali udział w wydarzeniach o charakterze lokalnym i poza lokalnym, w tym - przy organizacji i przebiegu XIV Biegu po uśmiech, organizacji wernisażu fotografii origami w lokalnej bibliotece. W okresie wakacyjnym podejmowali różnorodne prace sezonowe, m.in. opieka nad dziećmi, zbieranie malin, prace w gospodarstwach rolnych w kraju i za granicą. Młodzież uczestniczyła również w wyjazdach indywidualnych i grupowych na Roztocze. Rozwijała swoje zainteresowania w lokalnych sekcjach sportowych piłki nożnej, klubie biegowym, kole teatralnym, kursach prawa jazdy. Kontynuowano również codzienną pracę nad nauką samodzielności poprzez indywidualne doradztwo i pomoc w czynnościach domowych (gotowanie, sprzątanie, pranie, racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi). Współpracowano również z rodzinami biologicznymi. Rodzice i rodzeństwo odwiedzali młodzież zamieszkałą we WM lub młodzież wyjeżdżała do bliskich. Ze środków zaoszczędzonych w okresie pobytu w SOS oraz pożyczek mieszkaniowych zakupiono mieszkanie dla wychowanki. Kadra wychowawców uczestniczyła w wewnętrznych szkoleniach, superwizjach i imprezach integracyjno - relaksacyjnych. Dotychczasowy lider WM J. Leziak od 1 stycznia 2009 r. obejmie stanowisko krajowego koordynatora ds. opieki nad młodzieżą w Stowarzyszeniu SOS. Obowiązki lidera przejmie M. Szatan, dotychczasowy wychowawca WM w Kraśniku. 16
3.4 Wioska Dziecięca SOS w Siedlcach Według stanu na dzień 31 stycznia 2008 roku w Wiosce Dziecięcej SOS w Siedlcach przebywało 77 wychowanków. W 2008 roku przybyło do Wioski w Siedlcach 5 dzieci. Jedna z mam wioskowych z pięciorgiem dzieci zamieszkiwała w mieszkaniu filialnym w Grodzisku Mazowieckim, troje wychowanków przeniosło się do Wspólnoty Mieszkaniowej, sześcioro wychowanków usamodzielniło się. Pięcioro wychowanków przebywa w Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii na podstawie orzeczenia Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Siedlcach o potrzebie kształcenia specjalnego w ww. ośrodkach. Dzieci w Wiosce systematycznie korzystają z pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej. Na terenie Wioski organizowane są dla dzieci zajęcia wyrównawcze z elementami terapii pedagogicznej, zajęcia indywidualne, prowadzone są trzy grupy socjoterapeutyczne oraz w zależności od potrzeb badania psychologiczne. W czasie wolnym od zajęć szkolnych dzieci rozwijały swoje umiejętności w różnych kołach zainteresowań tj. sportowych (piłka nożna, pływanie, taniec nowoczesny) lub artystycznych (zajęcia plastyczne, teatr, malowanie na jedwabiu). Ponadto dzieci uczęszczają na zajęcia pozalekcyjne do szkół, klubów i organizacji działających na terenie miasta. W okresie ferii zimowych Wioska Dziecięca wspólnie ze Stowarzyszeniem Kultura Oświata Samorządność zorganizowała zajęcia, w czasie których odbywały się gry i zabawy oraz 2 wycieczki do Warszawy. W dniu dziecka zorganizowaliśmy festyn kajakarski wspólnie z TKKF Szczęśliwice i władzami miejskimi w Siedlcach. W czasie wakacji dzieci wyjechały do Caldonazzo, na Mazury (obóz żeglarski) i wczasy rodzinne. Ważnym elementem naszej pracy wychowawczej jest kontakt dzieci z rodzinami biologicznymi i ich wyjazdy do swoich bliskich. Systematycznie wzrasta liczba dzieci, które wyjeżdżają do swoich rodzin. W 2008 roku 29 dzieci odwiedziło swoją biologiczną rodzinę.
