PROGRAM EDUKACYJNY 2012/2013
PROGRAM EDUKACYJNY 2012/2013 SZKOŁY PODSTAWOWE........................ 6 GIMNAZJA.................................... 8 SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE................. 9 SPOTKANIA................................. 1 1 WYSTAWA DROGI DO WOLNOŚCI............ 1 1 AKADEMIA FILMOWA ALL ABOUT FREEDOM... 1 2 PROJEKTY MIĘDZYSZKOLNE................. 1 4 FORUM MŁODYCH........................... 1 6 MŁODZI SOLIDARNI.......................... 1 7 LATO/ZIMA W STOCZNI...................... 1 7 OGÓLNOPOLSKI PROGRAM EDUKACYJNY..... 1 8
fot. S. Składanowski / Zbiory ECS E U R O P E J S K I E C E N T R U M S O L I D A R N O Ś C I Europejskie Centrum Solidarności jest instytucją kultury powołaną do życia w 2007 roku. Otwarcie powstającej siedziby Centrum planowane jest na początek 2014 roku. Sercem ECS będzie nowa wystawa stała dedykowana fenomenowi Solidarności i zmianom, jakie dokonały się pod jej wpływem w Polsce i Europie. Ale ECS to nie tylko muzeum z archiwum dokumentującym działania ruchów demokratycznych i wolnościowych, to także instytucja edukacyjna i naukowa promująca wiedzę o Solidarności i ruchach antykomunistycznych. Jako ośrodek badawczy ECS ma być instytucją, która nie tylko prowadzi własne badania, ale wspiera również projekty naukowe innych. Ambicją założycieli jest utworzenie z ECS europejskiego miejsca spotkań obywateli, którzy czują się odpowiedzialni za rozwój demokracji. Ważnym celem Centrum jest promocja idei wolności i solidarności w państwach autorytarnych. Chcemy zachować w pamięci Polaków i Europejczyków doświadczenie Solidarności jako pokojowej europejskiej rewolucji, aby we wspólnocie europejskich demokracji Solidarność była ważną częścią mitu założycielskiego Europy. Basil Kerski dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności - 3 -
DRODZY NAUCZYCIELE I UCZNIOWIE Przedstawiamy Wam program edukacyjny Europejskiego Centrum Solidarności na rok szkolny 2012/2013. Napisaliśmy go tak, aby był zgodny z podstawą programową dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w zakresie edukacji historycznej i obywatelskiej. Nie powiela on jednak programu szkolnego, jest jego uzupełnieniem i urozmaiceniem. Oferujemy różnorodne formy edukacyjne warsztaty, aktywne zwiedzanie wystawy Drogi do Wolności, dyskusje z uczestnikami historycznych wydarzeń, spacery z przewodnikiem po terenach dawnej Stoczni Gdańskiej im. Lenina, konferencje i projekty młodzieżowe, seanse filmowe. Podczas naszych zajęć chcemy pokazać młodym ludziom, jak ważne były ruchy demokratyczne, szczególnie ruch Solidarności, dla dzisiejszej Europy i że nadal aktualne są takie zagadnienia jak solidarność, demokratyczne państwo czy sprawiedliwość społeczna. Dlatego pragniemy kształtować postawy młodych ludzi uwrażliwiać na przejawy niesprawiedliwości i nietolerancji, prowokować ich aktywność społeczną, uczyć otwartości, odpowiedzialności i współdziałania, a także rozwijać te umiejętności, które umożliwią im skuteczne uczestnictwo w życiu publicznym. Jaka jest cena odwagi cywilnej, czy życie w stabilnym państwie zwalnia z obowiązku aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym, czy wybory to obowiązek czy przywilej, co oznacza dzisiaj wolność to tylko wybrane pytania, na które wspólnie poszukamy odpowiedzi. Serdecznie zapraszamy. CELEM NASZEJ INSTYTUCJI JEST EDUKACJA HISTORYCZNA I OBYWATELSKA Wychowujemy do świadomego uczestniczenia w życiu publicznym i społecznym Uczymy