Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Odkrywkowego. Kraków 14.01.2008 r.



Podobne dokumenty
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce

Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020

PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ

Daniel BORSUCKI DYREKTOR Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A. Katowice

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

PROGRAM DEMONSTRACYJNY CCS. ROZWÓJ CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH w GRUPIE TAURON PE

Inwestycje PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. na terenie województwa łódzkiego

Krzysztof Stańczyk. CZYSTE TECHNOLOGIE UśYTKOWANIA WĘGLA

Polska energetyka scenariusze

Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.

PERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

Przyszłość górnictwa węgla brunatnego w Polsce

Załącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych

II KOTŁY KRAJ ELEKTROWNIE ZAWODOWE, ELEKTROCIEPŁOWNIE I CIEPŁOWNIE

Polska energetyka scenariusze

Nie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce

STRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH. Zaawansowane technologie pozyskiwania energii. Warszawa, 1 grudnia 2011 r.

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

Odnawialne źródła energii a bezpieczeństwo Europy - Polski - Regionu - Gminy

Polski węgiel dla potrzeb gospodarki w Polsce

PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE

Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE. mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA

Aktualne wyzwania w Polityce energetycznej Polski do 2040 roku

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński

Inwestycje proekologiczne w sektorze energetyki: doświadczenia krajowe i międzynarodowe firmy Vattenfall

Rozwój energetyki gazowej w Polsce - szansa czy zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego?

Polska energetyka scenariusze

POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?

Fortum koncern wspierający realizację lokalnej, zrównowaŝonej polityki energetycznej.

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM

XI polsko-niemiecka konferencja. Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy

ROZPROSZONE SYSTEMY KOGENERACJI

STRATEGIE I SCENARIUSZE PERSPEKTYWICZNEGO ROZWOJU PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z WĘGLA BRUNATNEGO W ŚWIETLE WYSTĘPUJĄCYCH UWARUNKOWAŃ. 1.

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona.

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

Doświadczenia i zamierzenia Vattenfall w zakresie CCS

Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego

ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE NA PRZYKŁADZIE PROJEKTÓW NOWYCH BLOKÓW ENERGETYCZNYCH W PGE GiEK S.A.

Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.

PLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI. Dr Michał Wilczyński

Gaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej

Budujemy wartość i bezpieczną przyszłość Gospodarka ubocznymi produktami spalania w PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

Zrównoważony rozwój regionów w oparciu o węgiel brunatny

Jak powstają decyzje klimatyczne. Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy

Dlaczego warto liczyć pieniądze

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM

Oferta Kompanii Węglowej S.A. dla sektora ciepłownictwa

Działania grupy PGE dla poprawy stanu środowiska i rozwoju energetyki rozproszonej. Bartosz Fedurek Dyrektor Departamentu Inwestycji PGE

WYKAZ OBIEKTÓW OBJĘTYCH KATALOGIEM

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211

Umowa na dostawę mocy i energii elektrycznej z dnia 27 września 1996 r., zawarta na okres do dnia 31 grudnia 2012 r.

Energetyka systemowa konkurencyjna, dochodowa i mniej emisyjna warunkiem rozwoju OZE i energetyki rozproszonej. 6 maja 2013 r. Stanisław Tokarski

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Innowacje dla wytwarzania energii

Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora

Bilans potrzeb grzewczych

Czy węgiel pozostanie dominującym

51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG

Program polskiej energetyki jądrowej. Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki

MoŜliwości redukcji emisji rtęci z energetyki

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki

Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa. Lublin, 23 maja 2013 r.

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH

STAN OBECNY I STRATEGIA ROZWOJU BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W I POŁOWIE XXI WIEKU W POLSCE. 1. Wprowadzenie

Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej

Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M

ORZESZE KOPALNIA INNA NIŻ WSZYSTKIE

Raport z realizacji projektu

WĘGIEL BRUNATNY OPTYMALNA OFERTA ENERGETYCZNA DLA POLSKI W XXI WIEKU. 1. Wprowadzenie. Zbigniew Kasztelewicz*, Kazimierz Kozioł**, Jerzy Klich*

Ocena stanu i możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego

Górnictwo i energetyka oparta na węglu brunatnym w Polsce - stan aktualny i przyszłość

Górnictwo węgla brunatnego w Polsce

Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski?

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Warszawa, sierpień 2014 r.

LW BOGDANKA S.A. DLA POTRZEB ENERGETYKI W POLSCE - DZIŚ I JUTRO NA MIARĘ WYZWAŃ ELEKTROENERGETYKI W POLSCE

GÓRNICTWO I ENERGETYKA OPARTA NA WĘGLU BRUNATNYM W POLSCE

Kierunki i dobre praktyki wykorzystania biogazu

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

Sprzedaż aktywów Vattenfall Heat Poland w świetle strategii dywersyfikacji źródeł przychodów PGNiG SA. Departament Strategii

Zużycie Biomasy w Energetyce. Stan obecny i perspektywy

Konkurencja wewnątrz OZE - perspektywa inwestora branżowego. Krzysztof Müller RWE Polska NEUF 2010

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro

Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej

GIPH KATOWICE GÓRNICZA IZBA PRZEMYSŁOWO HANDLOWA MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA WĘGIEL W OKRESIE TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ KATOWICE 29 SIERPNIA 2017

Innowacyjne układy wytwarzania i przesyłania energii

Rys. 1. Udział w produkcji energii elektrycznej poszczególnych rodzajów paliw w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym

Scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej

Krajowy system wsparcia energetyki odnawialnej w Polsce

Transkrypt:

STRATEGIA ROZWOJU WĘGLA BRUNATNEGO W PIERWSZEJ POŁOWIE XXI WIEKU W POLSCE dr hab. inż. Zbigniew Kasztelewicz, prof. AGH Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Odkrywkowego Kraków 14.01.2008 r.

Udział procentowy nośników energii pierwotnej w latach 1850-2100 na świeciei i źródło: IIASA/WEC (A2 Scenario)

Światowa produkcja energii elektrycznej w podziale na nośniki energii w miliardach MWh 62,4 29,4 43,7 17 % 19 % 32 % 30 % 3 % 15 % 18,11 23 % 3% 19 % 16 % 4% 21 % 19 % 6 % 25 % 19 % 27 % 29 % 40 % 33 % energia jądrowa OZE ropa naftowa* gaz węgiel 2005 2020 2030 2050 Źródło: World Energy Council, Energy Policy Scenarios to 2050, London 2007 * włącznie z inną produkcją cieplną

Prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną z uwzględnieniem CCS w Polsce TWh na energię e lek try c z ną, 450 400 350 300 250 200 Zapotrzebowanie na energię elektryczną - wariant minimum Zapotrzebowanie na energię elektryczną - wariant maksimum Zapotrzebowanie na energię elektryczną - wariant minimum skorygowany Zapotrzebowanie na energię elektryczną - wariant maksimum skorygowany trzebow anie 150 100 Zapo 50 0 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Lata

Prognozowane wydobycie węgla brunatnego w czynnych kopalniach odkrywkowych w mln Mg Lata KWB KWB KWB KWB Razem Adamów Bełchatów Konin Turów [mln Mg] 2008 4,5 38,7 10,4 12,4 66,0 2009 4,5 39,0 10,4 14,4 68,3 2010 4,5 39,2 10,4 12,4 66,5 2011 4,4 39,9 10,4 10,9 65,6 2012 4,4 42,9 10,4 10,9 68,6 2013 44 4,4 42,9 10,4 10,9 68,66 2014 4,4 42,5 10,4 10,9 68,2 2015 4,4 43,4 10,4 10,9 69,1 2016 4,4 42,7 10,4 10,1 67,6 2017 4,4 39,7 10,4 10,1 64,6 2018 4,4 36,1 10,4 10,1 61,0 2019 4,4 35,7 10,4 10,1 60,6 2020 44 4,4 36,4 10,4 10,11 61,3 2021 4,4 36,4 10,2 10,9 61,9 2022 4,4 36,1 10,2 10,9 61,6 2023 0,2 36,3 10,3 9,5 56,9 2024 35,8 10,3 9,5 55,6

