RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184161 POLSKA (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 322435 (5 1) IntCl7 B60N 2/12 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 03.10.1997 B60N 2/24 Rzeczypospolitej Polskiej ( 54) Fotel rozkładany pojazdu, zwłaszcza samochodowego (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: 12.04.1999 BUP 08/99 Skibiński W aldemar, Piotrków Trybunalski, PL (72) Twórcy wynalazku: W aldemar Skibiński, Piotrków Trybunalski, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.09.2002 WUP 09/02 (74) Pełnomocnik: Kula Bolesław PL 184161 B1 (57) 1. Fotel rozkładany pojazdu, zwłaszcza samochodowego, posiadający siedzisko posa- dowione na podstawie oraz oparcie połączone swoją dolną częścią obrotowo z tym siedziskiem, znamienny tym, ze jest wyposażony w przemieszczalną ramę nośną (1), do której od góry jest przytwierdzone nieruchomo siedzisko (10), a od tyłu jest umocowane obrotowo oparcie (12), zaopatrzoną w dwie pary ramion (2 i 3) połączonych obrotowo jednymi końcami z ramą nośną (1) i obrotowo drugimi końcami z podstawą fotela (4), usytuowane po obu bokach fotela, tak, że te pary ramion (2 i 3) tworzą wraz z ramą nośną (1) i podstawą fotela (4) dwa sprzęgnięte równolegle czworoboki przegubowe ze wspólną ostoją w postaci podstawy (4) i wspólnym łącznikiem w postaci ramy nośnej (1). Fig. 1

Fotel rozkładany pojazdu, zwłaszcza samochodowego Zastrzeżenia patentowe 1. Fotel rozkładany pojazdu, zwłaszcza samochodowego, posiadający siedzisko posadowione na podstawie oraz oparcie połączone swoją dolną częścią obrotowo z tym siedziskiem, znamienny tym, ze jest wyposażony w przemieszczalną ramę nośną (1), do której od góry jest przytwierdzone nieruchomo siedzisko (10), a od tyłu jest umocowane obrotowo oparcie (12), zaopatrzoną w dwie pary ramion (2 i 3) połączonych obrotowo jednymi końcami z ramą nośną (1) i obrotowo drugimi końcami z podstawą fotela (4), usytuowane po obu bokach fotela, tak, że te pary ramion (2 i 3) tworzą wraz z ramą nośną (1) i podstawą fotela (4) dwa sprzęgnięte równolegle czworoboki przegubowe ze wspólną ostoją w postaci podstawy (4) i wspólnym łącznikiem w postaci ramy nośnej (1). 2. Fotel według zastrz. 1, znamienny tym, że końce ramion tylnych (2) stykające się z tylną belką (6), ramy nośnej (1) są sztywno ze sobą połączone za pomocą rury złącznej (8) umieszczonej obrotowo w belce tylnej (2) ramy (1). 3. Fotel według zastrz. 1, znamienny tym, że posiada dwa wysięgniki (11), do których jest przymocowane nieruchomo, swymi bokami, oparcie (12) i te wysięgniki (11) są połączone sztywno ze sobą za pomocą drążka (14) umieszczonego obrotowo w belce tylnej (2) ramy nośnej (1). * * * Przedmiotem wynalazku jest fotel rozkładany pojazdu, zwłaszcza pojazdu samochodowego. W znanym fotelu samochodowym, posiadającym siedzisko i oparcie, siedzisko jest umieszczone na konstrukcji nośnej zainstalowanej w podłodze samochodu nieruchomo lub przesuwnie. Siedzisko jest przymocowane sztywno do konstrukcji nośnej fotela, zaś oparcie jest swą dolną częścią połączone obrotowo z siedziskiem i może być odchylane od pozycji pionowej do tyłu o dowolny kąt, nawet o kąt 90, aż do całkowitego odchylenia do pozycji poziomej. Według jednego z rozwiązań to odchylanie oparcia fotela jest realizowane za pomocą ręcznego mechanizmu obrotu oparcia, posiadającego zespół utrzymywania oparcia w zadanym położeniu, wyposażonego w pokrętło ręczne usytuowane z boku fotela. W innym rozwiązaniu mechanizmu odchylania i utrzymywania oparcia znajduje się zespół dźwigniowo-zapadkowy ze sprężyną powrotną. W fotelach zaopatrzonych we wspomniane mechanizmy elementem ruchomym jest tylko oparcie, zaś siedzisko zachowuje niezmienne położenie w stosunku do konstrukcji nośnej fotela. W niektórych konstrukcjach oparcie przechyla się także do przodu. Siedzisko fotela pozostaje w zasadzie nieruchome, co najwyżej jest ono przesuwane na niewielką odległość wraz z konstrukcją nośną, na prowadnicach ślizgowych. Tylne fotele samochodowe, posiadające jednolite oparcie dla dwóch lub więcej osób, są zwykle pozbawione mechanizmu rozkładania. Oparcie fotela, także połączone obrotowo z siedziskiem, jest ustalone w normalnym położeniu jazdy za pomocą ograniczników przymocowanych do ścian bocznych nadwozia i mechanizmów zaczepowych, które mocują oparcie do tych ograniczników i zabezpieczają przed przypadkowym, niepożądanym obrotem oparcia w stronę siedziska. Oparcia takich foteli mogą być składane do przodu, na siedziska, w celu uzyskania dodatkowej przestrzeni bagażowej. Celem wynalazku jest łatwe rozkładanie fotela, z przemieszczaniem siedziska do przodu i posadowieniem oparcia na podstawie fotela. Fotel według wynalazku, posiadający siedzisko posadowione na podstawie i oparcie połączone swoją dolną częścią obrotowo z tym siedziskiem, jest wyposażony w przemieszczalną

