Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 23.07.2013 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DS.8361.70.2013 DECYZJA Nr 55 / ŻG / 2013 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy RHS Sp. z o.o. z siedzibą w Wieluniu, ul. Warszawska 43 karę pieniężną w kwocie 5.000,00 zł (pięć tysięcy złotych) w tym: 4.500,00 zł (słownie: cztery tysiące pięćset złotych) z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego zafałszowanych, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) filetów rybnych wartości 305,83 zł, z uwagi na podanie w miejscu sprzedaży niezgodnie z prawdą danych dotyczących nazwy wyrobu tj. sola filet zamiast limanda żółtopłetwa filety bez skóry, pojedynczo mrożone IQF glazurowane, co stanowiło naruszenie art. 46 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.) przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.); 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego 4 partii mrożonych glazurowanych filetów rybnych bez opakowań wartości łącznej 1.792,69 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na podanie, w miejscu sprzedaży, niepełnej nazwy środka spożywczego wbrew postanowieniom zawartym w art. 47 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołanym w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.). 1
Uzasadnienie W dniach od 01 do 11 marca 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DS.8361.70.2013 z dnia 01.03.2013 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Sieradzu przeprowadzili kontrolę w sklepie zlokalizowanym w Sieradzu przy ul. Jana Pawła II 41, należącym do RHS Sp. z o.o. z siedzibą w Wieluniu, ul. Warszawska 43. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1,2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) w obecności osoby upoważnionej kierownika sklepu ( ). W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie handlowym znajdowało się 5 partii ryb bez opakowań łącznej wartości 2.098,52 zł, w tym: 1 partia deklarowana w miejscu sprzedaży (cennik, wywieszka) jako sola filet w ilości 17,00 kg w cenie 17,99 zł/kg wartości 305,83 zł. W prowadzonym postępowaniu kontrolnym ustalono, że będąca w sprzedaży ryba to limanda żółtopłetwa filety bez skóry pojedynczo mrożone IQF glazurowane. O powyższym fakcie świadczyła etykieta dołączona do opakowania zbiorczego przez importera firmę TOMEX DANMARK A/S 9000 Aalborg Hasserisvej 139 Dania. Na etykiecie tej widniała nazwa limanda żółtopłetwa filety bez skóry pojedynczo mrożone IQF oraz podany był skład: limanda filety bez skóry 3,75 kg (75%), woda (stanowiąca glazurę) 1,25 kg (25%). Sprzedaż limandy jako soli nie był przypadkiem jednorazowym. W wyniku przeprowadzonych czynności wyjaśniających ustalono, że strona w okresie od 02 kwietnia 2012 r. do 05 lutego 2013 r. zakupiła w firmie DROB FISH P.H. Kozieł, Wilczyński Sp. j., ul. Wrocławska 7, Suchy Dwór, 52-200 Wrocław 4.810 kg ryby pod nazwą limanda żółtopłetwa filet (12 faktur VAT), którą następnie wprowadziła do obrotu pod nazwą sola w 22 placówkach handlowych podległych stronie (oświadczenie kierownika magazynu z dnia 07 marca 2013r.). Do sklepu w Sieradzu przy ul. Jana Pawła II 41 w okresie od 04 maja 2012 r. do 01 marca 2013 r. dostarczono 425 kg, na które wystawiono 53 dowody przyjęcia. W dokumentach tych wpisywano nazwę sola filet i tę nazwę uwidaczniano w miejscu sprzedaży (oświadczenia kierownika sklepu z dnia 01 i 07 marca 2013 r.). Ustalenia kontrolne świadczą, że zastosowanie dla tego produktu w miejscu sprzedaży nazwy sola filet zamiast limanda żółtopłetwa filety bez skóry pojedynczo mrożone IQF wprowadzało konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, składu i stanowiło naruszenie art. 46 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia, przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy 2
z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 87, poz. 1577 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o jakości ; 4 partie ryb bez opakowań wartości 1.792,69 zł deklarowane w miejscu sprzedaży jako: panga filet w ilości 67,0 kg w cenie 7,99 zł/kg; tilapia filet w ilości 12,00 kg w cenie 14,49 zł/kg; mintaj filet w ilości 68,00 kg w cenie 9,99 zł/kg; filety ze szczupaka w ilości 24,00 kg w cenie 16,84 zł/kg. W prowadzonym postępowaniu kontrolnym ustalono, że były to ryby mrożone glazurowane o czym świadczyły dołączone do opakowań zbiorczych etykiety. Dystrybutor Triton Poland Sp. z o.o., ul. Polska 20, 81-339 Gdynia oraz importerzy TOMEX DANMARK A/S 9000 Aalborg Hasserisvej 139 Dania oraz Przedsiębiorstwo Wielobranżowe DORYB Piotr Basiewicz, ul. Podmiejska 2A, 19-300 Ełk na etykietach zamieścili informacje dotyczące ilościowej zawartości glazury bądź masy ryby bez glazury - odpowiednio panga max 20%, tilapia filety bez skóry 3,5kg (70%), woda stanowiąca glazurę 1,5kg (30%), mintaj filety z mintaja bez skóry 3,25 kg (65%), woda stanowiąca glazurę 1,75kg (35%), szczupak - masa netto z glazurą: 10,0 kg, masa netto ryby bez glazury: 8,0 kg. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż przedmiotowe ryby zostały wprowadzone do obrotu handlowego z naruszeniem przepisów prawa żywnościowego, gdyż podane w miejscu sprzedaży nazwy były niepełne. Dla: pangi sum - filety IQF bez skóry, bez ości, mrożone, glazurowane zastosowano nazwę panga filet, filetów z tilapii nilowej bez skóry pojedynczo mrożonych IQF, glazurowanych zastosowano nazwę tilapia filet filetów z mintaja IQF bez skóry, bez ości mrożonych, glazurowanych zastosowano nazwę mintaj filet filetów ze szczupaka bez skóry IQF mrożonych glazurowanych zastosowano nazwę filety ze szczupaka, co naruszało art. 47 ust. 1 i 4 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołany w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o jakości. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli oraz w protokołach oględzin numer 1, 2, 3, 4 i 5 z dnia 01 marca 2013 r. (numer akt DS.8361.70.2013) oraz na zdjęciach wykonanych w trakcie kontroli. W dniu 31 maja 2013 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o jakości w związku z wprowadzeniem do obrotu zafałszowanego środka spożywczego oraz ryb nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości przychodu i obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 03 czerwca 2013 r. 3
