Koncepcja kształcenia w Instytucie Historii UMCS (uchwała Rady Naukowej Instytutu Historii z dnia 12.12.2012 roku) Kształcenie na studiach I stopnia Studia I stopnia są prowadzone na kierunkach: HISTORIA, TURYSTYKA HISTORYCZNA oraz ARCHIWISTYKA I NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE ZAPISAMI INFORMACYJNYMI. W ich ramach student wybiera jedną specjalność spośród oferowanych przez Instytut. Na kierunku HISTORIA proponujemy specjalności: nauczycielską, komercjalizacja wiedzy historycznej, zarządzanie dziedzictwem historycznym, edytorskoredaktorską; na ARCHIWISTYCE: zarządzanie dokumentacją współczesną oraz archiwistykę. Mają one charakter praktyczny i przygotowują do: a/ kontynuacji nauki na studiach II stopnia, tak przez uczelnie krajowe, jak i zagraniczne. Absolwenci kierunków HISTORIA i ARCHIWISTYKA mogą w naszym Instytucie kontynuować kształcenie na odpowiednich kierunkach studiów II stopnia. W przyszłym roku akademickim zostanie też przedstawiona oferta studiów II-go stopnia na nowatorskim kierunku TURYSTYKA HISTORYCZNA; b/ podjęcia aktywności zawodowej na polskim i zagranicznym rynku pracy, przede wszystkim w obszarach: - edukacja - pracownik instytucji kultury, administracji samorządowej, wydawnictw, animator ruchu regionalnego - archiwista zakładowy i jako records manager - pilot wycieczek turystycznych, pracownik biur podróży, kreator historycznych atrakcji turystycznych Instytut Historii UMCS stara się wyposażyć swych licencjatów w wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne niezbędne do realizowania wymienionych zadań siłami własnymi, wspierając się jednak w prowadzeniu części zajęć praktykami-specjalistami z zewnątrz. W przypadku Turystyki 1
historycznej niektóre zajęcia prowadzą fachowcy z biur podróży, zaś archiwistyki pracownicy sieci archiwów. Poza umiejętnościami praktycznymi, absolwent studiów I-go stopnia zdobywa wiedzę ogólnohumanistyczną, poprawia swoje kompetencje językowe, zdobywa niezbędne umiejętności warsztatowe specyficzne dla wybranego kierunku studiów. Nasz absolwent jest otwarty na różnorodne inspiracje metodologiczne, potrafi samodzielnie zdobywać i analizować potrzebne informacje, potrafi w sposób rzeczowy i dojrzały prowadzić polemikę, artykułować i bronić własne sądy i opinie. Posiada umiejętność wypowiedzi formułowanych w postaci tekstów popularnonaukowych i naukowych. Umie pracować w zespole i inspirować jego aktywność na różnych polach. Rozumie konieczność stałego własnego rozwoju, dokształcania i zdobywania dodatkowych kompetencji, czyniących go jako absolwenta bardziej atrakcyjnym i aktywnym uczestnikiem rynku pracy. Jest człowiekiem tolerancyjnym, szanującym odmienne postawy i poglądy, doceniającym i szanującym dziedzictwo kulturowe oraz rozumiejącym jego znaczenie dla społeczności ludzkich. Jednocześnie w spuściźnie przeszłości potrafi odnajdować inspiracje dla swojej aktywności zawodowej. Jest przy tym świadomy roli, jaką to dziedzictwo może odegrać w kreowaniu aktywności i promowaniu społeczności lokalnych. Kształcenie na studiach II stopnia Studia II stopnia prowadzone są obecnie w ramach kierunku HISTORIA. Student wybiera jedną z trzech oferowanych specjalności: nauczycielska, archiwistyczna oraz dziedzictwo historyczne regionu. Swoje indywidualne zainteresowania może też pogłębiać w ramach kilku bloków specjalnościowych: historia nauki i kultury, dokumentacja zabytków historycznych, z dziejów cywilizacji rosyjskiej, dzieje społeczeństwa polskiego, z dziejów demokracji europejskiej. W roku akademickim 2013/2014 planowana jest modyfikacja tego programu polegająca na przekształceniu 2
specjalności w odrębne kierunki studiów zgodne z ofertą studiów licencjackich. Studia II-go stopnia przygotowują do: a/ samodzielnego podejmowania działalności naukowej i popularnonaukowej oraz kontynuowania nauki na studiach doktoranckich b/ aktywności zawodowej na polskim i zagranicznym rynku pracy, przede wszystkim w obszarach: - edukacja na poziomie ponadgimnazjalnym - pracownik instytucji kultury, administracji samorządowej, wydawnictw, animator ruchu regionalnego - archiwista i jako records manager Absolwent jest przygotowany do podejmowania samodzielnych zadań oraz posiada przygotowanie do objęcia funkcji kierowniczych w zatrudniających go instytucjach. Realizację tych zadań umożliwia potencjał naukowy Instytutu Historii. Student może dokonać samodzielnego wyboru jednego spośród kilkunastu corocznie oferowanych seminariów magisterskich (dyplomowych), prowadzonych przez samodzielnych pracowników Instytutu. Student do swojej dyspozycji ma bogate zasoby biblioteczne, znajdujące się zarówno w przyjaznej bibliotece Wydziału Humanistycznego (swobodny dostęp do księgozbioru), jak i Bibliotece Głównej UMCS. Studia prowadzone są w nowoczesnych pomieszczeniach, dobrze zaopatrzonych w równie nowoczesny sprzęt audiowizualny pomocny w prowadzeniu zajęć. Instytut Historii UMCS oferuje też studentowi bogate możliwości uczestnictwa w studenckim ruchu naukowym. Członkowie kilku kół mają swobodę wyboru zainteresowań oraz często oryginalnych w skali kraju form działalności. Efekty swej działalności prezentują poprzez uczestnictwo w naukowych konferencjach studenckich, mają możliwości publikowania rezultatów badań w periodyku Koło Historii, oraz licznych pracach zbiorowych, pisanych często wspólnie z pracownikami naukowymi (nie tylko opiekunami kół). Przed studentem otwarte są możliwości wyjazdów i zagranicznych praktyk zawodowych w ramach programu Erasmus oraz posiadanych przez Instytut umów o partnerstwie z licznymi ośrodkami naukowymi poza granicami Polski. W tym względzie naszą specyfiką jest 3
