Wstęp. Michał Konarski, Olgierd Wyszomirski Preferencje i zachowania komunikacyjne uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie

Podobne dokumenty
Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie

Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Gdyni. zkmgdynia.pl BUS Trol F. Raport z badań marketingowych 2013

Katarzyna Hebel Olgierd Wyszomirski

Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Gdyni. zkmgdynia.pl BUS Trol. Raport z badań marketingowych 2015

Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów gimnazjów w Gdyni

Punktualność jako postulat przewozowy w badaniach preferencji transportowych mieszkańców Gdyni 2

Preferowane cechy komunikacji zbiorowej określone na podstawie ankiety przeprowadzonej w maju 2015r. Metodologia badania:

Rozwój i funkcjonowanie miejskiego transportu zbiorowego w Gdyni

Organizacja transportu publicznego w Metropolii Zatoki Gdańskiej stan istniejący i kierunki rozwoju

Raport z badania ankietowego na temat komunikacji miejskiej w Elblągu

Gdańsk, 16 kwietnia 2015 r.

Dodatek do Taryfy przewozowej PKP SKM (TP-SKM)

Kompleksowe Badania Ruchu w Krakowie

Integracja komunikacji miejskiej na. obszarze działania Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 310/2015 Zarządu PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. z dnia 31 grudnia 2015r. Zmiana nr 10

Raport z badań popytu w komunikacji miejskiej w Elblągu w 2015

Dodatek do Taryfy przewozowej PKP SKM (TP-SKM)

Luka jakościowa w ujęciu wybranych postulatów przewozowych w badaniach preferencji transportowych pasażerów komunikacji miejskiej

FUNKCJONOWANIE BILETU METROPOLITALNEGO NA TERENIE METROPOLITALNEGO ZWIĄZKU KOMUNIKACYJNEGO ZATOKI GDAŃSKIEJ

Katarzyna Hebel Preferencje pasażerów miejskiego transportu zbiorowego. Ekonomiczne Problemy Usług nr 59,

Dodatek do Taryfy przewozowej PKP SKM (TP-SKM)

Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Gdyni w 2010 r.

Badanie zachowań transportowych mieszkańców Obszaru Metropolitalnego

PRAKTYCZNE ASPEKTY WYKORZYSTANIA PLANÓW TRANSPORTOWYCH - NA PRZYKŁADZIE GDYNI I PIOTRKOWA TRYB.

Badanie ankietowe: Postawy mieszkańców województwa śląskiego wobec transportu zbiorowego i indywidualnego

1 DIAGNOZA MOBILNOŚCI LUBELSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO

Podsumowanie badania ankietowego

Zmiany w ofercie biletów metropolitalnych. Informujemy, iż od 1 lipca 2016 r. nastąpią zmiany w ofercie biletów metropolitalnych BILETY ŁĄCZONE

Dodatek do Taryfy przewozowej PKP SKM (TP-SKM)

Gdańsk, dnia 13 czerwca 2016 r. Poz UCHWAŁA NR 13/2016 ZGROMADZENIA METROPOLITALNEGO ZWIĄZKU KOMUNIKACYJNEGO ZATOKI GDAŃSKIEJ

WZÓR KWESTIONARIUSZA PREFERENCJE I ZACHOWANIA KOMUNIKACYJNE MIESZKAŃCÓW GDYNI W 2018 R. (DD-MM-RRRR) wywiadu (GG:MM) Nr listy.

Badanie preferencji komunikacyjnych mieszkańców Mławy

Przynajmnie Kilka razy w Kilka razy w lub prawie. j raz w codziennie. miesiącu

REGUGLARNY MONITORING ZACHOWAŃ PASAŻERÓW TRANSPORTU PUBLICZNEGO

Konferencja Koleje samorządowe szanse i zagrożenia Łódź, czerwca 2015r.

UCHWAŁA NR 2016 Rady Miasta Sopotu z dnia 2016 r.

I. Postanowienia ogólne

Wyniki badań jakości usług świadczonych przez Koleje Wielkopolskie 2013/2014

Sposób organizacji, finansowania

SYTUACJA EKSPLOATACYJNA LINII KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ ZIM W SŁUPSKU NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ MARKETINGOWYCH Z WIOSNY 2018 R. Słupsk, 9 maja 2018 r.

