HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM Tomasz MUN Antoyne de Montchrétien de Vateville WNE UW Semestr zimowy 2012/13
Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e. 1776 MERKANTYLIZM (1500-1750) Tomasz MUN (1571-1641) Antoyne de Montchrétien de Vateville FIZJOKRATYZM (1750-80) PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ
nowe rynki zbytu: od samowystarczalności do uwikłania w stosunki gospodarcze inflacja deprecjacja wartości pieniądza kruszcowego
nowe rynki zbytu: od samowystarczalności do uwikłania w stosunki gospodarcze inflacja deprecjacja wartości pieniądza kruszcowego niekorzyść dla wierzycieli i tych, którzy otrzymywali stałe dochody (ubożenie ludności) korzyść dla producentów proces akumulacji kapitału Okres przed Kolumbem poziom cen 100 koniec XVI w 250 Lata 1673-1682 350
Renesans w kulturze Emancypacja uczonych, rozwój uniwersytetów Wielka rewolucja naukowa (Kopernik, Kepler, Galileusz, Kartezjusz, Newton) Narodziny nowoczesnej myśli ekonomicznej Sekularyzacja
rok 1517 ogłoszenie 95 tez Marcina Lutra Reformacja uczyniła każdego własnym księdzem każdy stał się ekonomistą samego siebie. Luter, Kalwin, Zwingli 2 czynniki globalizacji Reformacji wynalezienie druku w 1455 roku rozwój idei nacjonalistycznych
Prawo naturalne Nowa ideologia/podstawa funkcjonowania struktur politycznych Powstanie państwa narodowego Potrzeba sfinansowania aparatu państwowego
Zmiany struktury społecznej Osłabienie miast Osłabienie ośrodków basenu Morza Śródziemnego Wzrost populacji krajów rozwijających się Narodziny konkurencji Zmiana procesu produkcji: przejście od systemu gildii do manufaktur Powstanie klasy robotniczej
Antoyne de Montchrétien de Vateville Traité de l oeconomie politique (1615) 2 poziomy emancypacji analizy ekonomicznej od wymiaru prywatnego do publicznego od wymiaru duchowego/etycznego/normatywnego do wymiaru sekularnego.
Okres historyczny: ok.1500-1750 Nazewnictwo: Mirabeau, Smith Źródłosłów MERCARI (wł.) handlować MERCANTE (wł.) kupiec MERCHANT (ang.) kupiec Zawartość literatury merkantylistycznej Praktyczne wskazówki Myśl ekonomiczna
Eksplozja ekonomicznych pamfletów Tomasz Mun (1571-1641) Bogactwo Anglii w handlu zagranicznym Lobbing kupiecki
BOGACTWO podstawowy problem Źródła bogactwa kruszec, bulionizm Konkurencja państw o bogactwo jako gra o sumie zerowej Teoria dodatniego bilansu handlowego - Ex>Im Bulioniści a merkantyliści właściwi Zakaz wywozu złota Wymiana barterowa Zasad bilansu kontraktowego (~offset) prawo Kopernika-Greshama
1. Pobudzanie eksportu, zwłaszcza dóbr gotowych; 2. Zniechęcanie do importu, poprzez nakładanie ceł, kontyngentów, subwencji, podatków itd. 3. Dodatni bilans handlowy z każdym krajem 4. Wyjątki: zachęcanie do importu tanich surowców, z czasem: łączny dodatni bilans handlowy 5. Stymulowanie produkcji krajowej ingerencja państwa w gospodarkę; 6. Ograniczanie konsumpcji krajowej; 7. Nacisk na niskie płace, które powodują konkurencyjność eksportu 8. Ochrona protekcjonistyczna nowych gałęzi produkcji oraz gałęzi ważnych ze względu militarnych i strategicznych.
HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4B FIZJOKRATYZM /Francois QUESNAY/ WNE UW Semestr zimowy 2012/13
Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e. 1776 MERKANTYLIZM FIZJOKRATYZM (1750-80) Pierre BOISGUILLEBERT (1646-1714) Francois QUESNAY (1694-1774) PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ
Prekursor fizjokratyzmu Istota bogactwa Ilościowa teoria pieniądza Wolność handlu Koncepcja depresji gospodarczej (fluktuacje cen zbóż) interwencja państwa
Dzieło: Tablica ekonomiczna 1758r. Lekarz Ludwika XV Nazwa fizjokratyzm PHYSIS natura KRATOS władza Filozofia porządku naturalnego
pogląd, że funkcjonowaniem gospodarki rządzą prawa natury; wykorzystanie praw natury w formułowaniu podstawowych praw ekonomicznych i zaleceń dla polityki gospodarczej.
1. Koncepcja porządku naturalnego 2. Praca produkcyjna, koncepcja dochodu czystego 3. Koncepcja obiegu dóbr /tablica ekonomiczna/ 4. Polityka ekonomiczna
2 rodzaje praw: 1. Prawa naturalne człowieka wolność osobista jednostki wolność gospodarcza wolność do posiadania 2. Prawa pozytywne a zadania ekonomisty
3 klasy społeczne Klasa produkcyjna (1) rolnicy, górnicy, rybacy Klasa właścicieli (2) król, duchowni, arystokracja Klasa jałowa (3) rzemieślnicy, kupcy, służba
Rolnictwo jest źródłem wszelkiego bogactwa państwa i bogactwa wszystkich obywateli (Quesnay)
Wolność gospodarcza: laissez faire, laissez passer! leseferyzm
Wolność gospodarcza: laissez faire, laissez passer! leseferyzm Podatek jedyny 1/3 dochodu czystego
Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e. 1776 MERKANTYLIZM FIZJOKRATYZM PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ William PETTY Bernard MANDEVILLE Richard CANTILLON David HUME