PARTNERZY W NAUCE www.partnerzy-w-nauce.us.edu.pl partnerzy-w-nauce@us.edu.pl 40-007 Katowice, ul. Bankowa 5, pok. 224 tel. (32) 359 21 96 MOTYWACJA I ASPIRACJE UCZNIÓW SZKÓŁ ŚREDNICH BIORĄCYCH UDZIAŁ W PROJEKCIE PARTNERZY W NAUCE DR MARTA STASIŁA-SIERADZKA DR ANNA PORCZYOSKA-CISZEWSKA DR ANNA SIWY-HUDOWSKA Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
NURTUJĄCE NAS PYTANIA Pojęcie kapitału edukacyjnego, pracownika wiedzy, karier specjalisty i generalisty Trudna tranzycja na rynek pracy Zakres i sposoby nabywania kompetencji potrzebnych młodym ludziom w przyszłości
teoria Aspiracjami można nazywad w miarę trwałe i silne życzenia jednostki związane z właściwościami lub stanami, jakim ma się charakteryzowad jej przyszłe życie oraz obiekty, jakie w tym życiu będzie chciała uzyskad. (A. Janowski,1975) Motywacja - wystąpienie w człowieku tendencji kierunkowej, czyli gotowości do zmierzania ku określonym celom. Motywacja jest pierwotna wobec aspiracji. Stały wpływ na aspiracje mają wartości, postawy, oczekiwania związane z realiami, jakie mogą nastąpid
Główne pytania badawcze Jakie aspiracje i motywacje wyraża młodzież na progu swojej dorosłości? Czy rodzina odgrywa nadal jedną z kluczowych ról w kształtowaniu aspiracji i motywacji młodego człowieka? Jaką rolę w kształtowaniu aspiracji i motywacji młodego człowieka pełni szkoła, jak system edukacyjny XXI w wspomaga młodzież w dokonywaniu wyborów zawodowych?
Motywacja, maj-wrzesieo 2010 r. Źródło: Moraoska Danuta, opracowanie dotyczące metod badawczych w ramach Projektu Partnerzy w nauce, kwestionariusz pt. MOTYWACJA DO UCZENIA SIĘ Orientacja motywacyjna uczniów Wskaźniki Orientacja motywacyjna uczniów - koncentracja na zdobyciu wiedzy i podniesieniu własnych kompetencji - uczenie się stanowi dla ucznia wartość samą w sobie - istotne jest dokładne zrozumienie treści kształcenia zadaniowa - kompetencje oceniane są według indywidualnych kryteriów osobistego rozwoju - przekonanie, że sukces jest wynikiem wysiłku i współpracy, zainteresowania, pracy nad zrozumieniem treści kształcenia Źródło: Morańska Danuta, opracowanie dotyczące metod badawczych w ramach Projektu Partnerzy w n popisowe - koncentracja na własnych ponadprzeciętnych kompetencjach - na podejmowanie zadań kluczowy wpływ ma odniesienie społeczne - skupienie uwagi na osiąganiu wyższych ocen niż inni - przekonanie, że sukces ma związek z wykonaniem zadania lepiej niż inni, zależy od zdolności i możliwości unikowa - minimalizowania wysiłku - unikanie zaangażowania w zadania szkolne - nudzenie się w szkole - przekonanie, że aby osiągnąć sukces wystarczy minimalne zaangażowanie - sukces zależy od sprytu i szczęścia
Podsumowanie wyników 1. W zakresie czynników zewnętrznych największy wpływ na motywację do nauki badanych uczniów szkół średnich ma środowisko rówieśnicze, następnie rodzice i nauczyciele. 2. Najistotniejszą orientacją motywacyjną w badanej grupie okazała się orientacja popisowa, następnie zadaniowa i unikowa. 3. Mężczyźni wyżej oceniają wpływ samooceny i nauczycieli na ich motywację niż kobiety. Częściej także stosują orientacje motywacyjną- unikową.