cd. Lata KWB Adamów KWB Bełchatów KWB Konin KWB Turów Razem 2025 37,8 10,3 9,5 57,6 2026 36,4 10,3 95 9,5 56,2 2027 36,9 7,4 9,5 53,8 2028 36,9 4,5 9,5 50,9 2029 35,0 4,2 9,5 48,7 2030 35,0 4,2 9,5 48,7 2031 29,7 4,2 9,5 43,4 2032 22,6 4,0 9,5 36,1 2033 20,00 40 4,0 95 9,5 33,5 2034 15,0 3,8 9,5 28,3 2035 10,0 3,6 9,2 23,1 2036 7,1 2,5 9,2 18,8 2037 7,1 1,6 9,2 17,9 2038 5,0 1,6 9,2 15,8 2039 1,5 9,2 10,7 2040 0,6 9,2 9,8 Po 2040 29,3 29,3 Razem 69,2 1019,6 254,9 373,4 1718,0 Zakończenie wydobycia 2023 r. 2038 r. 2040 r. 2048 r. 2048 r.

mln Mg Wydobycie y w kopalniach czynnych y

Możliwości ś i polskiej gospodarki Do zaplecza naukowego należy zaliczyć między innymi: Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Politechnikę Wrocławską we Wrocławiu, Politechnikę Śląską w Gliwicach Do zaplecza projektowego w głównej mierze należy zaliczyć: Poltegor-Projekt i Poltegor- Instytut we Wrocławiu, SKW w Zgorzelcu, Główny Instytut Górnictwa w Katowicach Instytut Energetyki w Warszawie. W zakresie budowy maszyn i urządzeń głównym zapleczem branży są: FUGO S.A. w Koninie, FAMAGO S.A. w Zgorzelcu, FAMAK S.A. w Kluczborku, SEMPERTRANS Grupa SEMPREIT SEMPERTRANS Bełchatów Fabryka Taśm Transporterowych Stomil Wolbrom S.A., Huta Stalowa Wola S.A., MAAG GEAR ZAMECH w Elblągu, BOT KWB Bełchatów S.A. ZAKŁAD PRODUKCYJNO-REMONTOWY w ROGOWCU, ELEKTROBUDOWA S.A. w Katowicach

Perspektywiczne złoże Złoczew

Złoże egubin-mosty

Mapa zasobów węgla brunatnego w kompleksie złożowym Legnica- Ścinawa

Harmonogram działań 2007-2010 2011-2014 Prace studialne - techniczne, ekonomiczne, społeczne i ekologiczne w celu uzyskania odpowiednich uzgodnień i montażu finansowego inwestycji oraz niezbędnej akceptacji społecznej. Prace przygotowawcze, wykup terenów, odwodnienie, budowa infrastruktury. 2015-2021 Budowa wkopu udostępniającego 2022-2026 Rozwój wydobycia węgla do pełnej wielkości 2026-2065 Pełne wydobycie węgla

Podstawowe dane liczbowe projektowanej kopalni Legnica Wydobycie 25-30 mln Mg/rok zapewnia paliwo dla elektrowni o mocy około 4000-4500 MW Eksploatacja dwoma frontami pozwoli wydobywać około 50-60 mln Mg/rok co zapewnia paliwo dla elektrowni o mocy 8000-9000 MW

Planowane wydobycie węgla w kopalniach czynnych y i na złożach Legnica, Gubin- Mosty i Złoczew Rok KWB Adamów KWB Bełchatów KWB Konin KWB Turów KWB Legnica KWB Gubin-Mosty Razem 2008 44 4,4 34 10,4 12,9 61,7 2009 4,4 39,6 10,4 13,1 67,5 2010 4,4 40,5 10,4 13,9 69,2 2011 4,4 40,1 10,4 10,7 65,6 2012 4,4 39,7 10,4 10,7 65,2 1013 4,4 42,5 10,4 10,7 68 2014 4,4 42,5 10,4 10,7 68 2015 4,4 42,5 10,4 10,7 68 2016 4,4 37,3 10,4 9,92 62,02 2017 4,4 37,7 10,4 9,92 62,42 2018 44 4,4 37,6 10,4 992 9,92 62,32 2019 4,4 37,1 10,4 9,92 61,82 2020 4,4 35,8 10,4 9,92 3 63,52 2021 4,3 36,1 10,2 9,5 5 65,1 2022 3,1 36,3 10,2 9,5 10 69,1

Rok KWB Adamów KWB Bełchatów KWB Konin KWB Turów + Złoczew KWB Legnica KWB Gubin- Mosty Razem 2023 0,2 36,3 10,3 9,5 15 71,9 2024 35,8 10,3 9,5 18 73,6 2025 37,8 10,3 9,5 24,5 82,1 2026 36,4 10,3 95 9,5 25,22 81,4 2027 36,9 7,4 9,5 28,1 81,9 2028 36,9 4,5 9,5 31 81,9 2029 35 4,2 9,5 33,2 81,9 2030 35 4,2 9,5 33,3 30,0 112,0 2031 30 4,2 9,5 31,9 30,0 112,0 2032 30 4,0 9,5 31,9 30,0 105,6 2033 30 4,0 9,5 31,9 30,0 105,4 2034 30 3,8 9,5 31,9 30,0 105,2 2035 30 3,6 36 92 9,2 32,1 35,0 109,99 2036 25 2,5 9,2 41,5 35,0 113,2 2037 25 1,6 9,2 49,8 35,0 120,6 2038 25 1,6 9,2 55,4 35,0 126,2 2039 25 1,5 9,2 60 45,0 115,7 2040 25 0,6 9,2 60 45,0 114,8 2041-2048 średniorocz nie 2049 2075 średniorocz nie 20 20 5 (do 2055) 3,7 (do 2048) 60 45,0 128,7 60 60,0 125,0 Razem 74,1 1 448,9 265,5 386,5 2 812,7 2 240,0 7 427,7

mln Mg Wydobycie w kopalniach czynnych + Legnica

mln Mg Wydobycie w kopalniach czynnych + Legnica + Złoczew

mln Mg Wydobycie w kopalniach czynnych + Legnica + Złoczew + Gubin-Mosty

Temat perspektywicznej budowy kopalni węgla brunatnego LEGNICA, ze względu na skalę i rodzaj przedsięwzięcia ę ę jest zamierzeniem ponadlokalnym, krajowym i taki status winien uzyskać zgodnie z obowiązującym prawem. (ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz. U. 80, poz. 717 ze zm.) W tym celu inwestycja ta powinna znaleźć się w zadaniu rządowym (programach) jako inwestycja celu publicznego o znaczeniu krajowym, a węgiel brunatny należy uznać za surowiec strategiczny wraz z określeniem głównych obszarów jego wydobycia.

Przegląd rozwoju wydobycia węgla kamiennego w Polsce do 2050 roku ROK ILOŚĆ KOPALŃ POZIOM WYDOBYCIA [mln ton] 2010 33 90-100 2020 24 60-6565 2030 16 40-45 45 2040 12 30-3535 2050 10 28-32

Stan zasobów w kopalniach węgla kamiennego 0 20 40 60 80 Janina Chwałowice Wesoła Marcel Jankowice Murcki LW Bogdanka SA Staszic Ziemowitit Szczygłowice Knurów Makoszowy Pniówek Silesia Halemba Bielszowice Piast Sośnica Śląsk Rydułłowy ZGE Sobieski-Jaw. KWK Budryk SA Zofiówka Brzeszcze Borynia Mysłowice Krupiński Bolesław Śmiały Jas-Mos Kazimierz-Juliusz Anna Wieczorek Wujek Katowice-Kleofas Cent rum Bytom II Bytom III Pokój Piekary P olska-wirek Sotech Żyw otność II stopnia

Prognozy wydobycia węgla kamiennego Z założeń Polityki energetycznej z 2005 roku wynika,że w 2025 roku dla potrzeb energetyki potrzeba wydobyć tylko 73,6 mln Mg węgla kamiennego? Czy to są założenia realne???

Prognoza zapotrzebowania i produkcji na energię elektryczną przy wykorzystaniu obecnie czynnych kopalń węgla brunatnego Założenie: Produkcja energii elektrycznej z innych źródeł jest stała w analizowanym czasie

Prognoza zapotrzebowania i produkcji na energię elektryczną przy wykorzystaniu obecnie czynnych kopalń węgla brunatnego i złóż perspektywicznych Założenie: Produkcja energii elektrycznej z innych źródeł jest stała w analizowanym czasie

Prognoza zapotrzebowania i produkcji na energię elektryczną przy wykorzystaniu obecnie czynnych kopalń węgla brunatnego Założenie: Produkcja energii elektrycznej z innych źródeł wzrasta z 113 TWh w 2008 r. do 130 TWh w 2030 r.

