Strona1 Załącznik_6_Podręcznik dla Absolwenta 1 W motywowaniu innych pomocne jest opanowanie podstawowych informacji o każdym z czynników motywacyjnych z osobna. W ten sposób możliwe jest skuteczniejsze obserwowanie osoby, którą chcemy zmotywować i zaspokojenie jej potrzeb na każdym z trzech poziomów. Składniki motywacyjnego DNA KONTAKTOWI Kontaktowi budują relacje. Dążą do stworzenia trwałych więzi z przyjaciółmi, rodziną, sąsiadami i współpracownikami. Są lojalni, pełni zrozumienia i oddani. Dążą do zgody. Charakteryzuje ich serdeczność i najlepsze intencje. Są wrażliwi na potrzeby innych. Kontaktowi odczuwają osobistą satysfakcję, uszczęśliwiając innych. Mocne strony Kontaktowych: Zdolność słuchania drugiej osoby z głębokim zrozumieniem. Umiejętność obsługi klienta. Potrafią zmniejszyć różnicę między ludźmi i ich jednoczyć. Niezawodność. Możesz na nich liczyć zawsze, kiedy ich potrzebujesz. Bardzo cierpliwi i tolerancyjni. Przyjaźni, przystępni i skromni. Zawsze skorzy do pomocy 2. Pracując z Kontaktowymi: Powierzaj im jasno sprecyzowane zadania oraz przedstaw sposób, w jaki mogą sprawdzić, czy osiągają założone cele. Daj im konkretne wskazówki i dokładnie pokaż, jak należy wykonać nowe zadanie. Udzielaj porad, podczas gdy wykonują swoją pracę. 1 T. Lowe, Zmotywuj się!, Poznań 2010 2 Tamże, s. 97.
Strona2 Upewnij się, że Kontaktowy zna hierarchię w firmie i wie, do kogo się zwrócić, jeśli pojawi się problem. Nigdy ich nie izoluj od pozostałych członków grupy, gdyż będą nieszczęśliwi i stracą motywację 3. Dziesięć głównych czynników motywujących Kontaktowych: Czas przeznaczony dla rodziny i przyjaciół. Szczere komplementy i zachęta. Środowisko pracy pozwalające na kontakty towarzyskie. Poczucie bycia akceptowanym i potrzebnym. Zgoda. Zaspokajanie potrzeb innych ludzi. Niski poziom stresu. Spokojne tempo i otwarte ramy czasowe. Praca w grupie i zespołowe podejmowanie decyzji. Czas na rozmowę i zacieśnianie więzi. W większości przypadków Kontaktowi raczej wolą się dopasować, niż wyróżniać. Ich potrzeba asymilacji nie pozwala im odejść zbyt daleko od przyjętych norm. Zdają się na uświęcone tradycją zwyczaje i oczekiwania. Lubią pracować w zespole. Cechuje ich naturalna skłonność do stawiania się w sytuacji drugiej osoby. WYDAJNI Osoby dążące do wydajności są urodzonymi liderami. Są to klasyczne przykłady ludzi sukcesu, chętnie podejmujących ryzyko, którym wszystko się udaje. Charakteryzuje ich pewność siebie, śmiałość i stanowczość. Odznaczają się władczością i asertywnością. Nie ma wyzwań, których by nie podjęli, jeśli tylko dać im szansę. Cechuje ich niezwykła siła woli i samodyscyplina. Mocne strony Wydajnych: Dobre zdolności przywódcze. Pracowitość połączona z umiejętnością przejmowania inicjatywy. Pewność siebie. Talent do rozpoznawania ukrytego potencjału innych. Atakowanie problemów z ogromną determinacją. Dobra organizacja i umiejętność zarządzania wieloma projektami naraz. Osiąganie najlepszych wyników pod presją. Szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych 4. 3 Tamże, s.. 99. 4 Tamże, s 84.
