Warunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski Wojciech Burzyński Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur Warszawa, 8 kwietnia 2014
Struktura prezentacji Podstawowe założenie krajowych dokumentów strategicznych 2014-2020 Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje Inwestycje bezpośrednie przychodzące / wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
Założenie i hipoteza Pozycja innowacyjna kraju - miejsce w rankingu innowacji, miara korzyści z poprawy miejsca w rankingu jako poprawy zdolności konkurencyjnej Dodatnie saldo inwestycji bezpośrednich (FDI outflow - FDI inflow) jest warunkiem poprawy pozycji innowacyjnej Polski
Podstawowe założenie krajowych dokumentów strategicznych Strategia Rozwoju Kraju 2020 Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki 2014-2020 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020
Podstawowe założenie krajowych dokumentów strategicznych 2014-2020 od modelu rozwoju opartego na zdolności adaptowania rozwiązań powstałych w krajach - liderach rankingów innowacji do strategii tworzenia, ochrony i komercjalizacji własnej wiedzy, powstającej w Polsce Słowa kluczowe: tworzenie wiedzy, ochrona własności wiedzy
Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE (A) niezmienna pozycja Polski od 2000 roku wśród tzw. innowatorów niewielkich/ umiarkowanych (pomimo przyrostu PKB p.c.) np. w Innovation Union Scoreboard 2013 Polska w grupie innowatorów niewielkich - Bułgaria, Rumunia, Łotwa, zaś innowatorzy umiarkowani - to: Litwa, Węgry, Słowacja, Republika Czech, Grecja, Portugalia, Hiszpania, Włochy
Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE (B) dystans Polski nie tylko wobec grupy liderów innowacji Finlandia, Dania, Niemcy, Szwecja, ale także wobec innowacyjnych naśladowców Estonia, Słowenia, Francja, Austria, Wielka Brytania, Belgia, Holandia
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje (investment development path IDP) pozycja kraju wobec napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych i odpływu inwestycji za granice kraju jest bezpośrednio związana nie tylko z poziomem, ale także ze strukturą rozwoju gospodarczego tego kraju (John Harry Dunning, 1927-2009) Np. Dunning J.H. (2010), New Challenges for International Business Research. Back to the Future, Edward Elgar Publishing Ltd.
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje (investment development path IDP) Analizy IDP m.in. dla: Polski - np. Gorynia M. et al. (2009) Poland s Investment Development Path: in search of a synthesis, Int. J. Economic Policy in Emerging Economies, vol. 2, no. 2, krajów Europy Środkowej i Wschodniej - np. Narula R., Guimon J, (2010) The investment development path a globalised world: implications for Eastern Europe, Eastern Journal of European Studies, Vo.. 1, issue 2, 137 krajów - UNCTAD (2006), FDI from Developing and Transition Economies - Implications for Development, World Investgment Report, New York and Geneva
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje (investment development path IDP) Kraje wykazują tendencję do przechodzenia przez pięć etapów rozwoju - UNCTAD (2006): (PKB per capita od 2,5 do ponad 36 tys. USD), na których następuje stopniowe przechodzenie od sytuacji netto importera BIZ do faktycznego stania się źródłem bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a następnie Do osiągnięcia pozycji netto eksportera BIZ (tu - dla uproszczenia - BUZ oznacza zarówno bezpośrednie inwestycje zagraniczne napływające, jak tez inwestycje krajowe za granicą )
Inwestycje bezpośrednie przychodzące / wychodzące a pozycja innowacyjna kraju Większość krajów - niewielkich / umiarkowanych innowatorów jest netto importerami BIZ, Większość krajów - innowacyjnych naśladowców i liderów innowacji jest netto eksporterami BIZ W kilku wyjątkach saldo jest niemal wyrównane.
Inwestycje bezpośrednie przychodzące / wychodzące a pozycja innowacyjna kraju Skuteczna ochrona praw własności intelektualnej pomaga firmom transnarodowym - wzmacniać potencjał globalizacji B+R w krajach pochodzenia firm krajom pochodzenia i przyjmującym BIZ uczestniczyć w internacjonalizacji innowacji, nauki, wykwalifikowanych kadr, technologii oraz kształtować kulturę współpracy OECD (2008), Research and Development: Going Global, OECD Observer, Policy Brief.
Inwestycje bezpośrednie przychodzące i wychodzące a pozycja innowacyjna kraju Współcześnie przy zmieniającej się geografii tzw. pól wzrostu w gospodarce światowej - czy jest możliwe przechodzenie z pozycji kraju skolonizowanego przez bezpośrednie inwestycje zagraniczne do pozycji kraju o zrównoważonym rozwoju z udziałem BIZ? Jeżeli tak, to w jaki (ryzykowny?) sposób i jak długo może trwać dochodzenie do pozycji netto eksportera BIZ?
Inwestycje bezpośrednie przychodzące i wychodzące a pozycja innowacyjna kraju Jak specyficzne warunki kraju, m.in.: struktura społeczeństwa struktura gospodarki (przemysłu, usług) motywacje dużej krajowej przedsiębiorczości, pozycja negocjacyjna wobec BIZ, ochrona krajowej własności intelektualnej wpływają na: koszty i korzyści z napływu i odpływu BIZ? pozycję kraju w rankingach innowacji?
Warunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Dziękuję za uwagę! Wojciech Burzyński w.burzynski@onet.eu Zob. też Burzyński W. (2013) Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej przedsiębiorstw transnarodowych: próba oceny miejsca Polski (w:) Inwestycje zagraniczne w Polsce 2011-2013, IBRKK, Warszawa