Dwie rodziny wioskowe regularnie odwiedzali rodzice biologiczni, których dzieci mieszkają w wiosce. Z osiemnastoma rodzinami biologicznymi jest prowadzona współpraca, tj. poradnictwo rodzinne, informacja o formach pomocy w miejscu zamieszkania, informacja o postępach nauczania i wychowania dzieci. W 2008 roku dwoje dzieci zostało zgłoszonych do adopcji w Ośrodku Adopcyjno- Opiekuńczym w Siedlcach. Wioska utrzymuje kontakty z usamodzielnionymi wychowankami, których wspiera materialnie i służy pomocą w procesie usamodzielnienia. W ubiegłym roku wszyscy wychowawcy z wioski rozpoczęli udział w szkoleniu rodziców zastępczych prowadzonych przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Siedlcach. Dzieci z trudnościami w nauce korzystały z pomocy pedagogów i psychologa. Zdolni wychowankowie korzystali z dodatkowych lekcji nauki języka angielskiego oraz są nagradzani przez dyrektora Wioski. W pracy opiekuńczo-wychowawczej pracowników pedagogicznych wspierali studenci Akademii Podlaskiej odbywający praktyki pedagogiczne. Z Wioską współpracują wolontariusze zrzeszeni w Kole Wolontariuszy Akademii Podlaskiej. Wolontariusze prowadzą zajęcia pozalekcyjne oraz wyrównawcze, organizowane na terenie domków. Pracownicy wioski systematycznie podnoszą swoje kwalifikacje uczęszczając na studia wyższe (siedmiu wychowawców), podyplomowe (cztery osoby), biorą udział w kursach i szkoleniach organizowanych przez Biuro Krajowe SOS i inne ośrodki szkoleniowe. 3.5 Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Siedlcach Według stanu na dzień 31.12.2008 r. we Wspólnocie Mieszkaniowej w Siedlcach przebywało 12 wychowanków. W 2008 roku pięcioro wychowanków zostało usamodzielnionych, troje przybyło z Wioski Dziecięcej. W roku szkolnym 2007/2008 dwóch wychowanków zdało egzamin dojrzałości z czego jeden kontynuuje naukę na wyższej uczelni. Wychowankowie WM w Siedlcach systematycznie korzystają z pomocy psychologicznej i pedagogicznej. Poza lekcjami indywidualnie rozwijają swoje zainteresowania w takich sekcjach jak: 18
taniec, aerobik, piłka nożna, siłownia, motoryzacja, język angielski. Na terenie WM dla wychowanków organizowane było szkolenie z zakresu profilaktyki narkomanii. W okresie ferii zimowych wychowankowie przebywali na obozie narciarskim organizowanym przez WM, natomiast wakacje letnie młodzież spędziła na obozie żeglarskim. Poza nauką odpowiedzialnego zarządzania finansami podczas dokonywania zakupów kolejnym ważnym elementem nauki samodzielności była praca zarobkowa w okresie wakacji: młodzież pracowała przy zbiorze truskawek i malin, oraz indywidualnie w zakładach pracy. Młodzież chętnie utrzymuje kontakty z mamami wioskowymi i rodzinami biologicznymi. Pracownicy WM systematycznie podnoszą swoje kwalifikacje uczęszczając na studia wyższe uzupełniające oraz naukę języka angielskiego. 19
3.6 Wioska Dziecięca SOS w Karlinie Obecnie w wiosce mieszka w 12 rodzinach 70 podopiecznych, w tym 30 dziewcząt i 40 chłopców. W lutym 2008 r. przyjęto 9 nowych dzieci, w sierpniu do naszej wioski przybyła trójka dzieci z SOS Wioski Dziecięcej w Kraśniku. Nadal do zamieszkania pozostały dwa domy, których zasiedlenie powinno nastąpić w 2009 roku. W styczniu z Wioski odeszła jedna z podopiecznych, która ukończyła 18 lat i weszła w etap usamodzielnienia. Nadal mieszka w Karlinie i uczęszcza do tutejszej szkoły zawodowej. U większości dzieci widoczne jest zasymilowanie z nowym środowiskiem. Oczywistym