Podsumowanie wyników 4. Licealiści w wyższym stopniu niż uczniowie technikum realizują motywacyjną orientację zadaniową, większy wpływ na ich motywację do nauki ma samoocena oraz nauczyciele. 5. Wzrostowi orientacji zadaniowej u badanych uczniów towarzyszy wzrost średniej ocen na świadectwie. Podobny, co do siły, współczynnik korelacji zanotowano dla orientacji unikowej, jednak w tym przypadku kierunek związku jest ujemny. 6. Uczniowie, którzy mają osiągnięcia szkolne ( udział w olimpiadach, konkursach) charakteryzują się orientacją motywacyjną- zadaniową, istotny wpływ na ich motywację do nauki ma także samoocena.
Podsumowanie wyników 7. Uczniowie matek o wyższym wykształceniu mają średnio wyższą orientację motywacyjną- zadaniową oraz lepszą samoocenę. 8. Orientacja motywacyjna badanych uczniów nie jest różnicowana przez wykształcenie ojca.
ASPIRACJE, maj-wrzesieo 2010 r. Źródło: Moraoska Danuta, opracowanie dotyczące metod badawczych w ramach Projektu Partnerzy w nauce, zastosowano kwestionariusz pt. ASPIRACJE EDUKACYJNE I ZAWODOWE ASPIRACJE: długofalowe ( dalsze kształcenie) aktualistyczne ( koncentracja na uzyskiwaniu możliwie najlepszych wyników w nauce), samokształceniowe ( rozwijanie własnej wiedzy i zainteresowao poprzez aktywnośd pozaszkolną)
Wyniki badao 1. Zdecydowana większośd młodzieży uczestniczącej w Projekcie chce zdad maturę z możliwie najwyższym wynikiem ( 92% badanych).a 2. W obszarze aspiracji samokształceniowych, najczęściej używanym medium, które stanowi źródło pozyskiwanych informacji wymieniany jest Internet ( 72,8% badanych).s 3. Przeważająca częśd badanych pragnie podnosid swoje kwalifikacje po zakooczeniu edukacji na poziomie średnim ( 74,8% badanych chce ukooczyd studia, w tym 22,8% chce się dalej kształcid po kooczeniu studiów).d
4. Wyższe wyksztalcenie, w opinii badanych, jest szansą na uzyskanie wysokiego stanowiska i dobrych zarobków oraz pozwala na zdobywanie wiedzy, rozwój intelektualny. 5. Zdaniem badanych, przy wyborze zawodu najważniejsze są zainteresowania (ocena 67% badanych). 6. Obserwowalna jest duża różnorodnośd zainteresowao przedmiotowych uczniów, najwięcej wskazao dotyczy biologii i matematyki ( po 20% badanych w odniesieniu do każdego z przedmiotów ).
7. 19% badanych, którzy deklarują chęd dalszej edukacji po maturze nie ma sprecyzowanych planów, co do kierunku i miejsca studiów. 8. Jako najważniejsze wartości w życiu wymieniane są praca i rodzina. 9. Jako czynniki wpływające na decyzje dotyczące przyszłości na pierwszym miejscu wymieniane są zainteresowania i związana z nimi ciekawa praca w przyszłości, na ostatnim wsparcie ze strony pedagoga czy psychologa szkolnego.
Podsumowanie Jakie aspiracje i motywacje wyraża młodzież na progu swojej dorosłości? ( bardzo wysokie i wysokie, dalsze kształcenie, praca zgodna zainteresowaniami, dająca szansę rozwoju) Czy rodzina odgrywa nadal jedną z kluczowych ról w kształtowaniu aspiracji i motywacji młodego człowieka?( istotną, wyraźny jest wpływ wykształconych matek- byd może obserwujemy motywowanie poprzez modelowania w stosunku do córek) Jaką rolę w kształtowaniu aspiracji i motywacji młodego człowieka pełni szkoła, jak system edukacyjny XXI w wspomaga młodzież w dokonywaniu wyborów zawodowych?( znaczenie projektów, niewielki wpływ doradców zawodowych -dostępnośd, popularyzacja, doradztwo karier)
Bez wiary potykamy się o źdźbło słomy, z wiarą przenosimy góry. S. Kierkegaard, duoski filozof, twórca egzystencjalizmu Dziękuję Paostwu za uwagę www.partnerzy-w-nauce.us.edu.pl partnerzy-w-nauce@us.edu.pl Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego