Aktywność gospodarcza - Człowiek Proaktywny 1
Do tej pory przeanalizowaliśmy określone, bardzo istotne, aspekty orientowania się na rynku pracy oraz poszukiwania i zdobywania pracy. Ale czy naprawdę nigdy nie myśleliście o własnej działalności gospodarczej? Nawet jeśli nie, to i tak warto zastanawiać się nad tym, bowiem nie zawsze poszukiwanie pracy kończy się sukcesem zatrudnieniem, u kogoś (w sumie uzależnieniem od innej osoby), zaś własna firma, to są własne rządy oraz własna odpowiedzialność. Za pomocą testów zbadajmy czy w ogóle jesteśmy osobą aktywną. Wystarczy odpowiedzieć na poniższe pytania. 1. Czy często żałujesz swoich wyborów? 2. Czy często zwalasz winę na innych, kiedy nie udaje Ci się czegoś zrobić? 3. Czy często się skarżysz lub narzekasz? 4. Czy często zdarza Ci się zaczynać zdanie od słów: gdybym miał..., to zrobiłbym...? 5. Czy masz żal do kogoś o swoje niepowodzenie? 6. Czy brzydka pogoda wpływa na stan Twoich emocji, poziom i jakość wykonywania zadań? 7. Czy często bywasz wyprowadzony z równowagi? 8. Czy łatwo przyznajesz się do swoich błędów i przyjmujesz odpowiedzialność za to, co zrobiłeś? 9. Czy potrafisz uczyć się na swoich błędach, to znaczy czy przyjmujesz lekcję i starasz się postępować inaczej w przyszłości? 10. Czy wybierasz świadomie reakcje na zachowanie innych, nie złościsz się, jeśli na przykład wiesz, że nic w ten sposób nie osiągniesz? 11. Czy uważasz, że jesteś przedsiębiorczy, to znaczy potrafisz zorganizować działania tak, żeby osiągnąć coś, na czym Ci zależy? 12. Czy wychodzisz naprzeciw zdarzeniom, planujesz i organizujesz swoje działanie? 13. Czy często masz świadomość wyboru różnych zachowań w danej sytuacji, to znaczy czy widzisz inne możliwe zachowania? 14. Czy często czujesz się ofiarą niesprzyjających okoliczności? 15. Czy narzekasz na brak szczęścia? 16. Czy zdarza Ci się być całkowicie bezradnym? 17. Czy używasz określenia typu oni w odniesieniu do nauczycieli lub rodziców, tak jakbyś nie miał wpływu na to, co się dzieje w szkole lub domu? 18. Czy często masz uczucie, że świat należy do Ciebie? 19. Czy często chorujesz na grypę? 20. Czy uważasz, że jesteś wystarczająco odpowiedzialny za swoje życie? Tak Nie Przeanalizujmy wyniki. Przyznajemy sobie jeden punkt za odpowiedź NIE na następujące pytania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 14, 15, 16, 17, 19 oraz również jeden punkt za odpowiedź TAK na 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 20. Teraz podzielmy uzyskany wynik przez 2. Osoba proaktywna osiąga wynik co najmniej 8 punktów. Tylko warto pamiętać, iż wynik, mimo wszystko, jest stosunkowy i w bardzo krótkim czasie może ulec zmianie. Więc warto kontynuować dalsze badania na temat postaw przedsiębiorczych i na początek odpowiedzieć na następujące pytania 1 : 1 Jednocześnie warto też się zastanawiać nad przeszkodami (prawo, wiedza itd.) uniemożliwiającymi podjęcie działalności na własny rachunek i pomyśleć jak je wyeliminować. 2
1. Czy chciałbyś poprowadzić własną działalność gospodarczą? Tak Nie 2. Czy na podstawie samooceny własnej osoby możesz stwierdzić że posiadasz konieczną wiedzę do prowadzenia działalności gospodarczej? Tak Nie 3. Czy na podstawie samooceny własnej osoby możesz również stwierdzić że posiadasz potrzebne umiejętności do prowadzenia działalności gospodarczej? Tak Nie Już nadszedł czas na rozwiązywanie testu dotyczącego jednego prostego pytania czy naprawdę nadajemy się do prowadzenia własnej firmy? Odpowiedz na wszystkie pytania, zakreślając kółkiem odpowiedź, z którą się zgadzasz. 1. Czy jesteś konsekwentny? 2. Czy jesteś człowiekiem z inicjatywą? 3. Czy odpowiedzialność ci nie ciąży? 4. Czy lubisz być z innymi ludźmi? 