Warsztaty projektowania w programie VECTORWORKS LANDMARK Ogród i krajobraz

Warsztaty projektowania w programie VECTORWORKS LANDMARK Ogród i krajobraz 1

Plan warsztatów: 1. Środowisko robocze Krajobraz - Ustawienia początkowe - Tworzenie szablonu z ustawieniami 2. Rysowanie nawierzchni - Korzystanie z narzędzi - Warstwy i klasy - Tworzenie obiektów z kształtów - Wyświetlanie etykiet z opisem 3. Rysowanie roślin - Tworzenie symbolu nowej rośliny - Pobieranie informacji z Bazy Danych Roślin 4. Wstawianie gotowych elementów do projektu - Korzystanie z biblioteki zasobów 5. Tworzenie arkusza do prezentacji projektu 6. Tworzenie okien widoku 7. Generowanie wizualizacji 8. Tworzenie zestawień roślin użytych w projekcie 9. Dodawanie okien widoku z wykorzystaniem widoczności warstw i klas 10. Przygotowanie projektu do druku 2

Środowisko robocze Krajobraz 1. Otwieramy program i tworzymy nowy plik. Z głównego menu wybieramy: Plik > Nowy. W pojawiającym się oknie dialogowym wybieramy opcję: Utwórz pusty dokument. Klikamy OK. 2. Uruchamiamy środowisko robocze Krajobraz. Z głównego menu wybieramy: Narzędzia > Środowiska robocze > Krajobraz 3. Określamy ustawienia początkowe: jednostki, skalę i obszar wydruku. Z głównego menu wybieramy: Plik > Ustawienia dokumentu > Ustawienia dokumentu Wybieramy zakładkę Zmień (Jednostki) i ustawiamy jednostki na metry. 4.Wybieramy zakładkę Zmień (Skala ) i zaznaczamy skalę 1:100. Zaznaczamy opcję Wszystkie warstwy. Odznaczamy opcję Skaluj tekst. 3

5. Wybieramy zakładkę Zmień (Obszar wydruku) i wybieramy rozmiar ISO A2 Odznaczamy opcję: Pokaż podział strony. 6. Wybieramy zakładkę Zmień (Siatka). Wybieramy kategorię Siatka i wpisujemy wartości: Siatka snapowania: 0,01 Siatka referencyjna: 1 4

7. Wybieramy opcje snapowania (przyciągania) Na palecie kontrolnej zaznaczamy wszystkie opcje oprócz: Snapuj do odległości 8. Domyślne ustawienia programu zmieniamy korzystając z okna Preferencje Vectorworks. Aby je uruchomić, klikamy przycisk po prawej stronie ekranu i wybieramy Preferencje Vectorworks. 9. Wybieramy zakładkę 3D i zmieniamy tryb renderowania na OpenGL (domyślnie był to tryb szkieletowy) Tryb OpenGL Tryb szkieletowy. 5

Tryb OpenGL z wciśniętym klawiszem B - pojawia się lupa z funkcją prześwietlania projektu 10. Ponownie klikamy przycisk i wybieramy Preferencje dokumentu. Wybieramy zakładkę Płaszczyzna robocza. Zaznaczamy opcję Tylko płaszczyzna warstwy projektowej 11. Tworzymy szablon z ustawieniami. Z menu głównego wybieramy Plik > Zapisz jako szablon. Szablonowi nadajemy nazwę łatwą do odszyfrowania np. Ogród1do100. Dzięki zastosowaniu szablonu nie musimy za każdym razem od nowa dopasowywać ustawień. 6

