Urząd Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy wykonał plan działalności określony przez Ministerstwo Finansów na rok 2014. Ustalenia w zakresie naleŝności budŝetowych wyniosły 766 996,5 tys. zł, co stanowi 517,1% planu. Wpływy w zakresie naleŝności budŝetowych z zaplanowanych 34,8 mln wyniosły ponad 36,9 mln (105,9% planu). W 2014 r. zakończono 618 postępowań kontrolnych, realizując załoŝony plan w 106,0 %. Uzyskany został równieŝ wysoki wskaźnik kontroli pozytywnych, który wyniósł 83,3% i był wyŝszy o 11,9 pkt. % od wskaźnika planowanego. 766 996,5 800 000,0 600000,0 400000,0 200000,0 148 320,0 36 903,1 618 34 840,0 583 Plan 2014 r. (w tys. zł) 0,0 Ustalenia w zakresie należności budżetowych Wpływy w zakresie należności budżetowych Liczba zakończonych postępowań kontrolnych Wykonanie 2014 r. (w tys. zł) Istotnym efektem działań ń było to, Ŝe ustalenia w znacznej części zostały skutecznie zabezpieczone na majątku kontrolowanych. Kwota dokonanych w ostatnich latach zabezpieczeń systematycznie rośnie i w 2014 r. wyniosła 539 514,6 tys. zł. Wnioskowane i dokonane zabezpieczenia (w mln zł) 700 600 500 400 300 200 100 0 579,9 539,5 402,3 345,3 407,1 319,6 156,2 90,2 89,7 89,2 2010 2011 2012 2013 2014 Wnioskowane zabezpieczenia Dokonane zabezpieczenia Poziom realizacji zadań nałoŝonych na kontrolę skarbową w duŝej mierze zaleŝy od właściwego planowania i typowania podmiotów do kontroli. W 2014 r. opracowano nowe oraz doskonalono dotychczasowe metody identyfikacji oszustw podatkowych. Oparte one są na wykorzystywaniu narzędzi elektronicznej analizy danych. WdroŜenie w 2014 r. Centralnej bazy podmiotów podejrzewanych o dokonywanie oszustw podatkowych POLFISC zwiększyło skuteczność rozpoznawania i eliminacji oszustw podatkowych oraz znacząco co przyspieszyło czas reakcji organów kontroli skarbowej. Skrócenie czasu analiz poprzedzających kontrole oraz czasu ul. Dr. K. Marcinkowskiego 7, 85-056 Bydgoszcz tel.: +48 52 325 61 61 fax: +48 52 322 99 60 e-mail: uks@kp.mofnet.gov.pl www.uks.bydgoszcz.pl
identyfikacji podmiotów podejrzewanych o uczestnictwo w oszustwach podatkowych stwarza moŝliwość szybkiego podejmowania czynności kontrolnych. Prace analityczne były punktem wyjścia dla podejmowanych działań kontrolnych, które koncentrowały się na wykrywaniu i zwalczaniu patologicznych zjawisk noszących znamiona zorganizowanej przestępczości gospodarczej, stanowiącej zagroŝenie dla stabilności finansowej Państwa. Działania Urzędu skupiły się przede wszystkim na nieprawidłowościach występujących w obrocie wewnątrzwspólnotowym - szczególnie w handlu wyrobami elektronicznymi, złomem, stalą budowlaną, paliwami oraz artykułami spoŝywczymi. Prowadzone były coraz bardziej skomplikowane postępowania kontrolne obejmujące między innymi karuzele podatkowe, wielomilionowe oszustwa w podatku VAT, międzynarodowe powiązania osobowe i kapitałowe. Pomimo, Ŝe liczba przeprowadzonych postępowań kontrolnych w ostatnich pięciu latach utrzymuje się na stałym poziomie to znacznie wzrosły ujawnione w ich wyniku nieprawidłowości, a w wielu przypadkach oszustwa, szczególnie w zakresie podatku od towarów i usług. Ustalenia podlegające wpłacie dla postępowań kontrolnych zakończonych decyzją lub korektą (w tys. zł) 2014 2013 30 108,0 17 676,5 638 030,2 730 274,7 2012 2011 7 857,8 47 894,4 316 180,3 457 218,3 ustalenia z korekt ustalenia z decyzji 2010 9 049,7 189 776,8 0 100000 200000 300000 400000 500000 600000 700000 800000 Struktura ustaleń kontroli wskazuje na rosnące znaczenie podatku od towarów i usług, jako obszaru występowania nieprawidłowości i oszustw podatkowych. Struktura ustaleń podatkowych ( w mln zł) 800 700 600 634,4 709,0 500 400 422,6 VAT PIT 300 200 100 166,2 261,7 CIT Pozostałe podatki 0 2010 2011 2012 2013 2014 2