jest, że pojawiają się problemy wychowawcze w wiosce lub szkołach, które staramy się rozwiązywać oferując dzieciom pomoc pedagogiczną i psychologiczną ze strony naszego zespołu oraz przy współpracy z karlińskimi placówkami i pomocą specjalistów z zewnątrz. Jesteśmy mocno zaangażowani we współpracę z rodzinami biologicznymi: w ciągu roku dzieci jeździły do rodzin i były odwiedzane przez członków swoich rodzin w Wiosce, by wspólnie spędzić czas. Dzieci biorą również udział w zajęciach organizowanych w Karlinie: kilku chłopców trenuje piłkę nożną w klubie sportowym, kilka dziewcząt śpiewa w scholii, tańczy w zespole tańca, od września br. czterech z nich tańczy w klubie tańca TOP-TOYS Mieszkańcy Wioski brali udział w wydarzeniach sportowych, kulturalnych, rekreacyjnych rangi krajowej, regionalnej i miejscowej. Rok 2008 w Wiosce Dziecięcej w Karlinie rozpoczął się zabawą Mikołajkową. Odbył się coroczny konkurs kolęd, każda rodzina śpiewała wspólnie wybraną kolędę. W lutym, dwie drużyny chłopców wzięły udział w 48 regionalnym halowym turnieju piłki nożnej. Kolejne wakacje za nami. Po raz drugi dzieci były na kolonii w Calldonazzo. W pięknym miejscu w północnych Włoszech, przebywało przez 2 tygodnie, 35 dzieci z opiekunami. Dzieci, które nie były w Caldonazzo, pojechały na kolonie w Polsce lub wypoczynek zorganizowany przez swoich wychowawców w górach i nad morzem. Ponadto Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz S.A. zaprosił grupę z wioski dziecięcej na mecz I Ligi żużla.
We wrześniu zorganizowaliśmy kolejny festyn dla mieszkańców wioski i miasta III Rycerskie Urodziny Wioski Dziecięcej. Podczas festynu było wiele atrakcji między innymi pokaz sztuki rycerskiej, przejażdżka konna, mecz piłki nożnej, konkursy i zabawy. Następnie uczestnicy smakowali tort urodzinowy, a na koniec zebrali się wspólnie przy ognisku. W grudniu odbył się czwarty Mikołajkowy Turniej Warcabowy o Puchar Dyrektora. Także w grudniu grupa 21 dzieci wraz z opiekunami wzięła udział w dwudniowej wycieczce do stolicy, którą w całości sponsorowała firma z Warszawy. Nasza Wioska Dziecięca spotykała się nadal z przejawami pomocy finansowej i rzeczowej. Stałą pomoc oferuje duńska fundacja, regionalne firmy i osoby prywatne. Nadal będziemy poszukiwać darczyńców, którzy będą wspierali funkcjonowanie naszej Wioski. Realizowana była współpraca z wolontariuszami. Działalność Wioski wspierały wolontariuszki z Francji i Niemiec w ramach programu Europa Młodych. Obecnie rozpoczęliśmy drugi etap realizacji tego programu. Od początku października w wiosce przebywają, dzielą się swoją wiedza i umiejętnościami wolontariuszka z Francji i wolontariusz z Białorusi. W ciągu roku pracownicy brali udział w różnorodnych szkoleniach np: Style przywiązania, Edukacja seksualna, Rodzeństwo bez rywalizacji. Przez cały rok prowadzona była superwizja dla wychowawców-mam i asystentów oraz pozostałej kadry pedagogicznej. Miniony okres to także czas zmian w kadrze Wioskowej. Jedno z małżeństw pracujące w Wiosce zmieniło swoje plany życiowe i opuściło naszą wspólnotę. Dzieci trafiły pod opiekę nowych wychowawców. 21