5. Czy ludzie mają do ciebie zaufanie? 6. Czy jesteś dobrym organizatorem? 7. Czy jesteś dobrym przywódcą? 8. Jaki jest twój styl pracy? 9. Jak podejmujesz decyzje? 10. Czy jesteś zdrowy? A. Jeśli się na coś zdecyduję, nic mnie nie powstrzyma przed osiągnięciem celu. B. Zwykle kończę to, co zacząłem, chyba że sprawy wymkną się spod kontroli. C. Jeśli coś nie idzie jak trzeba, zostawiam to i zajmuję się czymś innym. A. Podejmuję działania samodzielnie. Nikt nie musi mnie zachęcać. B. Jeśli ktoś powie mi, co mam robić, wykonam pracę bardzo dobrze. C. Nie zaczynam pracy dopóki nie muszę. A. Jeśli coś robię, chcę być za to odpowiedzialny od początku do końca. B. Mogę być odpowiedzialny za część pracy, ale wolę, aby za całość odpowiadał ktoś inny. C. Zawsze w otoczeniu jest ktoś, kto chce rządzić. Niech rządzi. A. Lubię ludzi i mogę się dogadać z każdym. B. Mam wielu bliskich przyjaciół i to mi wystarcza. C. Ludzie działają mi na nerwy. A. Zawsze dotrzymuję danego słowa. B. Staram się dotrzymywać danego słowa, ale czasami nie udaje mi się. C. Czasami obiecam coś zbyt łatwo i staram się z tego wycofać. A. Lubię zaplanować pracę zanim ją zacznę. B. Daję sobie radę dopóki sprawy idą dobrze. Jeśli się coś psuje, zostawiam to. C. Nie lubię planować. Załatwiam sprawy, gdy się pojawiają. A. Kiedy zacznę coś robić, mogę łatwo pociągnąć innych ludzi za sobą. B. Mogę pokierować innymi ludźmi, jeśli ktoś mi powie, co jest do zrobienia. C. Wolę kiedy ktoś inny zacznie, ja się mogę przyłączyć. A. Pracuję długo i ciężko jeśli potrzeba. Robota musi być zrobiona. B. Mogę długo i ciężko pracować, ale jak mam dość, zostawiam ją i kończę później. C. Nie sądzę, żeby ciężką pracą można było w obecnych czasach cokolwiek osiągnąć. A. Umiem podejmować szybko całkiem trafne decyzje. B. Gdy szybko podejmuję decyzję, później tego żałuję. C. Nie lubię decydować. A. Nigdy nie tracę sił i energii. B. Na ogół wystarcza mi sił, aby skończyć pracę, którą zacząłem. C. Wydaje mi się, że inni ludzie mają więcej siły i energii. Policzmy teraz liczba odpowiedzi A, B, C i D. Jeśli większość twoich odpowiedzi należy do A, to znaczy, że masz wiele cech, które ułatwią ci prowadzenie własnej działalności gospodarczej, zaś w 3
przypadku więcej odpowiedzi B, powinieneś poszukać partnera, który uzupełni twoje słabsze strony. Chyba już się domyślasz, iż jeśli najwięcej odpowiedzi znajduje się w grupie C, to własna firma nie jest dla Ciebie. Dla tych, którzy mają więcej odpowiedzi A lub B proponujemy kolejny, bardziej precyzyjny, test kwestionariusz, który dotyczy do autoanalizy 2 własnych umiejętności bycia przedsiębiorcą. Spróbuj odpowiedzieć szczerze na te pytania, zaznaczając w kolumnie A, B, C lub D właściwą dla Ciebie odpowiedź. 1. Czy możesz długo pracować? 2. Czy jesteś uparty i wytrwały? 3. Jak bardzo biznes jest dla Ciebie ważny? (np. ważniejszy od przyjemności i rodziny) 4. Jeśli przez 5 lat biznes będzie wymagać ogromnych wysiłków, czy wytrzymasz to? 5. Czy sukces finansowy był głównym celem i miarą twoich dokonań? 6. Czy uważany jesteś za osobę, która zawsze przetrwa? 7. Jeżeli byłbyś w kłopotach, czy znalazłbyś oryginalny sposób wyjścia? 8. Czy działasz dopóki nie dopniesz swego? 9. Czy problemy są wyzwaniem dla ciebie? 10. Czy umiesz żyć w warunkach niepewności co do pracy i dochodu? B. czasem C. wyjątkowo D. rzadko A. ciągle C. wyjątkowo D. rzadko A. zdecydowanie najważniejszy B. ważniejszy C. tak samo ważny D. mniej ważny A. tak, z łatwością B. tak, dość łatwo C. tak, z trudem A. całkowicie B. głównie C. częściowo D. wcale C. wyjątkowo D. nigdy A. często B. czasami C. rzadko D. nigdy D. nigdy D. nigdy A. tak, z łatwością B. tak, dość łatwo C. tak z trudem 2 Ty jako przedsiębiorca, Fundacja Inicjatyw Społeczno - Ekonomicznych, s. 4-5 4
