Problem z dojazdem do centrum miasta mieszkańców os. Różany Potok w Poznaniu, związany z koniecznością pokonywania przejazdu kolejowego 1
Spis treści Dlaczego jest to problem?... 3 Strategie rozwiązania problemu:... 6 Strategia I: Dostosowanie rozkładu kursowania pociągów do natężenia ruchu drogowego oraz stworzenie systemu ostrzegania przed zamknięciami przejazdu kolejowego... 6 Cele szczegółowe:... 6 Analiza SWOT strategii:... 7 Strategia II: Zwiększenie przepustowości przejazdu samochodów przez linię kolejową.... 7 Cele szczegółowe:... 7 Analiza SWOT strategii:... 8 Porównanie strategii:... 9 a) koszty:... 9 b) wpływ na ruch kolejowy:... 9 c) wpływ na ruch samochodowy:... 9 d) czas realizacji strategii:... 9 e) odporność na zmiany (np. zwiększenie liczby mieszkańców na osiedlu Różany Potok, zmiany w zapotrzebowaniu na surowce przewożone pociągami jeżdżącymi na trasie linii 395 itp.):... 9 f) szanse realizacji:... 10 Wybór lepszej strategii:... 10 Spis źródeł:... 10 2
Dlaczego jest to problem? Przejazd przez tory kolejowe (tym samym dojazd do centrum miasta Poznania) jest bardzo uciążliwy dla mieszkańców Osiedla Różany Potok, szczególnie widoczne jest to w tzw. godzinach szczytu (tzn. między godzinami 7:30-8:30 oraz 15:30-17:00), kiedy to większość mieszkańców podróżuje pomiędzy miejscem zamieszkania, a szkołą/uczelnią/pracą. Wtedy zamknięcie przejazdu przez tory powoduje korki (według moich obserwacji - składające się z 50 i więcej pojazdów), spóźnienia autobusów - marnotrawstwo paliwa, a także szkody społeczne - spóźnienia i stres z tym związany. Przykładowo czas dojazdu autobusem do najbliższej stacji tramwaju z mojego osiedla (między przystankami: os. Różany Potok Szymanowskiego) wynosi według rozkładu MPK 6 min 1 ; gdy przejazd jest zamknięty, czas ten wydłuża się nawet do 15-20 min. Czasem, jeżeli następuje kumulacja przejazdów pociągów i zapora zostaje opuszczona na dłużej, opóźnienia sięgają ponad 30 minut, co powoduje całkowitą dezorganizację codziennych planów i zajęć wielu mieszkańców 2. Dodatkowo, mieszkańcy osiedla Różany Potok nie wiedzą, kiedy dokładnie spodziewać się korków spowodowanych zamknięciem przejazdu przez tory, ponieważ na trasie linii kolejowej nr 395 obecnie kursują tylko pociągi towarowe (oraz inne nieosobowe) 3, które zwykle nie mają stałego rozkładu jazdy 4. 1 Wg poznan.jakdojade.pl od przystanku OS. RÓŻANY POTOK do Szymanowskiego w dzień powszedni o godzinie 7:12 (linia autobusowa 98) z dnia 26.12.12 2 źródło - własne obserwacje 3 http://bazakolejowa.pl/index.php?dzial=linie&id=633&od=0&do=22&okno=historia z dnia 25.12.12 4 źródło absolwent specjalności: Logistyka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu - Jakub Kostrzewa 3
Rysunek 1 - uproszczona mapa Poznania 5 Na Rysunku 1 przedstawiono dojazd do centrum Poznania z obszaru zaznaczonego pomarańczowym kółkiem (gdzie znajduje się os. Różany Potok) oraz konieczność przekraczania torów linii kolejowej nr 395 (zaznaczono tu na niebiesko). 5 http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:pl_linia_kolejowa_395.svg&filetimestamp=20121115151242 z dnia 22.12.12 4