Strona3 Pracując z Wydajnymi: Daj im swobodę wyboru własnych projektów i współpracowników. Podnieś im poprzeczkę, gdyż pracują najlepiej, stając przed coraz to nowymi wyzwaniami. Zapomnij o zarządzaniu nimi. Świetnie to robią sami. Pozwól im na osobisty wkład w cele firmy i możliwość decydowania o tym, jak je osiągnąć. Na ile to możliwe, schodź im z drogi. Wydajni są bardzo niezależni i potrzebują przestrzeni do realizacji własnych celów. Nie sadzaj ich razem z powolnymi członkami zespołu czy biurokratami. To tak, jakbyś wypuścił z nich powietrze. Pokaż, że doceniasz ich umiejętności. Wydajni muszą czuć, że darzy się ich szacunkiem 5. Dziesięć głównych czynników motywujących Wydajnych Niezależność. Swoboda zgłaszania i wprowadzania w życie pomysłów. Ustalone terminy wykonania zadania, sytuacje kryzysowe i problemy do rozwiązania. Osiąganie rzeczy niemożliwych. Dokonywanie więcej, lepiej, szybciej i bicie rekordów. Wyzwania i współzawodnictwo. Pracowanie nad kilkoma projektami naraz. Szacunek ze strony kolegów i szefa. Przekonanie, że nikt nie zrobi tego lepiej. Potwierdzenie ze strony innych, że nikt nie zrobi tego lepiej. Wydajni są w stanie w kilka godzin wykonać to, co innym zajęłoby cały dzień. Są energiczni, produktywni i kompetentni. Zorientowani na zadania, uwielbiają wyzwania i rzucają się na głęboką wodę. Szybko podejmują decyzje, co sprawia, że mogą być niezastąpieni w sytuacjach kryzysowych. STABILNI Stabilni lubią ustalony porządek, dobrą organizację, systemy i struktury. Musi przeczytać instrukcję obsługi nowego urządzenia i wszystko zrobić dobrze za pierwszym razem. Stabilni są godni zaufania praktyczni i rozsądni, to zdyscyplinowani pracownicy, którzy lubią spokojnie się koncentrować. Są lojalnymi przyjaciółmi, pracownikami i członkami rodziny. Mocne strony Stabilnych: Dokładność i zwracanie uwagi na szczegóły. Definiowanie i udoskonalanie pomysłów. Umiejętność wykonywania zadań od początku do końca. Analizowanie problemów i ustalanie, co należy zrobić. Umiejętność porządkowania myśli. 5 Tamże, s. 86.
Strona4 Niezawodność i konsekwencja. Biegłość w ustalaniu priorytetów 6. Pracując ze Stabilnymi: Daj im szczegółowe instrukcje i jasne cele. Zapewniaj im ciągłe wsparcie. Unikaj obciążania ich nierozsądnymi terminami. Nie zarządzaj drobnymi szczegółami wykonywanej przez nich pracy. Mów im, jak bardzo są potrzebni i że bez nich praca nie zostałaby odpowiednio wykonana. Pozwól im pracować we własnym tempie. Zauważaj i nagradzaj ich pracowitość. Ostrożnie podsuwaj nowe pomysły. Stabilnych stresują nagłe lub nieoczekiwane zmiany. Nowe rzeczy wprowadzaj stopniowo. Stabilni potrzebują czasu na przetworzenie nowych pomysłów czy sposobów postępowania Dziesięć głównych czynników motywujących Stabilnych: Rytm, ustalony porządek, konsekwencja i przewidywalność. Czas na zastanowienie się i przetworzenie informacji. Słowna pochwała za pracowitość. Jasno określone cele. Rozumienie całokształtu i przyczyn, dla których coś robię. Porządek i organizacja. Kompetentni współpracownicy Jasne, rozsądne terminy. Wysłuchani i zrozumienie Narzędzia konieczne do wykonania pracy. Celem Stabilnych jest wyeliminowanie tego, nieoczekiwane, i przygotowanie się na każdą ewentualność. Chcą wszystko zaplanować, aby nie dać się zaskoczyć potencjalnym problemom. Lubią przewidywalne sytuacje i świadomość, ze wszystko pójdzie zgodnie z planem. Z natury opierają się zmianom, szczególnie tym nagłym. 7 ZMIENNI Zmienni są elokwentni i przekonywujący, więc na ogół są osobami wpływowymi. Pragną się rozwijać. Lubią wyrażać własne ja. Zmieni potrafią zwyczajne rzeczy przedstawić w ekscytujący sposób. Są pewni siebie i towarzyscy, a odkrywanie nowości dodaje im energii. 6 Tamże, s. 110. 7 Tamże, s. 112.
Strona5 Mocne strony zmiennych: Umiejętność przekonywania i wpływania na ludzi, Twórcze rozwiązywanie problemów Umiejętność negocjowania Przedstawienie wizji w sposób inspirujący innych Mobilizowanie innych do działania Pracując ze Zmiennymi: Pozwól im na trochę swobody w znajdowaniu nowatorskich rozwiązań. Zaproś ich do udziału w burzy mózgów. Wyznacz im cel i pozwól samodzielnie znaleźć sposoby jego realizacji. Wyznacz im zakres odpowiedzialności i ustal terminy realizacji zadań. Umożliwiaj im rozwój osobisty i zawodowy. Za osiągnięcie pochwal ich publicznie. Zmienni szybko się nudzą. Dlatego też, kiedy kończą jeden projekt, miej już w zanadrzu następny. Porozmawiaj z nimi o ich pomysłach 8. Dziesięć głównych czynników motywujących Zmiennych: Przygoda i zmiany. Luźny grafik i elastyczne terminy. Nabywanie nowych umiejętności. Znajdowanie się w centrum uwagi. Możliwość wprowadzania nowych pomysłów. Wybór. Zróżnicowane obowiązki. Prawo dostosowywania do własnych potrzeb i dokonywania zmian w powierzonych zadaniach, harmonogramach, procedurach itd. Możliwość rozwoju osobistego. Zmienni uwielbiają zmiany i żyją dla przygody. Są wolnomyślicielami kochającymi zabawę, którzy szukają coraz to nowych doświadczeń i nie boją się ryzyka. W większości są przedsiębiorczy. Zmiany traktują jako bodźce popychające do działania, a nie coś, co wymaga wysiłku. WEWNĘTRZNI Wewnętrznych określają jasne wartości, jakie prowadzą ich przez życie. Prawość jest z nich najważniejsza. Poczucie celu i spełnianie są dla nich ważniejsze niż sława i majątek. Wiedzą, w co wierzą, i postępują zgodnie ze swoim sumieniem. Silne poczucie sensu i wartości sprawia, że muszą podjąć pracę, która będzie znacząca i ważna. Chcą się czuć częścią czegoś większego od siebie. 8 Tamże, s. 125-126.
