Jan Piekarski, BBR Polska Sp. z o.o. Wojciech Radomski, Politechnika Łódzka Łożyska i urządzenia dylatacyjne uwagi wprowadzające do tematyki konferencji
Łożyska i urządzenia dylatacyjne mają różną budowę i pełnią różne funkcje, ale łączy je wiele cech wspólnych. Celem autorów jest wskazanie zagadnień wymagających dyskusji na forum konferencji
Różnice to między przede wszystkim : - całkowicie odmienna budowa - różna lokalizacja w obiekcie - wymagania wobec łożysk określone są w normach, a wielość konstrukcyjnych rozwiązań urządzeń dylatacyjnych utrudnia proces normalizacji. a podobieństwa to : - przystosowanie do przenoszenia sił i przemieszczeń wolno- i szybkozmiennych - mechaniczna a nie budowlana specyfika budowy ŁŁ - seryjna produkcja, jednak z uwzględnieniem indywidualnych wymogów dla dedykowanego obiektu - konieczność właściwego zakotwienia w konstrukcji - wrażliwość na precyzję montażu - konieczność uwzględnienia możliwie łatwej wymiany
Podstawowe funkcje łożysk - przenoszenie sił od obciążeń i innych oddziaływań z przęseł na podpory oraz uporządkowanie układu sił w konstrukcji umożliwienie swobody przemieszczeń liniowych i kątowych konstrukcji Podstawowe funkcje urządzeń dylatacyjnych - umożliwienie swobody przemieszczeń liniowych i kątowych konstrukcji - przekrycie szczelin dylatacyjnych w sposób umożliwiający możliwie komfortowy przejazd pojazdów - niedopuszczenie do przedostania się wody opadowej oraz zanieczyszczeń do szczelin dylatacyjnych Wszystkie funkcje łożysk i urządzeń dylatacyjnych trzeba zawsze rozpatrywać w kontekście ról, które odgrywają w zachowaniu całej konstrukcji pod doraźnymi i długotrwałymi obciążeniami i oddziaływaniami w konkretnym obiekcie mostowym, oraz w kontekście ich wpływu na trwałość konstrukcji
BBR Polska BBR Polska
ŁŁ Czy łożyska i urządzenia dylatacyjne są zawsze potrzebne? - obiekty bez łożysk i urządzeń dylatacyjnych - obiekty na łożyskach ale bez urządzeń dylatacyjnych -obiekty bez łożysk, ale z urządzeniami dylatacyjnymi - obiekty z łożyskami i urządzeniami dylatacyjnymi (WIĘKSZOŚĆ) Jeżeli możliwe jest przenoszenie sił i deformacji przez sprężyste lub plastyczne deformacje elementów podpierających bez przekroczenia dopuszczalnych naprężeń, względnie dopuszczalnych rozwartości rys, należy unikać stosowania łożysk ze stali lub tworzyw sztucznych (Fritz Leonhardt) Podobnie należy rozpatrywać zasadność stosowania urządzeń dylatacyjnych
Łożyska kilka spraw do dyskusji Wybór rodzaju łożysk i systemu łożyskowania to jeden, nierozerwalny proces decyzyjny zarówno w nowych projektach, jak i planowanych modernizacjach, wymagający odpowiedzi na wiele pytań, na przykład : - czy łożyska są w danej konstrukcji potrzebne? - jakie powinny być kryteria ich doboru? - jak projektować układ łożysk w obiektach prostych, a jak w zakrzywionych w planie? - czy częste zalecenie stosowania w systemie łożyskowania tylko jednego łożyska ŁŁ stałego jest słuszne? - czy możliwe jest równomierne przenoszenie nacisków przez większą niż dwa liczbę łożysk na jednej podporze? - jaka jest rzeczywista skala problemu wymiany łożysk w trakcie eksploatacji obiektu? - jakie powinny być relacje pomiędzy oczekiwaną jakością łożysk i ich kosztem i jak je realizować w praktyce?
ŁŁ
Urządzenia dylatacyjne kilka spraw do dyskusji - kiedy stosować, a kiedy nie stosować mechaniczne urządzenia dylatacyjne? - jakie powinny być racjonalne kryteria wyboru wobec bardzo różnorodnej oferty rynkowej i jak je realizować w praktyce? - czy powszechnie krytykowane kryterium cenowe nie stoi w sprzeczności z oczekiwaniem wysokiej trwałości i coraz dłuższego okresu gwarancji? - jakie są najczęstsze przyczyny uszkodzeń, dlaczego? - czy wyeliminowano z rynku urządzenia podlegające częstym awariom, w jaki sposób? - czy i jak wykorzystywane są doświadczenia innych krajów? - jaka jest skuteczność i trwałość nakładek przeciwhałasowych, jak powinny być testowane i dopuszczane do stosowania? - jakie są inne możliwości tłumienia hałasu spowodowanego przejazdem przez dylatacje? - czy i jak szczelne urządzenia dylatacyjne powinny być odwadniane?
Uwagi końcowe - analiza merytoryczna właściwego doboru łożysk i urządzeń dylatacyjnych musi obejmować zarówno aspekty techniczne jak i ekonomiczne - jakości i trwałości nie można rozpatrywać w oderwaniu od kosztów będących ich oczywistą pochodną - jakość, szczególnie urządzeń dylatacyjnych, musi być rozpatrywana nie tylko w aspekcie jakości materiałów i procesu produkcyjnego (to oczywiste), ale przede wszystkim w aspekcie przyjętego rozwiązania konstrukcyjnego - oczekiwana trwałość łożysk i urządzeń dylatacyjnych, niższa niż obiektu mostowego, wymaga wnikliwego rozważenia technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych uwarunkowań ich przyszłej wymiany
Dziękujemy za uwagę i życzymy owocnych obrad!