Podjęte działania spowodowały wzrost ustaleń podlegających wpłacie na 1 zakończoną kontrolę skarbową. Efektywność kontroli (w tys. zł) 2000 1 784,9 1500 1000 500 325,9 362,2 650,7 687,9 1 024,5 960,2 1 192,2 1 308,8 1 493,9 Ustalenia podlegające wpłacie na 1 kontrolę ogółem 0 2010 2011 2012 2013 2014 Ustalenia podlegające wpłacie na 1 kontrolę dotyczącą podatków W zakresie podatku od towarów i usług zintensyfikowano działania wobec podatników wykorzystujących w działalności gospodarczej fikcyjne faktury. Wydanych zostało dla 100 podatników 119 decyzji w oparciu o art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług na łączną kwotę 436 467,6 tys. zł. W 2014 r. ujawniono ponad 21 tysięcy fikcyjnych faktur VAT o łącznej wartości brutto ponad 2,8 mld zł. Wartość ujawnionych fikcyjnych faktur na przestrzeni lat systematycznie wzrasta. Liczba fikcyjnych faktur Wartość fikcyjnych faktur( w mln zł) 40000 30000 20000 10000 0 32168 18723 13445 15 213 21 361 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2521,2 2871,9 1 792,1 1374,11 996,7 2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014 Proceder wyłudzania podatku VAT poprzez wykorzystanie fikcyjnych faktur wystąpił przede wszystkim w obrocie złomem, elektroniką, paliwami, stalą budowlaną, ale fikcyjne faktury pojawiają się równieŝ w innych branŝach (np.: branŝa spoŝywcza). W podmiotach dokonujących obrotu artykułami elektronicznymi wartość brutto jednostkowej fikcyjnej faktury jest znacznie wyŝsza niŝ w podmiotach dokonujących obrotu innymi towarami i pomimo mniejszej ich liczby wartość brutto ogółem jest znaczna. Z uwagi na charakter spraw, znaczna ich część prowadzona była w ścisłym współdziałaniu z właściwymi prokuraturami i organami ścigania, przy wykorzystaniu informacji przesłanych przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Ponadto w 2014 r. wzrosła liczba postępowań kontrolnych przeprowadzonych z wykorzystaniem technik informatycznych, tj. e-kontroli. Pobierano dane w postaci elektronicznej, przekształcano 3
je do postaci edytowalnej, sprawdzano kompletność otrzymanych ksiąg rachunkowych oraz ich wzajemną zgodność, badano rejestry zakupu i sprzedaŝy VAT, wykonano testy luk i duplikatów oraz NIP-ów nieistniejących, badano dokumenty źródłowe z wykorzystaniem próbkowania. W trakcie niektórych kontroli wykorzystano program ACL oraz oprogramowanie OCR. Pozwoliło to na objęcie badaniem znacznie większej liczby dokumentów i zdarzeń gospodarczych, a takŝe uzyskanie wyŝszej jakości materiału dowodowego oraz skrócenie czasu kontroli. W toku tych kontroli stwierdzono nieprawidłowości na łączną kwotę 505 821,8 tys. zł. Obrazując skalę nieprawidłowości ujawnianych w toku postępowań kontrolnych warto wskazać na postępowania kontrolne, które przeprowadzone zostały we współpracy z GIIF, organami podatkowymi i organami ścigania, w podmiotach prowadzących fikcyjną działalność gospodarczą w zakresie obrotu elektroniką. Na podstawie analizy informacji zawartych w dostępnych bazach danych, uzupełnionych dodatkowo informacjami z UE, wszczęto postępowania kontrolne w kilkunastu podmiotach prowadzących działalność gospodarczą w obszarze obrotu urządzeniami elektronicznymi (telefony komórkowe, tablety, i-phony, konsole do gier, aparaty fotograficzne, procesory). W toku postępowań potwierdzono, Ŝe kontrolowane podmioty stworzyły mechanizm polegający na wykorzystywaniu tzw. znikających podatników, na