Standardy. organizowania i prowadzenia świetlic środowiskowych na terenie Gminy Święta Katarzyna

Transkrypt

1 Standardy organizowania i prowadzenia świetlic środowiskowych na terenie Gminy Święta Katarzyna I. Organizacja świetlic środowiskowych. Celem pracy świetlicy środowiskowej jest wspieranie rodziny w procesie przygotowywania dzieci i młodzieży do samodzielnego życia, poprzez objęcie ich działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi, edukacyjnymi i profilaktycznymi. Zadaniem świetlicy jest: 1. pomoc w nauce, 2. organizowanie czasu wolnego dzieci, 3. rozwijanie zainteresowań, 4. poprawa sprawności fizycznej, 5. rozwój umiejętności interpersonalnych, 6. współpraca z rodzinami dzieci i instytucjami ich wspierającymi. Formy pracy świetlicy: 1. edukacyjne: odrabianie lekcji, wyrównywanie braków szkolnych, nauka języków, itp. 2. organizujące czas wolny: gry i zabawy, uczestnictwo w imprezach kulturalnych, 3. wspierające rozwój zainteresowań i zdolności: plastyczne, teatralne, taneczne, itp 4. zajęcia sportowe: gry zespołowe, nauka pływania, itp. 5. działania na rzecz świetlicy np. dbanie o wystrój placówki, 6. działania na rzecz środowiska lokalnego np. organizowanie festynów, 7. współpraca z rodzicami (opiekunami prawnymi), szkołami, pracownikiem socjalnym i innymi osobami i instytucjami. Dodatkowe formy pracy świetlicy: a. dożywianie, b. wycieczki i wyjazdy wakacyjne o charakterze turystyczno-rekreacyjnym, c. zajęcia specjalistyczne. II. Kadra placówki. Kierownik. 1. Świetlicą kieruje kierownik, który jest jednocześnie wychowawcą. W razie jego nieobecności placówką kieruje osoba przez niego wyznaczona. 2. Kierownik jest przełożonym wszystkich pracowników i wolontariuszy, którzy pracują w świetlicy. 3. Do zadań kierownika należy: a. opracowanie zakresów czynności i obowiązków podległym pracownikom i wolontariuszom, 1

2 b. dokonywanie systematycznych wizytacji grup dzieci i młodzieży oraz ocena realizacji zadań, c. prowadzenie nadzoru nad warunkami sanitarnymi, przeciw pożarowymi, BHP oraz bezpieczeństwa podopiecznych i pracowników, d. odpowiedzialność za powierzony majątek, e. dbanie o prawidłowe prowadzenie i zabezpieczenie dokumentacji świetlicy, f. dbanie o zachowanie tajemnicy w sprawach dotyczących dzieci znajdujących się w placówce i ich rodzin. 4. Kierownikiem świetlicy może być osoba, która posiada następujące kwalifikacje: a. wykształcenie wyższe magisterskie o kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, resocjalizacja, psychologia, praca socjalna, b. na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie pedagogiki, psychologii, socjoterapii, terapii pedagogicznej lub resocjalizacji c. co najmniej trzyletni staż pracy w palcówce opiekuńczo-wychowawczej. 5. Kierownik zostaje ustanowiony w przypadku funkcjonowania na terenie gminy czterech świetlic. Wychowawcy. Wychowawca placówki organizuje i prowadzi pracę z: 1. grupą dzieci oraz pracę indywidualną z dzieckiem, 2. rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka, 3. innymi osobami i instytucjami wspierającymi rodzinę w wychowaniu dziecka. W świetlicy środowiskowej są wymagane następujące kwalifikacje na stanowisku: 1. wychowawcy: a. ukończone studia wyższe na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, resocjalizacja, psychologia, praca socjalna, b. na innym kierunku uzupełnione uprawnieniami pedagogicznymi i odpowiednimi kursami przygotowującymi do pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, 2. psychologa - ukończone studia wyższe magisterskie na kierunku psychologia, 3. pedagoga - ukończone studia wyższe magisterskie na kierunku pedagogika, 4. terapeuty, logopedy lub innego specjalisty - ukończone studia wyższe magisterskie na odpowiednim kierunku wraz z uprawnieniami pedagogicznymi oraz udokumentowane przygotowanie do prowadzenia zajęć o profilu potrzebnym w placówce. Zespół wychowawczy W placówce działa stały zespół wychowawczy. W jego skład wchodzi kierownik placówki oraz wychowawcy. W skład zespołu mogą też wchodzić inne osoby m.in.: pracownicy szkoły, kuratorzy, pracownicy socjalni, wolontariusze. Zadaniem zespołu jest ocena aktualnej sytuacji i potrzeb dzieci, wymiana informacji między wychowawcami, planowanie oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych oraz analiza metod pracy stosowanych w świetlicy. Wolontariusze 2