Rysunek 2 - Wyjazdy z osiedla Różany Potok w stronę centrum Poznania 6 Rysunek 2 przedstawia drogi wyjazdu z mojego osiedla: Największa ilość pojazdów wyjeżdża z osiedla ulicą Dzięgielową, a następnie ulicą Umultowską. Są to drogi o najlepszej jakości nawierzchni; jeżdżą nimi także autobusy miejskie. Trasa oznaczona jest niebieskim kolorem. Na tej drodze tworzą się duże korki, gdy przejazd kolejowy jest zamknięty 7. Z kolei odcinek ul. Umultowskiej wychodzący od osiedla oraz ulica Jasna Rola (dwie pierwsze żółte linie od lewej strony Rys.2) pokryte są dziurawą, piaszczystą nawierzchnią. Z tego względu kierowcy wybierają przejazd ulicą Dzięgielową. Ulica Naramowicka także nie jest dobrą alternatywą wyjazdu z osiedla z uwagi na duży ruch samochodowy (spowodowany stale wzrastającą liczbą mieszkańców Naramowic i sąsiednich miejscowości). Zawsze w godzinach szczytu, a czasem przez cały dzień tworzą się na niej korki, a jazda nie jest bezpieczna, choćby ze względu na brak chodników 8. To powoduje przekierowanie dużej części ruchu na ul. Umultowską 6 opracowanie własne na podstawie maps.google.com z dnia 25.12.12 7 źródło własne obserwacje 8 http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,37794,12597828,naramowice najpierw_bedzie_tramwaj potem_ulica.html z dnia 27.12.12 http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,36036,12263468,nowa_naramowicka jest_projekt A_kiedy_budowa_.html z dnia 27.12.12 5
(poprzez ul. Dzięgielową) i wzmaga dodatkowo problem z wyjazdem z samego terenu os. Różany Potok oraz zwiększa ilość pojazdów przed przejazdem kolejowym. Strategie rozwiązania problemu: Strategia I: Dostosowanie rozkładu kursowania pociągów do natężenia ruchu drogowego oraz stworzenie systemu ostrzegania przed zamknięciami przejazdu kolejowego. Cele szczegółowe: a) Stworzenie systemu ostrzegania przed zamknięciami przejazdu przez tory kolejowe linii nr 395 do końca sierpnia 2013 roku. Na system taki składa się: - utworzenie strony internetowej z rozkładem jazdy pociągów na danej trasie na najbliższe dni, - założenie urządzeń GPS w pociągach i skoordynowanie ich ze stroną internetową, by były na niej wyświetlane dokładne godziny przejazdów pociągów przez ulicę Umultowską. Podobne systemy działają już w rozkładach pociągów osobowych, można to zobaczyć np. na stronie http://kursowania.przewozyregionalne.pl/. Wymaga to dużych nakładów pieniężnych ze strony firm kierujących pociągami - trzeba kupić urządzenia GPS, zatrudnić zespół informatyków, by stworzyli odpowiednią stronę www, a także aktualizowali zgodność danych na niej. W tej sprawie Mieszkańcy os. Różany Potok mogą zwrócić się do PKP lub do Rady Miasta Poznania. Gdy ten cel zostanie zrealizowany, będzie możliwe uniknięcie postoju przed zamkniętym przejazdem kolejowym - mieszkańcy będą mogli wyjeżdżać z osiedla biorąc pod uwagę czas zamknięcia przejazdu, co pozytywnie wpłynie też na ogólną płynność ruchu samochodowego. b) Zmniejszenie natężenia ruchu pociągów w godzinach szczytu, tj. między godziną 7:00 a 8:30 rano oraz między 15:30-17:00 do końca sierpnia 2013 roku. Jeżeli powyższe działania będą skuteczne, pozwoli to wyeliminować zastoje w ruchu drogowym, dotychczas powodowane zamknięciami przejazdu kolejowego. Efektem będzie usprawnienie ruchu drogowego w zakresie, w jakim jest on spowalniany przejazdami pociągów w godzinach szczytu ruchu samochodowego. Z drugiej strony utrudni to funkcjonowanie kolei. By zrealizować ten cel, mieszkańcy osiedla Różany 6