11. Czy jesteś pewny siebie? 12. Jaki masz stosunek do porażki? 13. Jak traktujesz krytykę? 14. Czy prosisz o uwagi dotyczące twojej działalności, aby w przyszłości móc działać lepiej? 15. Czy sądzisz, że twój sukces zależeć będzie od czynników zewnętrznych? 16. Czy lubisz być liderem w sytuacjach, kiedy możesz być oceniany? 17. Czy masz umiejętność wynajdywania właściwych osób lub źródeł pomocy dla osiągnięcia twoich celów? 18. Czy wiesz, kiedy potrzebna ci pomoc? 19. Czy stawiasz sam sobie wysokie wymagania? 20. Jaki rodzaj ryzyka wolałeś w przeszłości? 21. Czy jesteś w stanie określić, jakie decyzje są ważne, a jakie nie? A. tak, zawsze B. tak na ogół brak mi pewności A. okazja do nauki B. rozczarowanie C. przeciwieństwo D. klęska A. słucham, zawsze mogę odrzucić B. akceptuje C. nie lubię D. zawsze odrzucam D. rzadko A. absolutnie nie B. nie D. zawsze A. bardzo B. dosyć C. niezbyt D. wcale A. bardzo duże B. całkiem duże C. niezbyt duże D. małe D. rzadko A. rozsądne - skalkulowane B. wysokie C. niskie D. rzadko podejmuję ryzyko A. tak, zawsze B. tak, na ogół C. tak, czasem 5
22. Czy umiesz powierzać zadania innym? (czy jesteś w stanie) 23. Jaki jest stan twojego zdrowia? A. tak, gdy są na to warunki B. tak, czasami C. z trudnością A. bardzo dobry B. dobry C. całkiem dobry D. słaby Trochę męczący, ale ważny kwestionariusz 3, prawda? Więc jeśli odpowiedziałeś wypełniłeś na wszystkie pytania, to sprawdź, ile zakreśliłeś odpowiedzi z kolumny A lub B. Rozwiązanie jest proste im więcej, tym większe masz szansę na sukces jako przedsiębiorca. Zalety i wady pracy na własny rachunek Na wstępie odpowiedzmy na pytanie: czy bardziej opłaca się być pracownikiem, czy też lepiej rozpocząć własną działalność gospodarczą? Wady i zalety występują zarówno przy jednym jak i drugim wariancie, dlatego spróbujmy razem przeanalizować poniższe argumenty: ZALETY Lubię działać na własny rachunek Mam duże poczucie niezależności Jest to dla mnie idealna forma aktywności zawodowej, nie czuję żadnych ograniczeń Jeśli mam kwalifikacje łatwo mogę uzyskać koncesje i zezwolenia Mogę więcej zarobić przyjmując różne dodatkowe zlecenia Lepiej i szybciej mogę się rozwijać (mam więcej swobody przy wykonywaniu moich obowiązków) Jestem równorzędnym partnerem dla każdego zleceniodawcy Mniej płacę na ubezpieczenie społeczne Podatki tez mam niższe (niż gdybym był pracownikiem) Jestem szefem, nikt mną nie kieruje Nikt mnie nie zwolni WADY Odpowiadam całym majątkiem osobistym za zobowiązania powstałe w toku prowadzenia działalności i za wszystkie moje decyzje Samodzielnie opłacam składki ZUS (w określonych terminach i bez względu na to czy mam dochód) Płacąc niższą składkę ZUS, mogę mieć w przyszłości niższą emeryturę Sam wybieram, prowadzę ewidencję podatkową i płacę podatki Odpowiadam za naprawienie szkód wyrządzonych w trakcie mojej działalności Nie mam gwarancji bezpieczeństwa i higieny pracy (tak jak pracownik) Nie mam prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego (musze samemu sobie go zafundować) Nabędę prawo do zasiłku chorobowego dopiero po 180 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego Nie mogę liczyć na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (w razie bankructwa) 3 Dla bardziej wytrwałych w załączniku proponujemy nieco dłuższy, ale dość skuteczny test z zakresu przedsiębiorczości. 6