3 Działalność świetlicy może być wspierana przez wolontariuszy szczególnie w zakresie rozszerzenia opieki nad dzieckiem oraz rozwijania indywidualnych zainteresowań i zdolności dzieci. Praca wolontariusza odbywa się pod nadzorem kierownika lub wyznaczonego przez niego wychowawcy. Wolontariusz wykonuje świadczenia odpowiadające świadczeniu pracy pod nadzorem kierownika świetlicy lub wyznaczonego przez niego wychowawcy. Wolontariuszem w świetlicy środowiskowej może być osoba: 1. pełnoletnia, 2. niekarana, 3. posiadająca predyspozycje i umiejętności wystarczające do pracy na rzecz świetlicy środowiskowej, 4. która zawarła pisemne porozumienie o wolontariacie, 5. poinformowana przez kierownika świetlicy o specyfice pracy w placówce i konieczności zachowania tajemnicy w sprawach dzieci znajdujących się w placówce, 6. ubezpieczona przez kierownika świetlicy od następstw nieszczęśliwych wypadków przy wykonywaniu świadczeń (w miarę możliwości od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe podczas wykonywania świadczeń). Porozumienie, które zawiera kierownik świetlicy z wolontariuszem określa: 1. zakres, sposób i czas wykonywania świadczeń przez wolontariusza, 2. zobowiązanie wolontariusza do działania w porozumieniu i za zgodą kierownika świetlicy lub wyznaczonego przez niego wychowawcy, 3. zobowiązania wolontariusza do zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących dzieci znajdujących się w placówce, 4. postanowienia o możliwości rozwiązania porozumienia. Na prośbę wolontariusza kierownik świetlicy wydaje mu pisemną opinię o wykonywaniu świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na rzecz danej świetlicy. III. Wychowankowie. Dzieci, młodzież korzystają ze świetlicy dobrowolnie i nieodpłatnie. Zajęcia w świetlicy przewidziane są dla dzieci i młodzieży w wieku 6-16 lat ze szczególnym uwzględnieniem: 1. zaniedbanych wychowawczo, 2. pochodzących z grup ryzyka, 3. mających problemy z nauką, zachowaniem, 4. nie wykazujących utrwalonych zaburzeń zachowania. W placówce mogą przebywać dzieci niepełnosprawne, jeżeli nie ma uzasadnionych przeciwwskazań. W miarę potrzeb i możliwości również: w świetlicy mogą przebywać dzieci od 3 do 6 roku życia oraz młodzież powyżej 16 roku życia do ukończenia szkoły średniej; jeśli w środowisku istnieje takie zapotrzebowanie, a placówka ma możliwości jego realizacji. Prawa i obowiązki wychowanków: 3

4 1. Wychowanek świetlicy ma prawo do: a. opieki wychowawczej i zapewnienia warunków bezpieczeństwa podczas zajęć organizowanych w świetlicy i poza jej terenem, b. poszanowania jego godności osobistej, ochrony przed przemocą, życzliwego traktowania, c. udziału we wszystkich zajęciach organizowanych przez świetlicę, d. swobodnego wyrażania myśli i przekonań. 2. Wychowanek ma obowiązek: a. przestrzegania postanowień zawartych regulaminie korzystania ze świetlicy, b. współpracy w procesie opieki i wychowania, c. przestrzegania zasad kultury współżycia, d. pomagania innym, e. dbania o mienie placówki, uczestniczenia w pracach porządkowych, f. ponoszenia odpowiedzialności za własne postępowanie. Samorząd wychowanków 1. Dzieci przebywające w placówce mogą tworzyć samorząd; jego organizację określa regulamin ustalony wspólnie przez wychowawców i wychowanków. 2. Samorząd wybiera opiekuna spośród wychowawców świetlicy. 3. Samorząd może przedstawiać kierownikowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach dotyczących funkcjonowania placówki. IV. Organizacja pracy świetlicy. 1. Świetlica czynna jest przez rok szkolny z uwzględnieniem urlopów, świąt, dni wolnych od pracy oraz organizowanych wypoczynków letnich i zimowych dla dzieci i modziezy. 2. Świetlica jest w dni robocze przez 4 godziny dziennie. 3. Godziny pracy są dostosowane do potrzeb dzieci. 4. W wyjątkowych przypadkach małej liczby dzieci, ilość dni i godzin pracy świetlicy można zmniejszyć. 5. Liczba dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy musi być odpowiednia do potrzeb dzieci oraz rodzaju prowadzonych zajęć: w czasie zajęć odbywających się na terenie świetlicy pod opieką jednego wychowawcy może przebywać do 10 dzieci. 6. W zajęciach świetlicy uczestniczy minimum 10 dzieci każdego dnia. Zasady naboru dzieci i młodzieży do świetlicy 1. Wychowankowie są przyjmowani na zasadzie dobrowolnego i wewnętrznie umotywowanego zgłoszenia dziecka i rodzica. 2. Wychowankowie mogą być również kierowani (zgłaszani) przez różne instytucje: poradnie, szkoły, kuratorów, pracowników socjalnych MOPS, itp. oraz organizacje pozarządowe. 3. Przyjęcie dziecka do świetlicy odbywa się za pisemna zgodą rodziców (opiekunów prawnych) dziecka. 4