których deklarowane były dostawy przez kontrahentów z UE. Znikający podatnicy nie deklarowali tych zakupów z UE, a wprowadzali do obrotu prawnego faktury z naliczonym podatkiem VAT, który nie był odprowadzany do budŝetu państwa. W celu utrudnienia wykrycia procederu siedziby kontrolowanych spółek znajdowały się w tzw. wirtualnych biurach, tj. pomieszczeniach wynajmowanych wyłącznie w celu zarejestrowania firmy pod danym adresem i de facto uniemoŝliwienia kontaktu z podatnikiem, w których w rzeczywistości nie była prowadzona Ŝadna działalność gospodarcza. Spółki nie zatrudniały pracowników, a ich właścicielami i równocześnie jedynymi osobami sprawującymi zarząd były nierzadko osoby zagraniczne nieprzebywające na terytorium RP. W wyniku tego rodzaju przestępczej działalności podmiotów działających w branŝy elektronicznej Skarb Państwa naraŝony został na straty w wysokości prawie 156 mln zł. Wydane zostały dla kontrolowanych podmiotów decyzje, w których określono wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu wystawienia faktur VAT niedokumentujących czynności nimi określonych i doprowadzono do zabezpieczenia środków pienięŝnych na rachunkach bankowych w łącznej kwocie blisko 10 mln zł. Jednym z nowo zdefiniowanych obszarów oszustw podatkowych jest obrót artykułami spoŝywczymi. Działania przeprowadzone przez kontrolę skarbową doprowadziły do ujawnienia oszustwa podatkowego typu karuzela podatkowa, polegającego na fikcyjnym obrocie artykułami spoŝywczymi. Oszustwo miało na celu uzyskiwanie nienaleŝnych zwrotów podatku VAT przez poszczególne podmioty w nim uczestniczące. Postępowanie kontrolne przeprowadzone w jednym z nich wykazało, Ŝe jego siedziba zlokalizowana jest tzw. wirtualnym biurze, w którym w rzeczywistości nie prowadzono Ŝadnej działalności gospodarczej. Spółka nie posiadała zaplecza technicznego, magazynów, środków transportu i nie zatrudniała Ŝadnych pracowników. Nie zgłosiła równieŝ wykonywania czynności związanych z obrotem produktami spoŝywczymi, do czego była zobowiązana przepisami prawa. W toku postępowania kontakt z władzami spółki był utrudniony. Kontrolującym nie przedłoŝono takŝe Ŝadnych ewidencji i dokumentów źródłowych. Pomimo tego w sprawie zebrano obszerny materiał dowodowy, pozwalający stwierdzić, Ŝe spółka nie prowadziła w rzeczywistości działalności gospodarczej, a zrealizowane przez nią transakcje zakupu i sprzedaŝy artykułów spoŝywczych, w tym zawierane równieŝ z kontrahentami z UE, faktycznie nie miały miejsca. Tym samym, jedynym celem funkcjonowania podmiotu było wprowadzanie do obrotu faktur nieodzwierciedlających rzeczywistego przebiegu operacji gospodarczych i osiąganie korzyści finansowej, wynikającej z róŝnicy stawek podatku VAT (na jednym z etapów transakcji następowało rzekome rozdzielenie produktów wchodzących w skład towaru, tj. mieszanki 4
produktów spoŝywczych i ich dalsza sprzedaŝ z obniŝoną stawką podatku VAT). Postępowanie kontrolne wykazało, Ŝe nie ma moŝliwości zarówno racjonalnego, ekonomicznego i technologicznego wytłumaczenia zawieranych transakcji, jak i rozdzielania złoŝonego produktu spoŝywczego. W wyniku tego rodzaju przestępczej działalności Skarb Państwa naraŝony został na straty w wysokości ponad 15,5 mln zł. Aktualnie trwają kontrole skarbowe w innych podmiotach uczestniczących w oszustwie. W wyniku analizy baz danych, wytypowano do kontroli podmiot podejrzewany o udział w oszustwie podatkowym, jako tzw. znikający podatnik. W toku postępowania potwierdzono, Ŝe spółka w rzeczywistości nie prowadziła działalności gospodarczej. Swoimi działaniami stwarzała