Matura 2012: biologia (poziom podstawowy) przykładowe odpowiedzi: Zadanie 1. NAZWA UKŁADU UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD ROZRODCZY ROLA NABŁONKA MIGAWKOWEGO WYCHWYTUJE ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA, DZIĘKI CZEMU ZAPOBIEGA ICH DOSTAWANIU SIĘ DO DALSZYCH CZĘŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO, POZWALA NA TRANSPORT ZANIECZYSZCZEŃ DO JAMY NOSOWEJ I NA ZEWNĄTRZ UKŁADU UŁATWIA PRZEMIESZCZANIE SIĘ KOMÓRKI JAJOWEJ DO MACICY POPRZEZ JAJOWÓD Zadanie 2. A POSIADAJĄ ZDOLNOŚĆ DO PODZIAŁÓW, DZIĘKI CZEMU MOGĄ POWSTAWAĆ NOWE KOMÓRKI ZASTĘPUJĄCE DOTYCHCZASOWE. B - NAJBARZDIEJ ZEWNĘTRZNĄ CZĘŚCIĄ SKÓRY JEST ZROGOWACIAŁY NASKÓREK, KTÓREGO KOMÓRKI SĄ GĘSTO UPAKOWANE I PODLEGAJĄ NIEUSTANNEJ WYMIANIE ZŁUSZCZANIU SIĘ. TA CECHA SKÓRY STANOWI WAŻNĄ MECHANICZNĄ BARIERĘ DLA KURZU I CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH I CHRONI GŁĘBSZE WARSTWY SKÓRY. Zadanie 3. C, E Zadanie 4. NP. BUDOWA STOPY STOPA WYSKLEPIONA, Z PALUCHEM NIEPRZECIWSTAWNYM, MASYWNE KOŚCI STĘPU, LUB ESOWATO WYGIĘTY KRĘGOSŁUP NATURALNE KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA KIFOZY I LORDOZY
Zadanie 5. JEST TO ŻYŁA PONIEWAŻ POSIADA ZASTAWKI MIĘŚNIE SZKIELETOWE OTACZAJĄ ŻYŁY I WTRAKCIE SWOJEJ PRACY POWODUJĄ, ŻE CIŚNIENIE WEWNĄTRZ ŻYŁY WZRASTA, CO POZWALA NA SPRAWNIEJSZY PRZEPŁYW KRWI. Zadanie 6. B ALBUMINY - UMOŻLIWOAJĄ UTRZYMANIE PRAWIDŁOWEGO CIŚNIENIA ONKOTYCZNEGO IMMUNOGLOBULINY SĄ BIAŁKAMI UCZESTNICZĄCYMI W REAKCJACH IMMUNOLOGICZNYCH ŁĄCZĄ SIĘ Z ANTYGENEM DZIEKI CZEMU MOŻLIWE JEST JEGO ROZPOZNANIE I UNIESZKODLIWIENIE FIBRYNOGEN BIAŁKO OSOCZA UCZESTNICZĄCE W PROCESACH KRZEPNIĘCIA KRWI, PRZEKSZTAŁCA SIĘ W FIBRYNĘ I UCZESTNICZY W POWSTAWANIU SKRZEPÓW. Zadanie 7. A MIEJSCE POMIARU NADGARSTEK, TĘTNICA PROMIENIOWA SPOSÓB POMIARU PRZYKŁADAMY PALCE DO TĘTNICY NA NADGARSTKU, GDZIE WYCZUWAMY TĘTNO I MIERZYMY WYCZUWALNE UDERZENIE, PULSOWANIE B MIERZYMY TĘTNO W SPOCZYNKU U BADANYCH, A NASTĘPNIE WYKONUJĄ ONI SERIĘ ĆWICZEŃ NP. 20 PODSKOKÓW, PRZYSIADÓW, LUB BIEGNĄ NA 60METRÓW, NASTĘPNIE MIERZYMY TĘTNO PO WYSIŁKU. OBSERWUJEMY ZNACZNE ZWIĘKSZENIE ILOŚCI UDERZEŃ PRACUJĄCEGO INTENSYWNIE SERCA Zadanie 8. F KRWINKI BIAŁE SĄ BARDZO ZRÓŻNICOWANE, F RÓWNIEŻ NEUTROFILE MAJĄ ZDOLNOŚĆ DO FAGOCYTOZY I DIAPEDEZY, P
Zadanie 9. TLEN TLEN DWUTLENEK WĘGLA DWUTLENEK WĘGLA Zadanie 10. PĘCHERZYKOWATA BUDOWA PŁUC ZWIĘKSZA CZYNNĄ POWIERZCHNIĘ WYMIANY GAZOWEJ, A TYM SAMYM ZNACZNIE SPRAWNIEJ ZACHODZI WYMINANA GAZOWA DYFUZJA TLENU I DWUTLENKU WĘGLA. Zadanie 11. A 359 36% B 351 35% AB 290 29% O 0 0% 40% CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRUPY KRWI 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% A B AB O