Rysowanie nawierzchni 1. Zmienimy nazwę warstwy projektowej na Nawierzchnie. W palecie Nawigacji wybieramy zakładkę Warstwy projektowe i klikamy prawym przyciskiem nazwę warstwy projektowej, a następnie wybieramy opcję Edytuj i wpisujemy nazwę Nawierzchnie. 2. Narysujemy zarys terenu naszego projektu. Z narzędzi podstawowych wybieramy narzędzie Prostokąt. Klikamy dwukrotnie narzędzie i w pojawiającym się oknie dialogowym wpisujemy wymiary: Szerokość: 25 Wysokość: 25 Wybieramy punkt wstawienia kształtu w środkowym punkcie. Klikamy OK, a następnie klikamy na środku strony, aby wstawić kwadrat na rysunku. Wielkość prostokąta można również zmienić po jego utworzeniu. Gdy obiekt jest zaznaczony można edytować go w Palecie Info. Można również wprowadzać wymiary podczas rysowania wpisując je w ruchomym oknie dostępnym podczas rysowania po wciśnięciu klawisza TAB. Przechodzenie pomiędzy wpisywanymi wartościami wywołuje klawisz TAB, natomiast klawisz Enter zatwierdza wymiary. Korzystając z narzędzi musimy przed rozpoczęciem rysowania wybrać tryb narzędzia na Pasku Trybów - domyślnie jest to pierwszy dostępny tryb. 7

3. Przekształcimy narysowany kwadrat w nawierzchnię. Do projektowania nawierzchni służy narzędzie Nawierzchnia z palety narzędzi dodatkowych Zagospodarowanie terenu. Umożliwia ono rysowanie nawierzchni w formie powierzchni lub liniowo w postaci ścieżki. Można również narysowany wcześniej kształt przekształcić w nawierzchnię przy pomocy polecenia Utwórz obiekty z kształtów, z głównego menu: Krajobraz > Utwórz obiekty z kształtów 4. Wybieramy narzędzie Zaznaczenie z palety narzędzi podstawowych. Możemy również wywołać to narzędzie wciskając klawisz x. Zaznaczamy narysowany kwadrat, a następnie wybieramy z głównego menu: Krajobraz > Utwórz obiekty z kształtów W pojawiającym się oknie dialogowym, z rozwijanej listy wybieramy Typ: nawierzchnia twarda oraz zaznaczamy opcje: -Wyświetl okno dialogowe Ustawienia -Usuń kształt (kwadrat nie będzie już nam potrzebny) Klikamy OK. 4. W pojawiającym się oknie dialogowym dopasowujemy ustawienia jak poniżej: Klikamy OK. 8

5. Powstała nawierzchnia jest obiektem hybrydowymposiada inny widok w 2D oraz w 3D. Aby obejrzeć nawierzchnię w widoku 3D wybieramy jeden z widoków 3D dostępnych z listy na pasku widoku, np. Z lewej izometrycznie. Uwaga: jeśli lista widoków nie jest widoczna na pasku widoku należy dostosować pasek widoku klikając przycisk po prawej stronie do góry strony i wybrać z listy: Widok standardowy- lista widoków zostanie dodana do paska widoku. Widok 3D możemy również określić przy pomocy narzędzia Orbituj z palety narzędzi podstawowych. 6. Powracamy do widoku 2D wybierając z listy Rzut 2D/Główny. 7. Korzystając z palety Atrybuty, nadamy nawierzchni wypełnienie w widoku 2D. Nawierzchnia musi być zaznaczona (jest wtedy podświetlona na pomarańczowo), następnie możemy wybrać rodzaj wypełnienia i kolor/wzór. Wybieramy Jednolity kolor, a następnie dobieramy z palety jasnozielony kolor. Uwaga: Paletę kolorów przydatnych przy projektowaniu ogrodu możemy dodać klikając ikonkę ołówka i klucza, a następnie wybierając z listy paletę Kolory Ogród. Tu klikamy, aby otworzyć paletę kolorów 8. Analogicznie można narysować nawierzchnię ścieżki. Korzystając z polecenia Modyfikacja > Scal powierzchnie można połączyć zachodzące na siebie kształty w jedną całość (np. rysując dwa prostokąty krzyżujące się ze 9

