PROGRAM KOŁA TEATRALNEGO Opracowała mgr Irena Dynys - Król 1
UWAGI WSTĘPNE Teatr jest dziedziną, która bezpośrednio wiąże się z dziecięcą ekspresją, dlatego nadrzędnym celem Koła jest przybliżenie uczniom zalet, wad, przeżyć i emocji innych ludzi w celu zrozumienia siebie oraz wdrożenie ich do podejmowania słusznych decyzji, a przede wszystkim rozwijanie ich zainteresowań. Spotkania mają służyć kształtowaniu w młodych ludziach wrażliwości emocjonalnej i estetycznej jak też wzbogacaniu osobowości poprzez poznanie gry aktorskiej, a kontakt z tekstami dramatycznymi pozwoli rozwinąć ich twórcze myślenie. Koło wyzwoli w uczniach chęć tworzenia sztuki, tj.: gromadzenia rekwizytów do danego przedstawienia, szycia strojów, malowania tekturowych dekoracji i pamięciowego opanowania roli oraz wyzwoli w nich potrzebę samorealizacji i prezentacji przed publicznością. Zanim uczeń wyjdzie na scenę, musi uczyć się pięknej wymowy, panowania nad oddechem i głosem. Powinien być świadomy tego, że za pomocą słów może wyrazić każdy stan emocjonalny, opisać krajobraz, przedstawić sytuację. Na pewno będzie to coś innego i ciekawszego, niż teatr lekcyjny, gdyż jednej sztuce będzie można poświęcić nawet kilkanaście zajęć, po to, by dokładnie przygotować jej inscenizację. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Niniejszy program koła przeznaczony jest dla uczniów klas IV - VI szkoły podstawowej. Nabór na zajęcia odbywa się na zasadzie dobrowolnych zapisów. Każdy uczestnik mobilizowany jest do aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz jak najlepszego wykonania powierzonego mu zadania, tj. przygotowania: rekwizytów, stroju, elementów dekoracji i roli. Każdy ma szansę wykazania się i zaprezentowania swoich umiejętności. 2
CELE OGÓLNE 1. Kształtowanie osobowości uczęszczających na zajęcia. 2. Rozbudzanie zainteresowania teatrem. 3. Pomaganie w odkrywaniu osobistych możliwości. Poczucie własnej wartości. 4. Motywowanie do poszukiwania w literaturze prawdy, dobra i piękna. Czerpanie wzorców. 5. Wyrabianie poprawnej dykcji, intonacji, emisji głosu. 6. Oddziaływanie w kierunku rozwijania uczuć dzięki poznanej literaturze. 7. Wyrażanie uczuć i stanów poprzez mimikę, gesty i ruch sceniczny. CELE SZCZEGÓŁOWE Przybliżenie dzieciom warsztatu pracy aktora. Ćwiczenie poprawności fonetycznej wymawianych słów. Kształtowanie właściwej postawy na scenie i poza nią. Nawiązywanie i utrzymywanie przyjaźni z rówieśnikami z innych szkół. Poczucie szacunku względem ludzi oraz twórców literatury. Przyswojenie przez uczniów techniki opracowywania utworów poetyckich i dramatycznych. Wyrabianie estetyki przy przygotowaniu dekoracji, strojów itp.. Nadawanie pewnego tonu życiu kulturalnemu szkoły. Redagowanie i przedstawianie programów artystycznych na apelach szkolnych. Wdrożenie do uczestnictwa w różnych uroczystościach szkolnych i środowiskowych. Rozwijanie inteligencji i wrażliwości na sztukę. 3
REALIZACJA ZAPLANOWANYCH ZAGADNIEŃ TEMATYKA PRZEBIEG ZAJĘĆ OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA Poznajmy się! Stworzenie miłej atmosfery poprzez ustawienie krzesełek w kręgu. Przedstawianie się wszystkich uczestników Koła. Przybliżenie celów spotkań. - Poznanie możliwości dzieci; - zintegrowanie zespołu; - zorientowanie się co do składu grupy; - założenie dziennika spotkań. Gdzieś, kiedyś, ktoś... - małe improwizacje. Wejście w rolę - odgrywanie krótkich scenek wziętych z życia, np.: jazda tramwajem, autobusem, przed gabinetem dentysty, oczekiwanie na spóźniony pociąg... - Poznanie swoich i czyichś odczuć; - wrażliwość na odczucia innych; - zachowanie powagi. Teatr życia codziennego. Wyrażanie uczuć za pomocą intonacji (radość, ironia, przerażenie, zdenerwowanie). Gra słów i mimiki (różne sposoby mówienia: z powagą - złośliwie, z powagą - rozkazująco, rozkazująco - bez wymagania,...). - Odczytywanie intencji współrozmówcy; - refleksja na temat zależności między uczuciem a postawą, słowem i mimiką. Gotowy tekst i co dalej? Wspólne głośne odczytanie fragmentów tekstów (dla klas IV i V Calineczka, dla kl.vi Balladyna ). Próba dopasowania ról włącznie z operatorami dźwięku, światła. Ocena doboru. -Dostosowanie odpowiednie osoby do odpowiedniej roli; - szacunek dla 4
Wstępne przymiarki do opracowania inscenizacji. każdej pełnionej funkcji w teatrze i w życiu. Powierzono odpowiedzialne zadanie. nam Ćwiczenia z odtwarzającymi główne postaci: - interpretacja głosowa wybranego utworu (dykcja, intonacja, mimika, ruch). - Uczulenie na właściwą intonację, dykcję. Nasze zadanie też jest istotne. Ćwiczenie ról drugoplanowych (jak wyżej). - Jak wyżej. Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego! Czy to da się połączyć? Wspólna praca całego zespołu. Połączenie pracy dwóch grup. Bal przebierańców - - próba z kostiumami i scenografią. - Integracja; - odwaga sceniczna; - cierpliwość i kultura w zachowaniu się podczas wygłaszania kwestii przez innych. - Obycie z ruchem scenicznym; - integracja. Jesteśmy gotowi! Przygotowanie listy gości. Projektowanie afiszy. Wykonanie i wysłanie zaproszeń. - Umiejętność redagowania zaproszeń, afiszy; - umiejętność korzystania z komputera. Czas wystąpić! Prezentacja przygotowanych utworów. Zrobienie zdjęć albo nagranie kamerą video. -Wykazanie się nabytą odwagą sceniczną; - wdrożenie do wykonywania zadań nadobowiązko - wych. 5
Bibliografia 1. Bortnowski S. Jak uczyć poezji?, W-wa 1991. 2. Chrząstowska B. Lektura i poetyka, W-wa 1987, WS i P. 3. Chrząstowska B. i Wysłouch S. Poetyka stosowana, W-wa 1989, WS i P. 4. Dobrzański E. Zasady poprawnej wymowy polskiej i sztuka mówienia 5. Kram J. Zarys kultury żywego słowa, W-wa, 1995, WS i P. 6. Majerowa R.M. Poetyka teoretyczna, Wrocław, W-wa, Kraków 1985, Ossolineum. 7. Ziomek J. Powinowactwa literatury, Studia i szkice, W-wa 1980, PWN. Literatura wykorzystana do inscenizacji: 8. Juliusz Słowacki Balladyna (fr.) 9. E. Gałczyńska, Z. Garczyk - Uczcijmy wierszem i piosenką ( Calineczka ), Płock, 1994. 6