Prognoza zapotrzebowania i produkcji na energię elektryczną przy wykorzystaniu obecnie czynnych kopalń węgla brunatnego i złóż perspektywicznych Założenie: Produkcja energii elektrycznej z innych źródeł wzrasta z 113 TWh w 2008 r. do 130 TWh w 2030 r.

Wydobycie węgla brunatnego w latach 2040-2060 2060 na poziomie i 100 do 120 mln Mg rocznie umożliwi produkcję energii elektrycznej w elektrowniach o mocy 15 000-20 000 MW co dalej będzie ę stanowić tylko ok. 30% udziału w łącznej produkcji energii elektrycznej w Polsce.

Inne wykorzystanie węgla brunatnego PRODUKCJA BRYKIETU PRODUKCJA PYŁU WĘGLOWEGO ZGAZOWANIE W ZŁOŻU PRZETWARZANIE NA PALIWA PŁYNNE I GAZOWE w tym: - GAZ SYNTEZOWY - WODÓR

PROBLEM CO 2 Paliwo jednostka emisji [kg/co 2 /GJ] Węgiel brunatny 1o1,20 Węgiel kamienny 94,60 Ropa naftowa 74,07 Benzyna 66,00 Nafta 71,50 Olej opałowy 77,10 Gaz ziemny 56,10

Prognoza emisji CO 2 Mg CO2/ro k 300 280 260 240 220 200 180 KPRU I Limit dla Polski po decyzji KE (03.07) Post-Kioto Emisja z energetyki - wariant minimum Emisja z energetyki - wariant maksimum 160 140 120 100 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 Lata

Emisja CO 2 w zależności od technologii GTCC parowo na gaz układy gazowe ziemny układ spalania gazu jedynie z turbiną gazową lektrownie parowe opalane olejem IGCC układ parowo gazowy na węglu ze zgazowaniem Spalanie węgla O2/kWhe gco eltechnologia / PALIWO Źródło: IPCC, Reference Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants, May 2005

Europejski wymiar technologii energetycznych opartych na paliwach kopalnych Czyste Technologie Węglowe są wśród priorytetów 7 Programu Ramowego Badan i Rozwoju (FP7) Promowania jest idea zeroemisyjnego wytwarzania energii Powstała Europejska Platforma Technologiczna ETP- ZEP. Platformę tworzą głównie wielcy europejscy producenci energii i systemów energetycznych : RWE, Vattenfall, Shell, BP, E.ON, ENDESA, STATOIL, ENEL, Gas de France, Air Liquide, Alstom, Siemens, Foster-Wheeler, środowiska naukowe i organizacje pozarządowe. Opracowanie PROGRAMU FLAGOWEGO. Technologie zeroemisyjne zakładają opracowanie nowoczesnych systemów wydzielania CO 2 z gazów spalinowych i bezpiecznego składowania SEKWESTRACJI w głębokich formacjach geologicznych.

Zidentyfikowane miejsca składowania w EU-15

Zasadnicze kierunki działań dla wdrożenia zeroemisyjnych technologii węglowych

Koszty emisji unikniętej i dla różnych htechnologii Technologia Sprawność netto % Układ bez usuwania Układ z usuwaniem Koszt uniknięcia ę Euro/tonę CO 2 Usuwanie po spalaniu Usuwanie przed spalaniem Spalanie w tlenie 46 33 47 46 38 37 43 34 35

Podsumowanie Ważnym politycznym zadaniem dla Europy jest dalsze ułatwianie ł i wykorzystanie węgla w sposób możliwy do zaakceptowania przez rynek i środowisko. UE musi walczyć z determinacją przeciw jej rosnącej zależności od importowej ropy i gazu za pomocą strategii zachowania równowagi pomiędzy bezpieczeństwem podaży a zrównoważonym rozwojem.

Węgiel posiada wyjątkowe długotrwałe perspektywy i dobrą konkurencyjną pozycję w produkcji energii w Europie. Umiarkowany rozwój cen elektryczności w długiej perspektywie czasowej jest wynikiem wykorzystywania węgla i energii jądrowej. Wykorzystanie węgla do produkcji energii elektrycznej będzie określane głównie przez poziom cen gazu i przez koszty CO 2. Przy rosnących cenach gazu, pozycja rynkowa węgla do produkcji energii elektrycznej będzie się poprawiała.