sobą, następnie zaznaczając je z wciśniętym klawiszem Shift i wybierając polecenie z menu głównego: Modyfikacja > Scal powierzchnie). Powstały kształt można następnie wyciąć z powierzchni trawnika przy pomocy polecenia Modyfikacja > Wytnij powierzchnię (oba obiekty muszą być zaznaczone). Można pominąć ten krok i otworzyć plik z narysowaną już nawierzchnią ścieżki. W tym celu wybierz: Plik > Otwórz i wybierz plik 02.Nawierzchnie. 9. Korzystając z widoczności klas, wyłączymy na razie wyświetlanie etykiety nawierzchni. W palecie nawigacji w zakładce Klasy ustawiamy widoczność klasy: Nawierzchnia twarda-komponent-etykieta jako klasę niewidoczną (zaznaczając X w kolumnie widoczności klasy). Rysowanie roślin 1. Wstawimy rośliny na nowej warstwie. W tym celu klikamy prawym przyciskim myszy na pustej przestrzeni w palecie Nawigacja, zakładka Warstwy i wybieramy Utwórz. Tu klikamy prawym przyciskiem myszy 10

2. Wpisujemy nazwę nowej warstwy np. Zagospodarowanie i klikamy OK. 3. Nowo utworzona warstwa pozostaje aktywna - świadczy o tym znaczek przy jej nazwie w palecie nawigacji. W zależności od ustawień widoku nieaktywne warstwy mogą pozostawać widoczne lub niewidoczne. Najbardziej bezpieczna opcja to Pokaż/snapuj do innych. Nieaktywne warstwy pozostają widoczne i można do nich snapować (przyciągać) korzystając z podpowiedzi Inteligentnego kursora, ale nie można edytować (zmieniać) obiektów, które się na nich znajdują. 4. Narzędzie do wstawiania roślin Roślina znajduje się z zestawie narzędzi Zagospodarowanie terenu. Narzędzie oferuje kilka możliwości wstawiania roślin. Tryb Pojedyncza Roślina umożliwia wstawianie pojedynczych roślin. Pozostałe tryby służą do rysowania grup roślin. Tryb Przy użyciu punktów kontrolnych umożliwia narysowanie grupy roślin poprzez wskazanie kolejnych punktów wstawienia rośliny. Tryb Przy użyciu wieloboku umożliwia wstawianie rzędów roślin wzdłuż rysowanych linii. Tryb W układzie czworobocznym umożliwia narysowanie obszaru, który zostanie wypełniony roślinami umieszczonymi w regularny sposób. Podobnie działa tryb W układzie trójkątnym, z tą różnicą, że rośliny są przesunięte wobec siebie. 5. Utworzymy definicję nowej rośliny. Wybieramy narzędzie Roślina z zestawu narzędzi Zagospodarowanie terenu. Wybieramy pierwszy tryb wstawiania roślin Pojedyncza Roślina, a następnie klikamy Ustawienia. 11

6. Klikamy na symbol rośliny, a następnie wybieramy odpowiadający nam symbol 2D. Większość wstępnie zdefiniowanych roślin posiada również widok 3D, my natomiast sami wybierzemy odpowiedni symbol 3D korzystając z zainstalowanych bibliotek Uwaga: Aby korzystać z biblioteki symboli należy mieć zainstalowane biblioteki. Można to zrobić podczas instalacji programu albo w późniejszym czasie, korzystając z polecenia Help > Pobierz biblioteki. 7. Na bazie wybranego symbolu stworzymy definicję nowej rośliny. Klikamy przycisk Edytuj definicję rośliny. Pojawi się informacja, że definicja rośliny zostanie zaimportowana do bieżącego pliku w celu edycji. Klikamy OK. 8. Wybieramy zakładkę Arkusz, a następnie wpisujemy łacińską nazwę w polu: Gatunek botaniczny. Klikamy przycisk Pobierz aktualizację z BD roślin, a program automatycznie pobierze polską nazwę rośliny. 12

9. W zakładce Opcje wstawienia możemy określić wysokość i szerokość rośliny oraz odstęp między roślinami.w zakładce Widok możemy dopasować ustawienia wyświetlania rośliny w widoku 2D - ilość linii obrysu oraz opcję wyświetlania cienia na rzucie 2D. Aby wybrać nowy symbol dla widoku 3D klikamy przycisk Kopiuj z symbolu. 10. Klikamy symbol rośliny - program wyświetli nam listę zainstalowanych bibliotek symboli roślin. Na liście wyszukujemy Rośliny 3D i wybieramy interesujący nas widok 3D. Następnie zaznaczamy który komponent ma zostać użyty - w naszym wypadku komponent 3D. Klikamy OK. 13

