Materiał porównawczy
Materiał bezwpływowy I. Obowiązek zgromadzenia materiału przez organ procesowy. II. Oględziny materiału zakwestionowanego w celu ustalenia rodzaju zapisu (tekst długi, podpis, jego postać), rodzaju pisma (zwykłe, na kształt druku, rodzaj alfabetu), rodzaj podłoża i środka kryjącego. II. Materiał bezwpływowy powinien być zebrany z uwzględnieniem kilku zasad.
1. Materiał porównawczy powinien być obszerny, im krótszy materiał kwestionowany, tym dłuższy powinien być materiał porównawczy. W przypadku badań tekstu długiego, powinien być co najmniej dwa razy dłuższy, w przypadku tekstu krótkiego kilkanaście razy dłuższy. Ilość podpisów to przeciętnie 10-20. 2. Materiał porównawczy powinien być podobny pod względem formy do materiału zakwestionowanego ( tekst długi, podpisy).
3. Materiał porównawczy powinien być podobny pod względem przeznaczenia. 4.Materiał porównawczy powinien pochodzić z okresu sporządzenia materiału kwestionowanego ( w przypadku osób zdrowych o wykształconym piśmie dwa, trzy lata, w uzasadnionych przypadkach więcej w pozostałych przypadkach czas powinien pokrywać się z czasem nakreślenia dokumentu zakwestionowanego).
5. Materiał porównawczy powinien być podobny pod względem warunków pisania ( podłoże, środek kryjący, pozycja, stan emocjonalny). 6. Musi istnieć pewność, że materiał porównawczy pochodzi od osoby, której pismo biegły ma porównać z pismem w materiale zakwestionowanym.
Materiał wpływowy, na żądanie I. Podmiot pobierający materiał porównawczy: organ procesowy, biegły. II. Rodzaje materiału wpływowego: 1. Tekst dokumentu zakwestionowanego podyktowany. 2. Tekst dyktowany ułożony przez pobierającego próbę i zawierający zwroty, wyrazy, cyfry pochodzące z materiału zakwestionowanego. 3. Tekst spontaniczny 4. Komplet liter alfabetu i cyfr.
III. Materiał wpływowy powinien być pobierany z uwzględnieniem odpowiednich zasad. 1. Materiał wpływowy powinien być pobrany pismem tego samego rodzaju i w tym samym alfabecie ( pismo zwykłe, drukowane ) 2. Tekst musi być podyktowany lub ułożony spontanicznie, nie wolno udzielać podpowiedzi, udostępniać tekst zakwestionowany do przepisania.
3. Materiał wpływowy powinien być obszerny, ma to na celu wyeliminowanie zniekształcenia pisma w wyniku zdenerwowania lub maskowania. Wskazane jest, aby dodatkowo podyktować fragment tekstu zakwestionowanego. 4. Można zastosować różne tempo pisania. Zabieg ten zapobiec ma maskowaniu pisma.
5. Należy pobrać próbki pisma w różnych pozycjach ( na siedząco, stojąco). 6. Tekst powinien być napisany na podobnym podłożu ( można różnicować rodzaj podkładki- twarda, miękka) i podobnym środkiem kryjącym.
7. Jeżeli istnieje podejrzenie, że tekst napisano lewą ręką, to należy pobrać próby prawo i leworęczne. 8. W przypadku podpisów należy pobrać próby na osobnych kartkach. Można poprosić o wypełnienie formularza i podpisanie go.
9. Z pobrania prób pisma wskazane jest sporządzenie protokołu, który powinien uwzględnić przebieg pobierania materiału porównawczego, czas trwania, spostrzeżenia co do zachowania się osoby piszącej. 10. Wzory pisma powinny być napisane bez przymusu, w przeciwnym razie nie będą miały wartości badawczej.
Techniki pobierania materiału wpływowego (niektóre z nich mają historyczne znaczenie, możliwość pomocniczego ich stosowania) 1. Zapewnienie warunków spontaniczności pisma poprzez zabiegi uniemożliwiające maskowanie pisma. 2. Test Klütera (technika sukcesywnego kopiowania), który może być zastosowany w przypadku, gdy osoba twierdzi, że nie umie pisać w określonym alfabecie. Przedstawia się jej tekst oryginalny lub kwestionowany napisany pismem określonego rodzaju, z którego ma zrobić odpis, z tego odpisu następny itp.
3. Zmodyfikowany test Klütera polegający na odebraniu od piszącego kompletu liter alfabetu i wykonywanie na ich podstawie odpisu, a z niego następnego itd. Po opanowaniu alfabetu następuje kolejna faza - dyktowania tekstu. 4. Test Pfannego, polegający na wprowadzaniu błędów we wzory ( związanych z konstrukcją znaków), z których miał być dokonywany odpis. W kolejnych odpisach błędy te znikały i pojawiały się cechy pisma piszącego.
5. Bezwzrokowa metoda pobierania materiału porównawczego np. pisanie czerwonym atramentem w czerwonym świetle. 6. Pobieranie próbek pisma w przypadku podejrzenia o udzielenie pomocy przy pisaniuodtworzenie warunków polegające na prowadzeniu ręki przypadkowej osoby przez podejrzanego ( bierne i aktywne zachowanie się piszącego). W piśmie pojawiają się cechy grafizmu prowadzącego rękę.
7. Klasyczny test psychologiczny (odwrócenie uwagi od formy pisma, a przeniesienie jej na treść) - sporządzenie adnotacji lub złożenie podpisu przez podejrzanego na dokumencie rzekomo nie związanym ze sprawą, - polecenie opisania sytuacji, która wywołuje u podejrzanego emocje, - kwestionariusz nie dokończonych zdań Rotterakończenie rozpoczętych sentencji wymyśloną wersją.