otwartości wobec innych Kształtujemy postawy zdobywania wiedzy przez całe życie Wspieramy nabywanie kompetencji kulturowej Uczymy praktycznych umiejętności społecznych komunikacji i autoprezentacji Wykorzystujemy bogate zbiory artefaktów, takich jak fotografie, teksty źródłowe i materiały audiowizualne Kształcimy umiejętności analizy materiałów źródłowych, pracy zespołowej i prezentacji zdobytej wiedzy Inspirujemy do samodzielnego stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi Warsztaty są bezpłatne. Odbywają się codziennie, od poniedziałku do piątku, w godzinach 9.00 13.00 w historycznej Sali BHP na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Zgłoszenia przyjmuje Dział Projektów Edukacyjnych tel. 58 768 23 16, e-mail: edukacja@ecs.gda.pl fot. S. Składanowski / Zbiory ECS - 4 - - 5 -
fot. A. Wichrowska / Archiwum ECS S Z K O Ł Y P O D S T A W O W E Uczymy historii Solidarności i równocześnie przybliżamy najmłodszym wartości, takie jak solidarność, tolerancja, poszanowanie praw drugiego człowieka, empatia. Dzięki metodzie dramy uczniowie odczują emocje towarzyszące stoczniowcom w pierwszych dniach strajku, zdjęcia z sierpnia 1980 roku zainspirują do odkrywania opowieści w nich zawartych, a literatura dziecięca pomoże w zrozumieniu, czym jest współodczuwanie i współdziałanie. Budowniczowie statków poznają miejsce narodzin Solidarności i tajemnice budowy statku, odkrywcy symboli uruchomią swoją wyobraźnię i poszukają symboli związanych z historią Solidarności w otoczeniu placu Solidarności i Sali BHP. Chcemy też, by dzieci wiedziały, jakie mają prawa, by rozumiały, że muszą szanować prawa innych. KLASY I III The Story. Historia Solidarności po angielsku. Warsztaty z wykorzystaniem metody dramy Odkrywcy symboli. Warsztaty artystyczne Budowniczowie statków. Warsztaty stoczniowe My otwarcie solidarni. Warsztaty czytelnicze Ja demokratycznie wolny. Warsztaty czytelnicze KLASY IV VI The Story. Historia Solidarności po angielsku. Warsztaty z wykorzystaniem metody dramy Odkrywcy symboli. Warsztaty artystyczne Budowniczowie statków. Warsztaty stoczniowe Nie mam teraz czasu dla Ciebie. Historia kilku zdjęć i pewnej piosenki Prawa dużych i małych. Prawa dziecka prawami człowieka -7 -
Rozwijamy kompetencje naukowe i społeczne młodzieży. Analizując krytycznie źródła, zastanawiamy się, jak przeszłość wpływa na teraźniejszość i przyszłość. Wydarzenia historyczne, takie jak stan wojenny czy rewolucja w 1989 roku w Europie Środkowo-Wschodniej, są dla nas punktem wyjścia do dyskusji na temat mechanizmów życia społecznego, reguł i procedur demokracji, a także postaw. Chcemy pobudzać społeczną wyobraźnię młodzieży, zachęcając ją do aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym. fot. Ł. Unterschuetz / Archiwum ECS Odkryj, gdzie mieszkasz Krytyka przemocy. Społeczności w obliczu stanu wojennego Ucz się od najlepszych, jak robić pokojową rewolucję Wiosna obywateli rewolucja w 1989 roku w Warszawie, Budapeszcie, Berlinie i Pradze Granice wolności słowa w demokracji Co to jest kultura polityczna? Idziemy na wybory! Obowiązek czy przywilej? Jak to działa? NGO i Ja Inny Obcy. Warsztaty antydyskryminacyjne G I M N A Z J A Inspirujemy młodzież do stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi. Uczymy praktycznych umiejętności społecznych krytycznego myślenia, formułowania i wyrażania własnych poglądów, akceptacji opinii odmiennych od własnych. Tematem analizy będzie świat współczesny z jego