Zintegrowane systemy wytwarzania i zarządzania 1/1 System informacyjny System informacyjny jest to wielopoziomowa struktura, która pozwala użytkownikowi na transformowanie określonych informacji wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą odpowiednich procedur i modeli. System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest skomputeryzowana. 2 Przykładowe podsystemy informacyjne w przedsiębiorstwie: rachunek kosztów - model przepływowy koszty projektowe koszty konstrukcyjne koszty technologiczne koszty produkcji wynikowe koszty wytwarzania koszty nośników energii rzeczywiste koszty produkcji, serwisu, marketingu zarządzanie i kontrola jakości - wymagania norm międzynarodowych: ISO 8402 (EN 29402) - terminologia ISO 9000-9004 (EN 29000-29004) - zarządzanie jakością i systemy zapewnienia jakości 3 1
Generacje systemów informacyjnych systemy transakcyjne systemy informowania kierownictwa systemy wspomagania decyzji systemy ekspertowe zasoby informacyjne modele i procedury przetwarzania środki techniczne 4 Wymagania stawiane systemom informacyjnym zarządzania Wydajność Ekonomiczność Czas reakcji systemu Szczegółowość Stabilność systemu Priorytetowość Poufność Bezpieczeństwo Łatwość użytkowania Dostępność Aktualność Rzetelność Kompletność Porównywalność Niezawodność Możliwość przetwarzania informacji Elastyczność 5 Sub-proces 1 Oddział A Sub-proces 2 Oddział B Sub-proces 3 Oddział C Baza danych Sub-proces 1 Oddział A Baza danych Podzielony proces Sub-proces 2 Oddział B Wspólna baza danych Integracja danych Baza danych Sub-proces 3 Oddział C 6 2
Sub-proces 1 i 2 Oddział A/B Wspólna baza danych Sub-proces 3 Oddział C Integracja danych i procesów 7 Przez integrację w przetwarzaniu informacji gospodarczych rozumie się: połączenie niejednorodnych składników w całość, w celu zwiększenia ich skuteczności, integrację zarządzania organizacją i systemem informacji, współdzielenie informacji przez różne procesy, integracja trzech poziomów architektury systemu wspomagania decyzji, integrację oprogramowania, które automatyzuje poszczególne funkcje gospodarcze przedsiębiorstwa realizację dużych projektów informatycznych (3 mld USD) dotyczących zbudowania architektur lub aplikacji dopasowanych do specyficznych wymagań użytkownika, a także ich integracji z nowym lub istniejącym sprzętem komputerowym, oprogramowaniem i osprzętem telekomunikacyjnym. 8 Koncepcja komputerowo zintegrowanego wytwarzania odnosi się do integracji informacji przetwarzanych podczas sterowania i realizacji procesów gospodarczych w przedsiębiorstwie przemysłowym. Komputerowo zintegrowany system wytwarzania obejmuje: niezależną od aplikacji organizację danych dobrze zdefiniowane procesy gospodarcze, małe pętle sprzężenia zwrotnego. 9 3
Platformy integracji Platforma integracji jest definiowana jako środowisko sprzętu i oprogramowania, świadczące usługi, które pozwalają na ukrycie heterogeniczności i rozproszenia funkcji i danych przed aplikacjami biznesowymi i użytkownikami, są przenośne, wielodostępne i otwarte. Dział zbytu PP PPC Dział produkcji Aplikacje biznesowe Baza danych 10 Platformy integracji: korzystają ze standardowych interfejsów (API) zapewniają jednolity i przejrzysty dostęp do informacji pozwalają konstruować procesy biznesowe i aplikacje z elementarnych komponentów, dostarczają usług warstwy pośredniczącej (middleware), korzystają z filozofii obiektowej i agentów oprogramowania Przykłady platform integracji: CIMOSA IIS (CIMOSA Integrating InfraStructure) - Loughborough University of Technology, AMBAS (Adaptive Method Base Shell) - FAW Research Institute w Ulm. 11 Trzy generacje platform integracyjnych: platformy oparte na protokołach komunikacyjnych, standardach i protokołach wymiany danych, takich jak MMS (Manufacturing Message Service), STEP (Standard for the Exchange of Product), EDI (Electronic Data Interchange), które oferują komunikację między aplikacjami w sensie powiązań (interconnection), platformy tworzące otwarte rozproszone środowiska przetwarzania, umożliwiają współdziałanie aplikacji za pomocą sieci komputerowych, bazują na standardach OSF/DCE (Open Software Foundation/Distributed Computing Environment) lub OMG/CORBA (Object Management Group/Common Object Request Broker Architecture) platformy tworzące dla użytkowników IT warunki pełnej niezależności od dostawcy i tehcnologii, oferujące współdziałanie aplikacji i współpracę procesów biznesowych, obiektowo zorientowane, opierają się na dopiero tworzonych standardach 12 4