Zadanie 12. A LICZBA CHORYCH NA GRUŹLICĘ (NA 100TYŚ MIESZKAŃCÓW) B PATRZĄC NA WYKRES MOŻNA STWIERDZIĆ, ŻE PO WPROWADZENIU OBOWIĄZKOWYCH SZCZEPIEŃ PRZECIWKO GRUŹLICY W 5 NA 6 WOJEWÓDZTWACH ZAOBSERWOWANO ZNACZNĄ TENDENCJĘ SPADKOWĄ ZAPADALNOŚCI NA TĘ CHOROBĘ, CO MOŻE ŚWIADCZYĆ O SKUTECZNOŚCI TEJ METODY. Zadanie 13. OPISANA REAKCJA JEST ODPOWIEDZIĄ WTÓRNĄ, PONIEWAŻ UCZESTNICZĄ W NIEJ KOMÓRKI PAMIĘCI, JAKIE ZOSTAŁY WYTWORZONE PODCZAS PIERWSZEGO KONTAKTU Z ANTYGENEM. OBECNOŚĆ KOM ÓREK PAMIĘCI POZWOLIŁA NA SZYBKIE ROZPOZNANIE PONOWNIE WNIKAJĄCEGO ANTYGENU I SZYBKIE ZWALCZENIE INFEKCJI. Zadanie 14. WIATAMINA A RETINOL UCZESTNICZY W POWSTAWANIU RODOPSYNY, ODPOWIADA ZA PRAWIDŁOWE WIDZENIE Zadanie 15. A -ENZYM PEPSYNA, ROZKŁADA BIAŁKA B - PĘCHERZYK ŻÓŁCIOWY, KTÓRY ODPOWIEDZIALNY JEST ZA GROMADZENIE I ZAGĘSZCZANIE ŻÓŁCI DO MOMENTU KIEDY BĘDZIE ONA POTRZEBNA DO TRAWIENIA POKARMU (EMULGACJA TŁUSZCZY W DWUNASTNICY) C - D WCHŁANIANIE WODY Zadanie 16. NAZWA ODCINKA DWUNASTNICA EMULGACJA JEST MOŻLIWA DZIĘKI ŻÓŁCI, KTÓRA JEST PRODUKOWANA PRZEZ WĄTROBĘ Zadanie 17. A, D
Zadanie 18. CZUCIOWY I POŚREDNICZĄCY EFEKTOR - D Zadanie 19. A NERKA - MOCZNIK B PŁUCA DWUTLENEK WĘGLA WSPÓLNA SUBSTANCJA WODA Zadanie 20. POPRZEZ ŁOŻYSKO NASTĘPUJE WYMIANA GAZOWA DO PŁODU TRANSPORTOWANY JEST TLEN, A ZABIERANY DWUTLENEK WĘGLA, RÓWNIEŻ POPRZEZ ŁOŻYSKO DO PŁODU WĘDRUJĄ SUBSTANCJE ODŻYWCZE, A ODBIERANE SĄ PRODUKTY PRZEMIANY MATERII Zadanie 21. B W TRAKCIE WYSIŁKU FIZYCZNEGO ZMNIEJSZA SIĘ WE KRWI FRAKCJA CHOLESTEROLU LDL, CO TYM SAMYM ZAPOBIEGA ODKŁADANIU GO W ŚCIANACH NACZYŃ KRWIONOŚMYCH, NIE POWSTAJĄ WÓWCZAS BLASZKI MIAŻDŻYCOWE I ZMNIEJSZA SIĘ RYZYKO ZACHOROWANIA NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, MIAŻDŻYCĘ, MNIEJSZE JEST TEŻ RYZYKO ZAWAŁU SERCA. Zadanie 22. ZESPÓŁ TURNERA ABBERACJA CHROMOSOMOWA ZESPÓŁ DOWNA ABBERACJA CHROMOSOMOWA HEMOFILIA SPRZĘŻONA Z PŁCIĄ FENYLOKETONURIA AUTOSOMIA RECESYWNA Zadanie 23. X TRANSKRYPCJA, Y TRANSLACJA mrna, trna, rrna podkreślamy mrna
Zadanie 24. W CELU POZNANIA GENOMU CZŁOWIEKA ZBADANO SEKWENCJĘ NUKLEOTYDÓW W DNA PONIEWAŻ JEST TO MATERIAŁ GENTYCZNY I W NIM ZAWARTA JES CAŁA INFORMACJA O DOTYCZĄCA BUDOWY ORGANIZMU CZŁOWIEKA. Zadanie 25. GENOTYP MATKA Aa, OJCIEC Aa GAMETY: A, a GENOTYPY DZIECI: AA,Aa,aa- CHORY PRAWDOPODOBIEŃSTWO 25% Zadanie 26. GRUPA 0 Zadanie 27. A STĘŻENIE DDD JEST WYŻSZE U ORGANIZMÓW POŁOŻONYCH WYŻEJ W SIECI TROFICZNEJ B- STĘŻENIE DDD U OBU TYCH ORGANIZMÓW SĄ PORÓWNYWALNE PONIEWAŻ OBA ŻYWIĄ SIĘ RYBAMI PLANKTONOŻERNYMI, ZATEM POBIERAJĄ PODONE ILOŚCI DDD. C ANTAGONISTYCZNA, KONKURENCJA Zadanie 28. KONSUMENT I i II RZĘDU NP. KORA DRZEW- LARWY OWADÓW- KOWALIK-KROGULEC Zadanie 29. 1-PRODUCENCI 2-KONSUMENCI 3-DESTRUENCI 4-ZW. NIEORGANICZNE
Zadanie 30. WYKORZYSTANIE BIOGAZU MOŻE SIĘ PRZYCZYNIĆ DO OCHRONY ŚRODOWISKA PONIEWAŻ NIE ZUŻYWAMY ZASOBÓW NIEODNAWIALNYCH I WYKORZYSTUJEMY MATERIAŁY, KTÓRE SĄ ZBĘDNE A W TRAKCIE ICH OBRÓBKI NIE NASTĘPUJE ZANIECZYSCZANIE ŚRODOWISKA.