11. Stworzona przez nas roślina posiada wybrany przez nas widok 3D. Nadajemy jej odpowiednią nazwę symbolu np. nazwę polską: Klon pospolity, aby łatwo odszukać stworzoną przez nas roślinę na liście symboli. Klikamy OK. 12. Powróci okno dialogowe Roślina - ustawienia. To okno dotyczy tylko wstawianych aktualnie roślin, zmiany w nim wprowadzone nie mają wpływu na zapisaną definicję rośliny. Wybieramy zakładkę Etykieta i dostosowujemy ustawienia jak poniżej. Ważne jest, aby przypisać etykietę do klasy Roślinyelement-etykieta, dzięki temu w łatwy sposób będzie można wyświetlać/ ukrywać etykiety roślin w zależności od widoczności tej klasy. 13. Klikamy OK. Roślina jest gotowa do umieszczenia na projekcie. Wybraliśmy tryb wstawiania Pojedyncza roślina, więc każde kolejne kliknięcie to wstawienie rośliny z osobną etykietą. 14

14. Aby przesunąć etykietę, należy zaznaczyć roślinę, a następnie najechać kursorem na niebieski punkt kontrolny. Gdy pojawi się symbol strzałki należy kliknąć, przesunąć punkt kontrolny na nowe miejsce, a następnie kliknąć ponownie, aby zatwierdzić jego pozycję. 15. Wstawimy obwódki z lawendy, korzystając ze zdefiniowanego w programie symbolu lawendy. Narzędzie Roślina pozostaje aktywne, klikamy przycisk Ustawienia i wybieramy symbol lawendy z listy krzewów zrzucających liście. 16. Klikamy przycisk Edytuj definicję rośliny. Pobierzemy polską nazwę rośliny. W tym celu klikamy przycisk Pobierz aktualizacje z BD roślin w zakładce Arkusz. Klikamy dwukrotnie OK, a następnie wybieramy tryb wstawiania roślin Przy użyciu wieloboku i rysujemy rzędy lawendy. Każde kliknięcie oznacza początek kolejnego segmentu, podwójne kliknięcie kończy rysowanie. 15

17. W razie potrzeby, aby chwilowo wyłączyć przyciąganie Inteligentnego kursora przytrzymujemy klawisz ` (odwrócony apostrof - klawisz znajdujący się na klawiaturze nad klawiszem Tab. 18. Dostosowujemy położenie etykiet, przesuwając punkty kontrolne Wstawianie gotowych elementów do projektu - Korzystanie z biblioteki zasobów 1. Korzystanie z bibliotek gotowych elementów umożliwia paleta Zasoby. 2. Aby przeglądać zawartość bibliotek należy wybrać z rozwijanej listy Pliki interesujący nas zasób. Klikając na Biblioteki Vectorworks możemy przeglądać katalogi z zasobami. Po wybraniu pliku, możemy jego zawartość przeglądać w oknie Zasoby. 16

3. Sposób wyświetlania zasobów możemy dostosować klikając prawym klawiszem myszki na obszarze okna palety Zasoby i wybierając opcję widoku Ikony albo Lista. 4. Klikając podwójnie ikonę zasobu uruchamiamy tryb wstawiania symbolu. Pierwsze kliknięcie określa punkt wstawienia, następnie ustawiamy kąt obrotu symbolu i klikamy, aby potwierdzić wstawienie. 5. Aby powrócić do widoku zasobów z aktualnego pliku klikamy ikonkę znajdującą się po prawej stronie palety. Każdy użyty symbol zostaje automatycznie zaimportowany do bieżącego pliku, więc paleta Zasoby umożliwia przegląd użytych symboli, tekstur, kreskowań itp. Tworzenie arkusza do prezentacji projektu 1. Po narysowaniu projektu utworzymy arkusz do prezentacji, na którym pokażemy różne aspekty projektu takie jak: plan, widok 3D, wizualizację fragmentu ogrodu, projekt nasadzeń, projekt nawierzchni i zestawienie roślin użytych w projekcie. 17