PPC Sterowanie zleceniami Szacowanie kosztów Główny harmonogram produkcji MRP Bilansowanie obciążeń Uruchamianie zleceń Sterowanie produkcją Zbieranie danych operacyjnych Sterowanie (ilościowe, terminowe, ekonomiczne) Rozdzielnictwo robót CAD/CAM Opracowanie koncepcji nowego wyrobu Projektowanie wyrobu Projektowanie technologii Programy dla OSN Sterowanie numeryczne obrabiarkami i robotami Sterowanie urządzeniami transportowymi Sterowanie zapasami Sterowanie montażem Utrzymanie ruchu Sterowanie jakością 13 Przepływ danych między systemami CAD i CAM Geometria Technologia Procesor Format niezależny od obrabiarki Postprocesor OSN CAD, CAP EXAPT, APT 14 Przepływ danych z systemu CAD/CAM do PPC Dane podstawowe schemat montażowy (BOM) Dane o zleceniach klienta dane konstrukcyjne i technologiczne mogą być przydatne na etapie ustalania terminu i ceny Dane o zleceniach produkcyjnych dane o dostępności programów sterujących dla OSN dane o stanie maszyn i urządzeń dane o realizacji zadań produkcyjnych 15 5
Przepływ danych z systemu PPC do CAD/CAM Dane podstawowe informacje o dostępności materiałów, urządzeń i narzędzi do produkcji, informacje o wąskich gardłach Dane o zleceniach klienta specyfikacja wymagań klienta i informacja o kosztach wspomagają proces projektowania Dane o zleceniu produkcyjnym zapotrzebowanie na określone programy sterujące dla OSN, informacje o terminach rozpoczęcia i zakończenia obróbki 16 Architektura informacyjna systemu CIM Zbiór zintegrowanych, komputerowych podsystemów: przygotowania produkcji automatyki - monitoringu produkcji zarządzania i kontroli jakości kontroli nośników energii i sterowania źródłami/odbiorami 1/17 Metodyka wdrażania systemów zintegrowanych 1/18 6
Zabobony a wybór systemu informatycznego Należy analizować wszystkie opcje Kupujemy system informatyczny i od razu nadaje się on do użytku Wystarczy kupić system informatyczny, aby MRPII zaczęło funkcjonować Im system bogatszy w różne funkcje tym lepiej Najnowsza wersja systemu jest najlepsza Standardowe umowy są nienegocjowalne Kontrakt zawiera się tylko z jednym partnerem - integratorem 19 Zdrowe zasady wyboru Edukacja Komisja selekcyjna Jasno określone wymagania Źródła oprogramowania Znaleźć pakiet Ocena ofert i dokumentacji Ocena wymagań sprzętowych i zaawansowania technicznego rozwiązania Czy system działa? Określenie niezbędnych modyfikacji i interfejsów Oszacowanie kosztów Wizyty referencyjne Pozycja finansowa dostawcy i dostępne wsparcie 20 Strategie informatyzacji definicja celów i zakresu informatyzacji specyfikacja wymagań użytkowników plan dostępności zasobów finansowych, opis wariantów rozwiązań realizacji SIZ analiza, porównanie i ocena wariantów wybór preferowanego rozwiązania do realizacji określenie harmonogramu przedsięwzięcia powołanie zespołu wykonawczego powołanie lidera przedsięwzięcia 21 7
Kryteria wyboru zintegrowanego systemu zarządzania architektura funkcjonalna systemu przeznaczenie systemu środowisko sprzętowo-programowe koszty finansowe interfejs użytkownika inne 22 Specyfikacja wymagań określenie wymagań funkcjonalnych określenie wymagań niefunkcjonalnych określenie możliwości finansowych 23 Metodyka wdrażania systemów klasy ERP cel projektu zakres projektu przedmioty odbioru krytyczne czynniki sukcesu właściciel projektu zaangażowane zasoby (ludzkie i materiałowe) przypisanie odpowiedzialności (odpowiedzialnośćkompetencje-uprawnienia-wynagrodzenie) budżet ścieżka wyników i harmonogram analiza ryzyka 24 8
