1 INŻYNIERIA SYSTEMÓW wykład 9 WPROWADZENIE DO INŻYNIERII KREATYWNOŚCI Autor: dr inż. ROMAN DOMAŃSKI
Literatura 2 CEMPEL Czesław Inżynieria kreatywności w projektowaniu innowacji Wydawnictwo Instytutu Technologii i Eksploatacji Radom Poznań 2013 rozdział IV
Pojęcia podstawowe innowacja, twórczość, kreatywność, postęp 3 Innowacja jest motorem gospodarki i cywilizacji, motorem wzrostu gospodarczego. Myśl twórcza to innowacja, wynalazki i badania. Kreatywne, twórcze, to nowe i cenne. Kreatywność to zdolność do odkrywania twórczych rozwiązań dla wszystkich sytuacji. Kreatywność stan umysłu, którego można się nauczyć, a niektórzy mają do niego szczególne predyspozycje. Postęp (XVI, Francis Bacon): - wymiar kulturowy zrozumienie siebie i świata, - wymiar cywilizacyjny narzędzia i technologia rozwiązywania problemów (wynalazki, produkty, metody działania)
Determinanty sukcesu 4
Składniki sukcesu innowatora najważniejsze cechy myślenia kreatywnego 5 - wiedza - kreatywność (bez wiedzy kreatywność nie ma pożywienia) - motywacja i determinacja (wytrwanie mimo nieudanych prób,) - umiejętność skutecznego oddziaływania na środowisko (przetrwanie krytyki, cierpliwe przekonanie oponentów do nowości)
Składniki sukcesu innowatora stan psychiczny innowatora 6 praca w pojedynkę czy praca zespołowa (synergia grupy)? grupy jednorodne czy grupy różnorodne (wielokulturowe)?
Paradoks ewolucyjny dotyczący edukacji 7 FAKTY: Posiadamy jako właściciele najdoskonalszy wytwór ewolucji na ziemi - nasz umysł. Jednak nie rodzimy się z instrukcją jego obsługi. Poza tym, żadna instytucja nie ma zamiaru nam pomóc w jego wykorzystaniu. ROZWIĄZANIE: Chcąc jak najlepiej wykorzystać swój mózg/umysł musisz przede wszystkim go poznać. Najpierw dowiedz się jak jest zbudowany, jak pracuje, jak działa pamięć? W jaki sposób się koncentrujemy, w jaki sposób przebiega proces twórczego myślenia? Musisz więc dosłownie zacząć badać i zgłębiać samego siebie.
Mózg i umysł krótka charakterystyka 8 Mózg narząd ośrodkowego układu nerwowego występujący u większości zwierząt. Umysł wewnętrzny wymiar mózgu (mózg to biofizyczny interfejs do umysłu). - przeciętnie 2,5% masy ciała człowieka - zużywa 22% energii w stanie spoczynku fizycznego (1/5 energii wydatkowanej przez organizm jest wykorzystywana na myślenie to dużo) - 100 miliardów aktywnych komórek już w chwili urodzenia, - między tymi komórkami wytwarzają się ciągle połączenia, zwane synapsami, - każda komórka może wytworzyć ok. 20 tys. połączeń (dzięki temu możemy przyswajać ciągle nową wiedzę) - połączenia powstają w niewiarygodnym tempie trzech miliardów połączeń na sekundę (właśnie połączeniowość stanowi o potędze naszego umysłu) - mózg i umysł może uczyć się nieustannie od urodzenia, aż po kres życia
Praca mózgu zakresy długości fal 9 - gamma w stanie aktywności (40 Hz i więcej) - beta w stanie czuwania (14 40 Hz) wiek: kilkanaście lat - alfa w stanie odprężenia i medytacji (8 14 Hz) wiek: od siedmiu do kilkunastu lat - theta we śnie i głębszej medytacji (4 8 Hz) wiek: od dwóch do siedmiu lat - delta w stanie głębokiego snu (0,5 4 Hz) wiek: od urodzenia do dwóch lat
Funkcjonowanie półkul mózgowych 10 Lewa półkula jest analityczna: odpowiada za mowę, liczenie i wszelkie czynności logiczne. Prawa półkula jest artystyczna: odpowiada za wyobraźnię, co daje początek całej twórczości. Synergiczne zaangażowanie obu półkul połączone z wykorzystaniem ośrodka emocjonalnego w mózgu (układ limbiczny).