UCHWAŁA NR 21/2010 ZGROMADZENIA METROPOLITALNEGO ZWIĄZKU KOMUNIKACYJNEGO ZATOKI GDAŃSKIEJ. z dnia 27 października 2010 r.

Rys. 1 Powody korzystania z systemu P+R w aglomeracji Warszawskiej w latach z wykorzystaniem linii kolejowych

WYKONAWCA: ZAMAWIAJĄCY: Poznań, Badanie satysfakcji Klienta ZTM w Poznaniu str. 2

BADANIE ZACHOWAŃ TRANSPORTOWYCH GOM 2014 DZIENNICZEK PODRÓŻY. SR 3 CZ 4 PYTANIA PODSTAWOWE: 1.[ ] kobieta 2. [ ]

OKREŚLANIE WYNIKÓW FINANSOWYCH LINII I FRAGMENTÓW SIECI KOMUNIKACYJNEJ - STUDIUM PRZYPADKU GDYNI

Analiza wyników badania ankietowego. przeprowadzonego wśród osób korzystających z komunikacji miejskiej w Skierniewicach w dniach lutego 2016 r.

Wykład 04 Popyt na usługi transportowe dr Adam Salomon

X KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA MIASTO I TRANSPORT 2016 ZACHOWANIA W PODRÓŻACH METROPOLITALNYCH NA PRZYKŁADZIE BŁONIA I WARSZAWY

STRATEGIA ROZWOJU KRAKOWA 2030 WYNIKI BADANIA OPINII MIESZKAŃCÓW

Badanie zadowolenia pasażerów Metra Warszawskiego

RAPORT Z BADANIA OPINII MIESZKAŃCÓW NA TEMAT UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO REJONU OSIEDLA ODRODZENIA, OSIEDLA BAŻANTOWO ORAZ KOSTUCHNY

INFORMACJA NA TEMAT WYNIKÓW WARSZAWSKIEGO BADANIA RUCHU 2005

Dr hab. inż. Andrzej Szarata. Katedra Systemów Komunikacyjnych Politechnika Krakowska

Funkcjonowanie Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni w latach

Wsparcie działań propagujących ekologiczne formy transportu na trasie Gdynia-Półwysep Helski

CZĘŚĆ 1 PREFERENCJE DOTYCZĄCE PODRÓŻY DO I Z WROCŁAWIA

Szkolnictwo zawodowe w wybranych powiatach w roku szkolnym 2016/2017 dane GUS

"TRAKO" WIERZBICKI I WSPÓLNICY S.J. ul. Krasińskiego 15a/5, Wrocław, tel./fax: , poczta@trako.com.pl

Plan mobilności lubelskiego obszaru funkcjonalnego na lata Wyniki badania ankietowego

Wysokość opłat i ceny biletów za przejazdy lokalnym transportem zbiorowym od 1 sierpnia 2019 r.

Uprawnieni. 1) na podstawie biletu WBA normalnego każda osoba, 2) na podstawie biletu WBA z ulgą 50% - mogą odbyć przejazdy nw.

Rodzaje biletów. Bilety do kasowania

Finansowanie zintegrowanych systemów taryfowo-biletowych na przykładzie Metropolii Zatoki Gdańskiej

Badanie jakości życia mieszkańców Torunia w kontekście działań samorządu

ANKIETOWE BADANIA PODRÓŻY I ZACHOWAŃ KOMUNIKACYJNYCH MIESZKAŃCÓW WROCŁAWIA W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH

Badania marketingowe popytu jako podstawa rozliczeń w ramach umów o powierzenie organizacji komunikacji miejskiej. dr hab.

Streszczenie raportu końcowego w języku nietechnicznym. Badanie pilotażowe zachowań komunikacyjnych ludności w Polsce

WARUNKI RUCHU TRAMWAJÓW W WARSZAWIE

FUNKCJONOWANIE KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W ASPEKCIE WYBRANYCH KRYTERIÓW OCENY JAKOŚCI

Strategia marketingowa ZKM w Gdyni

Zamawiający: Gmina Bytom

Transport publiczny. Dr inż. Marcin Kiciński. Jakość transportu publicznego. Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu

U C H W A Ł A Nr XVIII/ 190/ R a d y M i a s t a G n i e z n a. z dnia 24 lutego 2016r.

