Program naprawczy na rok szkolny 2012/2013 Wstęp Program naprawczy powstał na bazie danych dostarczonych przez OKE w Poznaniu i raportów wewnętrznych opracowanych na potrzeby szkoły z egzaminu gimnazjalnego klas 3 oraz próbnych egzaminów dla klas 2 i testów diagnostycznych klas 1. Zespół do spraw analiz egzaminów gimnazjalnych za główny cel przyjął: wyszczególnienie umiejętności, które nie zostały opanowane w stopniu dostatecznym przez uczniów oraz wskazanie metod i sposobów ich doskonalenia z uwzględnieniem nowej formuły egzaminu. Wskazówki do pracy dydaktycznej w roku szkolnym 2012/2013: HISTORIA I. Chronologia historyczna. ZAD 1 (27%) uczniowie mają kłopoty z sytuowaniem w czasie wydarzeń mających miejsce przed naszą erą. Podczas zajęć lekcyjnych oraz fakultetów uczniowie często ćwiczą sytuowanie wydarzeń na osi czasu, określanie wieku, tysiąclecia, jego połowy. Zadania takie pojawiają się też na każdym sprawdzianie i kartkówce. 1
II. Analiza i interpretacja historyczna. ZAD 4 (37% I 41%) Analiza i interpretacja historyczna. ZAD 18 (39%) Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. ZAD 23 (36%) UCZEŃ: rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku starożytnego państwa rzymskiego wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI w. Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń: 1) podaje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia, w tym dla środowiska naturalnego. 37. I wojna światowa i jej skutki. Uczeń: 1) wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz umiejscawia je na politycznej mapie świata i Europy. 15. Władza sądownicza. Uczeń: 1) przedstawia organy władzy sądowniczej, zasady, wedle których działają sądy (niezawisłość, dwuinstancyjność) i przykłady spraw, którymi się zajmują. Na lekcjach i fakultetach pojawiają się często ćwiczenia, w których uczniowie muszą na podstawie tekstu wyodrębnić przyczyny, przebieg oraz skutki wydarzeń historycznych. Analizowane są różne rodzaje źródeł. Podczas analizy tekstów źródłowych kładzie się nacisk na teksty literackie, a tworząc zadania nauczyciel wykorzystuje różne ich typy (prawda-fałsz i na dobieranie). Uczniowie ćwiczą umiejętność wyszukiwania nieprawdziwych informacji w zdaniach, które zawierają również fakty historyczne. Zwraca się uwagę na sposób eliminowania odpowiedzi zdecydowanie fałszywych i w ten sposób odnajdywanie odpowiedzi prawdziwej w zadaniach testowych. Na zajęciach fakultatywnych utrwala się zagadnienia związane z trójpodziałem władzy w różnych epokach. Ćwiczenia odbywają się w oparciu o fragmenty konstytucji. 2
Analiza i interpretacja historyczna ( test próbny klas II zad. 12 i 13) Uczeń: 1) Potrafi z tekstu wyczytać informacje o zasadzie trójpodziału władzy. 2) Na podstawie tekstu literackiego rozpoznaje epokę. Zadania domowe, ćwiczenia i testy zawierać będą tematykę dotyczącą podziału na epoki, sytuowania wydarzeń w poszczególnych epokach literackich i historycznych. Zarówno na lekcjach wos-u jak i historii utrwalana będzie zasada trójpodziału władzy poprzez ćwiczenia z tekstem. JĘZYK POLSKI I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. ZAD 11 (49%) II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Umiejętność z zakresu SP. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. 3.1. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury. 3.1. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i 3 Należy doskonalić umiejętność czytania ze zrozumieniem różnych tekstów kultury, dokładnego analizowania i objaśniania ich treści, aby mieć pewność, że uczeń jest przygotowany do krytycznego i dojrzałego ich odbioru. Uczeń powinien mieć możliwość zapoznania się z różnymi stylami wypowiedzi, warto więc w większym stopniu wykorzystywać na lekcjach różnorodne teksty publicystyczne i popularnonaukowe, wprowadzać w tradycję literacką. Należy ćwiczyć argumentowanie, wyrażanie własnych opinii i ich uzasadnianie. Należy ćwiczyć określanie funkcji użytych w utworze środków stylistycznych oraz elementów konstrukcyjnych
