Skuteczny system traceability, czyli co zrobić by produkty były bezpieczne dla konsumenta? Grzegorz Sokołowski 08.06.2017
Czym jest traceability? 2
Z życia wzięte Chiny: setki dzieci zatrutych mlekiem w proszku. 13.09.2008 Chiny: Trująca melamina również w lodach, jogurcie i batonikach. 18.09.2008 USA: Salmonella w orzeszkach - zachorowało 500 osób. 29.01.2009 Polska: Sanepid wycofuje z rynku niebezpieczny dla zdrowia popcorn. 04.04.2013 Japonia. Ponad 1700 osób zatruło się mrożonkami. 08.01.2014
Z życia wzięte Alkohol metylowy wprowadzony do obrotu w Czechach; 38 osób zmarło, kilkadziesiąt doznało ciężkich zatruć 750 ton koniny sprzedanej jako wołowina; 16 krajów w procesie wycofywania mięsa (m.in. Tesco, Lidl, Aldi) Co najmniej 646 producentów zamiast soli spożywczej używało soli przemysłowej Zatrucie kwasem znajdującym się w wodzie pochodzącej z ujęcia w Bolesławcu 1 osoba zatruta
Traceability Odpowiedź na następujące pytania: Co? Od kogo? Do kogo? Kiedy? Co się wydarzyło?
Identyfikowalność - traceability Co to jest? Traceability (śledzenie ruchu i pochodzenia) możliwość lokalizowania i śledzenia żywności, przez wszystkie etapy produkcji, przetwarzania i dystrybucji
Traceability PARTNER TRACEABILITY 1 PARTNER TRACEABILITY 2 PARTNER TRACEABILITY 3 TRACEABILITY WEWNĘTRZNE TRACEABILITY WEWNĘTRZNE TRACEABILITY WEWNĘTRZNE TRACEABILITY ZEWNĘTRZNE TRACEABILITY ZEWNĘTRZNE TRACEABILITY ZEWNĘTRZNE TRACEABILITY ZEWNĘTRZNE TRACEABILITY W ŁAŃCUCHU DOSTAW PRZEPŁYW FIZYCZNY PRZEPŁYW INFORMACYJNY AWARYJNE WYCOFANIE
Kluczowe elementy traceability a) efektywna identyfikacja przedmiotów uczestniczących w procesie traceability (surowców/komponentów/produktów/opakowań), b) rejestracja danych o ich przepływie i możliwość ich raportowania, c) efektywna komunikacja wewnątrz przedsiębiorstwa i na zewnątrz, d) zespół nadzorujący system traceability w firmie, e) ustalony sposób postępowania w sytuacjach kryzysowych z podziałem na odpowiedzialności osób, zakres przepływu informacji wewnątrz i na zewnątrz firmy, a także zakres działań informacyjnych wobec instytucji nadzorujących, klienta i mediów.
Dlaczego wdrażamy traceability? Gotowość do awaryjnego wycofania Bezpieczeństwo konsumenta Walka z fałszowaniem produktów Wymagania prawne Konieczność dla wszystkich partnerów handlowych w łańcuchu dostaw 10
Dlaczego wdrażamy traceability? Gotowość do awaryjnego wycofania Bezpieczeństwo konsumenta Walka z fałszowaniem produktów Wymagania prawne Konieczność dla wszystkich partnerów handlowych w łańcuchu dostaw 11
Dlaczego wdrażamy traceability? Gotowość do awaryjnego wycofania Bezpieczeństwo konsumenta Walka z fałszowaniem produktów Wymagania prawne Konieczność dla wszystkich partnerów handlowych w łańcuchu dostaw 12
Dlaczego wdrażamy traceability? Gotowość do awaryjnego wycofania Bezpieczeństwo konsumenta Walka z fałszowaniem produktów Wymagania prawne Konieczność dla wszystkich partnerów handlowych w
Ustawodawstwo w zakresie traceability Regulacje unijne: Rozporządzenie Komisji UE 178/2002 Rozporządzenie unijne nr 1935/2004 w sprawie artykułów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Rozporządzenie Komisji UE 852/2004 z 29.04.2004 w sprawie higieny środków spożywczych Regulacje krajowe: Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw. Ustawa o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego z dnia 29.01.2004 r.
Ustawodawstwo c.d. Rozporządzenie Komisji UE nr 1224/2009 dotyczące produktów rybnych, którego wymogi mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2013r. Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE nr 404/2011 ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze do Rozporządzenia nr 1224/2009 Rozporządzenie Komisji UE nr 1223/2009 dotyczące produktów kosmetycznych, którego wymogi mają zastosowanie od dnia 11 lipca 2013r. Rozporządzenie wykonawcze Komisji UE nr 1337/2013 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, z owiec, kóz i drobiu Rozporządzenie Komisji UE nr 995/2010 dotyczące produktów drzewnych, którego wymogi mają zastosowanie od dnia 3 marca 2013r.
Ustawodawstwo c.d. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów art. 15 Identyfikowalność, pkt. 5 -> od 20.05.2019r. Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie podmioty gospodarcze uczestniczące w obrocie wyrobami tytoniowymi, od producenta do ostatniego podmiotu gospodarczego przed pierwszym punktem detalicznym, rejestrowały moment wejścia w posiadanie każdego opakowania jednostkowego, a także wszystkie przemieszczenia tych opakowań aż do momentu, w którym podmioty te przestały być w posiadaniu tych wyrobów. Obowiązek ten może być wykonywany poprzez oznaczanie i rejestrowanie nagromadzonych opakowań, takich jak kartony, pudła czy palety, o ile pozostaje możliwość śledzenia ruchu i pochodzenia opakowań jednostkowych.
Jak usprawnić traceability? 17
Czy systemy traceability są skuteczne? Badania dowodzą: producenci i dystrybutorzy żywności, kosmetyków, leków czy wyrobów medycznych, posiadają systemy identyfikowalności teoretycznie zapobiegające sytuacjom kryzysowym. W praktyce i w kontekście całego łańcucha dostaw nie do końca systemy te są skuteczne
Rola GS1 w traceability What? Regulations, HACCP, ISO 22005 IFS, BRC, SQF, GLOBALG.A.P How?
Standardy GS1 wspierają traceability GS1 Współdzielenie danych
Globalny Standard Traceability GS1 (GTS) definiuje zasady i minimalne wymagania dla systemów traceability opisuje typowe procesy biznesowe spełniające traceability niezależnie od wybranej dostępnej technologii modele lot - based i event - based traceability (w nowej wersji GTS2) wskazuje jak wykorzystać standardy GS1 w procesach traceability charakteryzuje wykorzystywane standardy GS1 (kody kreskowe, EPC, komunikaty elektroniczne ecom)
GTS jak identyfikować jednostki śledzone? Ogólny Specyficzny Unikalny Ogólny Specyficzny Unikalny GTIN GTIN + numer partii GTIN + numer seryjny GTIN GTIN + numer partii GTIN + numer seryjny Jednostka handlowa przechodząca przez POS Unikalny SSCC Jednostka handlowa nie przechodząca przez POS Unikalny GSIN Jednostka logistyczna Zależy od branży/sektora i stopnia wymaganej kontroli. 25 Ładunek
GTS dane w traceability DANE PODSTAWOWE Zależnie od rodzaju produktu DANE TRANZAKCYJNE Informacje dotyczące partnerów i lokalizacji (GLN, Adres, kontakt ) Informacje o jednostce handlowej (GTIN, nazwa, klasyfikacja, wymiary, ciężar...) Szczegóły dotyczące planowanych produktów: Informacje o ładunku (Awizo Dostawy, data dostawy/ odbioru, od kogo i do koga ma trafić ładunek, identyfikacja przewoźnika ) Partia/ Seria lub informacja o numerze seryjnym jednostki (Partia / Seria lub numer seryjny, ilość, data najlepsze do ) Informacje o istniejących produktach: Informacje o jednostce handlowej (GTIN, nazwa, klasyfikacja, wymiary, ciężar...) INFORMACJE PUBLICZNE Zależnie od zapisów umieszczonych w umowie Specyfikacja produktu Proces produkcji Składniki Pochodzenie surowców Dane dotyczące jakości Wyniki badań i analiz Numery Partii / Serii dla surowców i półfabrykatów Informacje na temat wykorzystanych zamienników które zostały INFORMACJE POUFNE
GTS gdzie zapisywać dodatkowe dane o jednostkach śledzonych? GS1-128 nie jest przeznaczony do odczytu przez detaliczne punkty kasowe, umożliwia zakodowanie dodatkowych informacji GS1-128 opakowania zbiorcze i logistyczne, wymagane dodatkowe dane Przydatne IZ-ty: (01) Globalny Numer Jednostki Handlowej (GTIN) (3102) Masa netto (13) Data pakowania/uboju (15) Data Najlepsze do (7002) UNECE purchase specification code (10) Nr partii produkcyjnej (21) Nr serii produkcyjnej
GS1 GTS jak wymieniać dane? Nadawca 354123451234567892 GTIN : 5412345678908 Liczba: 24 Data: 12-12-2010 Lot number : AB123DC Delivery date : 21-10-2010 Delivery time : 08.45 GLN : 5412345678915 Odbiorca adrescode:8712345678910 354123451234567892 GTIN : 5412345678908 Liczba: 24 Data: 12-12-2010 Lot number : AB123DC Delivery date : 21-10-2010 Delivery time: : 08.45 GLN : 5412345678915 SSCC drukowane SSCC skanowane SSCC SSCC 354123451234567892 354123451234567892
Model: lot based traceability DESADV DESADV DESADV DOSTAWCA PRODUCENT DYSTRYBUTOR KLIENT PRODUKCJA DYSTRUBUCJA WYDANIA PRZYJĘCIA PRZYJĘCIA WYDANIA PRZYJĘCIA WYDANIA EAN-13: GTIN EAN- 13: GTIN GS1-128: GTIN nr partii data waż. GS1-128: GTIN nr partii data waż. Ilość nr zamów GS1-128: GTIN nr partii data waż. GS1-128: SSCC GTIN nr partii data waż. Ilosć nr zlec. GS1-128: SSCC GTIN nr partii data waż. Ilosć nr zlec. GS1-128: SSCC GTIN nr partii data waż. Ilosć nr zamów GS1-128: SSCC GTIN nr partii data waż. Ilosć nr zlec.
EPCIS standard opisu zdarzenia Producent Magazyn Centrum dystrybucyjne EPCIS Dostawca CO? KIEDY? GDZIE? DLACZEGO? Sklep
Śledzenie przepływów w łańcuchach dostaw Producent Z1 EPCIS Brama Z2 Z3 Kompletacja Wysyłka Przyjęcie Wysyłka Przyjęcie Sprzedaż Wydanie do klienta Typowe zdarzenia: kompletacja, Centrum wysyłka, dystrybucyjne przyjęcie Z4 Z5 lokalizacja geograficzna, dane kontrahentów, notatki, Z6 telemetria, załączone dokumenty Z7 Sklep Magazyn Sprzedaż Rozszerzona informacja:
Model: event based traceability B2B B2B2C B2C Identyfikowalność zgodnie z wymaganiami prawnymi EPCIS B2G Transparentność pochodzenia i informacji o produkcie dla konsumenta
Co oferuje GS1 i ILiM w zakresie traceability? 30
Co oferuje GS1 w zakresie traceability? Standardy Wytyczne Diagnoza audyt Wsparcie we wdrożeniu Najlepsze praktyki Wdrażanie
Wytyczne dla identyfikowalności produktów mięsnych Wytyczne EU Meat and Poultry Traceability Implementation Guideline są analogicznie skonstruowane jak dla branży rybnej, ale odnoszą się do wymagań i procesów charakterystycznych dla branży mięsnej: jak za pomocą standardów GS1 zapisać wymagane przez prawo dane w postaci: identyfikatorów GS1 kodów kreskowych znaczników radiowych RFID jak efektywnie wymieniać dane odnośnie identyfikowalności za pomocą: komunikatów EANCOM komunikatów GS1 XML architektury EPCIS.