BADANIA RYNKU TRANSPORTU ZBIOROWEGO W LUBLINIE

Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW

Analiza wpływu południowej obwodnicy Olsztyna oraz budowanej linii tramwajowej na ruch samochodowy w mieście oraz na planowane inwestycje drogowe

Raport z badań preferencji licealistów

Metropolia warszawska 2.0

Zmiana nr 9 Regulaminu przewozu osób, rzeczy i zwierząt przez PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. (RPO - SKM)

Organizacja transportu publicznego

Integracja taryfowa w aglomeracji warszawskiej z punktu widzenia organizatora przewozów. Leszek Ruta, Dyrektor ZTM

Logistyka - nauka. Polski sektor TSL w latach Diagnoza stanu

Badanie zachowań transportowych mieszkańców Wadowic

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym

mgr inż. Łukasz Szymański Biuro Projektowo-Konsultingowe TransEko mgr inż. Paweł Włodarek Politechnika Warszawska

Integracja transportu aglomeracyjnego w kontekście oferty handlowej przewoźnika

Problem wyboru środka transportu przez studentów w celu dojazdu na uczelnię

SUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN

Wśród ankietowanych aż 73,5% stanowiły kobiety. Świadczyć to może o większym zainteresowaniu niezależną modą i dizajnem wśród kobiet.

Udział w rynku, wielkość i struktura audytorium programów radiowych w IV kwartale 2010 r.

Udział w rynku, wielkość i struktura audytorium programów radiowych w IV kwartale 2009 roku

Udział kobiet i mężczyzn

Do czego służą kompleksowe badania ruchu?

System P+R w aglomeracji krakowskiej - raport. Wrzesień 2015

Priorytety w ruchu tramwajowym. Zarząd Transportu Miejskiego

Rozwój transportu kolejowego w Małopolsce. Grzegorz Sapoń Dyrektor Departamentu Transportu i Komunikacji UMWM

ZARZĄDZENIE Nr 3068/2014 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia r.

Analiza ankiety dotyczącej niektórych zachowań zdrowotnych uczniów klas III gimnazjum. Cel i metoda

Zwolnij! Pracujemy dla Ciebie

zawarty w dniu 04 stycznia 2017 roku w Gdańsku pomiędzy Partnerami Programu

Transkrypt:

Solaris Trollino 12M eksploatowany przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni Michał Konarski, Olgierd Wyszomirski Preferencje i zachowania komunikacyjne uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie Jednym z podstawowych segmentów pasażerów transportu miejskiego są uczniowie szkół licealnych. Charakteryzują się oni specyficznymi preferencjami i zachowaniami transportowymi. W artykule przedstawiono preferencje i zachowania transportowe uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie. Najpierw sprecyzowano zakres i metodykę badań oraz scharakteryzowano populację. Następnie