ZAD 21 (49%) uzasadnia ją. (tytułu, podtytułu, motta, punktu kulminacyjnego, pointy), zwracać uwagę na konteksty, np. biograficzny, historyczny. Przy omawianiu każdego tekstu trzeba przypominać cechy rodzajów literackich, wskazywać te elementy, które pozwolą przypisać dany utwór do właściwego gatunku. III. Tworzenie wypowiedzi. ZAD 22.4.6 (36,33%) 2.3. Uczeń, tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści. 2.5. Uczeń stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach; dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom. Ważne jest także zwracanie uwagi na fakt, że użycie określonych środków językowych może pomóc nam osiągnąć cel, jaki zakładamy dla naszej wypowiedzi. Wzmacnianie świadomości językowej i poszerzanie zasobu słownictwa w rezultacie ułatwią gimnazjaliście sprawne komunikowanie się na co dzień. Należy ćwiczyć różne formy wypowiedzi, w rozprawce zwracać uwagę na wyszukiwanie i formułowanie tezy, dobieranie odpowiednich i przekonujących argumentów oraz popieranie ich trafnymi przykładami z książek, filmów, własnych doświadczeń. Bez względu na temat zajęć, trzeba zwracać uwagę na poprawność ortograficzną, interpunkcyjną i stylistyczną wypowiedzi. 4
MATEMATYKA II. Wykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji IV. Użycie i tworzenie strategii. 3. Potęgi. Uczeń: 1) oblicza potęgi liczb wymiernych o wykładnikach naturalnych; 2) zapisuje w postaci jednej potęgi: iloczyny i ilorazy potęg o takich samych podstawach, iloczyny i ilorazy potęg o takich samych wykładnikach oraz potęgę potęgi (przy wykładnikach naturalnych) 1. Liczby wymierne dodatnie. Uczeń: 7) stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwiązywania problemów w kontekście praktycznym, w tym do zamiany jednostek). 7. Równania. Uczeń: 7) za pomocą równań lub układów równań opisuje i rozwiązuje zadania osadzone w kontekście praktycznym Zastosowanie potęg w zadaniach tekstowych. Obliczanie wartości wyrażeń algebraicznych z zastosowaniem potęg. Obliczanie odległości na osi liczbowej między dwoma liczbami wymiernymi. Przedstawianie wyniku zadania za pomocą różnych jednostek. Rozwiązywanie zadań testowych wielokrotnego wyboru z wykorzystaniem zamiany jednostek. I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. IV. Użycie i tworzenie strategii. V. Rozumowanie i argumentacja 7. Równania. Uczeń: 7) za pomocą równań lub układów równań opisuje i rozwiązuje zadania osadzone w kontekście praktycznym. Rozwiązywanie zadań tekstowych o treści praktycznej. V. Rozumowanie i argumentacja. Uczeń: Proste dowody wykorzystujące podstawowe własności 5
oraz korzysta z ich własności figur. IV. Użycie i tworzenie strategii. BIOLOGIA I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. III. Pozyskiwanie, wykorzystywanie i tworzenie informacji. Zad 3 I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. IV. Rozumowanie i argumentacja Zad 6 równoboczne trójkąta. (SP) 10. Figury płaskie. Uczeń: 9) oblicza pola i obwody trójkątów i czworokątów. IV.9. opisuje zależności pokarmowe [...]. VIII.5. przedstawia dziedziczenie cech jednogenowych, posługując się podstawowymi pojęciami genetyki ([...] allel, homozygota, heterozygota, dominacja, recesywność). Rozwiązywanie zadań tekstowych o treści praktycznej dotyczących pola i obwodu figury płaskiej np. pole działki, trawnika, klombu - wykorzystanie Internetu, encyklopedii do utrwalenia wiadomości o sposobach odżywiania się organizmów - układanie sieci pokarmowych z podanych organizmów - tworzenie łańcuchów pokarmowych z jednoczesnym przyporządkowaniem do poziomów troficznych - rozwiązywanie krzyżówek genetycznych - wyjaśnianie związku między genami a ich ekspresją 6