Kwota wynagrodzenia brutto PRACOWNIK (miesięcznie) ZUS (część prcodawcy) ZUS (część pracownika) SAMOZATRUDNIONY (miesięcznie) Kwota zysku brutto miesięcznie min. składka ZUS 4 4000,00 824,40 748,40 4000,00 724,87 2000,00 412,20 374,20 2000,00 724,87 1 500,00 309,15 280,65 1 500,00 724,87 5000,00 1 030,50 935,50 5000,00 724,87 8000,00 1 648,80 1 496,80 8000,00 724,87 10.000,00 2 061,00 1 871,00 10 000,00 724,87 Można również ująć korzyści i niedogodności związane z posiadaniem swojej firmy następująco: KORZYŚCI * koszty powołania podmiotu gospodarczego (wpis do ewidencji, regon), * szybkie powołanie podmiotu gospodarczego, * jednoosobowe kierownictwo (elastyczność i szybkość podejmowania decyzji), * brak określenia minimalnego kapitału niezbędnego do podjęcia działalności, * korzyści podatkowe wynikające z obowiązku opłacania tylko podatku dochodowego od osób fizycznych (w formie ryczałtu, karty podatkowej lub na zasadach ogólnych). NIEDOGODNOŚCI * osobista odpowiedzialność za zobowiązania przedsiębiorstwa, * trudność w zgromadzeniu większego kapitału. Analiza własnych umiejętności, czyli Czy mam szanse na sukces? Podjęcie własnej działalności gospodarczej, włącznie z samozatrudnieniem, wymaga spełnienia przynajmniej następujących warunków: przedsiębiorczości Istotna cecha przy samodzielnej aktywności gospodarczej inicjatywa, kreatywność, wytrwałość itd. umiejętności techniczne wiedza z zakresu działalności gospodarczej w której chcesz funkcjonować produkt, usługa, rynek, klient, marketing, finanse itd. umiejętności menedżerskie wiedza z dziedziny organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem znajomość zagadnień i przepisów prawnych oraz finansowych, wiedza z zakresu organizacji produkcji, sprzedaży, kierowania itd. 4 Składka łącznie z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w III kwartale 2006 r. wynosi 724,91 zł. 7
Przedsiębiorczość to połączenie różnych talentów, umiejętności i energii z wyobraźnią, dobrym planowaniem i zdrowym rozsądkiem Podstawowe cechy osób przedsiębiorczych, które mają wpływ na sukces w biznesie * zdecydowanie, * konsekwencja, * pracowitość, * elastyczność, * komunikatywność, * umiejętność współdziałania, * pomysłowość, * inicjatywa, * spostrzegawczość, * zdolność przewidywania rozwoju sytuacji, * zdolność do podejmowania skalkulowanego ryzyka. Cechy te pozwalają realizować dowolne przedsięwzięcie. Oprócz predyspozycji ważna jest także wiara w to, że można odnieść sukces i konsekwentne dążenie do celu. Czy wiesz już co motywuje Cię do podjęcia działalności gospodarczej? Zysk? Niezależność? Satysfakcjonujący styl życia? Potrzeba osiągnięć? Skłonność do podejmowania ryzyka? Wiara we własne siły? Niechęć do działania według schematów? Czy spodziewasz się, że zysk zrekompensuje Ci czas i pieniądze zainwestowane w biznes, wynagrodzi ryzyko, stres i inicjatywę? Wolność i swoboda w podejmowaniu własnych decyzji. Masz poczucie kontroli nad własnym życiem i przyszłością. Sam odpowiadasz za podejmowane decyzje. Osobista satysfakcja z pracy na swoim. Masz znacznie rozwiniętą potrzebę osiągnięć. Lubisz stawiać sobie i innym wysoką poprzeczkę. Lubisz brać odpowiedzialność za swoje działanie. Czy jesteś świadom ryzyka w dziedzinie: - finansów (potencjalne ryzyko zasobów finansowych oszczędności), - kariery zawodowej (ludzie, którzy zmienili profil pracy, odeszli od swojego wyuczonego zawodu, często tracą szansę na karierę zawodową), rodzinnej (często rodzinę obciąża się nadmiernymi emocjami, kłopotami finansowymi) - psychologicznej (niebezpieczeństwo zbyt mocnego utożsamiania się z funkcjonowaniem firmy) Wierzysz, iż jesteś w stanie sprostać warunkom twardej rywalizacji. Widzisz możliwości rozwiązania pojawiających się problemów traktujesz to w kategoriach kolejnych wyzwań, a nie przeszkód. Jesteś osobą twórczą, o wielu ciekawych pomysłach. Nie boisz się działać nieschematycznie, tradycyjnie. 8