zidentyfikowano cele podróży, ich rozkład czasowy oraz wykorzystywane bilety. Na tym tle zaprezentowano hierarchię ważności postulatów przewozowych, sposoby realizacji podróży miejskich oraz ocenę jakości usług. Słowa kluczowe: transport miejski, preferencje komunikacyjne, zachowania komunikacyjne. Wstęp Jednym z podstawowych segmentów pasażerów transportu miejskiego są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W zdecydowanej większości korzystają oni w podróżach miejskich z usług transportu zbiorowego. Ważne znaczenie, zarówno z punktu widzenia teoretycznego, jak i praktycznego, ma znajomość ich preferencji i zachowań komunikacyjnych. Informacje z badań można bowiem wykorzystać do kształtowania oferty przewozowej odpowiadającej preferencjom tego segmentu pasażerów i w ten sposób stymulować racjonalne zachowania komunikacyjne na obecnym etapie ich życia, a co ważniejsze w przyszłości, kiedy dla większości tych osób transport zbiorowy będzie tylko jedną z opcji (będzie konkurował z transportem indywidualnym, realizowanym własnym samochodem osobowym). Wyniesienie z okresu szkolnego pozytywnych doświadczeń w korzystaniu z transportu zbiorowego, w tym poczucia, że było się traktowanym podmiotowo, może stanowić ważny czynnik determinujący pozytywny stosunek do tego rodzaju transportu. Warunkiem wstępnym wykształcenia takiego poczucia wśród tego segmentu pasażerów jest systematyczne przeprowadzanie wśród jego przedstawicieli badań preferencji i zachowań komunikacyjnych. Badania takie powinny być realizowane jako reprezentatywne wśród wszystkich mieszkańców, do których należą uczniowie, ale także w szkołach jako dedykowane specjalnie temu segmentowi mieszkańców. Celem tych drugich badań powinno być nie tylko uzyskanie cennych informacji marketingowych, ale także kształtowanie pozytywnego wizerunku transportu zbiorowego, stanowiące element tzw. wychowania komunikacyjnego. Zakres i metodologia badań Specyfika popytu na usługi transportu miejskiego organizowanego przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni w segmencie uczniów szkół ponadgimnazjalnych została określona na podstawie badań marketingowych pn. Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie. Próba objęła grupę 1 234 uczniów w wieku 16 20 lat, uczęszczających w roku szkolnym 2013/2014 do 11 gdyńskich i 3 sopockich publicznych liceów ogólnokształcących. Dominującą grupę respondentów w przeprowadzonych badaniach stanowiły osoby urodzone w latach 1995 1997. Udział tych osób w badanej populacji wyniósł 99,5%. Wykorzystano metodę ankiety audytoryjnej, poddając uczniów badaniu w ich szkołach. 22 Autobusy 12 /2015

Charakterystyka populacji Z powodu postępującego niżu demograficznego liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Gdyni i Sopocie w 2014 r. była mniejsza niemal o 1,5 tys. w porównaniu do 2010 r. i wyniosła 13 040 osób (odpowiednio 10 803 uczniów w Gdyni i 2 237 uczniów w Sopocie). Liczbę uczniów w poszczególnych typach szkół ponadgimnazjalnych przedstawiono w tab. 1. Największy odsetek uczniów w obu miastach uczęszczał do liceów ogólnokształcących. Większość tych szkół zlokalizowana jest w pobliżu węzłów komunikacyjnych. Nawet w przypadku 6 liceów oddalonych od centrum miasta o kilka kilometrów nie występują trudności z dojazdem przy wykorzystaniu transportu zbiorowego. Udział uczennic w badanej strukturze w stosunku do uczniów był większy o 14 punktów procentowych (rys. 1). W rankingu ogólnopolskim liceów ogólnokształcących (wśród 500 z najwyższym wskaźnikiem rangi w 2015 r.) zostało sklasyfikowanych 6 szkół średnich objętych badaniem: 1) III Liceum Ogólnokształcące w Gdyni (9. miejsce); 2) VI Liceum Ogólnokształcące w Gdyni (81. miejsce); 3) I Akademickie Liceum Ogólnokształcące w Gdyni (145. miejsce); 4) II Liceum Ogólnokształcące w Gdyni (222. miejsce); 5) II Liceum Ogólnokształcące w Sopocie (267. miejsce); 6) X Liceum Ogólnokształcące w Gdyni (408. miejsce). W liceach w Gdyni zostali zbadani uczniowie zamieszkujący 17 gmin, w Sopocie 10 gmin. W gdyńskich liceach przeważali mieszkańcy Gdyni (68%), znaczący udział stanowili mieszkańcy Małego Trójmiasta Kaszubskiego (16%), na które składają się Reda, Rumia, Wejherowo i sąsiednie gminy wiejskie. W sopockich liceach udział mieszkańców Gdyni wyniósł 36%, mniej więcej co czwarty ankietowany mieszkał w Sopocie (27%) lub Gdańsku (26%). Niemal 88% gospodarstw domowych licealistów wyposażonych było przynajmniej w 1 samochód osobowy. Prawie gospodarstw posiadało 2 pojazdy. Co dziesiąty ankietowany stwierdził, że gospodarstwo dysponowało 3 pojazdami, co stwarzało możliwość korzystania z 1 z nich przez pełnoletnich uczniów liceów posiadających prawo jazdy (około 15%). Zdecydowana większość uprawnionych uczniów (84% w Gdyni i 9 w Sopocie) miała możliwość samodzielnego korzystania z samo- chodu osobowego. Tab. 1. Uczniowie w poszczególnych typach szkół ponadgimnazjalnych w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 Liczba uczniów praca sprawy zawodowe i s u bowe sprawy towarzyskie zakupy rekreacja/sport sprawy osobiste nauka 7 6 1 56,4% 43,6% kobiety m czy ni 60,9% 39,1% 57,2% 42,8% Rys. 1. Struktura uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 według płci Cele podróży w Gdyni i Sopocie należą do grupy wiekowej charakteryzującej się wysokim stopniem ruchliwości. Dane na rys. 2 wskazują wyraźną przewagą 2 celów podróży. Młodzież najczęściej podróżowała do domu (43%) oraz do miejsc nauki (39%). Badania dotyczyły dnia nauki szkolnej, dlatego niewielki odsetek ankietowanych odbywał podróże w sprawach osobistych (5%), sprawach towarzyskich (4%), w celu zrobienia zakupów (3%) czy rekreacji i sportu (3,5%). Udział poszczególnych celów podróży gdyńskich i sopockich licealistów jest zbliżony (rys. 2). Struktura czasowa podróży Badani uczniowie liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie odbyli w dniu poprzedzającym badanie 3 012 podróży. Poranny szczyt wystąpił w godz. 7 8, kiedy to uczniowie odbyli w Gdyni 18% i w Sopocie 21% wszystkich swoich dobowych podróży. Z upływem czasu liczba podróży odbywanych przez uczniów zaczęła spadać i w godz. 11 12 osiągnęła w obu miastach poziom około 1,5%. W godzinach 12 16 większość uczniów kończyła zajęcia w szkole. Popołudniowy szczyt przewozowy przypadł w Sopocie w godz. 13 14 (13% podróży), a w Gdyni w godz. 14 15 (12% licea ogólnokształcące 4 935 (45,7%) szkoły policealne 2 859 (26,5%) technika i ogólnokształcące szkoły artystyczne zasadnicze szkoły zawodowe licea ogólnokształcące 2 480 (23,) 529 (4,8%) 1 324 (59,2%) szkoły policealne 295 (13,2%) technika i ogólnokształcące szkoły artystyczne zasadnicze szkoły zawodowe 582 (26,) 36 (1,6%) Źródło: oprac. własne na podst. badań marketingowych Uniwersytetu Gdańskiego dom 1 Rys. 2. Cele podróży niepieszych uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 i Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Autobusy 12 /2015 23