Potok, a także innych osiedli położonych blisko tej linii kolejowej, mogą zwrócić się bezpośrednio do osób zarządzających ruchem kolejowym, do Rady Miasta Poznania lub do odbiorców przewożonych koleją surowców np. elektrociepłowni Poznań - Karolin. Przede wszystkim potrzeba tu inicjatywy społecznej - zgodności mieszkańców os. Różany Potok, ich chęci do działania, umiejętności negocjacyjnych. Będzie to przedsięwzięcie kosztowne, gdyż zachodzi potrzeba zmiany rozkładu kursowania pociągów. Analiza SWOT strategii: Mocne strony: Nie wywoła utrudnień w ruchu samochodowym, nie jest bardzo droga Szanse: możliwość wykorzystania nowych technologii (internet, do którego dostęp mają niemal wszyscy mieszkańcy mojego osiedla 9, GPS), możliwość wzorowania się na systemach obecnych na osobowych liniach kolejowych Słabe strony: Konieczność włączenia do projektu spółek kolejowych Zagrożenia: Spółki kolejowe mogą odmówić realizacji tej strategii, gdyż może ona wywołać dodatkowe koszty Strategia II: Zwiększenie przepustowości przejazdu samochodów przez linię kolejową. Cele szczegółowe: a) budowa asfaltowej drogi i strzeżonego przejazdu kolejowego pomiędzy pętlą autobusową Sobieskiego a pobliskim kampusem Uniwersytetu Adama Mickiewicza (UAM) do końca 2015 roku (Rysunek 3) Budowa alternatywnej drogi przekraczania torów kolejowych pozwoliłaby odciążyć przejazd na ul. Umultowskiej i tym samym zmniejszyć korki spowodowane zamknięciem tego przejazdu, a także ułatwić pracownikom i studentom dojazd do kampusu UAM. Koszty tego przedsięwzięcia nie będą bardzo wysokie (choć nie można ich dokładnie obliczyć ze względu na brak wielu danych - jakości gruntu, aktualnych cen materiałów itp.). W tej chwili istnieje w tym miejscu polna droga - trudno przejezdna i niestrzeżony przejazd kolejowy. Nie ma potrzeby budowania chodnika czy ścieżki rowerowej - 9 źródło (własne) wywiad środowiskowy 7
znajdują się one w pobliżu. W tej sprawie mieszkańcy osiedla mogą zwrócić się o pomoc do Rady Miasta Poznania oraz władz UAM. Rysunek 3 - Alternatywna droga przez kampus UAM b) Budowa wiaduktu (na ul. Umultowskiej) do końca 2015 roku - takie rozwiązanie znalazło zastosowanie na ulicy Obornickiej - ten wiadukt ma długość 286 m, a jego wykonanie kosztowało 13 mln zł 10. Wiadukt na ulicy Umultowskiej kosztowałby nawet o 50% mniej, ponieważ jest to droga lokalna, która podlega mniejszym obciążeniom niż ul. Obornicka [odcinek drogi krajowej nr 11]. Wiadukt więc może być mniejszy i mniej wytrzymały. 11 Jest to przedsięwzięcie dość kosztowne, zablokuje też przejazd kolejowy na czas budowy, jednak nie będzie to problemem po wcześniejszym wybudowaniu alternatywnej drogi wyjazdu z osiedla. Należy przy tym rozwiązaniu wziąć pod uwagę bliskość rezerwatu przyrody Żurawiniec oraz bloków mieszkalnych (osiedle Batorego II). Ze względu na te czynniki, poziom hałasu zarówno przy budowie, jak i przy korzystaniu z wiaduktu, powinien być zminimalizowany. Dobrym rozwiązaniem jest postawienie ekranów wyciszających. Analiza SWOT strategii: Mocne strony: Stałe, pewne rozwiązanie Szanse: Technologie umożliwiające 10 http://www.poznan.pl/mim/wiadmag/news/otwarcie-wiaduktu-obornickiego,1384.html z dnia 26.12.12 11 źródło absolwent specjalności: Logistyka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu - Jakub Kostrzewa 8