problemami różnicami społecznymi, stereotypami, przejawami nietolerancji. Bunt, obywatelskie nieposłuszeństwo, rewolucja, ale też obywatelskie powinności i zobowiązania wobec natury to tematy warsztatów dla gimnazjalistów. Chcemy nauczyć postrzegania historii jako procesu prowadzącego do zmian. Odkryj, gdzie mieszkasz Zrozumieć rewolucje. Od rewolucji francuskiej do arabskiej Wiara w stereotyp i siła nietolerancji w XX wieku Jak być nieposłusznym w słusznej sprawie? Historia pewnego buntu. Ruch Wolność i Pokój Idziemy na wybory! Obowiązek czy przywilej? Ekologia z głową. Globalizacja na TAK czy na NIE? S Z K O Ł Y P O N A D G I M N A Z J A L N E fot. M. Cebulska / Archiwum ECS - 8 - - 9 -
fot. S. Składanowski / Zbiory ECS SPOTKANIA Chcemy opowiadać młodym o najnowszej historii nie tylko poprzez filmy, dokumenty i fotografie. Oferujemy im poznanie historii bezpośrednio od świadków i uczestników historycznych wydarzeń. WYSTAWA DROGI DO WOLNOŚCI Wystawa Drogi do Wolności opowiada o najnowszej historii lat 1956 1989 ze szczególnym uwzględnieniem historii narodzin na terenie Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Gdańsku ruchu społecznego Solidarność, który rozpoczął proces demokratyzacji Polski i demontażu systemu komunistycznego w Europie Środkowej. Uczniowie zapoznają się z poszczególnymi zagadnieniami historycznymi odpowiednio do etapu nauczania. Ofertę kierujemy do młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. - 11 -
fot. L. Szmaglik / Zbiory ECS Projekt edukacyjny skierowany do młodzieży ponadgimnazjalnej, oparty na filmach dokumentalnych prezentowanych w ramach festiwalu All About Freedom. Filmy prowokują do refleksji na temat wolności, kondycji człowieka i współczesnego świata. W dyskusji z młodzieżą poruszać będziemy tematy trudne, takie jak konflikty wojenne, globalizacja, starcie tradycji i nowoczesności, pogłębiające się różnice społeczne w różnych częściach świata i zmiany klimatyczne. Szczegółowe opisy filmów na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności www.ecs.gda.pl/edukacja A K A D E M I A F I L M O W A A L L A B O U T F R E E D O M Krew w twoim telefonie, reż. Frank Piasechi Poulsen, Dania 2010 Film ujawnia silne i porażające powiązania przemysłu telefonii komórkowej z nielegalnym wydobyciem surowców w ogarniętym wojną domową Kongu. Armadillo wojna jest w nas, reż. Janus Metz Pedersen, Dania 2010 Wstrząsający dokument opowiadający o przeżyciach duńskich żołnierzy w czasie wojny w Afganistanie. Kultura remixu, reż. Brett Gaylor, Kanada 2008 Film o wojnie. Polem bitwy jest Internet, a przeciwnikami zwolennicy copyright i copyleft. Jak założyć własne państwo, reż. Jody Shapiro, Australia, Kanada, USA, Wielka Brytania, Włochy 2010 Film stawia pytanie: co sprawia, że państwo jest państwem? Czy każdy z nas może być twórcą i władcą własnego państwa? Yes-meni naprawiają świat, reż. Andy Bichlbaum, Mike Bonanno, Francja, Wielka Brytania, USA 2009 Pełna humoru refleksja na temat najbardziej palących problemów współczesności: globalnego kryzysu, niesprawiedliwości społecznej, środowiska naturalnego. Nakarmimy świat, reż. Erwin Wagenhofer, Austria 2005 Film próbuje odpowiedzieć na pytanie, co my - obywatele Europy - mamy wspólnego z głodem na świecie. Jeden z najlepszych filmów o globalnych problemach żywności, jaki powstał do tej pory. - 13 -