jedynie pozory jej wykonywania, wprowadzając do obrotu gospodarczego faktury nieodzwierciedlające rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Podatek naleŝny wynikający z tych faktur nigdy nie zasilił budŝetu państwa. Z fikcyjnych faktur skorzystał kontrahent spółki, który ujmując je w swojej ewidencji, pomniejszył podatek naleŝny o podatek naliczony w nich zawarty. Szybkie rozpoznanie i ujawnienie przez kontrolę skarbową mechanizmu oszustwa umoŝliwiło przerwanie przestępczego łańcucha i wydanie dla spółki decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu wystawienia 74 faktur sprzedaŝy oleju rzepakowego i prętów Ŝebrowanych w kwocie ponad 51 mln zł. Kontrolowany podmiot nie złoŝył odwołania od wydanej decyzji. Część spraw znalazła swój finał w sądzie. Dzięki ścisłej współpracy kontroli skarbowej z organami ścigania i prokuraturą, przed sąd trafiła grupa osób prowadzących przestępczą działalność w zakresie obrotu złomem. Sąd uznał 3 osoby za winne popełnienia przestępstw związanych z wystawianiem nierzetelnych faktur w celu wprowadzenia ich do obrotu gospodarczego i umoŝliwienia ich odbiorcom odliczenia nienaleŝnego podatku VAT, skazując je na kary bezwzględnego pozbawienia wolności w wymiarze od 3 do 4 lat. Ponadto sąd wymierzył oskarŝonym kary grzywny w łącznej wysokości 400 stawek dziennych po 50 zł kaŝda, przepadek korzyści majątkowej w łącznej kwocie prawie 11 mln zł oraz zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z obrotem złomem stalowym i metalami kolorowymi na okres 5 lat. Czwartemu oszustowi sąd wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, dozór kuratora oraz obowiązek uiszczenia uszczuplonej naleŝności podatkowej w kwocie prawie 370 tys. zł. Skazanie organizatorów oszustwa podatkowego moŝliwe było dzięki przeprowadzonym przez kontrolę skarbową postępowaniom, w których zgromadzono dokumentację i informacje wykorzystane przez prokuraturę. Na ławie oskarŝonych czeka kolejnych 65 osób zamieszanych w przestępczy proceder w branŝy złomowej. Równolegle do postępowań mających na celu wykrywanie nowych obszarów oszustw podatkowych, kontynuowano równieŝ kontrole w zakresie podatku od towarów i usług w podmiotach dokonujących obrotu paliwami. Ogółem w 2014 roku zakończono 29 postępowań kontrolnych w podmiotach dokonujących obrotu paliwami. Stwierdzono zaniŝenie deklarowanego podatku od towarów i usług o kwotę 101 614,1 tys. zł, podatku akcyzowego o kwotę 1 616,1 tys. zł, podatku dochodowego od osób prawnych o kwotę 1 918,5 tys. zł. W toku trzech postępowań kontrolnych, przeprowadzonych we współpracy z właściwą prokuraturą apelacyjną, w spółce z o.o. stwierdzono, Ŝe spółka uczestniczyła w oszustwie podatkowym polegającym na nabyciu oleju napędowego od kontrahentów mających siedzibę 5
w jednym z krajów UE i jego sprzedaŝy na terenie kraju, bez odprowadzenia naleŝnego podatku. W tym celu spółka wykorzystywała faktury nieodzwierciedlające rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, wystawiane przez podmiot krajowy będący znikającym podatnikiem. Ponadto, w celu ilościowego rozliczenia towaru wynikającego z tych faktur, wystawiała faktury sprzedaŝy oleju napędowego z tytułu dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostaw na rzecz kolejnego kontrahenta unijnego. W toku prowadzonych postępowań zebrano obszerny materiał dowodowy m.in. w postaci informacji od organów administracji skarbowej innych państw. Dzięki temu, postępowania zakończono wydaniem decyzji stwierdzających zaniŝenie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług o kwotę blisko 42 mln zł. Współpraca