2. Aby utworzyć arkusz prezentacji w palecie nawigacji wybieramy trzecią zakładkę Arkusze prezentacji i klikamy prawym klawiszem myszy na wolnej przestrzeni i wybieramy Utwórz. 3. Pozostawiamy ustawienia domyślne - opcja Po utworzeniu przejdź do edycji ma pozostać zaznaczona. Klikamy OK. Tu klikamy prawym klawiszem 4. W oknie Edytuj arkusz prezentacji również pozostawiamy ustawienia domyślne, zmieniając jedynie renderowanie siatki wynoszące na 200 dpi - im większa wartość dpi, tym lepsza jakość wydruku (najlepiej 300 dpi do wydruku arkusza). Tworzony arkusz prezentacji posiada fizyczną wielkość równą ustalonemu przez nas obszarowi wydruku (w naszym przypadku A2). Z tego okna można również przejść do edycji obszaru wydruku, klikając przycisk Obszar wydruku. Klikamy OK. 5. Po utworzeniu arkusza prezentacji program domyślnie pokazuje nam nowo utworzony arkusz prezentacji, który jest na razie pusty. Nie wpadajmy w panikę, nasz projekt nie zniknął, znajduje się na warstwach projektowych. Aby powrócić do widoku projektu, musimy w zakładce warstwy uaktywnić którąś z warstw projektowych, klikając po lewej stronie nazwy warstwy. Alternatywnie możemy wybrać warstwę z listy warstw w menu widoku. 18

Tworzenie okien widoku 1. Do umieszczania informacji na arkuszu prezentacji służą okna widoku, które umożliwiają pokazanie projektu w odpowiedniej skali i widoku. Aby utworzyć okno widoku należy przygotować odpowiedni widok projektu, a następnie wybrać z menu głównego Widok > Utwórz okno widoku. 2. Nadajemy tytuł rysunku. Będzie to przydatne do utworzenia automatycznego podpisu pod rysunkiem tzw. metki rysunku 3. Wybieramy skalę, w jakiej zostanie wstawione okno widoku i klikamy OK. 4. Okno widoku zostanie automatycznie wstawione na środku arkusza prezentacji. Można je przesunąć w odpowiednie miejsce. W Palecie Info można również zmienić skalę i inne ustawienia. 5. Dodawanie automatycznych podpisów do rysunku umożliwia narzędzie Metka rysunku z palety narzędzi dodatkowych Oznaczenia. 6. Klikamy prawym przyciskiem na okno widoku i wybieramy: Edytuj adnotacje. Otworzy się okno do edycji zawartości okna widoku. Wprowadzone zmiany nie bedą miały wpływu na widok projektu na warstwach projektowych. 7. Wybieramy narzędzie Metka rysunku i klikamy Ustawienia. 19

8. Dopasowujemy ustawienia i klikamy OK. Następnie klikamy na rysunku, aby określić punkt wstawienia i klikamy ponownie, aby określić kąt wstawienia metki na rysunku. Po zakończeniu wstawiania metki rysunku klikamy przycisk Zamknij adnotacje znajdujący się w prawym górnym narożniku obszaru roboczego. 9. Wracamy do widoku warstwy projektowej (uaktywniając którąś z warstw). Wybieramy widok 3D - Z lewej izometrycznie. Tworzymy jeszcze jedno okno widoku z modelem projektu. Dopasowujemy ustawienia i klikamy OK. Kolejne okno widoku zostaje utworzone na arkuszu prezentacji. Okno widoku nie mieści się na arkuszu, więc zmieniamy skalę w Palecie Info na niestandardową i wpisujemy 1:150 w polu poniżej. Wstawione okno widoku pokazane jest w trybie szkieletowym. Aby wyrenderować widok klikamy w palecie Info przycisk Aktualizuj. Jeśli w projekcie zostaną wprowadzone jakieś zmiany, wokół okna widoku pojawi się czerwona ramka informująca o konieczności aktualizacji. 20

