WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI. Dr Michał Wilczyński

Transkrypt

1 WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI Dr Michał Wilczyński

2 ZAKRES PUBLIKACJI O WĘGLU BRUNATNYM 1. Opis stanu górnictwa i energetyki węgla brunatnego w Polsce 2. Problemy środowiskowe, społeczne i gospodarcze w okręgach górniczoenergetycznych węgla brunatnego 3. Czy węgiel brunatny jest paliwem przyszłości? A może Energetyczna Mapa Drogowa 2050 jest szansą Polski na dekarbonizację gospodarki i innowacyjne przyspieszenie?

3 ZAKRES PUBLIKACJI O WĘGLU KAMIENNYM 1. Gospodarka węglem kamiennym na świecie 2. Gospodarka węglem kamiennym w Polsce; zasoby, koszty wydobycia, dotacje, ceny i koszty zewnętrzne, 3. Skutki wydobycia i użytkowania węgla kamiennego dla środowiska 4. Węglowa energetyka Polski a Energetyczna Mapa Drogowa 2050 przyszłość węgla

4 Zagrożenia środowiska spowodowane funkcjonowaniem kompleksów górniczoenergetycznych węgla brunatnego: konsekwencje istnienia kopalni odkrywkowych dla środowiska w trakcie ich budowy, eksploatacji, a także po zakończeniu eksploatacji; funkcjonowanie elektrowni, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą (np. transportową); negatywne skutki eksploatacji całego kompleksu górniczo energetycznego dla zdrowia ludności; przemiany w strukturze przestrzennej, ekonomicznej obszaru, likwidację jednostek osadniczych, sieci transportowej, obszarów produkcji rolnej, obszarów cennych turystycznie, obszarów chronionych itp.; naruszenie struktury społecznej, kulturowej i historycznej czy też przyrodniczej obszaru;

5 Skala eksploatacji górniczej stanowi zagrożenie dla wszystkich komponentów środowiska Kopalnia Węgiel [mln Mg] Nadkład [mln m 3 ] Ilość wody wypompowanej [mln m 3 ] Średni wskaźnik zawodnienia [m 3 /Mg] Adamów 177, , ,36 Bełchatów 816, , ,71 Konin 534, , ,17 Turów 840, , ,05 Łącznie 2.369, , ,14 Źródło: A. Tajduś, Z. Kasztelewicz,[2009]

6 Ponad połowa emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla i 86 % emisji dwutlenku siarki w Polsce pochodzi ze spalania węgla kamiennego Źródło SO 2 NO x Pyły Ogółem ze wszystkich źródeł 861,7 973,6 822,1 866,8 403,6 445,3 Ze spalania węgla kamiennego elektrownie i elektrociepłownie zawodowe 323,0 366,0 225,2 234,2 12,9 13,0 ciepłownie 96,7 111,3 32,3 39,1 17,8 20,4 usługi 21,0 22,1 4,7 5,4 4,4 5,0 gospodarstwa domowe 180,0 198,0 36,2 44,2 116,8 142,7 rolnictwo 32,0 35,2 6,4 7,9 20,8 25,4 przemysł 86,0 89,2 5,7 5,9 3,7 3,8 Za raportem LRTAP 2012 KOBIZE

7 Kto poza specjalistami ma świadomość, iż ze spalaniem węgla wiąże się emisja silnie toksycznych metali ciężkich jak: rtęć, kadm, arsen, ołów, czy pierwiastków promieniotwórczych uranu i toru? [Mg] Cd Hg Pb As Ogółem ze wszystkich źródeł Spalanie węgla kamiennego 36,8 44,3 14,2 14,8 458,7 524,2 40,1 44,5 26,0 31,1 4,8 5,4 172,7 203,6 18,8 22,1 Opracował autor korzystając z raportu LRTAP 2012 KOBIZE

8 Przy założeniu kosztu krańcowego euro/kg Hg koszty zdrowotne wynikające z obniżenia ilorazu inteligencji w Polsce zostały oszacowane dla scenariusza EXEC (zwiększonej kontroli emisji) na 286 mln złotych rocznie. Inne koszty zdrowotne, zdaniem autorów raportu są związane z chorobami układu krążenia; nadciśnienie, zawały serca, przypadki przedwczesnej śmierci oraz nowotwory. Koszty te oszacowano jako 7 razy wyższe od tych, które związane są z obniżeniem inteligencji. Raport NILU Polska etap III, 2010 r.

9 Dlaczego dekarbonizacja jest konieczna w UE? w najbliższych dekadach i tak państwa UE muszą ponieść wielkie nakłady na modernizację systemów energetycznych; europejska gospodarka po 2030 roku będzie miała konkurencyjny handicap na globalnym rynku jako region o stosunkowo niewielkim uzależnieniu od importu nośników energii i fluktuacji ich cen; w istotnym rozmiarze zmniejszy zanieczyszczenie powietrza poprawiając stan zdrowia mieszkańców kontynentu. Energy Road Map 2050

10 mln Mg Nie można dłużej lekceważyć ograniczoności zasobów nieodnawialnych oraz zaburzeń systemów podtrzymujących życie na Ziemi takich jak klimat globalny. (Alternatywna Polityka Energetyczna) WĘGIEL BRUNATNY wystarczalność zasobów Bełchatów do 2032 Turów do 2050 Konin do Adamów do Wydobycie Prognoza PEP

11 wydobycie mln Mg import mln Mg Nie można dłużej lekceważyć ograniczoności zasobów nieodnawialnych oraz zaburzeń systemów podtrzymujących życie na Ziemi takich jak klimat globalny. (Alternatywna Polityka Energetyczna) WĘGIEL KAMIENNY wydobycie import prognoza MG (2008) importu prognoza MG (2008) wydobycia Poly. (import) TREND WYDOBYCIA TREND IMPORTU

12 Naszym narodowym interesem jest niezwłoczne wejście na drogę zmiany modelu gospodarki energią w kierunku wyznaczonym przez Energy Road Map 2050 OZE+ EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Szacunkowe zasoby wydobywalne gazu niekonwencjonalnego; mld m 3 Wydobywalne zasoby gazu ziemnego; 142,66 mld m 3 /5,65 mld m 3 wydobycie roczne = wystarczalność 25 lat Zagospodarowane złoża węgla brunatnego; 1287 mln Mg/63 mln Mg wydobycie roczne = wystarczalność 20 lat DEKARBONIZACJA Zasoby przemysłowe węgla kamiennego zmniejszają się z 16,9 mld Mg (1989) do 4,2 mld Mg w 2010 wyczerpią się przed Opracowanie autora z wykorzystaniem danych Bilansu Zasobów Kopalin; stan na 31 XII 2011 rok PIG PSG

13 Dziękuję za uwagę!