kontroli skarbowej z prokuraturą doprowadziła do zabezpieczenia środków pienięŝnych na rachunku bankowym spółki w łącznej kwocie ponad 3,5 mln zł. Spółka nie wniosła odwołań od wydanych decyzji. W wyniku kolejnej kontroli skarbowej przeprowadzonej we współpracy z prokuraturą okręgową, policją oraz GIIF, rozbito grupę przestępczą specjalizującą się w procederze wyłudzenia podatku VAT w obrocie paliwami. W wyniku podjętych działań zatrzymano dwóch głównych organizatorów procederu, a kilkanaście kolejnych osób zamieszanych w podatkowe oszustwa usłyszało prokuratorskie zarzuty. Zatrzymanym osobom postawiono zarzuty uczestniczenia w legalizowaniu paliwa pochodzącego z Unii Europejskiej, od którego nie został zapłacony do budŝetu podatek od towarów i usług. W tym celu oszuści stworzyli na terenie całego kraju sieć powiązanych ze sobą podmiotów gospodarczych, przez które paliwo docierało na krajowe stacje benzynowe. W celu uprawdopodobnienia obrotu gospodarczego oszuści zadbali o dokonywanie płatności za pośrednictwem przelewów bankowych pomiędzy podmiotami wskazywanymi w dokumentacji handlowej, jako uczestnicy transakcji, jak równieŝ o ciągłą rotację podmiotów pełniących rolę znikających podatników. Podmioty te dokumentowały co miesiąc wielomilionowy obrót towarowy, nie posiadając jednak Ŝadnego majątku, magazynów, czy bazy transportowej. Ich siedziby zgłaszane były zazwyczaj w tzw. wirtualnych biurach, a władze stanowiły osoby podstawione, najczęściej z marginesu społecznego. Po przeniesieniu działalności na kolejnego słupa, firmy były sprzedawane obcokrajowcom. Ostatecznie, to właśnie niezapłacenie podatku przez znikającego podatnika pozwalało na obniŝenie ceny, a tym samym znaczne uatrakcyjnienie swojej oferty handlowej kosztem uczciwych przedsiębiorców. W wyniku tego rodzaju przestępczej działalności budŝet państwa stracił ponad 60 milionów złotych. Kontroli skarbowej udało się zgromadzić obszerny materiał dowodowy, wskazujący na świadomość uczestnictwa poszczególnych podmiotów w oszukańczym mechanizmie. Ścisła współpraca z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej pozwoliła na zabezpieczenie środków pienięŝnych zgromadzonych na rachunkach bankowych firm zaangaŝowanych w przestępczy proceder, w wysokości kilkunastu milionów złotych. Zabezpieczono równieŝ mienie (samochody, nieruchomości) o znacznej wartości. W toku prowadzonych postępowań nawiązano współpracę z organami administracji podatkowej Niemiec. Dzięki informacjom przekazanym słuŝbom niemieckim zatrzymany został, na terenie Niemiec, właściciel firmy dostarczającej paliwo do polskich znikających podatników. W wyniku podjętych działań niemieckim słuŝbom podatkowym udało się odzyskać kilka milionów Euro naleŝnych podatków. Sprawa jest w toku i ma charakter rozwojowy. Na obecnym etapie badane są jej kolejne wątki. W 2014 r. w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy prowadzono równieŝ działania mające na celu zweryfikowanie rozliczeń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych i osób fizycznych. Stwierdzono zaniŝenie deklarowanych podatków na ogólną kwotę 45 221,6 tys. zł oraz zawyŝenie deklarowanej straty o 25 494,6 tys. zł, z tego w zakresie: - podatku dochodowego od osób fizycznych 36 595,9 tys. zł, (ustalenia podatkowe) oraz 1 173,4 tys. zł (zawyŝenie deklarowanej straty), 6