Rys. 3. Udział podróży niepieszych uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 wg godziny rozpoczęcia i Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. podróży). Udział podróży wieczornych oraz nocnych w godz. 19 24 wyniósł 9% (rys. 3). cz stotliwo bezpo rednio pr dko niezawodno dojazdu punktualno dost pno (blisko przystanku) niski koszt wygoda rytmiczno wyczerpuj ca informacja inne 24 Autobusy 12 /2015 5% 1 15% 25% 35% Rys. 4. Najważniejsze, ze względu na najistotniejszą cechę, postulaty przewozowe uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 Źródło: oprac. własne na podst. badań marketingowych uniwersytetu Gdańskiego i Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Tab. 2. Udział biletów okresowych wykorzystywanych przez uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 [%] Emitent biletu ZKM w Gdyni 73,36 46,67 68,57 ZTM w Gdańsku 0,62 12,86 2,82 MZK w Wejherowie 0,83 0,00 0,68 SKM 12,59 21,43 14,18 MZKZG 9,57 14,29 10,42 Przewozy Regionalne 1,66 1,43 1,62 Inny 1,35 3,33 1,71 Źródło: oprac. własne na podstawie badań marketingowych Uniwersytetu Gdańskiego Rodzaje wykorzystywanych biletów 9 uczniów z Gdyni i 82% uczniów z u regularnie kupowało bilet okresowy. Prawie 3 na 4 ankietowanych w gdyńskich liceach korzystało z biletów emitowanych przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni, z kolei w liceach sopockich niemal połowa. Ich łączny udział w badanych szkołach był zdecydowanie największy. Drugie miejsce zajęły bilety okresowe uprawniające do korzystania z pociągów Szybkiej Kolei Miejskiej; ich łączny udział wyniósł 14%. Tylko co 10 uczeń korzystał z biletów Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej, które uprawniają do podróżowania zarówno środkami komunikacji miejskiej, jak i kolejowej. Udział biletów ZTM w Gdańsku był niewielki w zasadzie nie występowały one w Gdyni, w Sopocie korzystało z nich 13% ankietowanych. Najmniejszą popularnością cieszyły się bilety okresowe dystrybuowane przez Miejski Zakład Komunikacyjny w Wejherowie oraz Przewozy Regionalne. Ich udział, razem z biletami innych organizatorów transportu, wyniósł jedynie 4% (tab. 2). Postulaty przewozowe stanowią specyficzną grupę, mającą swoje własne, wysokie oczekiwania wobec komunikacji miejskiej, które określane są mianem postulatów przewozowych. Poprzez wskazanie przez każdą ankietowaną osobę najważniejszych dla niej postulatów przewozowych można poznać ich hierarchię. Różnice w ocenie kluczowych postulatów przewozowych były nieznaczne (rys. 4). Częstotliwość dla 32% ankietowanych uczniów gdyńskich liceów ogólnokształcących oraz dla 28% uczniów sopockich liceów ogólnokształcących była najważniejszym postulatem przewozowym. Drugą pozycję zajęła bezpośredniość, która była najistotniejsza dla odpowiednio 23% i 25% uczniów. Trzecia w zestawieniu punktualność (12%) została oceniona nieznacznie wyżej niż niezawodność dojazdu (11%) przez młodzież ze szkół w Sopocie, z kolei w gdyńskich liceach za trzeci najważniejszy postulat ankietowani uznali prędkość (11%), która nieco wyżej została oceniona niż kolejna w zestawieniu niezawodność dojazdu (1). Niemal taki sam udział w strukturze najistotniejszych postulatów przewozowych uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni stanowiły punktualność (8%) oraz dostępność (7%), które sklasyfikowano na 5. i 6. pozycji. Postulatem o zróżnicowanym znaczeniu dla uczniów szkół gdyńskich i sopockich był niski koszt. Tylko 4% uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni, wobec 8% w Sopocie, uznało ten postulat za najistotniejszy. Cechy takie jak wygoda, rytmiczność czy wyczerpująca informacja nie miały dla obu zbadanych grup wielkiego znaczenia. w Gdyni i Sopocie, pomimo że za najważniejszy postulat przewozowy uznali częstotliwość (przed bezpośredniością), w 53% stwierdzili, że preferują połączenia bezpośrednie o niskiej częstotliwości, a tylko w 27% wybrali połączenia o wysokiej częstotliwości z przesiadkami (rys. 5). Trolejbusy posiadają wysoki, 25-procentowy, udział w strukturze pracy eksploatacyjnej w sieci Zarządu Komunikacji Miejskiej Gdyni. Na rys. 6 przedstawiono odpowiedzi uczniów liceów ogólnokształcących na pytanie dotyczące polityki dotyczącej komunikacji trolejbusowej w Gdyni i Sopocie. w Sopocie tylko w niewielkiej większości określili swoje preferencje wobec działań w stosunku do komunikacji trolejbusowej, ponieważ 48% z nich nie miało zdania w tej kwestii. W Gdyni tylko 29% zbadanych uczniów