184 161 3 ramę nośną, do której od góry jest przytwierdzone nieruchomo siedzisko, a od tyłu jest umocowane obrotowo oparcie. Rama nośna jest zaopatrzona w dwie pary ramion połączonych obrotowo jednymi końcami z tą ramą i obrotowo drugimi końcami z podstawą fotela. Te pary ramion są usytuowane po obu bokach fotela i tworzą wraz z ramą nośną i podstawą fotela dwa sprzęgnięte równolegle czworoboki przegubowe ze wspólną ostoją w postaci podstawy i wspólnym łącznikiem, którym jest rama nośna. Korzystne jest sztywne połączenie końców ramion tylnych, stykających się z tylną belką ramy nośnej, za pomocą rury złącznej, umieszczonej obrotowo w belce tylnej ramy. Korzystne jest również zaopatrzenie fotela w dwa wysięgniki, do których jest nieruchomo przymocowane swymi bokami oparcie i sztywne połączenie tych wysięgników za pomocą drążka umieszczonego obrotowo w belce tylnej ramy nośnej. Zaletą wynalazku jest prosta konstrukcja fotela oraz szybkie i łatwe jego rozkładanie z przemieszczeniem siedziska do przodu i posadowieniem oparcia na podstawie fotela. Przykłady wykonania wynalazku są pokazane na rysunku, na którym fig 1 przedstawia schematycznie w widoku z boku fotel, którego oparcie w normalnym położeniu jazdy jest ustalone na bocznych ściankach nadwozia, fig. 2 - fotel z fig. 1 w widoku z boku, w normalnym położeniu jazdy - linia ciągła oraz w stanie rozłożonym - linia przerywana, fig 3 -ramę nośną siedziska fotela z fig. 2, fig. 4 - fragment ramy nośnej siedziska w przekroju zaznaczonym na fig 3 literami A-A, fig 5 - schematycznie, w widoku z boku, fotel wyposażony w mechanizm obrotu i samoczynnego utrzymywania oparcia w normalnym położeniu jazdy, a fig. 6 przedstawia fotel z fig. 5 w widoku z boku, w normalnym położeniu jazdy - linia ciągła oraz w stanie rozłożonym - linia przerywana. Fotel posiada ramę nośną 1 wyposażoną w dwa ramiona tylne 2 i dwa ramiona przednie 3 rozmieszczone parami po obu jej bokach i połączone obrotowo z tą ramą 1. Drugie końce ramion 2 i 3 są połączone obrotowo z podstawą fotela 4. Te elementy fotela tworzą razem dwa równolegle usytuowane czworoboki przegubowe, posiadające wspólną ostoję w postaci podstawy 4 i sprzężone wspólnym łącznikiem, którym jest rama nośna 1. Rama 1 ma postać prostokąta, posiadającego belkę przednią 5, belkę tylną 6 i dwie poprzeczki 7, połączone z belkami 5 i 6 za pomocą spawania. Belka przednia 5 i poprzeczki 7 są wykonane z rur o przekroju prostokątnym, natomiast belka tylna 6 z rury okrągłej. W środku belki 6 jest umieszczona obrotowo rura złączna 8, której końce, wystające z belki 6, są sztywno połączone z końcami ramion tylnych 2. Obrotowe połączenie ramion przednich 3 z ramą nośną 1 i podstawą 4 oraz drugich końców ramion tylnych 2 z podstawą 4 zapewniają sworznie 9 przechodzące przez otwory w ramionach 2, 3, umocowane odpowiednio w ramie 1 i podstawie 4. Do ramy nośnej 1 jest przytwierdzone siedzisko 10. W normalnym położeniu jazdy rama 1 spoczywa na podstawie fotela 4. Z belką tylną 6 ramy 1 są połączone obrotowo dwa wysięgniki 11, do których jest przymocowane oparcie 12. W fotelu przedstawionym na fig. 1 i 2 wysięgniki 11 stanowią samodzielny zespół mocowania oparcia 12, natomiast w fotelu pokazanym na fig. 5 i 6 wysięgniki 11 są częścią mechanizmu obrotu 13 oparcia 12. Synchronizację kąta obrotu lewego i prawego wysięgnika 11 zapewnia drążek 14, wykonany w postaci rury o przekroju okrągłym, umieszczonej obrotowo w belce tylnej 6 i przyspawanej na końcach do wysięgników 11. W fotelu pokazanym na fig. 1 i 2 normalne położenie oparcia 12 jest realizowane za pomocą elementów oporowych 15 przytwierdzonych do bocznych ścian nadwozia i zaczepów, nie pokazanych na rysunku, mocujących oparcie 12 do tych elementów oporowych 1. W celu rozłożenia fotela najpierw odłącza się oparcie 12 od elementów oporowych 15, następnie ramę nośną 1 wraz z siedziskiem 10 i oparciem 12, przemieszcza się ruchem płaskim do przodu, do oporu, oparcie 12 obraca się do tyłu i układa się je na podstawie fotela 4. Kolejność opisanych czynności jest oznaczona na fig 1cyframi rzymskimi I, II, III. W fotelu rozłożonym rama nośna 1 i siedzisko 10 znajdują się całkowicie poza podstawą 4, tak jak to pokazano na fig. 2. Takie położenie ramy nośnej 1 z siedziskiem 10 uzyskuje się dzięki odpowiedniemu doborowi długości ramion 2 i 3 oraz rozmieszczeniu punktów połączeń tych ramion 2 i 3 z ramą 1 i podstawą fotela 4. Położenie to jest samoczynnie utrzymywane, a jego pewność zwiększają ograniczniki 16 przy-