GEOGRAFIA I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. ZAD 21 I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. ZAD 23 3.6. posługuje się ze zrozumieniem pojęciem [...] erozji, przedstawia rzeźbotwórczą rolę [...] fal morskich [...]. 2.2. posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: [...] czas słoneczny [...]. 2.3. [...] przedstawia [...] zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku - rozwiązywanie zadań wymagających wyszukiwania informacji w różnych źródłach wiedzy geograficznej, - praca z tekstem źródłowym, - ćwiczenie umiejętności rozpoznawania form rzeźby na podstawie opisu, schematycznego rysunku oraz wpływu procesów rzeźbotwórczych na środowisko przyrodnicze, - analizowanie informacji przedstawionych w różny sposób oraz formułowanie wniosków, - usystematyzowanie wiedzy dotyczącej czasu słonecznego, strefowego i urzędowego, - rozwiązywanie zadań problemowych dotyczących zmian w oświetleniu Ziemi oraz długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku, - obliczanie wysokości górowania słońca w pierwszych dniach astronomicznych pór roku, 7
FIZYKA II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. 9.7. buduje prosty obwód elektryczny według zadanego schematu (wymagana jest znajomość symboli elementów: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz). 9.9. wyznacza moc żarówki zasilanej z baterii za pomocą woltomierza i amperomierza zwiększenie liczby zajęć poświęconych pracy doświadczalnej uczniów doświadczenia dla uczniów z zastosowaniem SONDy samodzielne definiowanie przez uczniów wniosków z doświadczeń I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z 4.10. posługuje się pojęciem [...] mocy prądu elektrycznego 3.3. posługuje się pojęciem gęstości. dodatkowe prace dla uczniów wymagające dokumentacji i przygotowania doświadczeń kartkówki ze znajomości wzorów i definicji większa ilość prostych zadań obliczeniowych odwołujących sie do życia codziennego ćwiczenia na przekształcanie wzorów nacisk na zapis wyników zadań z jednostką dodatkowe prace dla uczniów wymagające 8
otrzymanych wyników. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 3.4. stosuje do obliczeń związek między masą, gęstością i objętością ciał stałych [ ] na podstawie wyników pomiarów wyznacza gęstość [ ] ciał stałych. 3.9. wyjaśnia pływanie ciał na podstawie prawa Archimedesa dokumentacji i przygotowania doświadczeń interpretacja za pomocą wzorów i praw fizycznych doświadczeń wykonywanych w ramach projektów edukacyjnych doświadczenia dla uczniów z zastosowaniem SONDy ćwiczenia na przekształcanie wzorów zwiększenie liczby zajęć poświęconych pracy doświadczalnej uczniów III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych 7.6. opisuje bieg promieni przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą [...]. 7.8. wyjaśnia pojęcia krótkowzroczności i dalekowzroczności oraz opisuje rolę soczewek w ich korygowaniu. samodzielne definiowanie przez uczniów wniosków z doświadczeń samodzielne definiowanie przez uczniów wniosków z doświadczeń interpretacja za pomocą wzorów i praw fizycznych doświadczeń wykonywanych w ramach projektów edukacyjnych dodatkowe prace dla uczniów wymagające dokumentacji i przygotowania doświadczeń stosowanie przykładów zastosowań praw fizycznych w życiu codziennym 9
udział w wykładach i warsztatach na Nocy Naukowców itp CHEMIA I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 2.1. odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową [...]). 3.4. oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych 4.1. [...] opisuje skład i właściwości powietrza. 4.7. opisuje rdzewienie żelaza 8.2. definiuje pojęcia: węglowodory nasycone i nienasycone. 8.7. opisuje właściwości [...] etynu 10 Rozwiązywać więcej zadań, wymagających poszukiwania informacji w układzie okresowym pierwiastków. W różnych typach zadań wymagać obliczania mas cząsteczkowych związków, występujących w zadaniu. Ćwiczyć umiejętność planowania eksperymentów, precyzyjnego opisu ich przebiegu oraz poprawność wnioskowania. Ćwiczyć umiejętność poprawnego opisywania zjawisk i procesów. Ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem tekstów, szczególnie, zawierających pojęcia typowe dla danego przedmiotu.