Projekt wdrożeniowy Projekt wdrożeniowy jest przedsięwzięciem skierowanym na określony, sprecyzowany cel, wymagającym skoordynowania różnych działań. Jest specyficzny, unikalny, niepowtarzalny. Projekt jest opisem działań, harmonogramem, kosztorysem oraz dokumentacją prowadzonych działań. Na realizację projektu przeznaczone są określone środki, a zadaniem prowadzącego projekt jest dotrzymanie terminu realizacji w ramach ustalonego budżetu i zgodnie z przyjętymi założeniami. 25 Kategorie zintegrowanych przedsięwzięć informatycznych Wariant opis przedsięwzięcia ZPI 0 wprowadzenie SIZ zastąpienie tradycyjnej (ręcznej) technologii przetwarzania danych technologią informatyczną ZPI 1 wprowadzanie nowych (kolejnych) SIZ funkcjonalne uzupełnienie (rozszerzenie) dotychczas eksploatowanych SIZ ZPI 2 modernizacja dotychczas eksploatowanych SIZ wymiana interface (refacing), przejście z interface znakowego na graficzny, np. z wersji DOS oprogramowania na wersję Windows; nie prowadzi w prostej linii do zwiększenia wydajności rozwiązania ZPI 3 modernizacja dotychczas eksploatowanych SIZ wymiana platformy sprzętowej (rehosting); dotyczy wymiaru technologicznego, a nie wymaga zmian w strukturze funkcjonalnej oprogramowania aplikacyjnego, ale nie przynosi usprawnienia istniejących rozwiązań ZPI 4 modernizacja dotychczas eksploatowanych SIZ wymiana oprogramowania aplikacyjnego (replacing); łączy się zazwyczaj z rozszerzeniem struktury funkcjonalnej stosowanych rozwiązań (w tym również przejście z SIZ na ZSIZ) ZPI 5 modernizacja dotychczas eksploatowanych SIZ wprowadzenie architektury rozproszonej (rearchitechting); odejście od organizacji scentralizowanej na rzecz architektury rozproszonej typu klient-serwer; dotyczy wymiaru systemowoprogramowego 26 Etapy wdrożenia wg APICS AmericanProduction & Inventory Control Society http://www.apics.org ETAP I - przygotowanie wdrożenia od powołania zespołu wdrożeniowego do podpisania kontraktu z dostawcą ETAP II - organizacja projektu i prototypowanie od podpisania kontraktu z dostawcą do przygotowania prototypu nowego systemu ETAP III - wdrażanie systemu w komórkach funkcjonalnych przedsiębiorstwa od zakończenia prac nad prototypem do momentu, w którym ostatnia objęta projektem komórka organizacyjna rozpocznie pracę na nowym systemie ETAP IV - Integracja systemu oraz doskonalenie bazy danych od rozpoczęcia pracy w nowym systemie do stwierdzenia osiągnięcia założonych celów 27 9
20- Schemat wdrożenia systemu zintegrowanego klasy MRP II według APICS Miesiące Zadania 1 Planowanie i organizowanie przedsięwzięcia wdrażania systemu MRP II 2 Ustalanie zamierzeń i celów do osiągnięcia w wyniku wdrożenia 2-4 Szkolenie realizatorów, wdrożeniowców i administratorów 3-6 Inwentaryzacja i projektowanie środowiska 5-9 Projektowanie systemu zarządzania wspomaganego przez MRP II, projektowanie systemu komputerowego i sieci komputerowej 6-9 Instalowanie sieci, komputerów i systemu oprogramowania 9-12 Pilot i szkolenie użytkowników ze sprawdzeniem rozwiązań 12-15 Budowa nowego systemu zarządzania i integracja z MRP II 15-18 Zakończenie wdrażania podstawowych podsystemów systemu MRP II, celem uzyskania Closed Loop MRP II 18-24 Zakończenie wdrażania pełnego MRP II 20-17 Przegląd post-implementacyjny, doskonalenie przyjętych rozwiązań i wprowadzenie udoskonaleń 28 Zespół wdrożeniowy Komitet sterujący przewodniczący komitetu szef wdrożenia główny informatyk kierownik działu organizacji kierownik działu szkolenia 1-2 przedstawicieli firmy doradczej Komitet wykonawczy główny kierownik przedsięwzięcia ze strony dostawcy systemu szef projektu kierownicy dziedzinowi (moduły funkcjonalne) użytkownicy kluczowi Zespół 1 wdrożeniowcy Zespół Zespół 2 3 Zespół 4 29 Zadania komitetu sterującego określenie celów wdrożenia oraz zdefiniowanie, co będzie rozumiane pod pojęciem wdrożenie systemu, przeprowadzenie analizy stanu faktycznego przedsiębiorstwa, jego potrzeb oraz określenie - w porozumieniu z zarządem firmy - budżetu na wykonanie całego przedsięwzięcia, opracowanie szczegółowego planu przedsięwzięcia w rozbiciu na dwie części: projekt nowego systemu zarządzania, projekt wdrożenia systemu komputerowego (informatycznego), na którym będzie się opierał system w rozdziale na poszczególne wdrażane podsystemy (moduły), wybór dostawcy oprogramowania oraz firmy doradczej, która będzie pomagać przy wdrożeniu, zapewnienie odpowiedniej liczby pracowników, którzy będą zaangażowani w proces wdrożeniowy oraz skierowanie do pracy w zespole odpowiednich pracowników średniego szczebla (np. informatyków), 30 10