6 1 nie zdecydowało się na wyrażenie swojej opinii. Za utrzymaniem obecnego udziału komunikacji trolejbusowej lub rozwijaniem linii pojazdów korzystających z zasilania elektrycznego był średnio co drugi ankietowany licealista, przy czym w 3 sopockich liceach odsetek pozytywnych opinii był procentowo zdecydowanie mniejszy niż w 11 gdyńskich liceach. Opcję zastępowania istniejących linii trolejbusowych liniami autobusowymi wybrało tylko 14% uczniów w Gdyni i 1 uczniów w Sopocie. Jedynie 4% badanych uczniów poparło pomysł zastępowania istniejących linii autobusowych liniami trolejbusowymi. 45% 35% 25% 15% 1 5% po czenia bezpo rednie o niskiej cz stotliwo ci (ponad 15 min) zast powanie istniej cych linii autobusowych liniami trolejbusowymi zast powanie istniej cych linii trolejbusowych liniami autobusowymi po czenia z przesiadkami o wysokiej cz stotliwo ci (do 10 min) utrzymanie obecnych proporcji linii trolejbusowych i autobusowych brak zdania Rys. 5. Preferencje uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 w zakresie substytucji bezpośredniości i częstotliwości połączeń tworzenie nowych linii trolejbusowych brak zdania Rys. 6. Zaproponowane działania w zakresie polityki dotyczącej rozwoju komunikacji trolejbusowej przez uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 Źródło: oprac. własne na podst. badań marketingowych uniwersytetu Gdańskiego i Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Tab. 3. Sposoby realizacji podróży miejskich przez uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 (udział w %) Sposób realizacji podróży miejskich Zawsze komunikacją zbiorową 16,95 13,33 16,29 Przeważnie komunikacją zbiorową 56,69 48,44 55,19 W równym stopniu komunikacją zbiorową i samochodem 21,41 32,44 23,42 Przeważnie samochodem osobowym 3,67 3,11 3,57 Zawsze samochodem osobowym 1,09 2,67 1,38 W inny sposób 0,20 0,00 0,16 Zachowania transportowe W podróżach miejskich uczniowie mają dostęp do różnych rodzajów transportu. Alternatywę dla transportu zbiorowego stanowi transport indywidualny, zdominowany podróżami samochodami osobowymi. Udziały komunikacji zbiorowej i samochodów osobowych w realizacji podróży miejskich zbadanego segmentu uczniów zostały przedstawione w tab. 3. Większość uczniów (55%) zadeklarowała, że w podróżach miejskich przeważnie korzysta z komunikacji zbiorowej. 16% ankietowanych stwierdziło, że zawsze podróżuje w mieście komunikacją zbiorową. Grupę korzystającą w równym stopniu z komunikacji zbiorowej i samochodu osobowego stanowiło 23% uczniów; w wielu przypadkach byli oni dowożeni przez rodziców jadących do pracy. Tylko 5% zbadanych stwierdziło, że przeważnie lub zawsze korzysta z samochodu osobowego; byli to głównie uczniowie klas drugich oraz trzecich, posiadający prawo jazdy. Uczniowie uczący się obu miastach w największym stopniu korzystali z autobusu jako podstawowego środka transportu; jego udział w strukturze podróży wyniósł odpowiednio 52% w Gdyni oraz 51% w Sopocie. Transport trolejbusowy jest bardziej popularny w Gdyni; korzystało z niego 19% ankietowanych uczniów (przy zaledwie 3% w Sopocie). Wystąpił o 1 większy udział podróży realizowanych SKM lub koleją przez uczniów sopockich w stosunku do gdyńskich. Całościowo udział komunikacji zbiorowej w podróżach miejskich uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni wyniósł 84%, w Sopocie 79%. Udział samochodu osobowego wyniósł 15% w Gdyni i 19% w Sopocie (tab. 4). Wśród uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie wystąpiło zjawisko braku znajomości pełnej oferty taryfowej Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni oraz Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej. Najwięcej uczniów (44%) nie wiedziało, że istnieje bilet zintegrowany na wszystkie środki transportu miejskiego w metropolii, z kolei 8% zbadanych osób było w błędzie, twierdząc, że nie można zakupić takiego biletu (rys. 7). Tab. 4. Podróże uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 w przekroju środków transportu (udział w %) Środek transportu Autobus miejski 52,46 51,06 52,22 Trolejbus 19,08 3,48 16,40 SKM lub kolej 11,62 21,66 13,35 Tramwaj 0,52 2,13 0,80 Autobus regionalny 0,76 0,39 0,70 Samochód (jako kierowca) 4,97 7,35 5,38 Samochód (jako pasażer) 10,18 11,99 10,49 Rower 0,24 0,39 0,27 Motocykl lub motorower 0,04 0,77 0,17 Inny (np. autobus zakładowy lub taxi) 0,12 0,77 0,23 Źródło: oprac. własne na podstawie badań marketingowych Uniwersytetu Gdańskiego Autobusy 12 /2015 25