- podatku dochodowego od osób prawnych 8 625,7 tys. zł (ustalenia podatkowe) oraz 24 321,2 tys. zł (zawyŝenie deklarowanej straty). Postępowanie kontrolne w spółce z o. o. wszczęto w celu zweryfikowania poprawności rozliczeń, w związku z wykazaniem przez podmiot w zeznaniu podatkowym kwoty przychodów i kosztów znacznie niŝszych od wartości sprzedaŝy i zakupu towarów. W toku prowadzonego postępowania stwierdzono, Ŝe kontrolowany podmiot jest spółką celową, przejętą na potrzeby przeprowadzenia transakcji zakupu/odprzedaŝy ropy naftowej, działającą w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej. Stwierdzono błędne wyliczenia wysokości dochodu podatkowego, jak równieŝ niezasadne zaliczenie do kosztów podatkowych opłat związanych z zaciągnięciem przez spółkę kredytu na spłatę części wcześniej udzielonego kredytu na zakup ropy. ObciąŜenie spółki dodatkowymi kosztami wynikało z dąŝenia dotychczasowego kredytodawcy, naleŝącego do tej samej grupy kapitałowej co spółka, do wycofania części środków z udzielonego jej kredytu. Tym samym, powody zawarcia nowej umowy kredytowej z nowym kredytodawcą nie były związane z działalnością kontrolowanego podmiotu, ani z koniecznością uzyskania środków na sfinansowanie zakupu ropy, czy teŝ znalezieniem innego źródła finansowania w celu obniŝenia kosztów obsługi dotychczas wykorzystywanego kredytu. Poniesienie dodatkowych kosztów w związku z zawarciem nowej umowy poŝyczki było podyktowane interesem podmiotu powiązanego. Z tego powodu kosztów tych nie uznano za koszty uzyskania przychodów. W wyniku przeprowadzonego postępowania spółka skorygowała złoŝone zeznanie podatkowe, zwiększając kwotę zobowiązania o ponad 1,6 mln zł i dokonała wpłaty tej zaległości wraz z naleŝnymi odsetkami w łącznej kwocie prawie 2 mln zł. Przeprowadzono 13 postępowań w podmiotach powiązanych osobowo i kapitałowo. W dwóch postępowaniach stwierdzono, Ŝe warunki ustalone w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi odbiegają od warunków, jakie ustaliłyby między sobą niezaleŝne podmioty, i w wyniku tego podmioty kontrolowane nie wykazywały dochodów lub wykazywały zaniŝone dochody. W toku jednego z prowadzonych postępowań kontrolnych w podmiocie powiązanym wykazano, Ŝe spółka akcyjna zawarła cztery umowy poręczenia gwarantujące spłatę wierzytelności z tytułu udzielonej spółce powiązanej poŝyczki oraz kredytów. Na mocy zawartych umów spółka (poręczyciel) zobowiązała się do wykonania zobowiązania za spółkę powiązaną w razie jej niewykonania przez dłuŝnika w terminach i na warunkach wynikających z umów poŝyczki i umów kredytowych. Wynagrodzenie za świadczoną usługę ustalono za okresy kwartalne w wysokości 0,05% przeciętnego zobowiązania kredytowego utrzymanego w danym kwartale, obliczonego na podstawie dziennych poziomów. Spółka w dokumentacji podatkowej wskazała, Ŝe oszacowania ceny poręczeń za zobowiązania spółki zaleŝnej dokonała na podstawie ofert zebranych od instytucji finansowych. W wyniku analizy uzyskanych informacji w zakresie stosowanych na rynku zasad udzielania poręczeń i gwarancji oraz wysokości prowizji stwierdzono, Ŝe spółka akcyjna ustaliła warunki transakcji z podmiotem powiązanym, odmienne od tych, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane. Zastosowanie powyŝszych warunków spowodowało, Ŝe uzyskane przez spółkę dochody były niŝsze od tych, jakich naleŝałoby oczekiwać, gdyby powiązania nie występowały. W 2014 r. Urząd Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy realizował równieŝ kontrole przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach, które - oprócz zapewnienia dodatkowych wpływów do budŝetu państwa - stanowią waŝne narzędzie walki z szarą strefą, praniem pieniędzy i korupcją. W postępowaniach tych weryfikowano i analizowano informacje z ksiąg wieczystych, ewidencji i dokumentów posiadanych przez jednostki samorządu terytorialnego 7