Świadoma i podświadoma/nieświadoma aktywność mózgu 11 Uczymy się przez to: co widzimy, co słyszymy, co mówimy, co smakujemy, czego dotykamy, co wąchamy, co robimy, co odgrywamy, co sobie wyobrażamy, co wyczuwamy intuicyjnie. Posiadamy aktywną, świadomie działającą część mózgu i część działającą podświadomie. Duża część zdobywanej przez nas wiedzy i informacji jest przyswajana podświadomie, a niektórzy mówią nieświadomie. Myślenie nieświadome (95%) znacznie góruje nad świadomym (5%). Myślenie jest procesem, który odbywa się poza sferą świadomości (informacje istotne i informacje bez znaczenia). Nawet gdy jesteśmy całkowicie rozbudzeni nasza świadomość kontroluje zaledwie drobny ułamek tego, o czym myślimy.
Sposoby odbioru, zapamiętywania i kojarzenia informacji 12
Efektywność przekazu informacji 13
Efektywność zapamiętywania informacji 14
Nasze podstawy myślenia wartościowanie tego co odbieramy ze środowiska 15 Dowodem zachodzących procesów myślenia jest celowe reagowanie na bodźce. TRZY RODZAJE FILTRÓW: - filtr nastawień (podświadomości) wartości, tradycja, kultura, religia, słowa klucze - filtr uwagi (przetrwania) koncentracja, pamięć ciała - filtr relacji (społeczny) dom, praca, życie publiczne Te trzy podświadome filtry psychologiczne kierunkują nasze myślenie i działanie wyznaczając nasze pragnienia, cele życiowe i aspiracje długofalowe. Uwaga: w/w filtry mogą działać pozytywnie albo negatywnie.
Rodzaje czynności intelektualnych człowieka (1/2) 16 - zapamiętywanie - myślenie: - zapoznanie nowej informacji - oszacowanie informacji - tworzenie nowej informacji: - myślenie rozbieżne (dywergentne), przez asocjacje i skojarzenia szuka się wielu rozwiązań - myślenie zbieżne (konwergentne), skupienie na jednym rozwiązaniu, jego ocena i wybór najlepszego wariantu
Rodzaje czynności intelektualnych człowieka (2/2) 17 Analiza: - prowadzi od przyczyn do skutków - dane wejście X i dany system S, poszukujemy wyjścia Y - jest jednoznaczna (jedno rozwiązanie) - metoda naukowców Synteza: - prowadzi od skutków do przyczyn, przy nieznanym systemie - dane wejście X i dane wyjście Y, poszukujemy systemu S - jest wieloznaczna (wiele wyników) - metoda artystów, inżynierów, innowatorów
Inteligencja i jej rodzaje 18 Inteligencja zdolność umysłu do przejawiania niezwykłych umiejętności operacyjnych. Rodzaje inteligencji: - inteligencja językowa - inteligencja logiczno matematyczna - inteligencja muzyczna - inteligencja przestrzenno wizualna - inteligencja przyrodnicza - inteligencja kinestetyczna - inteligencja interpersonalna - inteligencja introspektywna - inteligencja duchowa - inteligencja kreatywna - inteligencja finansowa
Procent używanej kreatywności z wiekiem bez terningu 19 Niemowlę 100% Przedszkole 95-98% Szkoła podstawowa 50-70% Szkoła średnia, uniwersytet 30-40% Dorosły, dojrzały człowiek mniej niż 20%
Najnowsze doniesienia na temat stymulacji mózgu i myślenia kreatywnego 20 - wykonuj ćwiczenia fizyczne zwiększenie przepływu krwi przez mózg - stosuj dietę co jesz ale też ile jesz - korzystaj umiarkowanie z używek np. kawa (kofeina) - graj w gry wideo (bez przemocy) dotyczy tylko mężczyzn - słuchaj muzyki (zawłaszcza klasycznej) np. Mozart - stosuj medytację zwrócenie uwagi na swoje wnętrze - synchronizuj półkule mózgowe np. wodzenie oczami - szukaj harmonii ciała i umysłu z naturą np. spacer po lesie - postaraj się szybko osiągać stan alfa np. ćwicz mudry
21 61-755 POZNAŃ UL. E. ESTKOWSKIEGO 6 dr inż. ROMAN DOMAŃSKI Katedra Systemów Logistycznych tel. 61 850 47 93 roman.domanski@wsl.com.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