Koncepcja usprawnienia procesu traceability lub audyt Cele projektu: zinwentaryzowanie realizacji procesu identyfikowalności w oparciu o numer partii, zidentyfikowanie punktów ryzyka i opracowanie rekomendacji dotyczących procesu identyfikowalności. Metodyka badania: 1. Co badamy proces identyfikowalności 2. Jak badamy analiza procesowa BPMN 3. Co parametryzujemy mierniki, wskaźniki (czasy, ilości, koszty) 4. Co rekomendujemy zastosowanie standardów GS1 w określonych punktach procesu 5. Co symulujemy jak będzie przebiegał proces z zastosowaniem zmian 6. Oczekiwany rezultat synteza wyników i opracowanie zwięzłego Raportu
Procesowy audyt identyfikowalności Dlaczego warto skorzystać? zinwentaryzowanie obecnego procesu identyfikowalności celem weryfikacji poprawności obecnie realizowanego przebiegu, identyfikacja wąskich gardeł i punktów ryzyka systemu identyfikowalności, sprawdzenie faktycznego wpływu zmian na analizowany proces, bez ponoszenia kosztów implementacji tych zmian, dostęp do know how ekspertów ILiM w zakresie analizy procesowej i wykorzystania standardów GS1 w procesach biznesowych, szczególnie zarządzania identyfikowalnością, dostęp do repozytorium procesowego BPMN udostępnionego przez ILiM, w celu weryfikacji map procesowych. Referencje
Kilka case ów z obszaru traceability Producent kosmetyków Producent nabiału Producent styropianu
Producent kosmetyków Problemy powody wprowadzenia zmian: potrzeba zmiany manualnego sposobu wprowadzania i gromadzenia informacji odnośnie partii produkcyjnej FV, WZ, usprawnienie kontroli i zautomatyzowania przepływu danych pomiędzy biurem firmy a produkcją zlokalizowaną w innym miejscu, brak automatyzacji realizacji czynności magazynowych.
Producent kosmetyków Rekomendacje: identyfikacja opakowań produktów jednostkowych za pomocą Globalnego numeru jednostki handlowej GTIN-13; kod EAN-13, identyfikacja opakowań zbiorczych za pomocą numeru GTIN-13 + dane powiązane, takie jak: data przydatności, nr partii produkcyjnej; kod GS1-128, identyfikacja paletowych jednostek logistycznych za pomocą SSCC: SSCC + dane powiązane, takie jak: data przydatności, nr partii produkcyjnej, ilość opakowań zbiorczych; kod GS1-128, standard wymiany informacji GS1 ecom (EDI) w odniesieniu do awizowania dostaw odbiorcom za pomocą komunikatu DESADV.
Producent kosmetyków Rezultaty: zmniejszenie poziomu wykorzystania zasobów (pracowników) w realizacji wydań 5% w realizacji przyjęć o 15% redukcja średniego czasu obsługi w realizacji wydań o13% zmniejszenie liczby błędów wynikających z ręcznej rejestracji danych w procesach: przyjęć, kompletacji i wydań.
Producent nabiału Problemy powody wprowadzenia zmian: mała efektywność identyfikowalności wewnętrznej szczególnie w obszarze: od zejścia z linii produkcyjnej do wydania zewnętrznego, problem z miksowaniem asortymentów po produkcji usługa dla sieci handlowych, oszacowanie korzyści wynikających z zastosowania etykiety logistycznej GS1
Producent nabiału Rekomendacje: generowanie etykiety logistycznej GS1 i wykorzystanie jej jeszcze w procesie kompletacji, identyfikacja opakowań zbiorczych za pomocą numeru GTIN, zautomatyzowanie procesu miksowania poprzez wykorzystanie danych zawartych na etykiecie GS1.