dotyczące zgromadzonego mienia ruchomego i nieruchomego, organów podatkowych. Wykorzystywano dostępne bazy danych. Zakończono kontrole wobec 13 osób, w tym z ustaleniami wobec 6 osób. Wydano 6 decyzji ustalających w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu nieujawnionych źródeł przychodów na łączną kwotę 10 263,3 tys. zł. Kontrola skarbowa obejmuje swym zakresem równieŝ kontrolę przestrzegania przepisów o finansach publicznych, do której zaliczyć naleŝy kontrolę celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych, podlegającymi zwrotowi, badanie wykorzystania mienia otrzymanego od Skarbu Państwa w celu realizacji zadań publicznych oraz prawidłowości prywatyzacji mienia Skarbu Państwa, a takŝe kontrolę zgodności wykorzystania środków, których spłatę poręczył lub gwarantował Skarb Państwa. W 2014 r. Urząd przeprowadził ogółem 34 kontrole w zakresie prawidłowości wykorzystania środków publicznych, w tym 6 koordynowanych, w wyniku których stwierdzono nieprawidłowości na kwotę 97 871,4 tys. zł. Przeprowadzano równieŝ kontrole prawidłowości wykorzystania środków pomocy bezzwrotnej otrzymanych przez Polskę z Unii Europejskiej oraz środków przyznanych przez międzynarodowe instytucje finansowe, podlegających zwrotowi. Zadania te wykonywała wyodrębniona w Urzędzie komórka kontroli środków Unii Europejskiej. Przeprowadzono 107 audytów (72 audyty operacji, 20 audytów certyfikacyjnych, 15 audytów zarządzania i kontroli) wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej w ramach następujących programów operacyjnych i funduszy: - Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, - Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, - Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, - Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, - Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, - Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, - Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, - Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich, - Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. W celu zapewnienia naleŝytej jakości realizowanych audytów, pracownicy wydziału kontroli środków Unii Europejskiej uczestniczyli w szkoleniach i seminariach organizowanych przez Departament Ochrony Interesów Finansowych Unii Europejskiej Ministerstwa Finansów. W 2014 r. w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy prowadzono równieŝ dochodzenia w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe ujawnione w zakresie działania kontroli skarbowej oraz na podstawie zawiadomień o moŝliwości popełnienia przestępstwa kierowanych przez sąd. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w 2014 r. inspektorzy kontroli skarbowej wszczęli ogółem 518 dochodzeń karnych skarbowych. Zakończonych zostało 538 spraw, w tym 426 na podstawie zawiadomień kierowanych przez sąd W 101 przypadkach skierowano do sądów akty oskarŝenia. W omawianym okresie sądy skazały prawomocnymi wyrokami (równieŝ na podstawie aktów oskarŝenia z lat poprzednich) 303 osoby, w stosunku do 3 osób sądy umorzyły postępowania, 2 osoby uniewinniono. W 2014 r. inspektorzy kontroli skarbowej wnieśli do sądów 29 wniosków o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności na łączną kwotę 38,3 tys. zł, uiszczoną przez 8
