1 Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów Gimnazjum nr 44 im. gen. Mariusza Zaruskiego w Poznaniu w roku szkolnym: 2015/2016. 1. Program obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru dalszego kierunku kształcenia, realizowania swoich pasji, właściwego wyboru zawodu, wejścia na rynek pracy, złagodzenia startu zawodowego młodzieży. 2. 3. W ramach pracy z uczniami: a) Wdrażanie młodzieży do samopoznania b) Kształcenie umiejętności analizy swoich mocnych i słabych stron c) Wyzwalanie wewnętrznego potencjału uczniów (intelektualnego, emocjonalnego) d) Planowanie własnego rozwoju, poznanie możliwości kształcenia i doskonalenia zawodowego e) Konfrontację samooceny z wymaganiami szkół i zawodów f) Poznanie możliwych form zatrudnienia w środowisku lokalnym i dalszym g) Zdobycie umiejętności przygotowania i pisania dokumentów potrzebnych przy naborze do szkół i poszukiwaniu pracy, h) Zdobycie umiejętności autoprezentacji, prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, i) Rozszerzenie zasobu informacji na temat sposobów poszukiwania pracy j) Reorientacja zawodowa w przypadku stwierdzenia niewłaściwego wyboru zawodu k) Rozwijanie mobilności zawodowej, umiejętności pozyskiwania potrzebnych informacji. 4. W ramach pracy z rodzicami: a) Podniesienie umiejętności komunikowania się ze swoimi dziećmi, b) Doskonalenie umiejętności wychowawczych, c) Wypracowanie form motywowania i wspierania swoich dzieci w wyborze dalszej drogi życiowej 5. W ramach pracy z nauczycielami: a) Lepsze rozpoznanie potrzeb i oczekiwań uczniów b) Nakreślenie dalszego kierunku pracy z uczniami i ich rodzicami 6. Realizacja programu: a) Lekcje wychowawcze wychowawcy klas, pedagog, zaproszeni specjaliści, b) Lekcje WOS nauczyciele przedmiotu, c) Lekcje Wychowania do Życia w Rodzinie nauczyciele przedmiotu. d) Godziny indywidualnego doradztwa edukacyjnego i zawodowego pedagog szkolny, 7. Osoby odpowiedzialne: a) Dyrekcja szkoły, b) Pedagog, c) Wychowawcy, d) Nauczyciele WOS e) Nauczyciele Wychowania do Życia w Rodzinie.
2 Cele szczegółowe programu 1. Kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno- zawodowego kontynuacja nauki w szkole ponadgimnazjalnej. 2. Wyzwalanie własnej aktywności ucznia w kierunku samopoznania, odkrywanie zainteresowań, uzdolnień, rozpoznawanie swego usposobienia i temperamentu pod kątem predyspozycji do wykonywania różnych zawodów. 3. Rozwijanie umiejętności samooceny i możliwości wykorzystania tej umiejętności. 4. Wskazanie i zrozumienie znaczenia stanu zdrowia i warunków psychofizycznych w związku z wymaganiami do pracy konkretnym zawodzie. 5. Wyposażenie uczniów w wiedzę i interesujących ich zawodach, o czynnościach i warunkach pracy dla konkretnego zawodu. 6. Kształtowanie umiejętności określania swoich celów życiowych, mocnych i słabych stron. 7. Kształtowanie umiejętności sprawnego komunikowania się, współpracy w grupie i autoprezentacji. 8. Wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez wyłonienie pozytywnych stron osobowości. 9. Rozwijanie świadomości i mobilności zawodowej. 10. Pobudzenie aktywności do poszukiwania alternatywnych rozwiązań w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych. 11. Zapoznanie uczniów ze strukturą szkolnictwa, systemami naboru do szkół ponadgimnazjalnych. 12. Wskazanie dróg dalszego kształcenia. Praca z uczniem Klasa I - Jaki jestem - Uczeń poznaje siebie.