Producent nabiału Rezultaty: zmniejszenie poziomu zaangażowania pracowników w realizację operacji zejścia z linii produkcyjnej i odstawienia palet do tunelu chłodniczego spadek o 8%, skrócenie czasu realizacji przygotowania dokumentów do wydania spadek o 50%, zmiana procesu miksowania umożliwiająca efektywniejsze zarządzanie wydawanymi partiami produkcyjnymi.
Producent styropianu Problemy powody wprowadzenia zmian: brak ciągłości przepływu danych w procesie produkcyjnym brak powiązania pomiędzy nr partii surowca a nr partii wyrobu gotowego, problem nie efektywności procesów związanych z dokumentowaniem produkcji manualne operacje gromadzenia danych, brak przygotowania do spełnienia wymogów odbiorców etykieta logistyczna GS1.
Producent styropianu Rekomendacje: model przejściowy: o o o o identyfikacja surowców i półproduktów za pomocą numerów wewnętrznych (tzw. RCN) wg systemu GS1, identyfikacja opakowań produktów (paczek) za pomocą numeru GTIN-13, identyfikacja jednostek logistycznych numer SSCC, nanoszenie własnych etykiet z kodem GS1-128 na przyjęciu dokładniejsza identyfikacja na przyjęciu surowców i ich śledzenie w procesie produkcyjnym, model docelowy: o j.w. + zastąpienie etykiet własnych z kodem GS1-128 wykorzystaniem etykiet logistycznych GS1 od dostawców surowców.
Producent styropianu Rezultaty: efektywniejsza realizacja procesu produkcyjnego w obszarze przepływu danych: ciągłość gromadzenia danych od partii surowca do partii wyrobu gotowego zapewnienie pełnej identyfikowalności wewnętrznej, zmniejszenie liczby błędów wynikających z ręcznej rejestracji danych w procesie produkcyjnym, przygotowanie firmy do spełnienia wymagań odbiorców w zakresie stosowania standardów GS1 szczególnie w odniesieniu do odbiorców sieciowych.
Podsumowanie case y Jednoznaczna i pełna identyfikacja przebiegu procesów Rozpoznanie i eliminacja wąskich gardeł procesowych Ujednolicenie wiedzy o procesach na poziomie zarządczym i operacyjnym Wyznaczenie poziomów zaangażowania zasobów w proces oraz rekomendacje najbardziej ich efektywnego wykorzystania Monitoring efektów (ilość, czas, koszty)
Zamiast podsumowania - identyfikowalność w magazynie PRZYJĘCIA rejestracja co od kogo przyjęto? zapis powiązań pomiędzy SSCC + GTIN + numer partii + ID dostawcy odczyt danych z etykiety logistycznej GS1 aktualizacja danych w systemie IT po przyjęciu wygenerowanie raportu przychodowego (przyjęcia) z uwzględnieniem relacji: SSCC + GTIN + numeru partii. ZARZĄDZENIE ALARMEM WYDANIA rejestracja co do kogo wydano? zapis powiązań pomiędzy SSCC + GTIN + numer partii + ID odbiorcy wygenerowanie i wydruk etykiety logistycznej GS1 aktualizacja danych w systemie IT po wydaniu wygenerowanie raportu rozchodowego (wydania) z uwzględnieniem relacji: SSCC + GTIN + numeru partii. identyfikacja wycofywanych pozycji blokada pozycji w systemie wygenerowanie raportu identyfikowalności uwzględniającego: GTIN + nr partii + od kogo co otrzymano lub/i do kogo co wysłano 46
Zamiast podsumowania - identyfikowalność w produkcji PRODUKCJA Produkt Surowce Komponenty Opakowania Nr partii S1 Nr partii K1 Nr partii O1 Nr partii SKO Nr partii S2 Nr partii K2 Nr partii O2 Nr partii S3 Nr partii K3 Nr partii O3
Dane kontaktowe Grzegorz Sokołowski Główny specjalista T: +48 (61) 850 4978 grzegorz.sokolowski@ilim.poznan.pl PARTNER MERYTORYCZNY 48