Przy dostępnej technologii (CCS) wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla oraz jej j systematycznemu rozwojowi w odpowiednich ramach prawnych możemy doprowadzić od znaczącej redukcji emisji CO 2 po kosztach do zaakceptowania a technologia ta może stać się realną technologią w przyszłości, tj. po roku 2020. Technologia (CCS) wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla umożliwia realizacje ambitnych celów dotyczących redukcji emisji CO 2 przy zachowaniu cen energii elektrycznej na rozsądnym ą poziomie.

Polityka środowiskowa % Sprawność elektrowni węglowych Elektrownie Chiny/Rosja Świat Średnia Nowoczesne Technologie/ obecne Technologie w przyszłości

Poziom innowacyjny na dziś: elektrownia Neurath bloki F/G (BoA 2&3) ) Dane techniczne paliwo: węgiel brunatny moc el. netto: 2 x 1.050 MW wydajność kotłów: 2 x 2.960 t/h parametry pary świeżej: 272/600 bar/ C parametry pary przegrzanej: 55/605 bar/ C sprawność el. netto: > 43% zmniejszenie emisji CO 2 w bloku BoA w mln t/a w porównaniu do starych bloków -30% 9,7 6,8 η = 31 % η > 43 %

Kierunki innowacji dla podwyższenia efektywności i redukcji CO 2 Na dziś wzrost efektywności ś poprzez rekonstrukcje k Wzrost efektywności poprzez rekonstrukcje: aktualnie bloki BoA 2&3, podwójny blok na węgiel kam. Na jutro dalsza poprawa efektywności Prototyp suszarni fluidalnej Instalacje testujące pracę przy 700 C Park wytwórczy: ciągła odnowa pierwsza elektrownia pierwsza pierwszy na suchy węgiel elektrownia demonstracyjna na 700 C Na pojutrze realizacja bezemisyjnych y elektrowni na paliwa kopalne Nowy projekt: bezemisyjna elektrownia IGCC o mocy 450 MW z sekwestracją CO 2 Nowy projekt: oczyszczanie CO 2 w elektrowniach konwencjonalnych bezemisyjna elektrownia IGCC retrofit / budowa nowego bloku z oczyszczaniem CO 2

Oczyszczanie CO 2 w elektrowniach parowych jako opcja doposażenia nowoczesnych elektrowni Instalacja pilotażowa oczyszczania CO 2 w Niederaußem Dane instalacji pilotażowej: lokalizacja: El. Niederaußem blok BoA 1 o mocy 1000 MW sprawność przechwytywania CO 2 ze spalin: 90%, ok. 300 kg CO 2 /h wysokość: ok. 40 m, pow.: ok. 15 m x 5 m uruchomienie: 2009r. okres próbny: 18 miesięcy

Poprawa sprawności w elektrowniach opalanych węglem brunatnym 45 sprawność w% 44 43 BoA A11 Lippendorf BoA 2&3 Lippendorf 42 41 39 Schwarze Pumpe Schwarze Pumpe Schkopau A/B Boxberg 40 Cottbus Schkopau Boxberg Q 38 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 Środkowe Niemcy Łużyce Nadrenia

Redukcja CO 2 dzięki nowym elektrowniom na węgiel brunatny Ścieżka technologiczna ku niskoemisyjnej produkcji energii elektrycznej jednostkowa emisja CO 2 1,5 tco 2 MWh 1 150 MW przeszłość 300 MW 600 MW status quo: BoA przyszłość Kraftwerke elektrownie mit z WTA-Trocknung instalacjami do suszenia fluidalnego suchy węgiel br. suchy w.br. + 700 C 0,5 zmniejszenie emisji CO 2 o 30% zmniejszenie emisji CO 2 o40% 0 25 30 35 40 45 50 55 sprawność w %