P R O J E K T Y M I Ę D Z Y S Z K O L N E W KRĘGU KULTURY WARSZTATY MIĘDZYKULTUROWE PAŹDZIERNIK 2012 MARZEC 2013 W kręgu kultury to cykliczny projekt edukacyjny zainicjowany przez Joannę Dąbrowską, nauczycielkę języka angielskiego w Gimnazjum nr 18 w Gdańsku, skierowany do uczniów i nauczycieli szkół gimnazjalnych z Trójmiasta i okolic. Celem projektu jest poszerzenie wiedzy na temat wielości kultur globalizującego się świata, a także kształtowanie postawy otwartości wobec inności jako przygotowania do życia w pluralistycznym świecie. W ubiegłych latach młodzi ludzie poznawali kulturę islamu oraz kulturę Afryki Wschodniej, w roku szkolnym 2012/2013 przedmiotem warsztatów będzie kultura Ameryki Południowej. Gimnazjaliści pracują metodą projektu, biorą też udział w warsztatach międzykulturowych. Zgłoszenia przyjmuje Joanna Dąbrowska: wkregukultury@gmail.com Termin zgłoszeń upływa 18 października 2012 fot. M. Cebulska / Archiwum ECS SPRAWA OPERACYJNEGO ROZPOZNANIA W REŻ. ZBIGNIEWA BRZOZY EDUKACJA HISTORYCZNO-TEATRALNA WRZESIEŃ GRUDZIEŃ 2012 Spektakl Sprawa operacyjnego rozpoznania powstał na podstawie powieści Płomienie Stanisława Brzozowskiego, napisanej w 1907 roku, oraz historii Ruchu Wolność i Pokój. Tematami przewodnimi przedstawienia są: nieposłuszeństwo obywatelskie, niezgoda na niesprawiedliwość, odwaga cywilna, imperatyw działania. To doskonały punkt wyjścia do refleksji na temat zaangażowania obywatelskiego dziś. Bezpośrednio po spektaklu młodzi ludzie uczestniczą w dyskusji z byłymi działaczami Ruchu Wolność i Pokój, który w latach 1985 1989 stosował metody nieposłuszeństwa obywatelskiego i walki bez przemocy. Projekt organizowany jest przez Stowarzyszenie In gremio we współpracy z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego oraz Europejskim Centrum Solidarności. Projekt skierowany jest do młodzieży ponadgimnazjalnej. Zgłoszenia przyjmuje Małgorzata Cebulska: m.cebulska@ecs.gda.pl, tel. 58 768 23 19 DEMOKRACJA DODAJ DO ULUBIONYCH! DYSKUSJE PANELOWE I WARSZTATY OBYWATELSKIE 6 CZERWCA 2012 4 CZERWCA 2013 Projekt ma charakter dyskusyjno-warsztatowy. Podejmuje tematykę współczesnych wyzwań demokracji, takich jak wolność słowa i odpowiedzialność za nie, migracje i wielokulturowość, kultura polityczna oraz aktywność wyborcza. Zapraszamy młodzież na dyskusje panelowe z udziałem wybitnych specjalistów w danej dziedzinie oraz warsztaty pogłębiające wiedzę na temat zagadnień poruszanych podczas debaty. Projektowi Demokracja dodaj do ulubionych! towarzyszy konkurs na najlepszy projekt obywatelski służący demokracji. Projekt, który powstał we współpracy z Zespołem Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Gdańsku, skierowany jest do młodzieży ponadgimnazjalnej. Rekrutacja do projektu w roku szkolnym 2012/2013 została zamknięta. Zapraszamy do udziału w kolejnych edycjach. Informacji udziela Agnieszka Wichrowska: a.wichrowska@ecs.gda.pl, tel. 58 768 23 16-14 - - 15 -
FORUM MŁODYCH KONFERENCJA MŁODZIEŻOWA 26 WRZEŚNIA 2012 Forum Młodych to coroczne spotkanie młodych ludzi z autorytetami życia publicznego, których pasja, zaangażowanie i dorobek mogą stać się inspiracją do działania na rzecz wspólnego dobra. Podczas Forum poruszane są tematy, które dotyczą bezpośrednio młodzieży dziś lub w niedalekiej przyszłości. W ubiegłym roku szkolnym przekonywaliśmy młodych do idei wolontariatu, w tym roku chcemy rozmawiać z nimi o Internecie, o relacjach międzyludzkich w realu i wirtualu, o wykorzystywaniu zasobów internetowych do nauki, o plagiacie, o wolnych licencjach, a także o przesunięciu granic prywatności. Nowością