5 Prowadzona dokumentacja świetlicy. 1. Świetlica środowiskowa pracuje w oparciu o: a. regulamin pracy określający zadania i organizację pracy świetlicy opracowany przez kierownika w porozumieniu z podmiotem prowadzącym, b. regulamin określający zasady korzystania ze świetlicy przez wychowanków opracowany przez kierownika i wychowawców oraz uzgodniony z wychowankami zawierający: prawa i obowiązki wychowanków, zasady bezpieczeństwa, nagrody i kary, c. harmonogram zajęć - uwzględniający działania zaplanowane do realizacji na dany dzień, tydzień, miesiąc i rok, d. indywidualne karty zgłoszenia i pobytu prowadzone dla każdego dziecka, które zawierają dane dziecka oraz uzupełnianą nie rzadziej niż raz w miesiącu informację o znaczących dla dziecka wydarzeniach, w tym o postępach w nauce, stanie zdrowia, szczególnych potrzebach, e. dziennik zajęć zawierający co najmniej: temat zajęć, liczbę osób uczestniczących w nich oraz podpis osoby prowadzącej zajęcia, f. listy obecności wychowanków na zajęciach w danym dniu. 2. Prowadzona dokumentacja przechowywana jest na terenie świetlicy lub w siedzibie organu nadzorującego działalność świetlicy. Wymagania lokalowe i wyposażenie świetlicy. 1. Minimalny standard warunków lokalowych i wyposażenia świetlicy środowiskowej powinien zapewniać: a. sale do zajęć dla dzieci (min. 2 m² / os.), ze światłem dziennym, b. zaplecze sanitarne, c. stoliki i krzesła dostosowane do wieku uczestników, d. pomoce dydaktyczne: przybory szkolne, gry planszowe, zabawki edukacyjne, książki itp., e. apteczkę z podstawowym wyposażeniem do udzielenia pierwszej pomocy. 2. W miarę możliwości świetlica powinna posiadać: a. zaplecze kuchenne wraz z niezbędnym wyposażeniem do przygotowywania i spożywania posiłków (podwieczorek), b. materace do zabaw i zajęć, c. specjalistyczne pomoce dydaktyczne, d. pracownie: komputerową, plastyczną, muzyczną itp. wraz z wyposażeniem, e. bibliotekę. Zasady współpracy z innymi instytucjami. 1. W wykonywaniu swoich zadań świetlica środowiskowa współpracuje z innymi podmiotami działającymi w tym samym środowisku, do zadań których należy pomoc rodzinie, opieka nad dziećmi, a w szczególności: a. ze szkołami do których uczęszczają dzieci znajdujące się pod opieką danej świetlicy, (dyrektor szkoły, pedagog szkolny, wychowawca klasy), b. właściwym terytorialnie ośrodkiem pomocy społecznej, (pracownik socjalny), c. innymi podmiotami np. organizacjami pozarządowymi, policją. 5

6 2. Współpraca z wyżej wymienionymi podmiotami obejmuje: a. informację o działalności świetlicy środowiskowej, mającą na celu popularyzację jej działania i zwiększanie dostępności dla dzieci, b. wymianę informacji z odpowiednimi pracownikami wyżej wymienionych instytucji o sprawach ważnych dla zdrowia, rozwoju, postępów w nauce i bezpieczeństwa dziecka, kierując się interesem dziecka z zachowaniem poufności, mającą na celu c. podejmowanie działań dla dobra dziecka, d. uzgadnianie kierunków, zasad i sposobów pracy z dzieckiem. V. Standardy szkoleń 1. Ze względu specyfikę pracy oraz adresatów oddziaływań świetlic środowiskowych oraz w ramach podnoszenia kwalifikacji wychowawcy zatrudnieni w świetlicach powinni: a. odbyć szkolenie specjalistyczne w wymiarze z zakresu: profilaktyki zachowań ryzykownych, pracy z grupą, wspierania rozwoju dziecka, współpracy z rodziną i środowiskiem, przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu oraz uczestniczyć w podobnych szkoleniach w trakcie pracy, b. regularnie korzystać z superwizji (np. 1 raz w miesiącu superwizja grupowa dla pracowników świetlic w grupach do 12 osób w wymiarze 5 godzin), c. korzystać z konsultacji specjalistów w szczególnych sytuacjach (psychologa, psychiatry, logopedy, prawnika, kuratora zawodowego itp.) 2. Wolontariusze świadczący pracę na rzecz świetlicy powinni zostać przygotowani do pracy z wychowankami przez udział w szkoleniu zawierającym podstawy następujących zagadnień: psychologia rozwojowa, praca z grupą, wspieranie rozwoju dziecka. 3. Szkolenia powinny być prowadzone metodami aktywnymi w formie warsztatów przez osoby mające min. 5 - letnie doświadczenie w bezpośredniej pracy z dziećmi z grup podwyższonego ryzyka oraz uprawnienia do prowadzenia szkoleń np. rekomendacje trenerskie Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Superwizje powinny być prowadzone przez osoby posiadające uprawnienia do ich prowadzenia - np. rekomendacje superwizorskie Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. 6