problemu - może funkcjonować przez wiele lat budowę wiaduktu bez dłuższego zatrzymywania ruchu kolejowego 12 Słabe strony: Kosztowna Zagrożenia: Możliwość negatywnego oddziaływania na rezerwat przyrody Żurawiniec Porównanie strategii: a) koszty: Pod względem kosztów strategia I jest zdecydowanie lepsza - koszty zakupu urządzeń GPS i stworzenia strony internetowej są niższe, niż koszty budowy drogi i wiaduktu. Jednakże w przypadku strategii I, kosztami najprawdopodobniej obciążone będą spółki kolejowe - może to wywołać ich protesty. b) wpływ na ruch kolejowy: Strategia I wywiera duży wpływ na ruch kolejowy - często na niekorzyść spółek kolejowych, które mogą protestować przeciw temu. Z kolei strategia II nie wpływa na ruch kolejowy (ewentualnie na kilka dni podczas budowy) 13. c) wpływ na ruch samochodowy: Obie strategie wywierają wpływ na ruch samochodowy, jednak w różny sposób: -Strategia I, choć wymaga uwagi kierowców, pomaga dobrze rozłożyć przejazdy samochodów w czasie i zminimalizować korki spowodowane zamknięciem przejazdu kolejowego, -Strategia II w czasie budowy wiaduktu może prowadzić do problemów z ruchem drogowym spowodowanych tymczasową zbyt małą ilością przejazdów przez tory kolejowe, jednakże po zbudowaniu wiaduktu ruch samochodowy będzie płynniejszy, usprawniony także dodatkowym przejazdem koło kampusu UAM. d) czas realizacji strategii: Czas zrealizowania strategii I jest nieporównywalnie krótszy od czasu realizacji strategii II. e) odporność na zmiany (np. zwiększenie liczby mieszkańców na osiedlu Różany Potok, zmiany w zapotrzebowaniu na surowce przewożone pociągami jeżdżącymi na trasie linii 395 itp.): 12 źródło absolwent specjalności: Logistyka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu - Jakub Kostrzewa 13 źródło absolwent specjalności: Logistyka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu - Jakub Kostrzewa 9
Strategia I jest mało odporna na takie zmiany - gdyby wzrosło zapotrzebowanie na towary przewożone pociągami na linii 395, składy musiałyby kursować w godzinach szczytu, więc problem wzmógłby się. Strategia II zaś całkowicie eliminuje problem z utrudnionym dojazdem do centrum Poznania, związanym z koniecznością pokonywania przejazdu kolejowego, bez względu na większość zmian w otoczeniu. f) szanse realizacji: Nie potrafię stwierdzić, która strategia ma większe szanse na jej realizację: strategia I wymaga dużego zaangażowania ze strony spółek kolejowych, zaś do wykonania strategii II potrzeba trudnych do zdobycia nakładów finansowych. W obu przypadkach ostateczną decyzję o realizacji strategii podejmą władze miasta. Wybór lepszej strategii: Według mnie, lepszą strategią jest zwiększenie przepustowości przejazdu samochodów przez linię kolejową (strategia II). Mimo większych kosztów, dłuższego czasu wykonania i utrudnień podczas jej realizacji- jest to rozwiązanie stałe, pewne i odporne na zmiany w środowisku. Spis źródeł: a) Internet: poznań.jakdojade.pl maps.google.com http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:pl_linia_kolejowa_395.svg&filetimestamp=20121115151242 http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,37794,12597828,naramowice najpierw_bedzie_tramwaj potem_ulica.html http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,36036,12263468,nowa_naramowicka jest_projekt A_kiedy_budowa_.html http://www.poznan.pl/mim/wiadmag/news/otwarcie-wiaduktu-obornickiego,1384.html b) Inne: absolwent specjalności: Logistyka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu - Jakub Kostrzewa własne obserwacje 10