10 9 8 7 6 1 Tab. 5. Ogólna ocena gdyńskiej komunikacji miejskiej wystawiona przez uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 (udział w %) Ogólna ocena gdyńskich autobusów i trolejbusów nie wiem nie tak Rys. 7. Świadomość uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 w zakresie możliwości nabycia biletu obowiązującego we wszystkich autobusach i trolejbusach ZKM w Gdyni, autobusach i tramwajach ZTM w Gdańsku, autobusach MZK Wejherowo oraz Szybkiej Kolei Miejskiej Bardzo dobra 12,39 6,67 11,35 Dobra 51,34 42,67 49,76 Dostateczna 29,04 28,89 29,01 Niedostateczna 3,07 4,44 3,32 Brak zdania 4,16 17,33 6,56 Średnia ocena 3,76 3,62 3,74 Tab. 6. Ocena elementów oferty przewozowej Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni dokonana przez uczniów liceów ogólnokształcących w Gdyni i Sopocie w roku szkolnym 2013/2014 (w skali od 2 do 5) Element oferty Rozkład jazdy 3,80 3,74 3,79 Wygoda podroży 3,42 3,48 3,43 Bezpieczeństwo osobiste w podróży 3,63 3,72 3,64 Łatwość zakupu biletów 3,62 3,38 3,59 Cena biletów 3,18 3,18 3,18 Czystość przystanków 3,16 3,13 3,15 Wyposażenie przystanków 3,08 3,09 3,08 Strona internetowa ZKM 4,26 4,33 4,27 Ocena jakości usług transportu zbiorowego w Gdyni i Sopocie dokonali przekrojowej oceny poszczególnych elementów składających się na ofertę przewozową Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Skala ocen zawierała się w przedziale 2 5. Dane zawarte w tab. 5 przedstawiają ogólną ocenę gdyńskiej komunikacji miejskiej przez młodzież licealną w Gdyni i Sopocie. Ponad połowa uczniów gdyńskich liceów (51% ) dobrze oceniła ogólny poziom usług gdyńskiej komunikacji miejskiej, w Sopocie uczyniło tak 43% uczniów. Prawie dwa razy więcej uczniów z Gdyni niż z u ocenia gdyńską komunikację miejską bardzo dobrze. Po 29% uczniów w obu miastach wystawiło oceny dostateczne. Zdecydowanie najmniejszy udział w strukturze odpowiedzi stanowiły oceny niedostateczne. Aż 17% ankietowanych sopockich licealistów nie podjęło się oceny, w Gdyni tylko 4% uczniów nie miało zdania. Średnia ocena wyniosła 3,76 w liceach ogólnokształcących w Gdyni, 3,62 w liceach ogólnokształcących w Sopocie i 3,74 w całej zbadanej populacji. Zdecydowanie najlepiej została oceniona strona internetowa organizatora transportu, która uzyskała ocenę 4,27, a najgorzej wyposażenie przystanków 3,08. Niewiele wyżej uczniowie ocenili czystość przystanków autobusowych (3,15) oraz ceny biletów obowiązujące w sieci ZKM w Gdyni (3,18). Lepiej zostały ocenione rozkłady jazdy (3,79) i wygoda podroży (3,43). Największa dysproporcja w ocenach uczniów liceów gdyńskich i sopockich dotyczyła łatwości zakupu biletu. Uczniowie z Gdyni ocenili ją na 3,62, uczniowie z u 3,38. Bezpieczeństwo osobiste w podróży w opinii młodzieży licealnej zajęło trzecie miejsce (po stronie internetowej i rozkładach jazdy), uzyskując średnią ocenę 3,64. Podsumowanie w Gdyni i Sopocie wykazali się specyficznymi postulatami, zachowaniami komunikacyjnymi i ocenami jakości usług transportu miejskiego, a mianowicie: od komunikacji miejskiej oczekują przede wszystkim wysokiej częstotliwości, bezpośredniości, punktualności i niezawodności; mając do wyboru połączenia bezpośrednie o niższej częstotliwości i połączenia z przesiadaniem się o wyższej częstotliwości, preferują te pierwsze; akceptują i pozytywnie oceniają trolejbusy jako środki komunikacji miejskiej, nie chcąc jednak zastępowania linii autobusowych trolejbusowymi; w podróżach miejskich głównie korzystają z transportu zbiorowego; nie zadają sobie trudu, żeby w pełni poznać ofertę taryfową transportu miejskiego; stosunkowo surowo oceniają jakość usług transportu miejskiego, uznając ją tylko jako dość dobrą; poszczególnym elementom oferty przewozowej wystawiają mocno zróżnicowane oceny. Autorzy: mgr Michał Konarski doktorant w Katedrze Rynku Transportowego Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski Katedra Rynku Transportowego Uniwersytetu Gdańskiego The preferences and travel behaviour of students attending high schools in and The students of high schools are one of the basic segments of urban transport. They have specific transport preferences and behaviour. The transport preferences and behaviour of students attending high schools in and are presented in the article. At first, the scope and methodology of the research are introduced and the population is characterized. Then the aims of travels, their time schedule and tickets used by students are indentified. In reference to the given background, the hierarchy of the postulates, the means of transport used in urban travels and the quality of the services are presented. 26 Autobusy 12 /2015