wieloletnia współpraca (wymiana studentów) z uczelniami krajów Europy Wschodniej. Specjalistyczna wiedza oraz kształcone na studiach II stopnia umiejętności samodzielnego formułowania pytań badawczych, wyboru metody badawczej, planowania i przeprowadzania kolejnych etapów procesu badawczego, rzeczowej obrony samodzielnie stawianych tez w dyskusji naukowej prowadzonej np. w ramach seminarium dyplomowego, wreszcie przygotowania obszernego tekstu naukowego, umożliwiają absolwentom Instytutu Historii podejmowanie studiów doktoranckich oraz wypełnianie obowiązków zawodowych wymagających samodzielności, kreatywności i odpowiedzialności. Kompetencje te, w połączeniu z doskonalonymi na studiach II stopnia umiejętnościami zawodowymi, wzmacniają pozycję absolwentów Instytutu Historii na rynku pracy, szczególnie w obszarze edukacji, nauki, kultury, mediów, administracji. Ułatwiają także pogłębianie specjalistycznej wiedzy oraz zdobywanie kolejnych kompetencji zawodowych na studiach podyplomowych. Studia II stopnia prowadzone w Instytucie Historii UMCS przygotowują także do aktywnego udziału w życiu publicznym. Sprzyja temu uwrażliwianie studentów na problemy społeczne, uświadamianie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla rozwoju społecznego, wzmacnianie ich krytycznej postawy wobec otaczającej nas rzeczywistości. Doskonalona na studiach magisterskich umiejętność diagnozowania problemu i samodzielnego lub zespołowego poszukiwania jego rozwiązania, rzeczowego dyskutowania i sprawnego działania oraz doświadczenie organizacyjne zdobyte w licznych na UMCS organizacjach studenckich czynią absolwentów studiów historycznych predestynowanymi do podejmowania odpowiedzialnych funkcji w życiu społecznym i politycznym. Kształcenie na studiach III stopnia doktoranckich Absolwent studiów II-go stopnia (magisterskich) może podjąć studia doktoranckie w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym. Student wybiera 4
opiekuna naukowego spośród 30 samodzielnych pracowników nauki zatrudnionych w Instytucie. Z nim w pierwszym rzędzie uzgadnia tematykę i zakres chronologiczny swojej przyszłej dysertacji, a opiekun w przyszłości staje się jej promotorem. Instytut dysponuje fachowcami od wszystkich epok historycznych a także nauk pomocniczych historii, archiwistyki i metodologii historii. Szczegółowa tematyka pracy stanowi efekt uzgodnień z opiekunem naukowym uwzględniającym jednak główny nurt badawczy obecny od lat w Instytucie, jakim są dzieje szeroko rozumianego pogranicza wschodniego. Zasadnicze elementy koncepcji kształcenia na poziomie studiów doktoranckich to: - przygotowanie doktoranta do prowadzenia samodzielnych badań naukowych - umiejętność skupienia swojego wysiłku badawczego na problemach kluczowych dla zrozumienia procesów historycznych - gotowość do prezentowania i upowszechniania swoich osiągnięć badawczych na arenie ogólnopolskiej oraz międzynarodowej - uczestniczenie w zespołach badawczych - kształtowanie aktywnej postawy poprzez udział w istniejącym na terenie Instytutu i Wydziału Humanistycznego ruchu naukowym doktorantów - przygotowanie absolwenta do pracy w instytucjach naukowych i dydaktycznych Finalnym efektem studiów doktoranckich winno być przygotowanie przez ich słuchaczy dysertacji doktorskiej i pomyślne przeprowadzenie przewodu doktorskiego. Kształcenie na studiach podyplomowych Instytut Historii, realizując koncepcję kształcenia ustawicznego, aktywnie rozwija studia podyplomowe. W roku akademickim 2013/2014 planujemy otwarcie naboru na siedem takich projektów adresowanych do osób z wykształceniem wyższym (co najmniej na poziomie licencjackim). Mają one różny charakter i służą: 5
zdobyciu uprawnień zawodowych lub ich pogłębieniu (archiwista, tradycyjne i nowoczesne zarządzanie danymi, nauczyciel historii i WOS) pogłębieniu specjalistycznej wiedzy i nabyciu umiejętności przydatnych na rynku pracy (turystyka historyczna w społecznościach lokalnych, historia w samorządzie vademecum urzędnika samorządowego) rozwijaniu swych zainteresowań humanistycznych i społecznych (genealogia z biografistyką, historia wojskowości i militarne odtwórstwo historyczne). Szczegółowe informacje składające się na pełny obraz koncepcji kształcenia w Instytucie Historii UMCS znajdują się na jego stronie internetowej http://www.umcs.lublin.pl/historia Jest ona na bieżąco uaktualniana a jej struktura wewnętrzna pozwala na łatwe odnalezienie wszelkich informacji zarówno przez kandydatów na studia, studentów, jak i pracowników naukowych. W najbliższym czasie zakończy się przygotowanie wersji anglojęzycznej strony internetowej Instytutu. 6