podejrzanych tytułem kary grzywny. W okresie tym sądy rozpatrzyły i zezwoliły na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności 33 osobom i orzekły tytułem kary grzywny 48,3 tys. zł. Ponadto w 55 przypadkach wystąpiono do urzędów kontroli skarbowej i urzędów skarbowych z wnioskami o wykonanie czynności procesowych w ramach pomocy prawnej. W 24 przypadkach prokuratury sprawowały nadzór nad prowadzonymi śledztwami, a w 10 przypadkach przejęły postępowania do swojego prowadzenia. W 14 przypadkach skierowano do policji zarządzenia o zatrzymaniu i doprowadzeniu podejrzanych. W 2014 r. prowadzone były, podobnie jak w latach ubiegłych, działania mające na celu zapobieganie powstawaniu nieprawidłowości w ewidencjonowaniu obrotów przy zastosowaniu kas fiskalnych. Prowadzono czynności obserwacyjne punktów sprzedaŝy detalicznej, w tym punktów gastronomicznych i usługowych. Podejmowanych działań nie musieli obawiać się podatnicy uczciwie rozliczający się z fiskusem. WzmoŜona aktywność kontroli była dolegliwa wyłącznie dla podatników, którzy zapominali o ciąŝących na nich obowiązkach podatkowych wobec budŝetu państwa. Jednym z istotnych celów podejmowanych działań była eliminacja nieuczciwej konkurencji, a tym samym wyrównanie szans podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. W związku ze stwierdzeniem dokonania sprzedaŝy z pominięciem kasy fiskalnej lub braku ewidencji sprzedaŝy w miejscu prowadzenia sprzedaŝy, w przypadku podatników nieobowiązanych do prowadzenia ewidencji za pośrednictwem kas fiskalnych, w ramach postępowań mandatowych wymierzono w 2014 roku 2 413 mandatów karnych na kwotę 511,4 tys. zł. Szczegółowe wyniki pracy Urzędu w 2014 r. porównaniu do 2013 r. przedstawiają się następująco: Lp. Wyszczególnienie Wykonanie w tys. zł 2013 rok 2014 rok Dynamika % 4:3 1 2 3 4 5 1. Ustalenia, dla których wydano decyzje (naleŝność główna łącznie z odsetkami) 754 490,6 871 669,7 115,5 z tego: - podatek od towarów i usług 732 719,3 818 215,9 111,7 - podatek akcyzowy 25,1 2 957,2 11 781,7 - podatek dochodowy od osób fizycznych 20 506,6 46 101,0 224,8 - podatek dochodowy od osób prawnych 1 065,6 4 395,6 412,5 - zaniŝenie dochodu 13,4 0 X - podatki majątkowe 160,6 0 X 2. Ustalenia objęte wynikami kontroli 3 103 388,6 862 254,3 27,8 z tego: - ustalenia podatkowe, dla których decyzje wyda inny organ 2 756,7 9 518,4 345,3 - zaniŝenie dochodu 2 304,7 98,9 4,3 - prawo budŝetowe 2 365,8 24 934,4 1 053,9 - dotacje 915,9 6 429,3 701,9 - pozostałe (m.in. nierzetelne sporządzanie sprawozdań, gospodarowanie mieniem, wykazywanie błędnych danych w oświadczeniach majątkowych, naruszenie przepisów o rachunkowości) 3 095 045,5 821 273,3 26,5 9
Lp. Wyszczególnienie Wykonanie w tys. zł 2013 rok 2014 rok Dynamika % 4:3 1 2 3 4 5 3. Ustalenia, dla których sporządzono korekty deklaracji (naleŝność główna łącznie z odsetkami) z tego: 36 028,1 455 219,2 1 263,5 - podatek od towarów i usług 19 238,3 45 568,3 236,9 - podatek dochodowy od osób fizycznych 1 449,9 828,7 57,2 - podatek dochodowy od osób prawnych 2 147,5 7 337,4 341,7 - zaniŝenie dochodu 360,4 10 405,9 2 887,3 - pozostałe (głównie wewnątrzwspólnotowe dostawy i nabycia towarów) 12 832,0 391 078,9 3 047,7 4. Ogółem ustalenia 3 893 907,3 2 189 143,2 56,2 5. Zmniejszenie straty 35 800,9 25 494,6 71,2 Warte podkreślenia jest to, Ŝe dobre wyniki pracy Urzędu osiągnięte zostały przy nieznacznym spadku zatrudnienia. Stan zatrudnienia w Urzędzie Kontroli Skarbowej Bydgoszczy na dzień 31 grudnia 2014 r. wyniósł 325,88 etatów i był o 0,7% niŝszy niŝ na koniec 2013 roku. Pracownicy korpusu słuŝby cywilnej stanowili 95,1% ogółu zatrudnionych. W ogólnej liczbie zatrudnionych 38,7% to inspektorzy kontroli skarbowej. Na dzień 31 grudnia 2014 roku 92,4% zatrudnionych posiadało wykształcenie wyŝsze, w tym ponad 71% wykształcenie ekonomiczne, prawnicze lub administracyjne. 10