Prawo w Europie Moduł seminaryjny 8 (3,5 godziny) Podczas tego seminarium uczestnicy nauczą się, że: pokojowe współżycie potrzebuje reguł prawo w społeczeństwie jest systemem reguł / norm i instytucji prawnych w UE wszystkie państwa członkowskie obowiązuje nadrzędne prawo unijne jak w UE funkcjonuje prawodawstwo i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jakie (wybrane) prawa posiadają obywatele UE Tematy i orientacyjny czas trwania Tematy seminarium Przygotowanie seminarium Wstęp do seminarium nastrojenie i orientacja Współżycie potrzebuje reguł Przerwa Z reguł powstaje prawo Prawo narodowe i prawo UE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) Moje prawa w Europie Zakończenie seminarium Przewidywany czas 30 minut 50 60 minut 15 minut 20 minut 20 minut 20 minut 30 minut 15 minut przewidywany czas ogółem 210 minut
Przygotowanie seminarium Przewidziany czas: przed seminarium Uczestnicy czują się przyjemnie i odczuwają atmosferę sprzyjającą nauce, która pozwala na bycie swobodnym oraz wolnym od wszelkich obaw. Są ciekawi nadchodzących aktywności. - krzesła ułożone w krąg lub - stoły rozłożone, by skupić grupy 3-4 osobowe (unikać atmosfery szkolnej!) - stoły pod ścianą jako miejsce pracy - ustalenie sposobu zwracania się do siebie, np. na Pan/Pani lub po nazwisku, w zależności od upodobań grupy - mapa Europy na ścianie - plakat powitalny tworzony zawsze na nowo - plan dnia na tablicy flipchart - stojak na tablicę flipchart - tablice korkowe Wstęp do seminarium nastrojenie i orientacja Przewidziany czas: 30 minut Uczestnicy wiedzą, kto razem z nimi chce się dowiedzieć więcej o danym temacie europejskim. Znają parę informacji o sobie i o pobudkach, które sprawiły, że biorą udział w seminarium. Przywitanie Mam na imię... i witam Państwa serdecznie. Mam nadzieję, że spędzimy razem przyjemny wieczór. Spotykamy się dzisiaj (ponownie) na seminarium, na którym zajmiemy się Unią Europejską i współżyciem w tej wspólnocie państw. [plakat: serdecznie witamy na seminarium europejskim] 15 min. Seminarium, to brzmi jak sporo nauki ale nauka przeciez nie musi być nieprzyjemna. Niektórzy z nas już wszyscy siedzą w kręgu lub przy stołach w grupach 3-4 osobowych wywieszony jest plakat powitalny dopasowany tematycznie grupa lub teamer wita wszystkich i się przedstawia
wiedzą, o co chodzi. Postaramy się uczynić naukę różnorodną i interesującą, jak to tylko możliwe. Zapraszam serdecznie i życzę dużo zabawy. Zapoznanie się ze sobą Na początek zapoznamy się trochę ze sobą, abyśmy mieli pojęcie, z kim przebywamy i dobrze współpracowali. - Jak mam na imię - Gdzie mieszkam - Jak żyję Ramy seminarium Abyśmy czuli się swobodnie i aby nauka sprawiała nam przyjemność, powinniśmy omówić sprawy organizacyjne naszej pracy. W związku z tym proponuję następujące tematy: - ułożenie krzeseł w krąg - zwracanie się do siebie per Pani/Pan - używanie telefonów komórkowych - ramy czasowe, przerwy - ustalenia Przedstawienie się Pytania na tablicy flipchart Każda osoba przedstawia się, po kolei albo po złapaniu piłeczki, otrzymaniu kamyka itp. Dobrze, jeśli zacznie teamer Zaplanować czas na ewentualne pytania wizualizacja na tablicy flipchart [plakat: Jak tu pracujemy * w kręgu z krzeseł * zwracamy się do siebie per: Pani/Pan * komórki