10. Dodamy jeszcze jedno okno widoku, z wizualizacją fragmentu ogrodu. Aby wizualizacja była jeszcze bardziej realistyczna dodamy światło słoneczne oraz obraz nieba jako tło do wizualizacji. 11. Światło słoneczne dodajemy przy pomocy narzędzia Heliodon z palety narzędzi dodatkowych Wizualizacja. Przechodzimy na warstwę projektową, wybieramy widok Rzut 2D/ Główny, a następnie wybieramy narzędzie Heliodon. Klikamy na rysunku, aby wstawić symbol, a następnie klikamy ponownie, aby określić kierunek północy. Pojawi się okno z ustawieniami, wybieramy format czasu i lokalizację geograficzną, a następnie klikamy OK. 12. W palecie Info określamy datę i godzinę. 13. Włączymy wyświetlanie cieni w widoku 3D. Wybieramy: Widok > Renderowanie > OpenGLustawienia. Dopasowujemy ustawienia jak pokazano obok. 14. Dodamy widok nieba na horyzoncie. Wybieramy: Widok > Zdefiniuj tło Renderworks. Następnie wybieramy z listy widok tła i klikamy OK. 15. Aby tło było widoczne musimy zmienić widok izometryczny na perspektywę. Wybieramy widok: Standardowy kąt. 21

16. Korzystając z narzędzia Orbituj z palety narzędzi podstawowych określimy widok 3D. Pierwsze kliknięcie określa oś obrotu, klikając drugi raz i przesuwając widok z wciśniętym klawiszem myszy, ustalamy kąt obrotu. Gdy uzyskamy odpowiedni widok, tworzymy okno widoku. Dopasowujemy ustawienia. Wybieramy Renderowanie: Renderworks - tryb końcowy. Klikamy OK. 17. Ustawiając widoczność poszczególnych klas dla komponentów rośliny (etykieta, korona, obrys itd.) możemy przygotować okno widoku z planem nasadzeń. 22

18. Ustawiając widoczność warstwy Zagospodarowanie jako niewidoczną oraz włączając widoczność klasy Nawierzchnia twarda-komponent-etykieta możemy przygotować okno widoku z planem nasadzeń. 19. Możemy również umieścić na arkuszu prezentacji zestawienie roślin użytych w projekcie, korzystając z polecenia Narzędzie > Raporty > Importuj raport domyślny. 20. Wybieramy raport Lista roślin - prosta i klikamy OK. 21.Klikamy, aby umieścić zestawienie na rysunku. Klikając dwukrotnie zestawienie otworzymy okno edycji arkusza kalkulacyjnego, gdzie możemy dostosować sposób wyświetlania raportu. 23

Zestawienie roślin jest również widoczne w palecie Zasoby, w zakładce Arkusze. Przygotowanie projektu do druku 1. Plik możemy przygotować do druku zapisując go w formacie PDF, przy pomocy polecenia Plik > Eksportuj > Eksportuj plik PDF albo korzystając z polecenia Plik > Opublikuj, zwłaszcza jeśli chcemy jednocześnie eksportować kilka arkuszy prezentacji. 2. Wyeksportowany przez nas plik powinien wyglądać mniej więcej tak: 2 1 Plansza podstawowa Wizualizacja SKALA: 1:100 SKALA: 1:100 Trawnik Pow. nawierzchni: 120.95 m2 33-Lawenda wąskolistna 'Hidcote' 33-Lawenda wąskolistna 'Hidcote' Trawnik Pow. nawierzchni: 120.95 m2 1-Klon pospolity 1-Klon pospolity Ścieżka Pow. nawierzchni: 141.21 m2 Trawnik Pow. nawierzchni: 120.95 m2 1-Klon pospolity Trawnik Pow. nawierzchni: 120.95 m2 1-Klon pospolity 33-Lawenda wąskolistna 'Hidcote' 33-Lawenda wąskolistna 'Hidcote' Lista roślin - prosta 3 Nasadzenia SKALA: 1:250 4 Nawierzchnie SKALA: 1:250 ID Ilość Gatunek botaniczny Polska nazwa Klon pos. 4 Acer platanoides Klon pospolity LHid 132 Lavandula angustifolia 'Hidcote' Lawenda wąskolistna 'Hidcote' Dziękujemy bardzo za uczestnictwo w warsztatach, zapraszamy po więcej informacji na www.vectorworks.pl 24