tegorocznego Forum Młodych jest seminarium dla nauczycieli, którego tematem będzie zjawisko prześladowania w Internecie. Do udziału w Forum zapraszamy uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zgłoszenia przyjmuje Agnieszka Wichrowska: a.wichrowska@ecs.gda.pl, tel. 58 768 23 16 Termin zgłoszeń upływa 19 września 2012 fot. R. Nitychoruk / Archiwum ECS MŁODZI SOLIDARNI maj 2013 Edukacja historyczna poprzez warsztaty graffiti. Wzorem do obrazów tworzonych wspólnie przez profesjonalistów i uzdolnioną plastycznie młodzież są archiwalne zdjęcia dokumentujące ważne wydarzenia z historii Polski: strajk w stoczni, I Zjazd Delegatów NSZZ Solidarność, stan wojenny i inne. Projekt skierowany jest do uzdolnionej plastycznie młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem: mlodzisolidarni@solidarity.org.pl LATO STOCZNI / ZIMA W STOCZNI 2013 Historii najnowszej w czasie wolnym uczymy poprzez zabawę, korzystając przy tym z dokumentów, filmów, zdjęć i wykorzystując nowoczesne metody nauczania. Głównym motywem zajęć jest historia i idea Solidarności. Kształtujemy nie tylko wiedzę, ale również umiejętności. Chcemy inspirować do twórczego myślenia, rozwijamy wyobraźnię, uczymy pracy zespołowej, podnosimy kompetencje społeczne i obywatelskie. Zwiedzamy też teren byłej i obecnej Stoczni Gdańskiej. Na zajęcia zapraszamy kolonie, półkolonie oraz wszystkich zainteresowanych z Trójmiasta. Szczegółowy plan warsztatów Zima w stoczni od stycznia 2013 roku na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności: www.ecs.gda.pl/edukacja - 16 - - 17 -
O G Ó L N O P O L S K I P R O G R A M E D U K A C Y J N Y fot. NN / Zbiory ECS ZIELONA SZKOŁA WOLNOŚCI Gdańsk to miasto, którego znaczenie dla współczesnej historii Polski i Europy trudno przecenić. Tu rozpoczęła się II wojna światowa i tu narodziła się Solidarność, ruch społeczny, który zapoczątkował proces demontażu systemu komunistycznego w Europie Środkowo-Wschodniej. Chcemy, aby młodzi ludzie z całej Polski poznali miejsca tworzące kulturowe dziedzictwo Polski. Oferujemy im udział w warsztatach, które nie tylko mówią o historii, ale też o wyzwaniach współczesnego świata i o wartościach, bez których nie uda nam się zbudować demokratycznego, aktywnego społeczeństwa. Program Zielonej Szkoły Wolności, przygotowany z myślą o uczniach szkół gimnazjalnych, obejmuje bezpłatne warsztaty edukacyjne, zwiedzanie Gdańska i terenów stoczni, Akademię Filmową poruszającą problemy zglobalizowanego świata, jak również zabawę. Projekt realizowany jest przez Muzeum II Wojny Światowej i Europejskie Centrum Solidarności, dwie nowe instytucje, które już w 2014 roku otworzą dla publiczności nowoczesne ekspozycje mówiące o najnowszej historii Polski i Europy. W roku szkolnym 2012/2013 do Zielonej Szkoły Wolności zapraszamy młodzież z województw zachodniopomorskiego, warmińsko- -mazurskiego i podlaskiego. Zapraszamy grupy liczące do 30 osób. Na zgłoszenia czekamy do 15 października 2012. Liczba miejsc jest ograniczona. Zgłoszenia przyjmuje Małgorzata Cebulska: zielonaszkola@ecs.gda.pl, tel. 58 768 23 19-19 -
EUROPEJSKIE CENTRUM SOLIDARNOŚCI ul. Doki 1 / 80-958 Gdańsk tel. 58 767 79 71 e-mail: ecs@ecs.gda.pl www.ecs.gda.pl www. facebook.com/solidaritycentre DZIAŁ PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH Małgorzata Cebulska, tel. 58 768 23 19, e-mail: m.cebulska@ecs.gda.pl Agnieszka Wichrowska, tel. 58 768 23 16, e-mail: a.wichrowska@ecs.gda.pl www.ecs.gda.pl/edukacja - 20 -