Gęstość substancji -lekcja doświadczalna. Ginazju,czas: 45 inut Barbara Dębska -nauczycielka fizyki w Ginazju w Olsztynie. Kopetencje: - uiejętność pracy i porozuiewania się w zespole - rozwiązywanie probleów w sposób twórczy - korzystanie z dostępnych źródeł inforacji Cele: Uczeń potrafi: - wyznaczyć doświadczalnie gęstość ciała stałego o regularny kształcie,ciała stałego o nieregularny kształcie,cieczy - obliczyć na podstawie swoich poiarów gęstość - przeliczyć jednostki gęstości z na 3 3 c - porównać gęstość ciał stałych,cieczy i gazów - wyjaśnić w oparciu o budowę cząsteczkową,żeróżne substancji ają różne gęstości Środki dydaktyczne: wagi szalkowe,koplety odważników,enzurki,woda,denaturat, kostka cukru w kształcie prostopadłościanu,klocek w kształcie sześcianu,klucz, linijka,ilustracje -budowa cząsteczkowa ciał stałych,cieczy i gazów, tablice ateatyczno- fizyczne. Metody: praktyczna: ćwiczenia laboratoryjne Fory: praca w grupach
Przebieg lekcji: Czynności nauczyciela iuczniów Dokonuję podziału klasy na 5 grup (3in.) Lekcję rozpoczyna od przyponienia podstawowych wiadoości o gęstości (4in.) ( załącznik nr 1) Metody Fory Wskazówki Uwagi praca z całą klasą Uczniowie wchodzą do sali pojedynczo i odliczając kolejno od 1 do5(takiesaecyfry stanowią grupę ). Zapoznaję uczniów z celai lekcji i zapisuję jej teat na tablicy (2in.) pogadanka praca z całą klasą Przypoina ucznio o zasadach pracy w grupie i sposobie prezentacji wyników. Uczniowie wybierają swojerolewgrupie. (4in.) praca w grupach Plansza z zasadai pracy w grupie jest na stałe wywieszona w pracowni. Przydziela grupo zadania doświadczalne ( załącznik nr 2 ) i poleca ich wykonanie. Eleenty potrzebne do doświadczeń znajdują się na stolikach. Uczniowie saodzielnie wyznaczają gęstości danych substancji (15 in. ) eksperyent praca w grupach Obserwuję pracę uczniów w grupach i w razie potrzeby udziela niezbędnych wskazówek. Sposób wyznaczenia gęstości substancji i wyniki poiaru uczniowie wpisują do zeszytu.
Sprawozdawcy z poszczególnych grup prezentują sposób przeprowadzenia doświadczenia i ich wyniki. dyskusja dydaktyczna praca z całą klasą Ocenia poprawność odpowiedzi i uzupełnia w razie potrzeby. Przy oawianiu i porównaniu wyników zwraca uwagę,że różne substancje ają różną gęstość. Wyjaśnia to w oparciu o budowę cząsteczkową (10in.) dyskusja dydaktyczna Wykorzystuję rysunki scheatyczne przedstawiające budowę cząsteczkową ciał stałych,cieczy igazów. Ewaluacja ( 5 in. ) ( załącznik nr 3 ) Jako pracę doową zadaję ucznio -jak wyznaczyć gęstość gazu? ( 2 in. ) ( załącznik nr 4 ) praca indywidualna Ankiety z odpowiedziai członków danej grupy liderskładanastole nauczyciela.
Przykładowe pytania dla klasy: Załącznik nr 1 1. Jaką wielkość fizyczną nazyway gęstością ciała? 2. Wyień sybole wielkości opisujących asę,objętość,gęstość. 3. Jakie znasz jednostki asy i objętości? 4. Jakie są jednostki gęstości? Co to znaczy,żegęstość srebra wynosi: g 10 c 3?
Zadanie dla grupy I Załącznik nr 2 Wyznacz gęstość ciała stałego o regularny kształcie ( kostka cukru ) według następującego planu: a) zierz linijką wyiary ciała a = b = c = b) oblicz jego gęstość (wc 3 )= c) wyznacz za poocą wagi asę ciała = d) oblicz gęstość ciała e) przelicz jednostki z ----- na ----- c 3 3 Zadanie dla grupy II Wyznacz gęstość ciała stałego o regularny kształcie ( klocek w kształcie sześcianu z nieznanej substancji ) według następującego planu: a) zierz linijką wyiary ciała a = b) oblicz jego objętość (wc 3 ) = c) wyznacz za poocą wagi asę ciała = d) oblicz gęstość ciała e) przelicz jednostki z ---- na ---- c 3 3 f) sprawdź w tabeli ( podręcznik,tablice fizyczne ) z jakiej substancji jest wykonany klocek Zadanie dla grupy III Wyznacz gęstość ciała stałego o nieregularny kształcie ( klucza ) według następującego planu: a) nalej do enzurki wody i odczytaj jej objętość 1 = b) zanurz ciało do enzurki z wodą i odczytaj jej objętość 2 = c) oblicz objętość badanego ciała = 2-1 =
d) wyznacz asę za poocą wagi = e) oblicz gęstość ciała ze wzoru f) sprawdź w tabeli ( podręcznik,tablice fizyczne ) z jakiej substancji jest wykonany klucz Zadanie dla grupy I Wyznacz gęstość cieczy ( wody ) według następującego planu: a) poiar asy naczynia ( tara ) 1 = b) poiar asy naczynia z cieczą (brutto) 2 = c) obliczenie asy cieczy ( netto ) = 2-1 = d) wyznaczenie objętości cieczy za poocą enzurki = e) obliczenie gęstości cieczy f) przelicz jednostki z ---- na ---- c 3 3 Zadanie dla grupy Wyznacz gęstość cieczy ( denaturatu ) według następującego planu: a) poiar asy naczynia ( tara ) 1 = b) poiar asy naczynia z cieczą (brutto) 2 = c) obliczenie asy cieczy ( netto ) = 2-1 = d) wyznaczenie objętości cieczy za poocą enzurki = e) obliczenie gęstości cieczy f) przelicz jednostki z ---- na ---- c 3 3
Załącznik nr 3 Ankieta 1. Co sądzisz o lekcji prowadzonej w zespołach? 2. Czy opanowanie wiadoości i uiejętności w ten sposób jest łatwiejsze? 3. Czy napotkałeś na jakieś trudności ( jeżeli tak to jakie )? 4. Czy chciałbyś ieć częściej takiego typu lekcje? 5. Jaki był twój udział w pracy zespołu,oceń w skali od 1 do 5. Załącznik nr 4 Mając do dyspozycji autosyfon i nabój do autosyfonu ( z dwutlenkie węgla ) opisz w punktach sposób wyznaczenia gęstości dwutlenku węgla.