Strona6 Mocne strony Wewnętrznych: Silne poczucie obowiązku. Troska i życzliwość, skłonność do przekuwania empatii w działanie. Współczujący sprzymierzeńcy tym, którzy mieli mniej szczęścia w życiu. Prawy charakter. Trwanie przy swoich wartościach. Angażowanie się w sprawę i nieoczekiwanie, że ktoś zrobi coś za nich. Pracując z Wewnętrznymi: Szanuj ich przekonania, nawet jeśli różnią się od twoich. Okazuj uznanie dla ich wkładu. Sprawiaj, żeby czuli się potrzebni i ważni. Pokaż, że ich udział w wykonywanym zadaniu jest niezbędny. Omów z nimi wizję firmy, wyznawane wartości i zasady etyczne i odnieś je do ich osobistych przekonań. Okaż zainteresowanie ich rodziną, troskami i zamiłowaniami. Pozwól im na łączenie wyznawanych wartości z wykonywaną pracą 9. Dziesięć głównych czynników motywujących Wewnętrznych: Wizja przyszłości. Cele, które w ich odczuciach mają sens i są osiągalne. Osobiste uznanie. Poczucie własnego wkładu. Otrzymywanie konkretnej pozytywnej oceny i szczerego uznania. Udział firmy w przedsięwzięciach, które ich pasjonują. Nagroda w postaci płatnego urlopu. Świadomość znaczenia wykonywanej pracy. Znajdowanie pozytywnych rozwiązań Walka z niesprawiedliwością i pomaganie bezbronnym. Wnoszenie własnego wkładu stanowi niezbędny warunek ich szczęścia. Wewnętrzni są szczodrzy i chętnie podzielą się wszystkim, co mają. Charakteryzują się gotowością do niesienia bezinteresownej pomocy. Lubią się czuć częścią czegoś. Są wrażliwi na uczucia i troski innych i dążą do poprawy istniejącej sytuacji. ZEWNĘTRZNI Zewnętrzni są energiczni i skoncentrowani na celach. Chcą być nagradzani w konkretny, materialny sposób. Wiedzą, że muszą na to zapracować. Potrafią ciężko pracować i lubią dobrą zabawę. Najnowsze trendy nie unikną ich uwadze. Chcą mieć wszystko, co najlepsze. 9 Tamże, s. 139-140.
Strona7 Mocne strony Zewnętrznych: Wyzwania dodają im energii. Przedsiębiorczy. Skupieni na celach. Niechętnie rezygnują z czegoś, co może przynieść duże korzyści. Zdecydowani i sumienni. Mają aspiracje, by być najlepsi 10. Pracując z Zewnętrznymi: Zauważaj ich osiągnięcia i publicznie udzielaj pochwały. Łącz wyzwania z kuszącymi zachętami. Zapytaj ich o zdanie w sprawach zarządzania. Regularnie oceniaj ich wydajność. Nagradzaj dokonania w sposób materialny. Upewnij się, że rozumieją system nagród obowiązujący w firmie oraz możliwości rozwoju. Daj im możliwość przewodzenia innym 11. Dziesięć głównych czynników motywujących Wewnętrznych: Wynagrodzenie pieniężne. Osobiste uznanie szefa. Awans albo możliwość rozwoju. Szczególne przywileje. Program wynagrodzeń zwiększający wydajność. Wolność od czynników kontrolnych i nadzoru. Dodatki do pensji w postaci na przykład płatnych wakacji. Premie. Nagrody, dyplomy i trofea upamiętniające szczególne osiągnięcia Uznanie publiczne. Zewnętrzni uwielbiają grać w drużynie, która wygrywa. Rozkwitają pod wpływem uznania i nagród. W ten sam sposób będą oceniać innych. Zewnętrzni lubią uwagę, jaką przyciągają po odniesionych sukcesach oraz szacunek, jaki daje władza. 10 Tamże, s. 155. 11 Tamże, s. 157.