3.7 Dom Młodzieży SOS w Lublinie (włącznie z programem SIL) Realizacja zadań Domu Młodzieży SOS przebiegała zgodnie z koncepcją pedagogiczną i planem pracy placówki, we współpracy za szkołami, rodzinami biologicznymi, rodzinami z wiosek dziecięcych SOS, MOPR w Lublinie i innymi instytucjami działającymi w obszarze opieki społecznej. W 2008 roku Dom Młodzieży SOS opieką i wychowaniem obejmował z programem SIL 57 wychowanków. W minionym roku przygotowywaliśmy wychowanków do samodzielności, integracji ze społeczeństwem. Wspieraliśmy ich w kształtowaniu umiejętności niezbędnych w dorosłym życiu. W roku 2008 przyjęto 9 nowych wychowanków, 1 usamodzielniono. Jeden wychowanek za wyniki w nauce otrzymał specjalne wyróżnienie, 2 wychowanki zdały egzamin dojrzałości i rozpoczęły naukę na studiach wyższych, 2 - zawarło związek małżeński, 2 - wychowanków z pomocą finansową Stowarzyszenia SOS zakupiło własne mieszkania. Młodzież i pracownicy brali aktywny udział w organizowanych imprezach na terenie Domu Młodzieży SOS i w środowisku lokalnym: Dzień Dziecka - impreza środowiskowa Radość Ci niosę, turniej piłki nożnej, turniej tenisa ziemnego, Mazury 2008-2 rejsy z regatami w tym 1 integracyjny dla nowo przyjętych wychowanków. Uczniowski Klub Sportowy przy DM wspierany przez Urząd Miasta zorganizował 3 imprezy środowiskowe - 2 turnieje piłki nożnej i 1 wyścig rowerowy. Niektórzy z wychowanków oraz wychowawców brali udział w Biegu po Uśmiech w Kraśniku. Dla młodzieży zorganizowano wypoczynek zimowy i letni w kraju i zagranicą. W czasie wakacji 12 wychowanków pracowało w różnych firmach, 2 w Caldonazzo, a pozostali wychowankowie pracowali również na terenie placówki wykonując prace ogrodnicze, porządkowe, remontowe (malowanie). Rok 2008 zakończyliśmy wieczerzą wigilijną z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Tego dnia przy uroczystym stole spotkali się wychowankowie DM, ich usamodzielnieni koledzy i koleżanki oraz dzieci z Placówki Wsparcia Dziennego Jutrzenka. Zorganizowano szopkę i koncert kolęd.
W 2008 Młodzież realizowała swoje plany zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami, wychowankowie uczestniczyli w zajęciach sportowych (gry zespołowe, basen, zajęcia na siłowni) i technicznych na terenie Domu Młodzieży, jak również w domach kultury i w Szkolnych Kołach Sportowych. Wychowankowie systematycznie uczestniczyli w zajęciach komputerowych organizowanych w Domu Młodzież SOS, kursach na prawo jazdy i kursach języka angielskiego. Pracownicy Domu Młodzieży SOS brali czynny udział w 3 szkoleniach podwyższających kwalifikacje zawodowe, 3 pracowników DM SOS ukończyło studia podyplomowe. W minionym okresie kontynuowaliśmy współpracę z terapeutami Lubelskiego Ośrodka Leczenia Uzależnień i Ośrodka Socjoterapii. 3.8 Centrum Socjalne JUTRZENKA Centrum socjalne Jutrzenka funkcjonuje od 5 lat. Swoje działania koncentruje przede wszystkim na wspieraniu wychowawczych funkcji rodziny, szczególnie w sytuacjach, gdy funkcje te realizowane są w stopniu niewystarczającym. Odbywa się to poprzez: utrzymywanie kontaktu z rodziną; poradnictwo psychologiczno pedagogiczne; stwarzanie płaszczyzny porozumienia w podstawowych zagadnieniach wychowawczych; kształtowanie odpowiednich postaw wśród rodziców; wskazywanie rodzicom skutecznych metod oddziaływania na dziecko; pośrednictwo w kontaktach między szkołą a rodziną; ustalanie środków i działań zaradczych w sytuacjach występowania trudności wychowawczych; wspieranie rodzin pod względem materialnym (w miarę możliwości); interwencje kryzysowe we współpracy z partnerami lokalnymi pracownikiem socjalnym, pedagogiem szkolnym, kuratorem; wzbudzanie i wzmacnianie motywacji do wprowadzania korzystnych zmian w rodzinie. W ciągu całego roku udzielono pomocy 55 dzieciom z 42 rodzin. Liczba dzieci będących pod opieką Centrum pod koniec 2008r. wynosiła 25 dzieci z 17 rodzin. W styczniu 2008r. dzieci uczestniczyły w różnych formach wypoczynku w trakcie ferii zimowych. W maju Centrum wraz z Domem Młodzieży SOS, zorganizowały festyn środowiskowy Dwie godziny dla rodziny, stwarzający 23