Poziom innowacyjny na jutro: rozwój elektrowni na suchy węgiel brunatny. i elektrowni pracującej przy 700 C 2015 Cel rozwojowy RWE Power: elektrownia na suchy węgiel br. sprawność: +4 pkt% Rekuperacja energii z procesu suszenia dzięki technologii suszenia fluidalnego Trwa budowa instalacji demonstracyjnej suszarni fluidalnej przy bloku BoA na węgiel brunatny w Niederaußem. Wydajność: 110 t/h Koszt inwest.: 50 mln Uruchomienie: 06/08 2020 Cel rozwojowy wspólnie z partnerami: elektrownia na węgiel brunatny/ kamienny pracująca przy 700 C sprawność: + 4 pkt% Nowe materiały umożliwiają pracę przy parametrach pary 350 bar/700 C COMTES-700 testy materiałów RFCS, europejscy wytwórcy energii i producenci urządzeń NRW PP700 studium pre-engineeringu elektrownia demonstr. (VGB, wytwórcy energii, producenci urządzeń, UE)

Elektrownia bezemisyjna obszar sekwestracji elektrownia Kraftwerk Elektrownia: IGCC o mocy 450 MW z wychwytywaniem CO 2 Sekwestracja CO 2 : w wyeksploatow. złożach gazu/ropy lub formacjach solonośnych Uruchomienie: 2014r. Warunki niezbędne dla terminowej realizacji: Wsparcie polityczne Ramy prawne i regulacyjne dla sekwestracji CO 2 Dofinansowanie projektów demonstracyjnych Akceptacja technologii IGCC: Integrated Gasification Combined Cycle (blok z cyklem kombinowanym i gazyfikacją węgla)

Podsumowanie i postulaty t Nowe elektrownie opalane węglem, rozwój w kierunku zwiększania efektywności, a w przyszłości technologie CCS umożliwiają znaczne ograniczenie emisji CO 2 : CCS zapewnia przyjazną dla klimatu produkcję energii elektrycznej w skali światowej w elektrowniach opalanych węglem Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach na węgiel łącznie z CCS jest o ponad 50% tańsza od produkcji w elektrowniach wiatrowych na morzu Na polityce spoczywa obowiązek stworzenia odpowiednich warunków ramowych: warunki prawne dla CCS dofinansowanie projektów demonstracyjnych akceptacja węgla

Program RWE na rzecz ochrony klimatu Do r. 2014 RWE zainwestuje ok. 2 mld Czysta energetyka węglowa Budowa i eksploatacja pełnoskalowej bezemisyjnej elektrowni na węgiel z sekwestracją CO 2 Rozwijanie technologii elektrowni parowej w kierunku elektrowni na suchy węgiel br. i pracującej przy 700 C Prace nad rozwojem technologii oczyszczania CO 2 jako opcji doposażenia nowoczesnych elektrowni na węgiel Energie odnawialne CDM/JI Powiększenie mocy z odnawialnych źródeł energii o 500-700 MW Rozwijanie projektów międzynarodowych w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych i udostępnienia dla RWE certyfikatów CO 2

Pracownicy AGH przy najnowocześniejszej na świecie i i elektrowni Niederaussem o sprawności ś netto 43 %

Elektrownia Niederaussem

Wyzwania stojące przed polską elektroenergetyką węglową Coraz wyższe wymagania środowiskowe i technologiczne w stosunku do użytkowania paliw kopalnych w celach energetycznych Określenie priorytetów tó polskiego sektora paliwowo energetycznego na tle planów rozwojowych UE Istotnym elementem opracowywanych programów powinno być założenie, że niska emisja gazów będzie osiągnięta przy jednoczesnym podniesieniu sprawności wytwarzania energii oraz akceptowalnych społecznie kosztach

REKOMENDACJE dla Polski 1. Opracować operacyjny program implementacji czystych technologii węglowych w energetyce. Plan taki winien obejmować zarówno konieczne działania techniczne po stronie górnictwa jak i energetyki z uwzględnieniem uwarunkowań geologicznych 2. Stworzyć strategiczny program inwestycyjny w energetyce z rozbiciem na: - okres do 2020, tzw. zmniejszanie emisji - okres po 2020, tzw. energetyka bezemisyjna

Demo CCS w Polsce * Opracowano GIG/IChPW założenia dla czterech obiektów przemysłowych: ł - PKE Elektrociepłownia Bielsko-Biała (post-combustion) - PKE Elektrownia Blachownia i Zakłady Azotowe Kędzierzyn (pre-combustion) - Elektrociepłownia Siekierki (post-combustion) - BOT Elektrownia Bełchatów (post-combustion) * Obecnie opracowywany jest program operacyjny wdrożenia instalacji p y y j p g p yj y j demonstracyjnych w Polsce