4 184 161 mocowane do poprzeczek 7 ramy 1, stykające się, w rozłożonym fotelu, z ramionami 2. W celu zmniejszenia podatności na ugięcie pod wpływem ciężaru, rama nośna 1 może być wyposażona w składane podpórki, nie pokazane na rysunku, rozkładane po rozłożeniu fotela do styku z podłogą pojazdu. W fotelu pokazanym na fig. 5 i 6 normalne położenie oparcia 12 zapewnia mechanizm obrotu 13. W celu rozłożenia fotela przemieszcza się ramę nośną j wraz z siedziskiem 10 i oparciem 12 ruchem płaskim do przodu, do oporu, a następnie oparcie 12 obraca się do tyłu za pomocą mechanizmu obrotu 13, kładąc ją na podstawie 4. Kolejność tych czynności oznaczono na fig. 5 cyframi rzymskimi I, II. W rozłożonym fotelu rama nośna 1 opiera się belką tylną 6 o podstawę fotela 4, jak to pokazano na fig. 6. Także w tym fotelu, dla zmniejszenia ugięcia ramy 1 można zastosować składane podpórki, przytwierdzone do belki przedniej 5 ramy nośnej 1 Płynność ruchu ramy nośnej 1 podczas jej przemieszczania przy rozkładaniu fotela jest zapewniona przez sztywne połączenie końców ramion 2 z ru rą złączną 8. To połączenie przeciwdziała niekorzystnym skutkom wichrowania ramy 1 w stosunku do podstawy fotela 4, jakie występuje przy nierównomiernym układzie sił rozkładających fotel.

184 161 Fig. 2

184 161 Fig. 3 Fig. 4

184 161 Fig. 5 Fig. 6

184 161 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.