JĘZYKI OBCE POZIOM PODSTAWOWY Gimnazjum nr 2 im. Andrzeja Prądzyńskiego Znajomość środków językowych. 1. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych) Należy utrwalać poznane słownictwo za pomocą ćwiczeń leksykalnych, systematycznych kartkówek ze słownictwa obowiązującego na egzaminie gimnazjalnym w części podstawowej; motywować uczniów do samodzielnej pracy ze słownikiem lub innymi źródłami (w tym technologii informacyjno-komunikacyjnch), zachęcać uczniów do aktywnego udziału w wymianach międzynarodowych, wyjazdach zagranicznych, samodzielnej pracy w domu nad tworzeniem krótkich tekstów użytkowych typu zaproszenie, podziękowanie, email, również do systematycznej pracy domowej z materiałem ikonograficznym (np. opis obrazka), do sumiennej pracy z tekstem czytanym i słuchanym; organizować gry i zabawy językowe wzbogacające i utrwalające słownictwo na poziomie 11
podstawowym; poszerzać zasobów językowych potrzebnych do rozwiązania zadań egzaminacyjnych; stosować struktury leksykalne niezbędne do skutecznej komunikacji; ćwiczyć z uczniami reagowanie językowe w różnych kontekstach sytuacyjnych z wykorzystaniem różnych form gramatycznych; rozwijać umiejętności właściwego reagowania językowego w celu uzyskania, udzielenia, przekazania lub odmowy udzielenia informacji, wykonania prośby, rozpoczęcia, podtrzymania i zakończenia rozmowy w zadaniach typu np. dobieranie reakcji do wypowiedzi. JĘZYKI OBCE POZIOM ROZSZERZONY 12
Znajomość środków językowych. 1. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych) Należy utrwalać poznane słownictwo za pomocą ćwiczeń leksykalnych, systematycznych kartkówek ze słownictwa obowiązującego na egzaminie gimnazjalnym w części rozszerzonej; motywować uczniów do samodzielnej pracy ze słownikiem lub innymi źródłami (w tym technologii informacyjno-komunikacyjnch), zachęcać do aktywnego udziału w wymianach międzynarodowych, wyjazdach zagranicznych, samodzielnej pracy w domu nad tworzeniem krótkich tekstów użytkowych typu zaproszenie, podziękowanie, email, również do systematycznej pracy domowej z materiałem ikonograficznym (np. opis obrazka), do sumiennej pracy z tekstem czytanym i słuchanym; organizować gry i zabawy językowe wzbogacające i utrwalające słownictwo na poziomie rozszerzonym; poszerzać zasobów językowych potrzebnych do rozwiązania zadań egzaminacyjnych; stosować struktury leksykalne niezbędne do skutecznej komunikacji i rozwinięcia danej sytuacji 13
komunikacyjnej; ćwiczyć z uczniami reagowanie językowe w różnych kontekstach sytuacyjnych z wykorzystaniem różnych form gramatycznych; rozwijać umiejętności właściwego reagowania językowego w celu uzyskania, udzielenia, przekazania lub odmowy udzielenia informacji, wykonania prośby, rozpoczęcia, podtrzymania i zakończenia rozmowy w zadaniach typu np. dobieranie reakcji do wypowiedzi; kształcić umiejętność poprawnego stosowania środków językowych leksykalnych, gramatycznych i ortograficznych. Wypowiedź pisemna Nauczyciele językowcy powinni zlecać uczniom pisanie krótkich tekstów, sprawdzać zapisy w zeszytach i ćwiczeniach oraz korygować błędy językowe; analizować przykłady błędów uczniowskich, formułować propozycje ich poprawy; skorelować naukę ortografii ze słowotwórstwem i fonetyką pomoce dydaktyczne umiejscowione w salach lekcyjnych; ćwiczyć krótkie formy wypowiedzi pisemnej na 14
lekcji, a następnie prosić uczniów o wzajemne sprawdzanie prac w celu uświadomieniu uczniom ich dobrych i słabych stron w tworzeniu wypowiedzi oraz wymianie doświadczeń; zadawać wypowiedź pisemną drogą mailową i również elektronicznie przesyłać poprawę i ocenę pracy; ćwiczyć wypowiedzi pisemne z uwzględnieniem formy wypowiedzi, realizacji elementów polecenia, spójności i logiki wypowiedzi, a także z uwzględnieniem zakresu i poprawności środków językowych; motywować uczniów do podjęcia próby sformułowania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym. 15