możliwość wspólnego spędzenia czasu przez dzieci i rodziców w sposób aktywny, atrakcyjny i twórczy. Wzięło w nim udział 125 dzieci. W tym samym czasie odbyło się także anglojęzyczne przedstawienie pt. Sad princess, stanowiące rodzaj podsumowania całorocznych zajęć z języka angielskiego, prowadzonych w Centrum. Na przełomie czerwca i lipca zorganizowany był dwutygodniowy obóz letni w Tatrach, współfinansowany przez Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej. W grudniu CS z MOPR współorganizowało imprezę mikołajkową, w której uczestniczyło 95 dzieci wraz z rodzicami i opiekunami. Jak co roku, ważnym wydarzeniem jest udział w uroczystym spotkaniu wigilijnym, przygotowywanym wraz z DM SOS. Całoroczna praca z dziećmi polegała na: realizowaniu zadań edukacyjnokorekcyjnych, organizowaniu czasu wolnego, realizowaniu zadań profilaktycznych; rozwijaniu u podopiecznych umiejętności społecznych, szczególnie potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania w grupie rówieśniczej, w rodzinie; realizowaniu programu dożywiania. Oferowana dzieciom pomoc wpłynęła znacząco na poprawę wyników w szkole, ograniczenie negatywnych zachowań (m.in. agresja fizyczna i słowna, wulgaryzmy, palenie papierosów, używanie alkoholu. Świadczona pomoc rodzinie przynosiła również pozytywne skutki. Jedną z osób, której została udzielona pomoc, była matka samotnie wychowująca dzieci. Rodzina liczy 6 osób (dzieci w wieku 5, 7, 9, 16 lat, dorosły syn ma 20 lat i przebywa zagranicą). Matka zgłosiła się do świetlicy w październiku 2007r. Były wówczas proponowane darmowe zajęcia z języka angielskiego dla dzieci w wieku szkolnym. Z czasem dzieci zaczęły korzystać z innych zajęć oferowanych w Jutrzence. Można było bliżej zapoznać się z ich sytuacją rodzinną. Główne trudności stanowiły wówczas: bardzo trudna sytuacja materialna, konieczność zmiany mieszkania, bezrobocie matki, problemy zdrowotne matki. Uwzględniając szczególne potrzeby i trudną sytuację rodziny zostały podjęte starania, by tę sytuację poprawić. W styczniu 2008r. matka została zatrudniona w Jutrzence do pomocy w przygotowywaniu posiłków dla podopiecznych. Poza tym została także udzielona pomoc w znalezieniu mieszkania. Rezultatem podjętej interwencji było 24
zapewnienie rodzinie stałego źródła dochodu, poprawa sytuacji finansowej, podwyższenie samooceny. Pracownicy podnosili swoje kwalifikacje poprzez uczestnictwo w szkoleniach: Więzi i style przywiązania, Praca z dziećmi z zaburzeniami zachowania, a także studiach podyplomowych z logopedii. 3.9 Sindbad - Rodzinny Dom Czasowego pobytu w Ustroniu Stan dzieci na dzień 31 grudnia 2008 roku w Sindbad Rodzinnym Domu Czasowego Pobytu w Ustroniu to 12 wychowanków, w tym: jedno rodzeństwo czteroosobowe, dwa rodzeństwa dwuosobowe, trzech chłopców i jedna dziewczynka. Po zakończeniu procedur sądowych 10 dzieci znalazło się w docelowych formach opieki. Jedna dziewczynka wróciła do domu rodzinnego, jeden chłopiec został przeniesiony do Mieszkań Usamodzielnień, ośmioro do Domów Dziecka. W miejsce wychowanków opuszczających RD Sindbad przyjęto 16 nowych dzieci. Dla 4 dzieci