3 Temat: Poznanie siebie warunkiem własnego rozwoju. Określanie własnych zainteresowań. Uświadomienie sobie swoich własnych uzdolnień. Poznanie swoich mocnych i słabych stron Temat: Czy jestem przedsiębiorczy? Typy osobowości Temperament i cechy charakteru Cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego Znaczenie cech osobowości w wyborze szkoły i zawodu Metody pracy nad zmianą wybranych cech charakteru Uczeń poznaje swoje : - zainteresowania, - uzdolnienia, - umiejętności, -mocne i słabe strony. Uczeń poznaje swój temperament. Uczeń analizuje własny potencjał pod kątem planowania dalszego rozwoju, dalszej kariery. Uczeń rozwija poczucie własnej wartości. Uczeń rozwija umiejętność pozytywnego myślenia i samoakceptacji - cechy poszczególnych typów temperamentu - własną osobowość - typ swojego temperamentu - wymagania odnośnie cech charakteru i temperamentu dla poszczególnych grup zawodowych - cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego Uczeń porównuje posiadane cechy z cechami osobowości człowieka przedsiębiorczego Uczeń poznaje metody pracy nad rozwojem pożądanych cech osobowości Uczeń potrafi określić swoje : - zainteresowania, - uzdolnienia - mocne strony i planować sposoby ich rozwijania, - słabe strony i planować sposoby radzenia sobie z nimi, - wyjaśnić znaczenie pozytywnego myślenia i samoakceptacji w swoim życiu Uczeń potrafi przeanalizować własny potencjał pod kątem planowania kolejnych etapów swojego życia Uczeń potrafi określić : - swoje cechy charakteru - typ swojego temperamentu - przydatność cech swojego charakteru i temperamentu w poszczególnych grupach zawodowych - cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego - nad którymi ze swoich cech musi pracować - jakich sposobów potrzeba, by pracować nad rozwojem pożądanych cech Temat: Wybrane zagadnienia komunikacji interpersonalnej Efektywne porozumiewanie się - zasady efektywnego porozumiewania się Uczeń potrafi: - efektywnie komunikować się
4 Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej Bariery utrudniające skuteczne komunikowanie się, oraz sposoby pokonywania ich Różne sposoby autoprezentacji - rodzaje czynników utrudniających porozumiewanie się - techniki komunikacji werbalnej i nie werbalnej - zasady autoprezentacji -przyjmować uwagi i komplementy pod swoim adresem - rozpoznawać czynniki utrudniające komunikację między ludźmi i usuwać je - dokonać autoprezentacji - przedstawić informacje o sobie w taki sposób, aby najlepiej, adekwatnie do sytuacji zaprezentować się Indywidualne konsultacje dla uczniów klas pierwszych Konsultacje poświęcone są: 1. Analizie wraz z uczniem jego własnego potencjału i możliwości wykorzystania go na trudnym rynku pracy. 2. Poznawaniu swoich zainteresowań, uzdolnień, temperamentu, umiejętności. 3. Poznawaniu swoich mocnych i słabych stron. 4. Lepszemu poznaniu własnych predyspozycji i zainteresowań zawodowych. 5. Sformułowaniu własnych oczekiwań wobec przyszłej pracy. 6. Omawianiu elementów autoprezentacji. 7. Ćwiczeniu zachowań asertywnych Klasa II Świat zawodów Uczeń poznaje zawody Temat: Rynek pracy Uczeń poznaje swoje : Uczeń potrafi:
5 Definicja rynku pracy. Popyt i podaż na rynku pracy. Podmioty występujące na rynku pracy. Lokalny rynek pracy. Instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. Temat: Klasyfikacja zawodów. Zawody z grupy: CZŁOWIEK- CZŁOWIEK Różne rodzaje klasyfikacji zawodów. Cechy charakterystyczne zawodów z grupy CZŁOWIEK- CZŁOWIEK: - informacje ogólne o poszczególnych zawodach, - warunki i środowisko pracy, - zadania i czynności, - wymagania psycho- fizyczne do zawodu, - przeciwwskazania zdrowotne, - ścieżki kształcenia w kierunku tych zawodów, - szanse zatrudnienia, -możliwości awansu i zarobki. - podstawowe definicje związane z rynkiem pracy, -podstawowe grupy zawodowe, - podmioty występujące na rynku pracy, -sytuację gospodarczą w regionie i kraju, UE, - lokalny rynek pracy, -instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. Dalsze rozwijanie poczucia własnej wartości. Rozwijanie umiejętności pozytywnego myślenia i samoakceptacji. -różne rodzaje klasyfikacji zawodów i specjalności -.zawody z grupy CZŁOWIEK- CZŁOWIEK, - warunki i środowisko pracy w danym zawodzie, - zadania i czynności w danym zawodzie, - wymagania psycho- fizyczne w danym zawodzie, -przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania danego zawodu, - ścieżki kształcenia w kierunki danego zawodu, - szanse zatrudnienia w danym zawodzie - wymagania odnośnie cech charakteru i temperamentu dla poszczególnych grup zawodowych Uczeń porównuje posiadane cechy z cechami osobowości wymaganymi w danym zawodzie - rozróżniać podmioty na rynku pracy, - rozpoznawać i wstępnie analizować najważniejsze aspekty sytuacji gospodarczej w regionie, - wymienić podstawowe grupy zawodowe, - scharakteryzować lokalny rynek pracy, - wskazać źródła informacji o potencjalnych pracodawcach, - identyfikować lokalne i regionalne instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. Uczeń potrafi przeanalizować własny potencjał pod kątem planowania kolejnych etapów swojego życia Uczeń potrafi określić : -wymienić różne rodzaje klasyfikacji zawodów i specjalności, - wymienić zawody grupy CZŁOWIEK- CZŁOWIEK, -scharakteryzować warunki i środowisko pracy w danym zawodzie, -omówić zadania i czynności wykonywane w danym zawodzie, - omówić przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania danego zawodu, - omówić ścieżki kształcenia w kierunku danego zawodu, - określić szanse zatrudnienia w danym zawodzie, - zanalizować swoje preferencje i przydatność swoich cech psychofizycznych w kontekście poznanych grup zawodowych Indywidualne konsultacje dla klas II
6 Konsultacje poświęcone są: 1. Poznaniu przez uczniów: a) regionalnego rynku pracy, b) specyfiki wybranej grupy zawodowej, c) obszarów własnych zainteresowań, d) własnych predyspozycji zawodowych e) instytucji wspierających poszukującego pracę, 2. Sformułowania własnych oczekiwań wobec przyszłej pracy. 3. Omówienie wraz z doradcą możliwych kierunków własnego rozwoju. Klasa III Jak realizować plany Uczeń poznaje ścieżki kształcenia i różne możliwości własnego rozwoju. Temat: Uczeń potrafi:
7 Podejmowanie decyzji. Proces podejmowania decyzji. Bariery przy podejmowaniu decyzji Rola informacji w procesie podejmowania decyzji. Instytucje i osoby wspierające w wyborze kierunku kształcenia. Temat: Trendy na rynku pracy Rynek pracy w niedalekiej przyszłości i jego zawody. Formy aktywności na rynku pracy. Zawody tradycyjne i zawody przyszłości. Temat: Decyzje zawodowe. Wybór zawodu, a rynek pracy. Wybór zawodu, a potrzeby środowiska lokalnego. Wybór zawodu, a rozwój techniki, postęp cywilizacji. Wybór zawodu, a globalizacja. Planowanie ścieżki kariery szkolnej i zawodowej. - proces podejmowania decyzji, - formy podejmowania i rodzaje decyzji, - bariery procesu podejmowania decyzji, - różne źródła pozyskiwania informacji, - instytucje świadczące pomoc przy wyborze ścieżki kształcenia lub wyborze zawodu, Rozwijanie umiejętności pozytywnego myślenia i samoakceptacji. - specyfikę