Lokalizacja miejsc składowania CO 2 Koszalin Słupsk Gdynia Gdańsk Szczecin Gorzów Wielkopolski Zielona Góra Poznań Legnica Wrocław Wałbrzych Bydgoszcz Toruń Włocławek Kalisz Opole Grudziądz Płock Łódź Częstochowa Katowice Kraków Bielsko-Biała Olsztyn Kielce Warszawa Radom Tarnów Białystok Lublin Rzeszów Lokalizacja 1 (rejon Częstochowy) Jaworzno III: 65 km Łagisza: 85 km. Lokalizacja 2 (rejon Bielska-Białej) EC Bielsko-Biała: 30 km Jaworzno III: 40 km (A4/Wisła) Lokalizacja 3/4 (rejon Skoczowa) EC Bielsko-Biała: Biała: 40/45 km EC Katowice około 70/75 km. Objaśnienia: utwory dolnej kredy utwory dolnej jury 0 200 km utwory dolnego triasu utwory dolnego miocenu proponowane miejsca do zatłaczania CO 2

PODSUMOWANIE 1. Współczesny świat ma ogromne potrzeby energetyczne, które maja tendencje ciągłego wzrostu. Prognozy dla świata przewidują wzrost zużycia energii pierwotnej o 25% co 10 lat. Natomiast wzrost zapotrzebowania energii elektrycznej jest jeszcze większy, szacuje go na ponad 30% co 10 lat. Zapewnienie dostaw energii elektrycznej w naszym kraju wymagać oddawania do eksploatacji w każdej pięciolatce elektrowni o mocy zainstalowanej od 4 do 5 tys. MW, porównywalnej z Elektrownią Bełchatów.

PODSUMOWANIE 2. Prognozy światowe przewidują, że nastąpi poważny renesans górnictwa. Węgiel w okresie do 2030 roku będzie w modzie. W tym okresie zużycie węgla wzrośnie ś o ponad 250% i to w krajach bogatych takich jak: USA, Chiny, Indie, Rosja czy Kanada. Kraje te w pierwszej kolejności będą ę ą wykorzystywać y y własne rodzime surowce energetyczne. 3. Prognozy polskie nie przewidują oparcia energetyki na najtańszym surowcu energetycznym jakim jest węgiel brunatny. Obecnie koszt produkcji energii elektrycznej z węgla kamiennego jest większy o 30 %, z gazu ziemnego o 100% a z lekkiego oleju napędowego o około 200% niż z węgla brunatnego.

PODSUMOWANIE 4. Zasoby w istniejących zagłębiach ę mogą zapewnić eksploatację węgla brunatnego na poziomie 60-65 mln Mg/rok do roku około 2025 i na poziomie 20-30 mln Mg/rok przez kolejne 10-15 15 lat. Dalsze utrzymanie wydobycia na pożądanym przez polską energetykę poziomie 60-65 mln Mg/rok jest możliwe jedynie przy zagospodarowaniu złoża Legnica lub innych złóż w Polsce. Decyzje w tym zakresie należy jednakże podejmować możliwie szybko, gdyż proces planowania i budowy tak wielkiej INWESTYCJI trwa kilkanaście ś i lat. Drugim bardzo ważnym zagadnieniem przyspieszającym podjęcie decyzji jest konieczność skutecznej ochrony powierzchni złóż przed zagospodarowaniem, czyli zablokowania budowy różnych obiektów.

PODSUMOWANIE 5. Polska posiada rozpoznanych ponad 150 złóż i obszarów węglonośnych węgla brunatnego. Udokumentowano ponad 14 mld Mg zasobów w złożach pewnych, ponad 60 mld Mg w zasobach oszacowanych, a możliwość występowania w obszarach potencjalnie węglonośnych ocenia się na ponad 140 mld Mg. Nasz kraj ma wielkie bogactwo. Tym dzisiaj w pełni niedocenianym bogactwem jest WĘGIEL BRUNATNY. Rząd RP winien uznać węgiel brunatny jako paliwo strategiczne t dla polskiej energetyki.

Dziękuję za uwagę