wyłączone * regularne przerwy * ustalenia?] ustalić w miarę możliwości: - pytania są mile widziane - jeżeli coś przeszkadza, należy to zgłosić, i to jak najszybciej Co mnie ciekawi w temacie seminarium Teraz już wiemy, kto jest kim i w jaki sposób będziemy postępować ze sobą. Teraz ciekawym byłoby dowiedzieć się, co Państwa interesuje w temacie seminarium i dlaczego Państwo tutaj są. Przegląd programu na dziś Co chcemy dzisiaj omówić: Wstęp do seminarium Rozmowa z uczestnikami Co chcę wiedzieć o prawie w Europie Grupa pisze na tablicy flipchart, aby każdy widział: Program wieczoru na tablicy flipchart (może być widoczny już od początku spotkania) Powinien zostać mimo wszystko jeszcze
Współżycie potrzebuje reguł Z reguł powstaje prawo Prawodawstwo UE i prawo narodowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Moje prawa w Europie Zakończenie seminarium raz przedstawiony Współżycie potrzebuje reguł Przewidziany czas: 50 60 minut Uczestnicy dowiadują się i zdają sobie sprawę z faktu, że do współżycia potrzebne są reguły. Nabywają zrozumienia wobec tworzenia i postępowania według reguł. Czym są reguły? Podczas gry w karty, w ruchu drogowym, przy jedzeniu, mieszkaniu, współżyciu w szerokim zakresie, wszędzie napotykamy reguły. - Czy istnieją obszary życia bez reguł? - Czy jesteś sobie w stanie wyobrazić swoje życie bez reguł? Pytania impulsywne Rozmowa w grupach szeptanych Wymiana myśli odnośnie przygotowania nastepnego kroku Nie zagłębiać się jeszcze za bardzo 10 min. Po co są reguły? Do czego są nam potrzebne reguły? Rozmowa edukacyjna 30 min. Tekst: Wioska bez reguł Proszę zastanowić się w grupach po co istnieją reguły. Pomysły proszę zapisać pojedynczo na kartach. Możliwe odpowiedzi: - porządek - uprzejmość Tekst należy przeczytać grupie TeaMat Zadanie na tablicy flipchart W małych grupach albo w 4-5 os. uczestnicy zbierają na kartach Karty, wraz z komentarzem, zebrać na tablicy korkowej i posortować z grubsza wg punktu ciężkości, można zrobić to również w formie gazetki podłogowej, wtedy przesuwanie kart
- brak chaosu - wzgląd na innych - sprawiedliwość - spokojne współżycie Skąd się biorą reguły?kto je tworzy, powołuje? Najbardziej znane, najsławniejsze reguły w Europie to prawdopodobnie 10 przykazań. A te pochodzą podobno od samego Boga. Co przychodzi Państwu do głowy słysząc pytanie: Kto decyduje, które reguły obowiązują we współżyciu międzyludzkim? - Proszę pomyśleć przy tym również o zasadach obowiązujących na co dzień. Prawdopodobnie wymienione zostaną hasła z różnych obszarów: - rząd - burmistrz - sędzia sportowy - zarząd - głowa rodziny - królowa - policja - właściciel domu / wynajmujący, Dlaczego pewne osoby mogą stworzyć reguły dla pozostałych? Co jest w nich szczególnego? Istnieje związek pomiędzy prawem a władzą / panowaniem - w rodzinie - w wynajętym mieszkaniu - w stowarzyszeniu - w państwie (tu zaznaczyć wyraźnie różnicę pomiędzy dyktaturą a demokracją) nie sprawia problemu Uporządkować, po czym rozmowa edukacyjna wraz z podsumowaniem, można zaznaczyć najważniejsze karty Rozmowa edukacyjna TeaMat podstawowe informacje Tablica korkowa z pytaniem Uczestnicy podają skojarzenia, wszyscy dopisują Pytanie na tablicy flipchart Rozmowa edukacyjna oparta na odpowiedziach uczestników 20 min.