Ponieważ kontrolowany przedsiębiorca nie przesłał informacji na temat wielkości przychodu i obrotu w dniu 27 czerwca 2013 r. pismem numer DS.8361.70.2012 poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego i ponownie poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości przychodu i obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 01 lipca 2013 r. W dniu 04 lipca 2013 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość przychodu za rok 2012. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wprowadzane do obrotu artykuły rolno spożywcze, jak wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o jakości są oznakowane, co oznacza, że muszą być spełnione w tym zakresie wszystkie wymagania dotyczące oznakowania, uregulowane w przepisach prawa. Do znakowania środków spożywczych stosuje się w szczególności rozdział 11 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. 4
Art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o jakości wskazuje, że nazwa powinna odpowiadać wymaganiom określonym w art. 47 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przywołany art. 47 podaje w ust. 1, że nazwa środka spożywczego powinna odpowiadać nazwie ustalonej dla danego rodzaju środków spożywczych w przepisach prawa żywnościowego, a w przypadku braku takich przepisów powinna być nazwą zwyczajową środka spożywczego lub składać się z opisu tego środka spożywczego lub sposobu jego użycia, tak aby umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju i właściwości środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych produktów, zaś w ust. 4, że nazwie powinny towarzyszyć informacje dotyczące postaci środka spożywczego lub procesów technologicznych stosowanych w produkcji, w szczególności określające, czy jest to środek spożywczy sproszkowany, liofilizowany, głęboko mrożony, zagęszczony, wędzony w przypadku gdy brak tej informacji może wprowadzać nabywcę w błąd. Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości artykuł rolno spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktu zafałszowanego oraz 4 partii ryb nieodpowiadających jakości handlowej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1) wysoki stopień szkodliwości czynu w odniesieniu do produktu zafałszowanego, gdyż uwidocznienie w miejscu sprzedaży nieprawdziwej nazwy produktu wprowadzało konsumentów w błąd i rażąco naruszało ich interesy. Konsument w istocie nabywał inny gatunek ryby, a tym samym otrzymywał produkt niezgodny z jego oczekiwaniami, średni stopień szkodliwości czynu w odniesieniu do mrożonych glazurowanych filetów z pangi, tilapii, mintaja i szczupaka, ponieważ podanie w miejscu sprzedaży tych produktów niepełnej ich nazwy naruszało interesy konsumentów, ograniczało ich prawa do rzetelnej informacji o produkcie, a tym samym uniemożliwiło im dokonania świadomego wyboru, zgodnego z oczekiwaniami; 5
2) wysoki stopień zawinienia, (w odniesieniu do wszystkich produktów) gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To zatrudnieni przez stronę pracownicy uwidocznili w dokumentach handlowych oraz w miejscu sprzedaży nazwę niezgodną z etykietą dołączoną do opakowania zbiorczego oraz uwidocznioną w fakturach VAT wystawionych przez dostawcę ( sola zamiast limanda ). Również obowiązkiem strony było podanie w miejscu sprzedaży rzetelnej informacji o wprowadzonych do obrotu środkach spożywczych, w tym przypadku ich pełnej nazwy. Strona miała możliwość zweryfikowania oznakowania (etykiety dołączone przez importerów, dowód dostawy), a mimo to tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu handlowego produkty niewłaściwie oznakowane. Należy tu podkreślić, iż strona jako profesjonalista o znacznej pozycji na rynku, prowadząca sieć sklepów (22) ma obowiązek znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaną przez nią działalnością; 3) wysoki zakres naruszenia w odniesieniu filetów z limandy żółtopłetwej, bowiem wprowadzenie do obrotu zafałszowanego co do nazwy środka spożywczego stanowi istotne z punktu widzenia jego właściwości naruszenie wymagań. Podanie w oznakowaniu nierzetelnej, nieprawdziwej informacji co do nazwy, a tym samym co do właściwości wyrobu narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów, średni zakres naruszenia, w odniesieniu do mrożonych glazurowanych filetów z pangi, tilapii, mintaja i szczupaka, bowiem podanie niepełnej nazwy narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzona nieprawidłowość naruszała wymagania w zakresie oznakowania i była istotna z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4) dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5) średnią wielkość obrotów, podaną przez stronę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści: art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze zafałszowane podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (co w tym przypadku stanowiło kwotę zł) nie niższej jednak niż 1000,00 zł, art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (co w tym przypadku stanowiło kwotę zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, 6
art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę pieniężną w wysokości 5.000,00 zł, w tym: 4.500,00 zł z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego jednej partii zafałszowanego środka spożywczego; 500,00 zł z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 4 partii filetów rybnych bez opakowań nieodpowiadających jakości handlowej. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 5.000,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: 1. RHS Sp. z o.o. 2. a/a ul. Warszawska 43 98-300 Wieluń Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 7