uregulowano sytuację prawną i trafili do Domu Dziecka. Ogółem od 01.01.2008r. do 31.12.2008r. w Sindbad Rodzinnym Domu Czasowego Pobytu w Ustroniu przebywało 26 dzieci. Wszystkie dzieci zostały objęte opieką medyczną. Jeden chłopiec od września 2007r do kwietnia 2008r. przebywał w Zakładzie Leczniczo Wychowawczym z uwagi na występujące zaburzenia zachowania i emocji. Prowadzona jest współpraca z rodzinami biologicznymi. Rodziny są informowane o możliwości odwiedzin i urlopowania dzieci. Wszystkie dzieci przebywające w RD Sindbad spędziły Święta Bożego Narodzenia w domach rodzinnych. W lipcu i sierpniu wychowankowie uczestniczyli w zorganizowanych formach wypoczynku nad morzem. Prowadzona jest współpraca z sądami rodzinnymi i jednostkami pomocy społecznej oraz innymi instytucjami zajmującymi się statutowo problematyką dziecka i rodziny. Wszyscy pracownicy RD Sindbad uczestniczą raz w miesiącu w superwizjach. W sytuacjach trudnych zespół posiłkuje się specjalistami z zewnątrz (poradnia pedagogiczno psychologiczna, poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci) 25
3.10 Projekt SOS Playbus W ciągu minionego roku zespół Playbus zorganizował zajęcia w 7 lokalizacjach zewnętrznych (parki, boiska szkolne i ośrodki socjalne) i 20 lokalizacjach wewnętrznych (szpitale, świetlice, szkoły, ośrodek dla uchodźców, ośrodek dla dzieci niepełnosprawnych w okolicach Warszawy). Zespół uczestniczył w różnych eventach organizowanych w Warszawie, np: konferencji Wolontariusze dla zdrowia w Centrum Zdrowia Dziecka, Bieg po uśmiech w Wiosce Dziecięcej SOS w Kraśniku, Trzecie urodziny Sindbada w Ustroniu, Twoje serce w Centrum Zdrowia Dziecka, Piknik rodzinny organizowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej Wawer, impreza rekreacyjna Dwie godziny dla rodziny w Domu Młodzieży SOS w Lublinie oraz Targi Filantropii i Dobroczynności. Nasz zespół zorganizował wiele imprez dla dzieci i ich rodziców, np: Mikołajki w Centrum Zdrowia Dziecka, Dzień Dziecka w Instytucie Matki i Dziecka, turniej letni w Wiosce Dziecięcej SOS w Biłgoraju (impreza dla dzieci z Wioski i społeczności lokalnej gromadząca 418 dzieci). Całkowita liczba dzieci i młodzieży biorącej udział w organizowanych przez nas imprezach wynosiła 7057, z czego 1610 dzieci brało udział w imprezach zewnętrznych, 3244 w imprezach wewnętrznych, a 2221 w imprezach specjalnych. W 2008r nasz zespół we współpracy z Fundacją Nasza Ziemia przygotował projekt ekologiczny skierowany do szkół. Naszym wielkim sukcesem była nominacja zespołu Playbus jako laureata konkursu Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Za pracę z dziećmi zdobyliśmy nagrodę przyznaną przez Centrum Zdrowia Dziecka. Projekt Playbus rozpoczął współpracę z Bankiem HSBC i Fundacją Future First, o której dostaliśmy grant w wysokości 25 445,50 $. Zorganizowaliśmy szkolenie dla pracowników działów PR, HR i obsługi klienta banku HSBC. Podczas wakacji pracownicy tego banku pracowali wolontarystycznie podczas imprez organizowanych przez nasz zespół.
Członkowie zespołu Playbus obserwowali pozytywny wpływ prowadzonych przez siebie zajęć na zachowania dzieci i na ich umiejętności pracy zespołowej oraz wzajemne relacje. Pracownicy zespołu Playbus otrzymywali pozytywne opinie od członków rodzin dzieci, nauczycieli i pedagogów szkolnych, którzy przyznawali, że zajęcia prowadzone przez zespół Playbus dały im możliwość spędzenia w efektywny sposób czasu z dziećmi. 27