lokalnego rynku pracy - zmiany zachodzące na rynku pracy, - formy aktywności na rynku pracy, - podstawowe zasady samozatrudnienia, - zawody, które warto kultywować, - zawody przyszłości. Uczeń porównuje posiadane cechy z cechami osobowości wymaganymi w danym zawodzie - czynniki warunkujące trafną decyzję zawodową i edukacyjną, - istotę procesu wyboru zawodu i planowania swojej przyszłości, - potrzebę realnego oceniania swoich możliwości, celów i wartości, - potrzebę ciągłego kształcenia i zdobywania nowych kwalifikacji, - sposób planowania własnej ścieżki kariery szkolnej i zawodowej. - scharakteryzować proces podejmowania decyzji, - omówić formy i sposoby podejmowania decyzji, - wymienić bariery racjonalności podejmowania decyzji, - wskazać wady i zalety decyzji indywidualnych i lub grupowych, - podać przykłady decyzji racjonalnych i nieracjonalnych, - wymienić i scharakteryzować cechy wiarygodnej i użytecznej informacji, - omówić różne źródła pozyskiwania informacji. Uczeń potrafi: -omówić sytuację na lokalnym rynku pracy, - omówić formy aktywności zawodowej na rynku pracy, - przedstawić podstawowe zasady samozatrudnienia, - scharakteryzować niektóre zawody dawne- rzemiosło, - scharakteryzować zawody przyszłości. - omówić ścieżki kształcenia w kierunku danego zawodu, - zanalizować swoje szanse zatrudnienia w danym zawodzie, Uczeń potrafi określić : - stworzyć listę czynników, od których zależy wybór zawodu, - aktywnie uczestniczyć w procesie dalszego kształcenia i wyboru zawodu, - podjąć próbę oceny swoich preferencji w aspekcie wyboru szkoły i zawodu, - które z jego umiejętności i zainteresowań warto rozwijać. Temat: System szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Zasadnicza szkoła zawodowa. - poszczególne typy szkół w systemie szkolnictwa ponadgimnazjalnego, - przebieg kształcenia i czas trwania Uczeń potrafi: - wymienić typy szkół ponadgimnazjalnych, - scharakteryzować typy szkół
8 Technikum. Liceum profilowane. Liceum ogólnokształcące. Temat: Dokumenty potrzebne przy rekrutacji. Wypełnianie podania w elektronicznym systemie naboru. nauki w poszczególnych rodzajach szkół, - zasady rekrutacji na nowy rok szkolny, - niektóre przepisy dotyczące naboru do szkół ponadgimnazjalnych. -sposoby sporządzania dokumentów określonych przez procedury rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych, tzn. podać profile, czas nauki, - omówić zasady rekrutacji na nowy rok szkolny, - znaleźć informacje o możliwościach zdobycia/ poszerzenia kwalifikacji zawodowych. Uczeń potrafi: - wypełnić arkusze w elektronicznym systemie naboru, - przygotować niezbędną dokumentację określoną w procesie rekrutacji. Indywidualne konsultacje dla uczniów klas III. Konsultacje poświęcone są: 1. Poznaniu przez uczniów: a) procesu podejmowania decyzji, b) instytucji wspierających w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, c) aktualnej ofercie edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych- umiejętne zbieranie i selekcjonowanie informacji, d) obszarów własnych zainteresowań zawodowych, e) własnych predyspozycji zawodowych, danych dotyczących aktualnej sytuacji na rynku pracy, f) rynku pracy w przyszłości i zawodów w nim dominujących, g) specyfiki wybranej przez siebie szkoły, h) specyfiki wybranego przez siebie zawodu i) nabywanie umiejętności korzystania z systemu elektronicznego naboru do szkół ponadgimnazjalnych. 2. Sformułowaniu własnych oczekiwań wobec przyszłej pracy. 3. Omówieniu wraz z doradcą możliwych kierunków własnego rozwoju szkolnego i zawodowego.