Także w sytuacjach codziennych (rodzina, stowarzyszenie) ważny jest sposób, w jaki wymierzana jest władza. Czy istnieją też sposoby wprowadzania reguł bez władzy nadrzędnej? - szczególna rola dobrowolnych umów, układów, form wspólnej zgody Z reguł powstaje prawo Przewidziany czas: 20 minut Uczestnicy wiedzą, że prawo w społeczeństwie jest systemem reguł i norm, oraz że istnieją organy, instytucje oraz osoby mające za zadanie egzekwować i kontrolować prawo. Czym jest prawo? Jak dotąd rozmawialiśmy jedynie o regułach oraz o tym, że są one częścią każdego obszaru naszego życia. Czym jest jednak prawo? Co wyobrazają sobie Państwo słysząc to hasło? Pytania naprowadzające w plenum 20 min. Prawo jest zbiorem reguł, norm, ustaw, które nadaje sobie jakaś wspólnota, by dobrze i bezproblemowo ze sobą współżyć. Ale kodeks albo nawet pare nie załatwia sprawy. Co jeszcze jest potrzebne, aby istalone normy wcieliły się w życie? Potrzebne są organy oraz osoby, które Interaktywna prezentacja na tablicy korkowej Uczestnicy wymieniają społeczne, krajowe normy, które znają, np. - prawo o ruchu drogowym - reguły - prawo chroniące przed zwolnieniem - zasady społeczne - ustawowa ochrona kobiety pracującej w ciąży i po urodzeniu Uczestnicy podają propozycje instytucji i osób, które znają, np:
wdrożą te reguły. Są to znaki drogowe, sędziowie sportowi, kary pieniężne, sądy, sędziowie, policja i wiele innych. To wszystko razem tworzy nasz system prawny. System prawny w Niemczech jest skomplikowany i nieprzejrzysty. W końcu każdy obszar życia jest w jakiś sposób prawnie uregulowany, od przerywania ciąży aż do pośmiertnego spoczynku, od umowy o pracę aż po zasiłki dla bezrobotnych, od ochrony zwierząt po korzystanie z Internetu. Nad tym wszystkim stoi konstytucja, której nie może przeczyć żadne inne prawo. - policja - więzienie - sąd - obrońca - bilet parkingowy - kontrola - przejście dla pieszych - znaki zakazu TeaMat System prawny i wymiar sprawiedliwości Koniec rozmowy edukacyjnej Prawodawstwo UE i prawo narodowe Przewidziany czas: 50 minut Uczestnicy wiedzą, że prawo UE stoi ponad prawem państwowym i jak powstaje prawo unijne. Umieją odróżnić rozporządzenie od dyrektywy i rozumieją, w jaki sposób prawo UE oddziałuje na mieszkańców UE. Proszę wyobrazić sobie 28 różnych systemów prawnych, które same w sobie są już skomplikowane. Wraz z członkostwem w UE każe z państw partnerskich otrzymuje drugi, dodatkowy system prawny. To funkcjonuje oczywiście tylko wtedy, gdy te sobie nie przeczą, ale się uzupełniają, kiedy są zgodne ze sobą. Prawo unijne ma za zadanie pozbyć się nierówności i bezprawia między Myśli naprowadzające - można zwizualizowac za pomocą 28 kart do gry (np. z flagami), które zostają nakłute przez nadrzędną (flaga europejska) 10 min.
państwami UE i stworzyć wspólne ustalenia. Z pewnością nie jest to potrzebne we wszystkich obszarach, ale w pewnych z pewnością użyteczne dla wszystkich. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób działa połączenie prawodastwa UE prawa państwowego. - różne rozporządzenia dyrektywy - 3 podmioty prawodawcze - Komisja Europejska (wyłączne prawo inicjatywy) - Parlament Europejski - Rada Unii Europejskiej (rada ministrów) - droga prawodawcza od problemu poprzez idee, projekt, kompromis aż do obwieszczenia i wdrożenia w krajach członkowskich Interaktywny input podczas nauczania krajobrazem TeaMat Nauczanie krajobrazem i Nauczanie krajobrazem: torebki foliowe Teamer wyjaśnia powstawanie dyrektywy i wspomaga obrazowy proces nauczania symbolami lub obrazami na podłodze albo na stole Zawsze dawać okazję do pytań i dyskusji Na końcu zapytać o opinie 40 min. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) Przewidziany czas: 20 minut Uczestnicy wiedzą, że TSUE jest najwyższym sądem UE i jakie ma obowiązki. Rozumieją, że decyzje TSUE mogą dotyczyć ich własnego życia. Znamy to z piłki nożnej. Do systemu prawnego należy również kontrola i interpretacja reguł i karanie, kiedy się je złamie. Co rozumieją Pańswo pod hasłem władza sądowa? Alternatywnie: sąd Myślienie naprowadzające Dla podkreślenia na tablicy W grupach szeptanych, dwie albo trzy osoby siedzące obok siebie, rozmawiają szeptem
TSUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest odpowiedzialny za wykładanie prawa UE i zapewnia w ten sposób równe wykorzystanie prawa we wszystkich państwach członkowskich. Poza tym TSUE może rozstrzygać konflikty prawne między rządem a organami UE Osoby prywatne, przedsiębiorstwa i organizacje również mogą się zwrócić do TSUE, jeśli uważają, że któryś z organów UE narusza ich prawa. Do TSUE należy 28 sędziów (jeden z każdego kraju) oraz 9 rzeczników generalnych. TSUE jest najwyższym sądem w UE. Jego wyroki są wiążące dla wszystkich sądów i obywateli UE. Krajowe prawo i wyroki muszą zostać dostosowane sądownictwu TSUE. Input poprzez grupę, wizualizacja poprzez szkic na tablicy korkowej Przykłady z prawa pracy: - stan gotowości lekarzy jest czasem pracy - piloci ruchu nie mogą zostać zwolnieni z powodu osiągnięcia 60. roku życia Moje prawa w Europie Przewidziany czas: 30 minut Uczestnicy wiedzą, że prawo UE dotyczy ich, jako obywateli UE, w szczególności. Znają parę ważnych, osobistych praw i cieszą się z faktu, że dla wszystkich obywateli UE w pewnych obszarach istnieją wspólne prawa. Mogą sobie Państwo zadawać pytanie, dlaczego powinno was tak właściwie interesować to dosyć skomplikowane Pytania impulsywne 30 min.
europejskie prawo albo jakie prawa posiadacie. Czy jesteście w stanie sobie wyobrazić, że jako obywatele UE osobiście posiadacie prawa, które można wykorzystać? Te przykładowe prawa posiadają wszyscy obywatele UE (wybór), obojętnie w którym kraju UE żyją: - aktywne i pasywne prawo wyborcze do wyborów do Parlamentu Europejskiego - aktywne i pasywne prawo wyborcze podczas wyborów lokalnych - prawo do studiowania, pracy, mieszkania - prawo do opieki zdrowotnej - prawo do korzystania z telefonii komórkowej na terenie całej Europy na coraz korzystniejszych warunkach - szczególna opieka dla ofiar przestępstwa - świadczenia w przypadku bezrobocia Pytanie na tablicy flipchart Na początku moze w grupach szeptanych, potem wymiana myśli w plenum Ćwiczenie Przyporządkuj przypadki do odpowiednich rozwiązań: - 6 kart z pytaniami dotyczącymi konkretnych przypadków i - 6 kart z odpowiadającymi im prawami UE Rozdzielić między uczestników, głośno przeczytać i dopasować (uwaga na nieśmiałych uczestników) TeaMat Wymiana myśli Zakończenie seminarium Przewidziany czas: 15 minut Uczestnicy zdają sobie sprawę z tego, czego nauczyli się w ciągu ostatnich godzin. Mają wrażenie, że dowiedzieli się nowych i interesujących rzeczy, i mają ochotę uczestniczyć w następnych seminariach. Informacje zwrotne nt. seminarium Jak zawsze na zakończenie seminarium, chcemy i tym razem wymienić się tym, co nam się dzisiaj podobało? W związku z tym zapraszam do odpowiedzi na dwa pytania:
Co było dla mnie dzisiaj szczególnie interesujące? Jak mi się podobało? Zapowiedź następnego tematu: Pytanie na tablicy flipchart Uczestnicy zajmują się ogólną oceną, która mozna ew. podeprzeć symbolem. Zapowiedź: Kto ma piłkę, ten ma słowo Można też umieścić na tablicy flipchart Podczas następnego seminarium zajmiemy się tematem. Do tego czasu mogą Państwo zastanowić się nad paroma ciekawymi pytaniami dotyczącymi tego tematu. Na dziś miłego zakończenia dnia!