Zadania komitetu sterującego c.d. zapewnienie aktywnego udziału oraz zaangażowanie naczelnego kierownictwa w pracę zespołu wdrożeniowego, określenie jednoznacznych celów poszczególnych etapów wdrożenia oraz wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za realizację tych celów, przygotowanie czasowego harmonogramu prowadzenia wdrożenia z precyzyjnym określeniem terminów wykonania poszczególnych prac, zorganizowanie nadzoru nad przebiegiem prac wdrożeniowych, weryfikacja wykonanych zadań oraz przeprowadzenie testu akceptacyjnego systemu, przekazanie systemu do eksploatacji użytkownikom oraz zakończenie prac wdrożeniowych. 31 Zadania komitetu wykonawczego podział prac i odpowiedzialności w zespole, bieżące zarządzanie realizacją prac wdrożeniowych, prowadzenie dokumentacji wdrożeniowej, nadzorowanie prowadzonych prac i monitorowanie ich wydajności, powoływanie oraz bieżące koordynowanie pracy zespołów zadaniowych 32 Cechy udanej realizacji ukończono całe przedsięwzięcie wdrażając SIZ, nie ograniczono zakresu prac w stosunku do przyjętych założeń, parametry eksploatacyjne SIZ są zgodne z zakładanymi, wdrożony SIZ akceptują bezpośredni użytkownicy, wykorzystując go w pełni i zgodnie z wcześniejszymi założeniami, wdrożenie SIZ przyniosło określone efekty ekonomiczne, utrzymano się w przyjętym harmonogramie i budżecie. 33 11
Objawy niepowodzenia otrzymanie końcowego rozwiązania, które nie odpowiada oczekiwaniom użytkownika, wzrost kosztów (przekroczenie budżetu), wydłużenie terminów realizacji prac projektowo-wdrożeniowych, tworzenie niesprzyjającego nastawienia przyszłych użytkowników SIZ. Przyczyny niepowodzenia organizacyjne 38% społeczne (ludzkie) 30% techniczne 22% inne 10% 34 Główne przyczyny niepowodzeń Oczekiwania przerastają rzeczywiste możliwości systemu Niedostateczne nakłady czasu, szkolenia i finansów Pośpiech na etapie przygotowania wdrożenia (wybór dostawcy, kryteria oceny, brak wizji) 35 Jak przetrwać wdrożenie systemu ERP Zapewnić 100 procent poparcia ze strony najwyższego szczebla zarządzania Zadbać o przesadnie dokładne informowanie pracowników o postępie prac Modyfikować oczekiwania Nie nalegać bezwzględnie na terminowy start produkcyjny Nie poprawiać kodu źródłowego Pamiętać o tym, że nowy system nie naprawi błędnych danych 36 12
Klasy wdrożenia systemu MRP II Klasa Wyniki Charakterystyka A 90% W pełni zintegrowany system. Zarząd korzysta z formalnego systemu do podejmowania decyzji. B 80% Formalnie system wdrożony, ale nie wszystkie elementy systemu pracują efektywnie. Zarząd nie korzysta aktywnie z systemu. C 70% MRP II jest używany do generowania zleceń, a nie jako system planowania priorytetów. Nie wszystkie moduły są wdrożone. Istnieje system formalny i nieformalny. D 50% Formalny system nie funkcjonuje bądź nie został wdrożony. Brak integracji danych. Niski poziom zaufania użytkowników do systemu. 37 Nakłady pracy, źródła błędów i koszty ich naprawiania w cyklu życia Systemów Informatycznych Zarządzania faza cyklu życia nakład pracy źródło błędów koszty naprawy błędów definicja problemu 3 20 45 analiza problemu 4 40 40 projekt systemu 15 25 10 wdrożenie systemu 18 11 3 eksploatacja systemu 15 1 1 konserwacja i rozwój 45 3 1 38 zysk Próg zysku CS Z 1 S F S 39 13
zysk Próg zysku Q CS - Z 1 S S F 40 Próg zysku/ próg rentowności Q= F C - Z 1 Q - wielkość sprzedaży, przy której zysk będzie równy zeru F - suma kosztów stałych C - cena jednostkowa sprzedaży Z 1 - koszt zmienny przypadający na jednostkę wyrobu 41 Margines bezpieczeństwa MB = S - Q S x 100% Q - ilościowy próg zysku S - przewidywana wielkość sprzedaży 42 14
Wykorzystanie mocy produkcyjnych F MP = x 100% S(C - Z 1 ) Czy próg rentowności jest powyżej czy poniżej mocy produkcyjnych? 43 15